Yönetim Bilişim Sistemleri

... konulu sunumlar: "Yönetim Bilişim Sistemleri"— Sunum transkripti:

1 Yönetim Bilişim Sistemleri
Yrd. Doç. Dr. Doğan AYDOĞAN

2 E-İŞ ve İŞBİRLİĞİ Bir yelkenli yarışında bilişim sistemleri nasıl kullanılabilir?

3 Yelkenli Bilişim Sistemi
YÖNETİM, ÖRGÜT, TEKNOLOJİ YÖNETİM Teknoloji Kullanma Fırsatlarını Takip Et Tasarım Özelliklerini Geliştir ÖRGÜT Yelkencilik Süreçlerini Yeniden Gözden Geçir Yelken Takımını Çalıştır TEKNOLOJİ Algılayıcılar Yerleştir Veri yönetimi, çözümleme ve grafik yazılımını yerleştir El bilgisayarları yerleştir Enformasyon Sistemleri Tasarımı Geliştir Performans Ölçütleri Sağla Tekneyi Kontrol Et Hızı En Uygun Hale Getir İş Çözümleri Yarışı Kazan İş Zorlukları Yüksek Rekabet Gelişmiş enformasyon Tekniklerini kullanma fırsatı Ekibin Eğitimi

4 1. İşletme Süreçleri ve Enformasyon Sistemleri
Üreticiler, Müşteriler, Dağıtıcılar, Faturalar, Ödemeler, Ürün ve Hizmet Kalitesi Enformasyon Sistemleri işletmelere bütün bu süreçler hakkında bilgi toplamayı, karar verme sürecinde yardımcı olmayı ve genel performansı yükseltmeyi hedefler. İş Süreçleri işletmelerin; işi, enformasyonu ve bilgiyi koordine etmek için yönetimin seçtiği yollardır. Her iş birtakım süreçlerin sonucu olarak ortaya çıkar. Yelkenliyi tasarla, Üret, Pazarla v.b. Bir işletmenin süreçleri arasındaki koordinasyon ve sağlıklı paylaşım genel performansı doğrudan etkiler.

5 Örnek Faaliyet Alanları ve İş Süreçleri
İmalat Ve Üretim Ürün oluşturma Kalite Kontrol Malzeme Faturalarını Hesapla Satış ve Pazarlama Müşterileri Tanıma Ürün Hakkında Müşteri Farkındalığı Sağlama Ürünü Satma Muhasebe ve Finansman Kredi sağlayan kurumlara ödeme yapmak Mali durum tabloları oluşturmak Nakit hesaplarını yönet İnsan Kaynakları Çalışanları istihdam etme Çalışan iş performanslarını analiz et Yardım planlarına çalışanları da dahil etmek Bu tabloya göre internet üzerinden verdiğiniz bir kitap siparişinin hangi süreçleri etkilediğini ve koordinasyon gerektirdiğini planlayınız.

6 Bir kitabın sipariş süreci
Satış Sipariş Oluştur Sipariş Gönder Muhasebe Krediyi Kontrol Et (Banka entegrasyonu) Krediyi Onayla ve Fatura Oluştur İmalat, Üretim Ürünü Oluştur Ürünü Sevk Et Bu noktaya kadar iş süreçleri entegre edilmiş olsa da sevkıyat sırasında kargo firması ile entegrasyon Ve müşterinin sipariş durumu hakkında bilgilendirilmesi de gerekmektedir.

7 Genel performansı arttırmak için iş süreçleri analizi ve verimlilik artırıcı projeleri nasıl geliştirebilirim ?

8 2. ENFORMASYON SİSTEMİ TÜRLERİ
Örgütün her iş kolu kendi uzmanlık alanına göre farklı enformasyon sistemi çözümlerine ihtiyaç duyar. Artık departmanların kendi içinde kapalı olarak kullandığı enformasyon sistemleri tarih olmakta, bunun yerine bütün bu sistemleri birbirine entegre eden yapılar gelmektedir. Her işletme süreçlerin yönetimi için alt – orta ve üst yönetim seviyesinde enformasyon sistemleri kullanır.

9 2.a.Farklı Yönetim Gruplarında Sistemler
Hareket İşleme Sistemleri Yönetim Enformasyon Sistemi Karar Desteği Sistemleri Üst Düzey Yönetim Destek Sistemleri

10 Hareket İşleme Sistemleri
Alt düzey yöneticilerin ihtiyaç duyduğu günlük rutin işleri takip eden sistemlerdir. Sipariş izleme, Otel rezervasyon, fabrika ürün akışı, depo ürün bilgisi gibi. Günlük bilgi mevcut, doğru ve güncel olmalıdır. Görevler, kaynaklar ve hedefler önceden planlanır. Uygun bir veritabanı geliştirilir. Bir Hareket İşleme Sistemi işletme içindeki diğer sistemler için veri üretir. Örneğin bir üretim takibi aynı zamanda hammadde siparişi, depo yönetimi ve sevkiyat için veri üretir.

11 Karar Desteği İçin İş Zekası Sistemleri Yönetim Bilişim Sistemleri
Orta düzey yönetim için temel soru şudur; İŞLER YOLUNDA MI? Bu noktada üretilen Yönetim Bilişim Sistemleri, Hareket İşlem Sistemlerinden gelen veriyi derler, analiz eder ve gerekli raporları oluşturur. Bu sistemler haftalık, aylık ve yıllık raporlar oluşturabilirler, verileri çevrimiçi olarak derlenebilir. Yöneticiler tarafından çevrimiçi izlenebilir. Bu sistemler genel olarak üretimin yapısına göre önceden tasarlanmış verileri analiz ederek tablolar ve raporlar oluştururlar.

12 Karar Desteği İçin İş Zekası Sistemleri
Karar Desteği İçin İş Zekası Sistemleri Karar Destek Sistemleri = YBS+HİS Yönetim Bilişim Sistemleri Hareket İşleme Sistemlerinden gelen sabit verileri derleyip, özetlerken; Karar Destek sistemleri dışarıdan gelen enformasyonu da sisteme dahil ederek esnek bir bilgi oluşturur. Sevkıyat için hangi aracı kullanmak daha mantıklı Geçmişten gelen müşteri tepkileri nelerdir. Dolar kuru şu şekilde olsaydı Rakiplerin analizleri

13 Üst Düzey Yönetim Destek Sistemleri
Üst düzey yönetim farklı sorularla ilgilenir 5 yıl sonra personel sayısı ne olacak ? 5 yıl sonra Pazar büyüklüğü ne olacak ? Bizim pazarda yerimiz nedir ? Bu sistemlerde belirli bir prosedür yoktur. Değişik verileri toplayarak raporlar oluşturur. HİS, YBS, KDS’ den gelen verileri derler Eğilim Analizleri Tahminler Bütün bu kavramların birleşimine İŞ ZEKASI SİSTEMLERİ denmektedir.

14 2.b Kurumsal Uygulamalar
İşletme içinde toplanan verinin derlenmesi ve ilgili birimlerle etkileşimli olarak paylaşılması son derece önemli ve zor bir uygulamadır. Kurumsal Sistemler: İşletmenin kendi içindeki değişik sistemleri birbirine entegre etmek için kullanılır. Sipariş – Üretim – Depo – Fatura gibi süreçlerin otomasyonu gibi. Tedarik Zinciri Yönetimi Sistemleri: Örgütler arası sistemlerdir. Hammadde siparişi, üretim, stok yönetimi, nakliyat gibi alanlarda diğer örgütlerle satın alma, üretim ve lojistik gibi alanlarda en az zamanda minimum maliyetle işin gerçekleştirilmesi için gerekli olan sistemlerdir. Müşteri İlişkileri Yönetim Sistemleri: Satış, pazarlama ve hizmet noktalarında verileri biriktiren sistemlerdir. Müşteri devamlılığı ve takibi gibi konularda kullanılır. Bilgi Yönetimi Sistemleri: Örgüt yapısına bağlı olarak iç ve dış verileri ihtiyaç duyulduğunda kullanılmak üzere yapısal olarak depolayan sistemlerdir.

15 2.c İntranetler ve Extranetler
Faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için kullanılan yardımcı iki unsurdan daha bahsetmek gereklidir. Intranet: Sadece kurum içi çalışanlar tarafından ulaşılabilen web sistemleridir. Extranet: Örgüt ile bağlantılı dış paydaşların bağlı olduğu web sistemleridir. Örneğin bayilerin, dağıtımcıların.

16 2.E-İş, E-Devlet E-iş işletme içi üretim ve yönetim süreçlerini, diğer işletme ve örgütlerle etkili bir koordinasyonu içerir. Bu faaliyetler sonuç olarak elektronik ticaretide içinde barındırır. Bu gelişmeler devlet ve mhatapları konusunda da bir dönüşüme neden olmuştur. Gerek gerçek kişiler gerek tüzel kişiler hakkındaki bilgi ve birçok işlem artık e-devlet kavramı ve süreçleri ile gerçekleşmektedir.

17 Örnek Olay Domino’s Pizza ve Pulse Pizza Takip Sistemi
Ne tür sistemler kullanılmıştır. Bu sistem dominos’un iş performansını etkilemede ne gibi faydaları olmaktadır. Çevrimiçi Pizza Siparişi artıları ve eksileri Bu sistemler olmasa Domino’s pizzanın performansı ne olurdu?

18 3. İşbirliği ve Ekip Çalışması Sistemleri
Bütün anlatılan sistemler insanları işe alamaz, işten atamaz, piyasa hakkında nihai kararı veremezler. Bu nedenle Ekip çalışması ve İşbirliğine yönelik sistemler vardır. İşbirliği Nedir? Açık, kesin ve ortak amaçları gerçekleştirmek için başkalarıyla birlikte çalışmaktır. Tanıdığımız ya da tanımadığımız insanlarla olabilir Dış örgütlerle, kişilerle olabilir. Kısa veya uzun vadeli olabilir. Neden İşbirliği: Seri Üretimden, Esnek Üretime İşin doğasını değiştirmek, Profesyonel işin artması, İşletmenin değişen örgütlenmesi, İşletmenin kapsam değiştirmesi, Yeniliğe Vurgu, İş ve çalışma kültürünün değişmesi

19 Faaliyet alanları ve işbirliğinin örnek faydaları
Yarar Gerekçe Üretkenlik Birlikte çalışan insanlar, karmaşık bir görevi, izole çalışan insanlardan daha başarılı bir şekilde halleder. Kalite Birlikte çalışan insanlar hataları ileterek ve çözümleyerek üretimde ya da hizmette kalite artışına yol açarlar. Yenilik Birlikte çalışan insanlar bir «kamuoyu» oluşturarak yenilikçi bir fikir oluşturup, öne sürebilir ya da uygylayabilirler. Müşteri Hizmetleri Müşteriden gelen talep ve şikayet birlikte çalışan insanlar arasında daha çabuk değerlendirilir ve gerekli olan yapılır. Finansal Performans Bütün bu etkenler birleşerek finansal performansa doğrudan etki eder.

20 İşbirliğinin Gerekleri
İşletme Performansı İşbirliği Kalitesi İşbirliği Kültürü İşbirliği Teknolojisi Açık Kültür Ademi Merkezi Yapı İşbirliği Genişliği Bu modelde seri üretimdeki dikey iletişimin yerini takımlar arasındaki yatay iletişim alır. Yöneticiler, kendi altındaki çalışanların işbirliği, koordinasyon ve rekabet oluşturacakları yapıyı kurarlar. Ödül ve rekabet performansı etkiler. Uygulama ve faaliyetler için işbirliği teknolojileri kullanımı Stratejik Planlama için işbirliği teknolojileri kullanımı

21 İşbirliği, Ekip Çalışması için Araç ve Teknolojiler
E-Posta ve Anında Mesajlaşma Kurum içi ses, görüntü ve video paylaşımı Sosyal Ağ Şirket için kurulan gruplar ya da facebookta hukukçular grubu Wikiler Kurumun kendisi için kurduğu wiki’ler Sanal Dünyalar Avatarlar aracılığı ile yaşanan ikincil sanal dünyalar İnternet Tabanlı İşbirliği Çevreleri Sanal Toplantı sistemleri Seyahat masraflarını azaltmayı amaçlayan sanal odalar; örneğin Skype. Google Uygulamaları ve siteleri Google’ın birbiri ile etkileşimli birçok servisi vardır, site yapımından, etkinlik takvimi oluşturmaya ve şirket içi anket uygulamalarına kadar Microsoft Share Point Microsoft Office uygulamalarının bir veritabanı ile bilgi paylaşımından oluşur. Bu sayede yazılar, hesap tabloları, kurumsal tartışmalar bu veri tabanı üzerindeki dosyalarla sağlanmaktadır. Lotus Notes: Büyük işletmeler tarafından kullanılan ve yukarıda anılan bir çok özelliği bir arada bulunduruan ücretli bir IBM yazılımıdır.

22 Yöneticiler İçin Kontrol Listesi; Hangi Araç
Aynı Zaman Senkron Farklı Zaman Asenkron Zaman/Mekan Matrisi Yüzyüze Etkileşimler; karar odaları, paylaşımlı masa, duvar afişi Sürekli Görev; Ekip odaları, Vardiya grup yazılımı v.b. Uzak Etkileşimler; Video Konferans, anında mesajlaşma, paylaşımlı ekranlar İletişim + Koordinasyon; E-Posta, bloglar, wikiler, veritabanları Aynı Mekan Farklı Mekan Bu matris, küresel mekana yayılmış ve kendine bağlı birimleri farklı zaman dilimlerinde çalışan işletmeler açısından önemlidir.

23 İşletmelerde Enformasyon Sistemi
Bu sistemleri kim kurup kim işletecektir? Küçük işletmeler hariç tüm işletmelerde veri toplama, sipariş v.b. Gibi uygulamalar için kurulmuş bir bölüm vardır. (Türkiye’de bu bölüm daha çok bilgi-işlem bölümü olarak adlandırılır.) Programcılar: Program yazma bilgisine sahip kişilerdir. Sistem analistleri: Program yazma grubu ile örgütün kalanı arasında işbirliğini geliştiren gruptur. Enformasyon Sistemi Yöneticisi: Tesis, analist, programcı gruplarının yöneticileridir. CEO Güvenlik Üst Yöneticisi: Enformasyon sistemlerinin güvenliğinden sorumludur Mahremiyet Yönetimi Üst Yöneticisi Bilgi Yönetimi Üst Yöneticisi Son Kullanıcılar Bütün bu yapılar işletmenin büyüklüğü, amaçları ve faaliyetine göre değişiklik gösterir.

24 Örnek Olay Bir işletme müşterilerine dış yalıtım ve iç mimari hizmetleri sunmaktadır. Ancak müşteri fiyat sorduğunda her defasında yalıtım malzemesi ve iç tasarım için gerekli olan malzemelerin fiyatlarını tekrar araştırmak ve nihai fiyat oluşturmak zorundadır. Bu işyeri için ne gibi YBS projeleri geliştirilebilir. Procter&Gamble 80 ülkeden fazlasında faaliyet gösteren, Sağlık, Güzellik ve Ev bakım ürünlerini üreten, dağıtan ve pazarlamasını yapan bir kuruluştur. İşletme içinde çalışan bilim adamı görev yapmaktadır. Bu şirketin sağlıklı bir iletişim kurması mümkün müdür? Hangi ihtiyaçlar için ne tür teknolojiler ya da uygulamalar kullanılmalıdır?

25 Örnek Sorular İş süreçleri Nelerdir? Enformasyon teknolojileri ile nasıl ilişkilendirilir. Sistemler, alt, orta ve üst yönetim gruplarına nasıl hizmet verir. Kurumu birbirine bağlayan sistemler örgütün performansını nasıl geliştirir. İşbirliği ve ekip çalışması nedir. Ne tür teknolojiler kullanır. Enformasyon teknolojileri ya da bilgi işlem birimi örgüt içinde ne işe yarar.