KİŞİLERARASI İLETİŞİM

... konulu sunumlar: "KİŞİLERARASI İLETİŞİM"— Sunum transkripti:

1 KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Bergama Rehberlik ve Araştırma Merkezi

2 İletişim Nedir? İletişim: Duygu, düşünce ya da bilgilerin bireyler, gruplar ve toplumlar arasında akla gelebilecek her türlü yolla (söz, yazı, görüntü, hareketler vb.) karşılıklı olarak aktarılmasıdır.

3 İletişim aynı zamanda;
Ne söyleyeceğimizi bilmek, Bunu ne zaman söylemenin daha uygun olacağına ve nerede söylemenin doğru olduğuna karar vermek, En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek, Akıcı bir dille ve karşımızdaki kişiyle göz kontağı kurarak konuşabilmektir.

4 İletişim iki kişi arasındaki mesaj alışverişidir
İletişim iki kişi arasındaki mesaj alışverişidir. Alışveriş iki yönlüdür. Her konuşma iletişim değildir.Örneğin; bir kişi önerilerini emir şeklinde söyleyip karşısındakinin bu durum karşısındaki tepki ve davranışlarıyla ilgilenmezse burada bir iletişim olamaz.

5 İLETİŞİMİN AMACI: ANLAŞILMAKTIR
*Gerçek bir iletişim içinde, konuşulanları anlama ve düşünülenleri söyleme vardır. İLETİŞİMİN AMACI: ANLAŞILMAKTIR

6 İLETİŞİM YÖNTEMLERİ SÖZSÜZ İLETİŞİM SÖZLÜ İLETİŞİM
*Kullanılan sözcükler * vücut dili, *Yaratılan ses tonu ve vurgular * mimikler *Konuşma anındaki ses iniş çıkışları * jestler SÖZSÜZ İLETİŞİM SÖZLÜ İLETİŞİM

7 İLETİŞİMİN TEMEL KURALLARI
Yargılamamak ve eleştirmemek Konuşulanları yarıda kesmemek Çok fazla konuşmamak Kişiler hakkında yorum yapmamak Anlatılanlara gülmemek; insanları utandırmamak Dinlerken başka şeyler yapmamak Saldırgan tavırlar takınmamak Kişileri karar vermeye,yorum yapmaya zorlamamak Duyguları gizlemeye çalışmamak Savunmaya geçmemek ve sadece dinlemek. Birisi ağlamaya başladığında tedirgin olmama Zıtlaşmamak ve tartışmamak

8 İLETİŞİMİN TEMEL KURALLARI
Yumuşak bir dille ve acele etmeden konuşmak Göz teması kurmak Gerçekçi ve belirli önerilerde bulunmak. Yüzyüze konuşmak, gerekirse yanına oturmak Daha iyi anlamak için sorular sormak Dikkatli bir şekilde dinlemek ve dinlediğinizi davranışınızla belli etmek. Açık uçlu sorular sormak Basit ve anlaşılır bir dil kullanmak Geribildirim vermek Etkileşime önem vermek uygun olduğunda kişiye dokunmak ve sarılmak Yeri ve zamanı uygun olduğunda şaka yapmak ve gülümsemek. Empatik sabırlı ve kabul edici olmak

9 İLETİŞİMİ ENGELLEYEN ETMENLER

10 EMİR VERME VE YÖNELTME:
“yapman gerekir, yapacaksın,yapmak zorundasın” gibi emir cümlelerini içerir.

11 Karşımızdaki kişinin isteklerine saygı duyulmadığı mesajını verir.
UYARMA,TEHDİT ETME: Karşımızdaki kişinin isteklerine saygı duyulmadığı mesajını verir.

12 ÇÖZÜM GETİRME, FİKİR VERME:
ÖĞÜT VERME, ÇÖZÜM GETİRME, FİKİR VERME:

13 YARGILAMA, ELEŞTİRİ VE SUÇLAMA:
“Zaten sen tembelsin.” “Çok sakarsın.” Bu iletiler birey üzerinde, diğerlerinden daha fazla olumsuz etki yapar. Kişinin benlik saygısını düşürür, kendisini değersiz ve yetersiz görmesine neden olur.

14 “ Sınavdan 1 aldığına şaşırmadım, zaten hiç ders çalışmayan birisin.”
“ Soruları çözerken daha dikkatli olmalısın, çok dikkatsiz davranıyorsun.” “ Sınavdan 1 aldığına şaşırmadım, zaten hiç ders çalışmayan birisin.”

15 GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME:
AD TAKMA GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME: “Koca bebek” “Sivri zekalı.” Bu iletileri alan kişi; kendisini değersiz görebilir ve sevilmediği kanısına kapılabilir. Genellikle karşılık verme davranışında bulunur.

16 “Hippi gibi giyiniyorsun.” “Bana tembel diyene bakın.”
“Hey, bana bak, sivri zekalı!..”

17 YORUMLAMA,TANI KOYMA: “Senin derdin ne biliyor musun?” “Herhalde çok yorgunsun.” “Aslında sen öyle demek istemiyorsun.” Bu gibi iletiler ise; kişi için tedirgin edici olabilir ve başarısızlık duygusu uyandırabilir.

18 “Sen ne yaptın?” “Nasıl?”
İNCELEMEK,ARAŞTIRMAK,SORUŞTURMAK: “Neden?” “Kim?” “Sen ne yaptın?” “Nasıl?” gibi iletiler; “Hayır” deme, kaçamak yanıtlar verme ve yalan söyleme eğilimi oluşturabilir;

19 ‘’ Endişe ve korku duygusu yaratabilir...’’
“ Üniversiteye gidemezsen ne yapacaksın?” “ Doğum günü partisinde kimler vardı?” “ Neden sürekli dikkatsiz davranıyorsun?”

20 KONUYU SAPTIRMAK, OYALAMAK:
“......Oturacağına yapsana.....” Böyle iletiler, kişinin asıl sorunundan uzaklaşmasına yol açabilir, kendisinin ciddiye alınmadığını, reddedildiğini ya da ona saygı duyulmadığını düşünmesine yol açabilir.

21 “Televizyondaki saçma sapan
programları izleyeceğine dersini çalışsan daha iyi olmaz mı” “Bu müzikle kulak zarını patlatmaktan hoşlanıyor musun?”

22 NEDEN DİNLEMEYİZ? Eğer karşımızdakinin ne söyleyeceğini biliyorsak (bildiğimizi zannediyorsak) dinlemeyiz. Hoşumuza gitmeyen bir şeyleri dinlemek istemeyiz. Hoşlanmadığımız bir insanın söylediklerini dinlemekte zorlanırız. Karşımızdaki daha sözüne başlar başlamaz cevap hazırlamaya çalıştığımız için ne dediğini duyamayız.

23 NASIL DAHA İYİ DİNLERİZ?
Konuşurken dinleyemeyiz, konuşmayı kesmek ve dinlemeye istekli olduğumuzu göstermek gerekir. Kendimizi konuşanın yerine koyup onun bakış açısını,tutumlarını,değerlerini ve yaşını göz önüne alarak anlamaya çalışmak gerekir. Onu daha iyi anlamak için sorular sormalıyız. Dikkatimizi konuşulana verip, duygularımızı kontrol etmeye çalışmalıyız.

24 FİZİKSEL OLARAK KONUŞANIN YÜZÜNE DOĞRU BAKMAK,
BEDEN OLARAK ONA YÖNELMEK, GÖZLE İYİ BİR İLİŞKİ KURMAK, KONUŞANA DOĞRU EĞİK DURMAK, DİNLERKEN RAHAT OLMAK GEREKİR.

25 İLETİŞİMİN EN İYİ YÖNTEMİ:DİNLEME
İletişimi sürdürebilmenin en iyi yöntemi dinlemeyi öğrenmektir. DİNLEME Pasif Dinleme (Sessizlik) Benimsediğini Gösteren Davranışlarla Dinleme Kapı Aralayıcı Mesajlar Etkin Dinleme (Katılımlı Dinleme)

26 1-PASİF DİNLEME (SESSİZLİK):
Sürekli konuşan sizseniz, karşınızdaki kişinin kendisini tedirgin eden şeyi anlatması zordur. Pasif dinlemede: * “Duygularını duymak istiyorum.” * “Duygularını kabul ediyorum.” * “Benimle paylaşmak istediğin konuda vereceğin karara güveniyorum.”gibi güçlü iletiler yoktur. * Fakat pasif dinleme (sessizlik tek başına yeterli değildir.Siz sürekli edilgin bir dinleyici konumda olursa karşınızdaki iletmek istediklerinin benimsenmediğini ve umursanmadığını düşünebilir.

27 2-BENİMSENDİĞİNİ GÖSTEREN DAVRANIŞLARLA DİNLEME:
* Sessizlik iletişimi engellememesine karşın, kişiye kabul edilmediği izlenimi verebilir. * Kişiye gerçekten tüm dikkatimizi verdiğimizi kanıtlamalıyız. * Birey, konuşurken durakladığı zaman, onun söz ve duygularını anladığımızı gösteren sözlü anlatımlar ve sözsüz işaretler kullanmak yararlı olur. Bu işaretlere onay davranışları diyoruz.

28 Başı aşağı yukarı sallamak
Sözsüz işaretler: Başı aşağı yukarı sallamak Öne doğru eğilme.... Sözlü işaretler: “Hı hı”, “yaa”, “evet”

29 3-KAPI ARALAYICI MESAJLAR:
“ Anlıyorum.” “ Ya...” “ Öyle mi?” “ İlginç” “ O konuda konuşmak ister misin?” “ Duygularını merak ediyorum.” Bu davranışlar insanların sorunlarını anlatmaları için kapı aralar; paylaşıp paylaşmama konusunda onlara özgürlük tanır.

30 4-ETKİN DİNLEME: Etkin dinleme dinleyenin anlatılanı yalnız duyduğunu değil,aynı zamanda doğru olarak anladığını da gösterir. En sağlıklı iletişim yöntemi olarak kabul edilir.

31 ETKİN DİNLEMENİN ÖZELLİKLERİ
ANLATILANLARIN BASİT BİR TEKRARI, ANLATILANLARIN DUYULDUĞUNA İLİŞKİN BİR MESAJ, ANLATILANLARI ÖZETLEME, DUYGULARI DİLE GETİRME, AMAN ! NE İYİ BİR DİNLEYİCİ

32 ETKİN DİNLEMENİN FAYDALARI
* KİŞİ KENDİNİ DİNLEYEN KİŞİYE YAKIN HİSSEDER, * SORUNUNU İLK BAŞTAKİ KADAR ÖNEMLİ GÖRMEYEBİLİR, * SORUNUNU RAHATLIKLA DİLE GETİRDİĞİ İÇİN,ÇÖZÜM YOLLARINI DA DAHA RAHAT DÜŞÜNEBİLİR.

33 ETKİLİ BİR İLETİŞİM BECERİSİ;BEN DİLİ
*SEN DİLİ *BEN DİLİNİN YARARLARI

34 “BEN DİLİ: Kişinin o anda karşılaştığı durum ve davranış karşısında kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır yani duygu ve düşüncelerimizi içtenlikle ifade eden sözcüklerdir. ”Bana kırıldığını şimdi anladım.” “Seni bu denli kızdırdığımı bilmiyordum.”

35 *Ben dili cümlelerinde istenmeyen davranışı tanımlayıp, davranışla ilgili yargıları değil istenmeyen davranışın sizin üzerinizdeki etkilerini ifade edip, sizde uyandırdığı duyguyu tanımlamak daha etkili iletişimin kurulmasını sağlar.

36 SEN DİLİ KİŞİYİ SUÇLAYICIDIR, DAVRANIŞTAN ÇOK KİŞİLİĞE YÖNELİKTİR,
YENİDEN KONUŞMA İSTEĞİNİ ENGELLEYİCİDİR, KİŞİ KENDİNİ SUÇLANMIŞ VE ANLAŞILMAMIŞ HİSSEDER, NEYE KIZILDIĞININ ANLAŞILMAMASINA NEDEN OLUR, KİŞİYİ GÜCENDİRİR ,KIRAR, KİŞİNİN DİRENMESİNE NEDEN OLUR.

37 SEN İLETİLERİ Sen iletilerini kullanmak, iletişimi engeller. “Yapma şunu.” “Neden böyle yapmıyorsun?” “Bunu yapmamalısın.” “Kötüsün” “Çocuk gibi davranıyorsun.” “Daha çok çalışmalısın.” “Daha çok sınava girmelisin.”

38 Sen iletileri alan kişi:
*Davranışını değiştirmeye karşı direnir. *“Bana yardım edecek bir yol bulacaklarına inanmıyorum.”diye düşünür. *Sevilmediğini düşünür. *”Sen de kötüsün.” “Sen de dır dır ediyorsun.” gibi tepkiler verir.

39 1-Karşınızdakini suçlamak yerine, duygularınızı anlatın:
SONUÇ OLARAK: 1-Karşınızdakini suçlamak yerine, duygularınızı anlatın: “Nerede kaldın? Saatin kaç olduğunun farkında mısın?” YERİNE “Nerede kaldın seni çok merak ettim.” 2- O davranışı benimseyin ve ona yol gösterin: “Bir kez daha geç kalırsan, asla seninle görüşmem!...” YERİNE “Bir kez daha geç kalırsan telefon edip haber verebilirsin.”

40 3-Suçlayacağınıza o davranışı tanımlayın: “Sivri zekalı ,tembel!”
YERİNE “………………… zaman endişeleniyorum ve üzülüyorum.” 4-Tehdit edeceğinize duygularınızı açıklayın: “Bıktım artık, seni geberteceğim!” “Çok sinirleniyorum, çok içerliyorum, kızıyorum.”

41 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER