1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA

... konulu sunumlar: "1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA"— Sunum transkripti:

1 1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA
1. ÜNİTE: KİMYANIN GELİŞİMİ 1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA

2 1.1. Eski Çağlarda Keşfedilen Maddeler
Yiyecek kapları: Toprak-seramik-metal-cam Demir-bakır-kalaydan yapılan malzemeler Savunma saldırı araçları: Balta, ok, yay,... Giyecek ihtiyacı: Kürklerin işlenmesi Kozmetik üretimi: Rimel-parfüm-sabun- Tuz Tedavi amaçlı bitki kullanımı: Nane limon,... Yiyeceklerin saklanması: Kurutma-turşu-kükürt, reçel, pekmez, yoğurt… Giysilerin boyanması: Boya, kök boya Cam, kağıt, cila, sır, alkol, mürekkep, tuz

3 SİMYADAN KİMYAYA GEÇENLER
Sülfürik asit (zaç yağı), Nitrik asit (kezzap), Hidroklorik asit (tuz ruhu)

4 Eski Çağlarda Keşfedilen Maddeler
Eski çağlarda insanlar, sınama yanılma yolu ile doğada bulunan bir kısım maddelerin faydalarını keşfetmişlerdir. Bu maddelere örnek olarak ; - Yemek tuzu (NaCl) - Göz taşı (CuSO4) - Şap (KAl(SO4)2.12H2O) - Kükürt (S) - Kıbrıs Taşı (FeSO4) - Malahit - Kil

5 Simyanın Kısa Tarihçesi
Simya; kimya, metalurji, fizik, tıp, astroloji, semiotik, mistisizm, spiritüalizm ve sanat'ı bünyesinde barındırırdı. Simya ile en az 2500 yıldır uğraşıldığı bilinmektedir. Simya ile ilk olarak Mezopotamya, Eski Mısır, İran, Hindistan ve Çin'de uğraşılmıştır. Klasik Yunan döneminde Yunanistan'da, Roma İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü coğrafyada, önemli İslam başkentlerinde ve daha sonra 19. yüzyıla kadar Avrupa'da simyaya ilgi duyulmuştur.

6 Mısır ve Çin'de Bilimsel Çalışmalar

7 Yunan ve Roma Tıp Aletleri

8 Simya Değersiz maddeleri altına çevirme,
Bütün hastalıkları iyileştirme Hayatı sonsuz biçimde uzatacak ölümsüzlük iksiri bulma uğraşlarına SİMYA denir. Bu işle uğraşanlara SİMYACI denir.

9 Bakır ve Altın

10 Felsefe taşı Hem değersiz madenleri altına çevirecek hem de ölümsüzlük iksiri elde etmek için kullanılacak efsanevi taş Dokunduğu her nesneyi altına dönüştüreceğine inanılan taş

11 Lokman Hekim Lokman Hekim'in ölümsüzlük iksirini bulduğu ancak formülü kaybettiğine dair efsaneler mevcuttur. Bir efsaneye göre içinde ölümsüzlük iksiri bulunan şişeyi köprüden geçerken düşürüp kaybetmiş, bir başka efsaneye göre ise eline yazdığı ölümsüzlük formülü yağmurda silinmiştir.

12 Simya, bir bilim dalı değildir.
Çünkü; 1. Sadece deneme-yanılma yolu ile çalışırlar. 2. Çalışmalar teorik bir temele dayanmaz. 3. Sistematik bilgiler içermez. 4. Bilgi birikimi oluşmamıştır. 5. Ölçmeye dayalı değildir.

13 Simyadan kimyaya geçen teknikler
Damıtma Süzme Kristallendirme Pıhtılaştırma Buharlaştırma Özütleme Mayalama

14 Simyadan günümüze aktarılan bulgular
Barut Madenlerin işlenmesi Metaller üzerinde çalışmalar Mürekkep Kozmetik Boya üretimi Derinin boyatılması Seramik, cam Esans üretimi Kağıt Cam

15 Simyacıların eski dönemlerde kullandığı bazı yöntemler ve aletler
Yöntem Alet Damıtma İmbik Süblimleşme Saklama kabı Kavurma Fırın Mayalanma Katılaşma Kristallenme

16 ARİSTO'ya göre elementler
1.3. Element Kavramının Tarihsel Gelişimi ARİSTO'ya göre elementler

17 Tarihte elementler 5 Element (Çin) Chi 4 element

18 Element Kendinden daha basit maddelere dönüşmeyen saf maddelere element denir. (Eski tanım. Zor ayrılanları içermez.) Kimyasal yolla kendinden daha basit maddelere dönüşmeyen saf maddelere element denir. Örnek: H, O, N, S, Au, Ag, Fe, Pt, …

19 Radyoaktif Bölünme Radyoaktif maddelerin keşfedilmesiyle bu tanım sakıncalı hale gelmiştir. Çünkü radyoaktif parçalanma sonucu atom parçalanarak daha basit elementlere dönüşebilir.

20 Simya'da elementler ve Sembolleri

21 Bazı elementler ve simgelerinin değişimi

22 Element Atomlardaki proton sayısı elementlerin kimlik özelliklerini oluşturur. Hidrojen atomlarının tümünde 1 proton vardır. Oksijen atomlarının tümünde 8 proton vardır. Klor atomlarının tümünde 17 proton vardır.

23 Elementler

24 Bilimsel çalışmaların başlangıcı
Elementlerin saf olarak elde edilmesi Elementlerin birbirleriyle etkileşimleri üzerine çalışmalar Hollandalı kimyacı Van Helmont ( ) deneylerinde teraziyi kullanarak kimyasal çalışmalara nicel özellik kazandırmıştır.

25 Soru: Günümüz bilgilerine göre aşağıdakilerden hangisi elementtir?
Su Hava Toprak Ateş Oksijen

26 Aşağıdakilerden hangisi element değildir? (Günümüz bilgilerine göre)
Altın Kükürt Bakır Civa Kıbrıs Taşı (FeSO4)

27 Soru Filozof taşı kuramı; I. Soy olmayan metaller altına dönüşürler.
II. Filozof taşı, altın ve gümüşün tüm özelliklerini taşımalıdır. III. Ruhun arınması filozof taşı ile sağlanır. Yukarıdaki görüşlerden hangilerini içerir? a) Yalnız I b) Yalnız II c) Yalnız III d) I ve III e) I, II ve III

28 Soru: Aşağıdakilerden hangisi elementtir?
Tuz Çelik Altın Tuz ruhu Cam

29 İbni Sina (980-1037) Batıda, Avicenna adıyla bilinir.
Astroloji ve simyaya itibar etmemiştir. İbn-i Sinâ’ya göre, her element sadece kendisine özgü niteliklere sahiptir ve dolayısıyla daha değersiz metallerden altın ve gümüş gibi daha değerli metallerin elde edilmesi mümkün değildir. Doğa olaylarının açıklanmasında doğaüstü ve maddesel olmayan güçlerin etkisinin kabulünün gerekmediğini söylemiştir. Yazdığı kitaplar 1700'lü yıllara kadar tıp ve ilaç kitabı olarak okutulmuştur. Yaptığı çalışmalar gözlem ve deneye dayanır.

30 Ebu Musa Câbir bin Hayyan (721- 815)
Harran Üniversitesi rektörü Atomun parçalayacağını görmüş büyük bir bilim adamıdır. İnbik geliştirmiş ve kendisinin ortaya attığı Baz kavramıyla Kimya'nın gelişmesine katkıda bulunmuştur. Ayrıca daha sonra zehirlilerin zehirlisi olan arsenik tozunu elde eden ilk kişidir. Eserlerinden 12. yüzyılında Latinceye çevrilmiş olan Kitab al-Kimya adlı eseri, Simya ve Kimya kelimelerinin kökeni olmuştur. İnbik

31 Örnek: Simya ile uğraşanlar, I. Az değerli metalleri altın gibi kıymetli metallere dönüştürmek . II. Ölümsüzlük iksirini keşfetmek. III. Atomun iç yapısı hakkında sistematik deneyler yaparak bilgi edinmek. hedeflerinden hangilerine ulaşmak için çalışmışlardır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Cevap: C

32 Örnek: Simya ile uğraşanların tarih boyunca yaptıkları çalışmalar ile ilgili aşağıda ki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Çalışmalarını deneme yanılma metodu ile yapmışlardır. B) Sistematik bir çalışma gerçekleştirerek keşifler yapmamışlardır. C) Çoğunlukla nitel çalışmalar yapmışlardır. D) Çalışmalarını özellikle sabit basınç ve sıcaklıkta gerçekleştirmişlerdir. E) Bazı hastalıkları hazırladıkları karışımlarla iyileştirmeyi başarmışlardır. Cevap: D

33 I. Damıtma II. Kavurma III. Mayalama
Örnek: I. Damıtma II. Kavurma III. Mayalama Yukarıda verilen laboratuvarda kullanılan yöntemlerden hangileri simyanın kimyaya mirasıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) YalnızIII D) I ve III E) I, II ve III CEVAP:E

34 D)Seramik ve cam üretimi E)Yapay ipek üretimi
Örnek: Aşağıdakilerden hangisi simyagerlerin kimya endüstrisine yaptıkları katkılardan biri değildir? A)Barutun keşfi B)Esans üretimi C)Boya üretimi D)Seramik ve cam üretimi E)Yapay ipek üretimi CEVAP:E

35 Soru Günümüz bilgilerine göre aşağıdakilerden hangisi atomun kimliğini belirler? a) proton b) elektron c) nötron d) elektron+nötron e) proton+nötron

36 Simya ve Kimya (ÖDEV) Farklı Ortak Faklı Kimya Simya 36
Alchemists used trial-and-error method. Chemists used scientific method. Both wanted to understand the physical world around them better. Both strived for ways to cheat death (immortality) – the chemist with pharmaceutical drugs. Alchemists were the forerunners of modern chemists. “The history of alchemy is a history of men who were, on one hand, scientists, and on the other hand, dreamers. There is no way to separate the practical chemistry of the alchemists from their occasional fanciful excursions into the unknown. The early craftsmen who were able to mix a little bit of this with a drop or two of that and come up with startling new materials began to think of what they had done. Wouldn’t it be possible, they may have said to themselves, to change common metals into gold or silver? And, if they could find a magic elixir, might they be able to prolong life? These men were protected by the princes, kings, and popes of their day. Men of power, it would seem, always need more wealth. And more health. Alchemy was a medieval, metallurgical, superstition-laden, chemical science with touches of sorcery, religion, and experimentation. But the alchemists laid down the groundwork for modern science. The situation was complex. And in the ranks of the alchemists were crooks, quacks, and frauds. But there were many honest scientists, too. This is their story – the story of how some men tried to turn magic into science.” Thomas G. Aylesworth, The Alchemists Magic into Science Addison-Wesley, 1973, pg 36