ERGENLİK DÖNEMİNDE DEĞİŞİM

... konulu sunumlar: "ERGENLİK DÖNEMİNDE DEĞİŞİM"— Sunum transkripti:

1 ERGENLİK DÖNEMİNDE DEĞİŞİM
ARDAHAN REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

2 ERGENLİĞİN TANIMI Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında kalan bir “ara dönemdir”. Buluğ (ön ergenlik) ergenliğin başlarındaki gelişme dönemidir. Ergenlik, bedenin büyümesinin sona ermesi ile biter.

3 ERGENLİK HER ÇOCUKTA AYRI YAŞLARDA BAŞLAYABİLİR!

4 İnsan vücudunda adeta bir iç saat vardır
İnsan vücudunda adeta bir iç saat vardır. Ve gerekli olgunluk düzeyine geldiğinde bazı değişiklikleri başlatmak için alarm vermektedir.

5 Ülkemizde ergenlik dönemi ortalama olarak erkeklerde yaşları, kızlarda yaşları arasında başlar.

6 Kızlar ergenliğe daha erken girerler.
Ergenlikteki fiziksel gelişme, kız ve erkek çocuklarda aynı zamanda ve aynı hızda olmaz. Erkekler kızlara göre daha geç ergenliğe girer. Kızlar ergenliğe daha erken girerler.

7 BÜYÜME TÜM BEDENDE DEĞİŞİK HIZLA GERÇEKLEŞİR.
ÖNCE AYAKLAR VE ELLER BÜYÜR. YÜZDE, BURUN VE ÇENE BÜYÜR. OMUZLAR VE KALÇALAR GENİŞLER.

8 ÖZELLİKLE 11-16 YAŞLARINDA HIZLANIR.
BÜYÜME ÖZELLİKLE YAŞLARINDA HIZLANIR. DAHA SONRA YAVAŞLAR. BÜYÜME YAŞINA KADAR SÜRER.

9 Ergenlik öncesi ergende iştah artışı görülür
Ergenlik öncesi ergende iştah artışı görülür. Çünkü bu dönemde boy hızla uzar ve bu durum enerji gerektirir.

10 ERGENLERİN SAKARLIĞININ BAŞLICA NEDENİ :
HIZLI BÜYÜME VE UZAMA, KASLARIN UYGUN ŞEKİLDE ÇALIŞMASINI AKSATIR!

11 Kas ve kemikler aynı hızda ve zamanda gelişmediğinden bedenin kontrol edilmesi güçleşir.
Büyümedeki çabukluk, vücut duruşuna etki eder. Boyunun uzaması sonucu, ergenin kambur bir duruşu ortaya çıkabilir.

12 ERGENLİK DÖNEMİNDE FİZİKSEL
DEĞİŞİMLER

13 Erkek ve kız çocukların beden yapısındaki gelişmeler ayrı ayrı incelenir. Çünkü gelişim kız ve erkeklerde farklıdır.

14 “Oğlum, senin yaşında bir oğlanın vücudu, anlaşılması her zaman kolay olmayan değişiklikler geçirir.”

15 FİZİKSEL DEĞİŞİMİN EN ÖNEMLİ HABERCİSİ BOY UZAMASIDIR.
FİZİKSEL-BEDENSEL GELİŞİM FİZİKSEL DEĞİŞİMİN EN ÖNEMLİ HABERCİSİ BOY UZAMASIDIR. Tüm ergenlik dönemi boyunca kızlar cm erkekler ise cm uzar.

16 FİZİKSEL-BEDENSEL GELİŞİM
Ergenlik döneminin tüm aşamaları ve olayları bütün bireylerde aynı sırayı izlemekle birlikte  zamanlaması bireyden bireye büyük farklılık gösterebilir. Ortalama olarak kızlar ,erkeklerden 1,5-2 yaş önce buluğa girerler ve ergenlik dönemi aşağı yukarı altı yıl sürer.

17 FİZİKSEL-BEDENSEL GELİŞİM
Kızlar ergenliğe erkeklerden daha önce girdikleri için erkeklerden daha uzundurlar. Erkekler, 14 yaş civarında kızlara ulaşırlar ve onları geçerler. Aynı zamanda, yaşları arasında kızlar erkeklerden daha ağırdır.

18 KIzlarIn yaşa göre fİZİKSEL Gelİşİmİ
Bu yaşlarda aylık kanamalarınız düzene girer. Boyunuz eskisi kadar hızlı uzamaz. Tüyleriniz çoğalır ve göğüsleriniz gelişmelerini sürdürür. 11-12 Yaş Ön ergenlik başlar. Göğüsler çıkar, uçları belirginleşir. Koltuk altınızda ve cinsel organınızın etrafında tüyler çıkmaya başlar Kalçalarınız hafifçe genişler. Aylık kanamalarınız başlayabilir.

19 Erkeklerin Yaşa Göre Gelişimi
Testosteron hormonu etkisini göstermeye başlar. Daha hızlı büyürsünüz, omuzlarınız ve göğsünüz genişler. Kol ve bacak adalelerinde bir gelişme olur. Üreme organınız büyümeye başlar. Sesiniz kalınlaşır.

20 13-14 Yaş Üreme organı bölgesinde tüylenme olur. İlk cinsel rüya görülür. Sesinizdeki değişimler devam eder.

21 Cildinizin yapısı değişir.
Cilt altı bezi yağ üretmeye başlar, yüzünüzde siyah noktalar ve sivilceler belirir.

22 Vücutta Tüylenme: Ergenlik döneminin değişikliklerden biri de, hipofiz bezinin salgıları ile başlayan koltuk altı ve üreme organı bölgesindeki tüylenmedir.

23 Ter bezlerinin çalışmasının artması:
Bu dönemde koltuk altı ve vücudun diğer bölgelerindeki ter bezleri çocukluk döneminden daha fazla çalışır. Sık terleme sonucu ortaya çıkan kirlilik ve kokuyu önlemek için vücut temizliğine dikkat etmek önemlidir!

24 Yüzdeki sivilcelerin artması:
Derideki yağ bezlerinin fazla çalışması sonucu salgılanan yağlar, bez kanallarını tıkar ve yüzde siyah noktalar oluşturur. Yağ birikimi de ergenlik sivilcelerini meydana getirir.

25 KIzlarda ergenlİğe gİrerken görülen en önemlİ değİşİklİk adet kanamasIdIr!
Yaklaşık her 28 günlük dönemde kadınların yumurtalıklardan bir yumurtacık, yumurtalık kanalına bırakılır. Kadın üreme organı içinde yumurtlama için oluşan dokular aylık düzenli olarak vücuttan dışarı atılır. Bu olay adet kanaması şeklinde adlandırılır.

26 Menstürasyon (adet kanamasI)
10-16 yaşları arasında başlar. Bu kanama dönemi ortalama olarak 6 gün devam eder. Kızlar bu sırada hassas ve sinirli olabilirler. İlk yıllarda bu kanama düzensizdir. Bir süre sonra kanamalar düzene (28-35 günde bir) girecektir.

27 Adet döneminde hijyenik ped kullanılır.
Kullanılan her pedin 2-3 saat kadar süre geçtikten sonra mutlaka değiştirilmesi gereklidir!

28 KARIN AĞRISI NEDEN OLUYOR?
Adet kanamaları sırasında rahatsızlık ve ağrı duyma yaygındır. Bu ağrı, genellikle karnın alt kısmında olur. Ağrı bazen sürekli bir sancı, bazen de bir ağırlık duygusu şeklinde olabilir. Adet döneminde salgılanan bir madde (prostaglandin) karnımızda kasılmalara neden olur. Bu kasılmalar sayesinde dokuların dışarı atılması gerçekleşir. Bu olay nedeni ile ağrı hissederiz.

29 KARIN AĞRISINA karşI neler yapabİlİrİz?
Egzersiz Ilık duş Ayaklara sıcak su torbası Normal gündelik etkinliklere devam

30 Sesin kalınlaşması: Ses kalınlaşmaya başlar.
Çünkü gırtlak ve ses telleri büyür. Bu dönemde ses tonunu ayarlamak zordur. Önce ses çatallaşır. Daha sonra, ses telleri gelişmesini tamamlar, ses tonu da olgunlaşır.

31 Yüzde bıyık ve sakalın çıkması:
Ergenlik döneminde yüzde meydana gelen belirgin bir değişiklik, bıyık ve sakalların çıkmasıdır. Önce bıyıklar belirgin hale gelir, sonra sakallar görülmeye başlar. Sakal ve bıyıkların çıkmasında gençler arasında bireysel farklara bağlı olarak değişiklikler olur.

32 Üreme Organındaki Değişiklikler:
Erkeklerin üreme organındaki değişiklik ortalama olarak yaşlarında başlar. Bu dönemde erkek üreme organı ve erbezleri (testisleri) büyür, erkek üreme hücresi (sperm) üretilmeye başlanır.

33 Ergenlik Döneminde Görülen Cinsel Rüyalar:
Erkek ergenler, artan cinsel hislerin sonucu cinsel kaynaklı rüyalar görürler. Bu rüyalar esnasında bir sıvı (sperm) vücudun dışına atılır. Çünkü bedeninizin ürettiği spermler belli bir düzeye gelince dışarı çıkmalıdır.

34 BEDENİMİZDEKİ BU DEĞİŞİKLİKLERE NEDEN OLAN BAZI HORMONLARIMIZDIR…

35 ERGENLİK DÖNEMİ A. Ergenliğin Başları (Buluğ) 12-14 yaş (erkekler) 10-12 yaş (kızlar) B. Ergenliğin Ortaları 15-17 yaş (erkekler) 14-16 yaş (kızlar) C. Ergenliğin Sonları 16-21 yaş

36 BEDEN DEĞİŞİMİNE TEPKİLER

37 BEDENİNİN NASIL GÖRÜNDÜĞÜ ERGEN İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR!
Ergenlik döneminde fiziksel görünümle ilgili hassasiyet yüksektir.

38 BEDENSEL GÖRÜNÜMLE İLGİLİ TEPKİLER HER ZAMAN GERÇEK DURUMLA ORANTILI OLMAZ!

39 DİKKAT DİKKAT! Arkadaşlarının dış görünüşleri ile alay eden ergenlerin, aslında kendi fiziksel kusurlarına çok duyarlı olduğu ve bu durumu kapatmak için bu davranışları sergilediği görülmektedir.

40 UNUTMAYIN! Fiziki görünümünüzle ilgili siz ne kadar hassassanız, arkadaşlarınız da bir o kadar hassas! Dış görünüşünüzle ilgili espri yapılmasından rahatsız oluyorsanız, siz de arkadaşlarınıza bu tarz espri ve şakalar yapmayın! Dış görünümü ile ilgili isimler, lakaplar uydurmayın! Bu sizin için ne kadar kırıcı ise diğerleri için de o kadar kırıcı!

41 Ama yine de normal ve güzeller...
Eğer vücut görünümünüzle ilgili kaygılarınız varsa, yalnız değilsiniz… Pek çok insan, modeller, aktörler veya aktrisler gibi görünmüyor. Ama yine de normal ve güzeller... Hepimiz modeller gibi görünmek zorunda değiliz!

42 SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM
Kimlik arayışı içine girilir. Bir gruba dahil olma ve arkadaşlık ilişkileri çok önemlidir. Duygular çok üst düzeyde yaşanmaya başlanır.

43 ERGENLİKTE YAŞANAN DUYGUSAL DEĞİŞİMLER
Kendine Güvensizlik Duyguların Yoğunluğunda Artış Aşık Olma Mahcubiyet ve Çekingenlik Aşırı Hayal Kurma Tedirgin ve Huzursuz Olma Yalnız Kalma İsteği Çalışmaya Karşı İsteksizlik Çabuk Heyecanlanma Otoriteye karşı direniş Alınganlık

44 DENGELİ VE UYUMLU İLKOKUL ÇOCUĞU GİDER, YERİNE OLDUKÇA TEDİRGİN,
GÜÇ BEĞENEN VE ÇABUK TEPKİ GÖSTEREN BİR GENÇ GELİR

45 Ergenlik Döneminde En Sık Rastlanan Duygusal Sorunlar

46 KORKU Ergenler için özellikle bilinmeyen şeyler korkunun doğmasına temel nedendir. Ergenin ilgilendiği faaliyetlerin sonucunu kestirememesi de korkuya neden olabilir.

47 ENDİŞE Gerçek nedenden çok, hayali nedenlerden oluşan korku tipleridir. Korkulan durumun zihinsel düzeyde prova edilerek yinelenmesi, endişenin en büyük karakteristiğidir. Cinsel olgunlukla birlikte, endişelerin de farklılık gösterdiği dikkatimizi çeker. Orta ve lise öğrencileri özellikle çeşitli okul sorunları hakkında endişe duyarlar. Dış görünüş ve arkadaşları arasında popüler olmama, endişe yaratan diğer konulardır.

48 ÖFKE Ergenlik döneminde öfkeye neden olan uyarımlar genellikle sosyal kaynaklıdır. Ergeni öfkelendiren konular şunlardır;   -Alay edildiğinde, gülünç düşürüldüğünde     -Tenkit edildiğinde, azarlandığında -Haksız yere cezalandırıldığında     -İnsanlar ona hükmetmeye başladığında     -İşleri ters gittiğinde     -Özel eşyaları, kardeşleri ya da ana babası tarafından habersizce alındığında gençler öfkelenir.

49 SEVGİ Ergenlikte sevgi, hoş ilişkiler kurabilen, kendini seven ve güven veren kişilere yönelmiştir. Aile üyeleriyle olan bağı azalmış ve arkadaşlarıyla olan bağı artmıştır. Ergenin sevdiği kişi adedi azdır. Bu nedenle sevgisi çok kuvvetlidir. Karşı cinse delicesine aşık olma, kısa süre sonra bu duyguyu yitirme sıkça görülen olaylardır.

50 Vücutlar değişirken yeni duygular da ortaya çıkmaktadır
Vücutlar değişirken yeni duygular da ortaya çıkmaktadır. Karşı cinsle ilgili farklı duygular hissetmeye başlanır. Erkekler veya kızlar birbirlerini, birdenbire, daha önce olmadığı kadar ilginç bulmaya başlar.

51 DUYGULAR HIZLA İNİŞ ÇIKIŞ GÖSTERİR

52 GENÇ BİR AN ÖNCE BÜYÜMEK İÇİN SABIRSIZLANIR ANCAK ÇOCUKSU DAVRANIŞLARDAN DA SIYRILAMAZ.

53 Duygular hassaslaşır…

54 Kişiye özel kalması gereken durumlara ihtiyaç duyulur.
Yeni şeyler deneme merakında artış olabilir. Arkadaşlarına yönelme, arkadaşlarıyla daha çok vakit geçirme ve bir gruba dahil olma isteği artar. Fark edilme ve takdir edilme isteğinde artış olur. Kurallara karşı tepki düzeyi artabilir.

55 Benim duygularım normal mi?
Ergenlik dönemi yoğun çelişki ve zıt duyguların yaşandığı bir dönemdir. Bir an çok keyifli iken, bir dakika sonra çok sıkkın ve mutsuz hissedilebilir. Bu zıt duygular bu dönemde normaldir. Gayet normal !

56 ERGENİN AİLESİYLE İLİŞKİLERİ

57 Ergenler kendilerini, anne-babalarıyla ilgili çelişkili (birbirine zıt) duygular yaşarken bulabilirler.

58 BU ŞİKAYETLER TANIDIK GELDİ Mİ???
«Her şeye karışıyorsunuz. Beni hiç anlamıyorsunuz.» «Hem “büyüdün artık” diyerek sorumluluklarımı yerine getirmemi istiyorsunuz; hem de bir şey yapmak istediğimde “daha küçüksün” diyorsunuz.»

59 Herkes bu dönemde «anlaşılmadığından» şikayet eder
Herkes bu dönemde «anlaşılmadığından» şikayet eder. Ama bu durum geçicidir. Sizin anne ve babanız da zamanında böyle şikayetlerde bulundu. Genç ve çocukluk arasındaki bu belirsiz dönemde anne ve babanızın da size nasıl davranacağına karar verememesi çok normal. Bu durum onlar için de zor! Zamanla sizin hareketleriniz de olgunlaşacak, aileniz de sizin büyüdüğünüzü kabul edecek ve bu şikayetleriniz bitecek. Unutmayın! Zaman geçtikçe aileniz de size nasıl davranılması gerektiğini keşfedecek!

60

61 ERGENLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN NOKTALAR

62 VÜCUT BAKIM VE TEMİZLİĞİNE DİKKAT

63 Ağız ve diş sağlığını korumak için, dişler günde iki kez, yemeklerden sonra, 3 dakika kadar kuralına uygun biçimde macun ile fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır. Bunun yanında yılda iki kez diş hekimine giderek muayene olmak, sonradan diş sağlığının bozulması nedeniyle yaşanabilecek sıkıntıları önlemeye yetecektir. Tırnakların da haftada bir kez kesilmesi ve sık sık tırnak fırçasıyla fırçalanarak yıkanması uygun olur.

64 Koltuk Altı ve Kasık Bölgesi Temizliği Ergenlikle birlikte hormonların etkisi ile, koltuk altı ve kasık bölgesinde tüylenme başlar. Tüyler, bu bölgedeki ter ve yağ bezlerinin, üreme organlarının salgıladığı kokuların çevreye yayılmasına, temizlendiğinde de enfeksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle uzadıklarında uygun yöntemler kullanılarak giderilmelidir. Bunları kullanırken dikkatli olunmalı ve kullanımı önceden çok iyi öğrenilmelidir. Kasık bölgesinin derisi sık sık temizlenerek kurulanmalıdır. Deri asitliğine uygun temizlik maddeleri ile köpürtülerek yıkanan bölge, durulanıp iyice kurulanmalı. Hoş olmayan koku ve salgıların giderilmesinin yanında, bu uygulama enfeksiyon gelişme tehlikesini azaltacaktır.

65 ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİ (Doğru Arkadaş Seçimi)
Duygusal olarak bekli de en çok etkilendiğiniz konulardan biri de arkadaşlarınıza “ Hayır” diyememek olabilir

66 ALKOL-MADDE BAĞIMLILIĞI
YANLIŞ ARKADAŞ SEÇİMİ KAVGA-ŞİDDET SUÇ İŞLEME ALKOL-MADDE BAĞIMLILIĞI KÖTÜ BİR GELECEK

67 GELECEK PLANLAMA Artık yetişkin bir birey oluyoruz ve sorumluluklarımız artıyor. Geleceğimizi garanti altına almak için gideceğimiz yolu seçmemiz lazım.

68 YARDIM ALMA VE KENDİNİ İFADE ETME KONUSUNDA DİKKAT

69 Psikolojik Danışman Psikolojik Danışman Gülsüm KOÇAK Soner AVDAN
TEŞEKKÜRLER! Psikolojik Danışman Psikolojik Danışman Gülsüm KOÇAK Soner AVDAN