Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı

... konulu sunumlar: "Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı"— Sunum transkripti:

1 Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı
Dr Ülkü Akarırmak

2 Akış Kronik ağrı yakınması yaygındır
Ayırıcı tanıya giren uzun bir liste vardır Fibromiyalji sendromu Ayırıcı tanıya yaklaşım

3 Enflamatuvar Romatizmal Hastalıklar
Konektif doku hastalıkları SLE RA Sjögren sendromu Sistemik skleroz Mikst konektif doku hastalığı Polimiyozit/dermatomiyozit Vaskülit sendromları

4 Enflamatuvar Romatizmal Hastalıklar 2
Polimiyaljiya romatika Spondilartritler Ankilozan spondilit Enteropatik artritler Reiter sendromu Reaktif artrit Psoriatik artropati

5 Diğer Romatizmal Hastalıklar
Jeneralize Osteoartrit Gut ve diğer metabolik artropatiler Hipermobilite sendromları Metabolik kemik hastalıkları Osteomalazi, Paget hastalığı

6 Diğer Romatizmal Hastalıklar 2
Sarkoidoz Enfeksiyöz artritler Lyme hastalığı HİV ile ilişkili sendromlar Viral hepatit Akut romatizmal ateş Amiloidoz

7 Sistemik Hastalıklar Endokrinopatiler Tiroid hastalıkları
Primer hiperparatiroidi Cushing sendromu

8 Sistemik Hastalıklar 2 Nörolojik hastalıklar Polinöropati Miyopati
Multipl skleroz Diğer Nörodejeneratif Hastalıklar Parkinson Hastalığı

9 Sistemik Hastalıklar 3 Neoplazmalar Psikyatrik hastalıklar
Uyku bosuklukları, obstrüktif uyku apnesi sendromu

10 Kas Romatizmaları Fibromiyalji ⇒ Enflamatuvar romatolojik hastalık?
⇒ Depresyon?

11 Fibromiyalji Sendromu FS
Osteoartritten sonra 2. sıklıkta bildirilen romatizmal hastalıktır FM sıklıkla diğer romatizmal hastalıklarla birlikte bulunur FM lupus (%25), RA (%25), Sjögren (%50), hepatit C (%16), AS, osteoartrit,…ile birlikte bulunur ve ağırlaştırır ⇒ FM eksklüzyon tanısı değildir

12 Fibromiyalji Benzeri Tablolar
SLE RA AS Polimiyaljiya romatika Jeneralize OA

13 Fibromiyalji – Polimiyaljia Romatika
FS PR Başlangıç Yaşı 30-55 70-80 Cinsiyet K:E 9:1 2:1 Sedimentasyon %5 yüksek %80-93 yüksek Prevalans %2-4 %0,7 Prednizon yanıtı ≤ 20 mg/gün %0 Tama yakın

14 FMS: Ağrıdan Daha Fazlası
Yaygın ağrı + Hassas nokalar + Ek semptomlar Tipik ( ≥%75): Yorgunluk, dinlendirmeyen uyku, sabah tutukluğu Sık (%25-50): İrritabl kolon sendromu, başağrısı, subjektif şişme, dermatoma uymayan parestezi, Raynaud fenomenoni, stres, fonksiyonel kapasite azalması Diğer fonksiyonel somatik sendromlarla örtüşme

15 Fonksiyonel Somatik Sendromlar Santral Aşırı Duyarlık Sendromları
Romatoloji: Fibromiyalji Gastroenteroloji: İrritabl kolon sendromu, dispepsi Jinekoloji: Premenstruel sendrom, Kronik pelvik ağrı Kardiyoloji: Atipik veya kardiyak olmayan göğüs ağrısı Göğüs Hastalıkları: Hiperventilasyon sendromu Enfeksiyon hastalıkları: Kronik (postviral) yorgunluk (fatig) sendromu

16 Fonksiyonel Somatik Sendromlar Santral Aşırı Duyarlık Sendromları 2
Nöroloji: Gerilim başağrısı Üroloji: İnterstisyel sistit Dişhekimliği: Temporomandibular eklem disfonksiyonu, Atipik yüz ağrısı Kulak, Burun, Boğaz: Globus sendromu Alerji: Multipl kimyasal duyarlıklar

17 Fonksiyonel Somatik Sendromlar
Yaygındır, Kadınlarda daha yaygın Kronik seyir Etiyopatogenez? Tanı için testlerin yararlığı az Tartışmalı Anlamlı stres bağlantısı Duygusal bozukluk Konvansiyonel tedavi sıklıkla başarısız, tedavi memnuniyetsizliğ

18 Yorgunluk Nedenleri Tiroid Hastalıkları Anemi D Vitamini eksikliği
B12 Vitamini eksikliği Magnesium eksikliği Sistemik Hastalıklar: Enfeksiyon, kalp yetmezliği Kronik yorgunluk sendromu

19 KRONİK YORGUNLUK SENDROMU DİAGNOSTİK KRİTERLER
İnklüzyon Kriterleri Açıklanamayan yorgunluk; 6 ay süreli - Devam eden bir aktiviteyle bağlantılı olmayan - İstirahatle belirgin düzelmeyen - Daha önceki aktivite düzeyini belirgin azaltan yorgunluk En az 4 semptomla bağlantı göstermesi - Sübjektif bellek kusuru, boğaz ağrısı, hassas lenf nodülleri, kas ağrısı - Eklem ağrısı, baş ağrısı, dinlendirmeyen uyku, aktiviteyi takip eden 24 saatten uzun süren yorgunluk

20 KRONİK YORGUNLUK SENDROMU
Eksklüzyon kriterleri Aktif, devam eden veya olası hastalık Psikotik, melankolik hastalıklar Bipolar depresyon Demans, anoreksiya, bulimiya nervoza, alkol veya başka maddeler Aşırı kullanım İleri obezite

21 Yaygın Ağrıda Klinik Değerlendirme
Ağrı değerlendirmesi Yaş Cinsiyet Semptom süresi ve başlangıç Lokalizasyon Artıran/ Azaltan Faktörler Tedavi yanıtı Kırmızı Bayraklar

22 Sorgulamada Kırmızı Bayraklar
Travma Ateş Zayıflama Şişlik vbg. Kırık Enfeksiyon Malinite! Enflamasyon

23 Olgu 48 yaşında kadın 6 aydır yaygın ağrı
Sabah 1 saati aşan tutukluk ve yorgunluk Travma yok Ateş, zayıflama, eklemlerde şişme yok

24 Diğer Yakınmalar Baş ağrısı Diyare ve kabızlık dönemleri
Gece sık uyanma Ellerde uyuşma Yürürken çabuk yorulma Depresyon

25 Fibromiyalji Sendromunda Fizik Muayene
1 2 3 4 5

26 Fibromiyalji Sendromunda Hassas Noktaların Muayenesi

27 Fibromiyalji Sendromu
Ağırlaştıran etkenler ? Azaltan etkenler

28 FS Tanısı 1. 2.

29 FS Tanısı 1. Üç ayı aşan süreli Yaygın ağrı
2. Hassas noktalarda ağrı saptanması: 11/18

30 FM Tedavisi Prensipleri?

31 FM Tedavisi: Kombine Tedavi
Bilgilendirme Egzersiz Antidepresan MT (Analjezik, Fizik Tedavi)

32 Fibromiyalji Sendromunun Tedavisinde Egzersiz: 1. Germe 2. Yüzme 3
Fibromiyalji Sendromunun Tedavisinde Egzersiz: 1. Germe 2. Yüzme 3. Gevşeme

33 Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı
Polimiyaljia Romatika ? Oteomalasi Hipotiroidi Metastatik kemik hastalığı

34 Temel Tanı Testleri Laboratuvar TKS
Sedimentasyon hızı ve/veya C-reaktif protein Protein elektroforezsi Serum kreatinin ve elektrolitler (kalsiyum & fosfor) Karaciğer fonksiyon testleri & kreatin kinaz TSH TİT Görüntüleme Göğüs radyografisi

35 Şüphe Durumunda Yapılacak Testler
Laboratuvar Demir Kortizsol (free/total) İmunolojik testler (ANA, romatoid faktör, kompleman…) Ürik asit Viral seroloji (HİV, hepatit B/C, Lyme hastalığı,..) – ….

36 Diğer Diagnostik Testler
Abdominal ultrason Elektrofizyolojik testler Radyografi: El, Sİ eklem, omurga,… İskelet sintigrafisi CT, MRİ, kas biyopsisi – ……

37 Sorular-Katkılar

38 Olgu 2 Kadın, 33 yaşında 6 aydır, kronik ve yaygın eklem ağrıları, kas ağrıları, yorgunluk Ağrı mekanik, bazen uyanıyor MT: NSAİD, miyorelaksan ile semptomlar tamamen düzelmiyor, ancak doz azaltılması ağrı ve yorgunluğun artmasına neden oluyor 15kg kilo artışı

39 Olgu 2’nin Fizik Muayenesi
Eklem bulgusu yok Nörolojik bulgu yok Sistemik bulgu yok VKİ 38,5 kg/m2 Hassas noktalar: 14/18 (+) Laboratuvar testi Rutin lab. normal, ESR: 4 mm/1h Vitamin D düzeyi: 14ng/ml

40 Tedavi ve Takip 1. Diğer tetkikler: ? 2. Diğer tedaviler: ?
Tiroid fonksiyon testleri vb? 2. Diğer tedaviler: ? Akşam trisiklik antidepresan eklenmesi Vitamin D replasmanı 3. Diğer öneriler?