Osteoartrit Osteoartroz Dejeneratif Eklem Hastalığı

... konulu sunumlar: "Osteoartrit Osteoartroz Dejeneratif Eklem Hastalığı"— Sunum transkripti:

1 Osteoartrit Osteoartroz Dejeneratif Eklem Hastalığı
Dr. Ülkü Akarırmak

2 Tanım Osteoartrit OA dejeneratif, kronik bir hastalıktır
Diartrodiyal (sinoviyal) eklemleri tutar Eklem kıkırdağında yıkım ve Çevresindeki kemik ile yumuşak dokularda proliferatif değişikliklerle özellenir

3 Epidemiyoloji OA en yaygın eklem hastalığıdır
Diz eklemi OA’i, 60 yaş üzerinde yaklaşık %70 oranında Radyolojik bulgular %90 üzerinde Yaşlılarda kas-iskelet sistemi kaynaklı fonksiyon kaybı nedenlerinin başında

4 Fonksiyonel Kısıtlılık
Günlük yaşam aktivitelerinde kayıp Yürümede kısıtlanma İleri yaşta dizabilite veya özürlülük nedeni Eklem replasman cerrahisinin başta gelen edenidir

5 Osteoartritin Özellikleri
Kas-İskelet Sisteminin hastalığıdır, sistemik tutulum göstermez Sinoviyal eklemlerin noninflamatuvar hastalığıdır Hastalık seyrinde eklem ankilozu gelişmez

6 Osteoartrit Klasifikasyonu
Primer OA Sekonder OA Etiyoloji bilinmiyor Etiyoloji belli

7 Yaş Primer OA > 40 yaş Doğru ilişki OA yaşlanma süreci midir?

8 Primer OA Risk Faktörleri
Yaş Cinsiyet Obezite Genetik Travma (günlük yaşam)

9 Sekonder Ostoartrit Travma Geçirilmiş eklem hastalıkları;
DKÇ, varum, valgum deformiteleri Enfeksiyon: Septik artrit, Brusella, Tb Enflamatuvar hastalık: RA, AS Metabolik: Gut Hematolojik: Hemofili A Endokrin: DM

10 OA Etiyolojisi Kıkırdak özelliklerinde değişme; enfeksiyon- enflamasyon Biyomekanik sorunlar BİYOMEKANİK KIKIRDAK

11

12 Primer OA Morfolojisi

13 Osteoartrit El Tutulumu

14 Eklem Kıkırdağının Yapısı
Kolajen (Tip 2) Proteoglikan - Hiyaluronik asit - Glikozamin Su Kondrosit Rejenerasyon ve Dejenerasyon

15

16 OA Patolojisi Fibrilasyon Eburnasyon Osteofit Subkondral kist

17 Laboratuvar Bulguları
OA için tan koydurucu laboratuvar bulguları yoktur Laboratuvar değerlendirme ayırıcı tanı için yapılır

18 OA Radiyolojik Bulguları
Eklem aralığında daralma (kıkırdak aşınması) Subkondral (paraartiküler) skleroz Osteofit (en özel) Kemik kistleri

19 Osteoartritte Radiyolojik Derecelendirme
Evre Normal Evre Hafif Evre Orta Evre İleri Kellgren Lawrence Sınıflandırması

20 Osteoartrit Tanısı Klinik Bulgular Eklem ağrısı + Radiyolojik Bulgular
Osteofit

21 OA Klinik Belirti Ve Bulguları
Eklem ağrısı – mekanik/ dejeneratif İnaktivite tutukluğu < 30 dakika EHA kısıtlanması – ileri dönem Deformite – GYA kısıtlanması

22 Diz Ekleminin OA (Gonartroz)
Obez kadınlarda daha yaygın 50 yaş üzerinde prevalansı artar Eklem sertliği <30 dakika Mekanik ağrı Fizik muayenede krepitus Presyonla ağrı EHA ağrılı EHA kısıtlanması ileri dönemde (önce ekstansiyon) Laboratuvar bulguları normal sınırlarda

23 Genu Valgum - Ortoz

24 OA Radiyolojik Bulguları Evre 1 - 4?

25 OA Radiyolojik Bulgular

26 Diz Eklemi OA - Radiyoloji

27

28 Kalça Eklemi Osteoartriti Koksartroz
Erkeklerde ve >40 yaşında daha yaygın Eklem sertliği Kalça, gluteal ve kasık bölgede ağrı - dize kadar yayılma (N obturatorius) Mekanik ağrı Yürüme fonksiyonunda kısıtlanma<1000m

29 Kalça Eklemi Osteoartriti - Koksartroz
Fizik Muayene: Antaljik topallama EHA kısıtlanması (önce internal rotasyon) Ağrılı EHA Trendelenburg testi pozitifleşebilir Bacak uzunluğu farkı değerlendirilir Laboratuvar bulguları normal sınırlardadır

30 Kalçanın Biyomekanik Değerlendirmesi (kg/cm2)

31

32

33 Kalça OA - Radyoloji

34 Periferik Eklem OA El Ayak

35 OA Etiyopatogenez Yaş Cinsiyet Biomekanik Biokimyasal OA Genetik
Diğer faktörler

36 OA Etyopatogenezi Kıkırdak fonksiyon bozukluğu
-Kondrosit 1- Degradatif enzimler (metalloproteaz) 2- İnhibitörleri ile Yapım / yıkım dengededir - İL-1  - Degradatif enzimler  + sinoviyal enflamasyon - kıkırdak yıkımı

37 OA Patogenez Sitokinler - İL-1 - İL- 6 - TNF   Hücre yıkımı
Membran Fosfolipitleri Araşidonik asit (Enflamasyon) COX COX2

38 OA Patogenezi Kıkırdak dejenerasyonunda interlökin–1 (İL-1) gibi sitokinlerin ve metaloproteazların rolü önemli Lokal büyüme faktörleri (transforming growth factor-TGF) ise osteofitlerin gelişiminde etkili

39 OA Tedavisi Semptomatik tedavi Yapı modifiye edici tedavi Cerrahi tedavi

40 Yapı Modifiye Edici Tedavi
Hiyaluronik asit enjeksiyonu (HA) Glikoz amino glikan (GAG)

41 OA’te Primer Koruma ? Düzenli egzersiz Kilo kontrolü
Travmalardan korunma (Günlük)

42 OA Tedavisinin Amaçları
Ağrının azaltılması Eklem fonksiyonunun korunması ve düzeltilmesi Eğitim

43 Farmakolojik Olmayan Tedavi Yöntemleri
Hasta eğitimi Kilo kontrolü Fizik tedavi Yürüyüş Egzersizler Yürümeye yardımcı cihazlar Patella destekleri Uygun ayakkabı Lateral-kama tabanlık (genu varum için) Eklem ve enerji korunması teknikleri

44 OA Farmakolojik Tedavi
Oral Sistemik Medikal Ajanlar - Analjezik (asetaminofen) - NSAİD - Opioid analjezik İntraartiküler Ajanlar - Hiyaluronik asit - Glikokortikoid (efüzyon) Topikal Ajanlar

45

46 El OA – İstirahat Ateli

47 OA’in Semptomatik Tedavisi
Eklem yükünün azaltılması - Kilo kontrolü - Splint - Baston Egzersiz: - Eklem hareket açıklığı - Yüzme - Yürüyüş - Kuvvetlendirme

48

49 Cerrahi Girişim Endikasyonları
Şiddetli ve konzervatif tedavi yöntemlerine yanıtsız eklem ağrısı Günlük yaşam aktivitelerinin kısıtlanması; özürlülük Deformite, anatomik, biyomekanik bozukluklar, açısal deviyasyon, instabilite

50 İnvazif Yöntemler Eklem lavajı Artroskopi Cerrahi Osteotomi
Eklem replasmanı Gelecekte: Kıkırdak grefti, Genetik mühendislik vb.

51 SORU - KATKILAR