SOĞUK ZİNCİR TRAHED Dr. Sinan Kazaz.

... konulu sunumlar: "SOĞUK ZİNCİR TRAHED Dr. Sinan Kazaz."— Sunum transkripti:

1 SOĞUK ZİNCİR TRAHED Dr. Sinan Kazaz

2 TRAHED

3 Unutmayın ! En pahalı ve en gelişmiş soğuk zincir ekipmanları bile insan faktörü olmadan aşıların güvenli ve etkin bir şekilde korunmasını sağlayamaz TRAHED

4 TRAHED

5 Soğuk zincir ekipmanları
Merkez ve bölge soğuk odaları ve dondurucu odalar Buzdolapları ve derin dondurucular Uzun ömürlü ve askılı aşı nakil kapları Buz aküleri TRAHED

6 Dikkat edilecek hususlar-1
Aşıların yerleşimi soğuk hava dolaşımını engellemeyecek şekilde olmalıdır. Tüm aşıların ve sulandırıcıların etiketlerini koruyunuz ve miyatlarına dikkat ediniz. Miyadı yakın olan aşıyı önce kullanınız. Açılmış flakonları işaretleyiniz ve önce kullanınız. İmha edilecek aşıları soğuk zincirden çıkarınız. TRAHED

7 Dikkat edilecek hususlar-2
Donmaya hassas olan aşıları evaporatörden uzakta tutunuz. Sağlık ocaklarında sulandırıcıları aşılarla birlikte soğuk zincirde saklayınız. Buzdolabınızı sadece ihtiyaç duyduğunuzda açınız ve aşı harici bir şey saklamayınız. Gerekli miktarda donmuş buz aküsü bulundurunuz. TRAHED

8 Buzdolapları ve derin dondurucular
Aşılar, sulandırıcılar ve buz aküleri yalnızca bunlar için tahsis edilmiş bir buzdolabında saklanmalıdırlar. Aşıları buzdolabının kapaklarına koymayınız. TRAHED

9 Buzdolapları ve derin dondurucular
Bozulmuş olan, son kullanım tarihleri geçmiş, aşı flakon izlemcisine göre kullanılmaması gereken ve sahada kullanılmak için götürülmüş, kullanım için sulandırıldıktan sonra artmış olan aşıları buzdolabında saklamayınız. VVM olan aşılarınızı VVM durumuna göre değerlendiriniz. Buzdolabında asla yiyecek saklamayınız. Buzdolabının kapağını sık sık açmayınız. TRAHED

10 Buzdolabı ve Derin Dondurucu kullanımı
Buz akülerini dondurucu bölümde dondurun ve muhafaza edin Tüm aşı ve sulandırıcıları soğutucu bölümde muhafaza ediniz Aşı kutularını aralarında hava akışı kolay olacak şekilde istifleyiniz. TRAHED

11 Buzdolabı kullanımı Üst rafa : Kızamık ve OPV
Orta rafa : BCG ve PPD sol. ve serumlar Alt rafa : DBT, Td, TT, Hep B ve sulandırıcılar TRAHED

12 Buzdolabı kullanımı Daha önceki aşılama seansında açılmış olan OPV, DBT, DT, Td, TT ve Hepatit B aşılarını bir sonraki seansta ilk kullanılacak şekilde ayırınız. TRAHED

13 TRAHED

14 TRAHED

15 TRAHED

16 TRAHED

17 TRAHED

18 Aşı nakil kapları Uzun ömürlü; Aşı nakliyesinde ve kısa süreli aşı saklamada kullanılmaktadır. Çeşitlerine göre 2-5 gün arası soğuk zinciri koruyarak muhafaza sağlar. Askılı aşı nakil kapları; aşı nakli ve saha çalışmalarında kullanılırlar. Çeşitlerine göre 1-2 gün soğuk zinciri muhafaza ederler. TRAHED

19 Askılı aşı nakil kaplarını kullanırken aşı flakonlarını asla buz akülerine direk olarak temas ettirmeyiniz. TRAHED

20 Aşı nakil kaplarının hazırlanması
Aşı seansının yapılacağı veya gezici aşılama hizmeti planlandığı gün sabah, gerekli olan tüm buz akülerini buzluktan çıkarın. Buz akülerini uygun şekilde terletin Buz akülerini uygun şekilde kuruladıktan sonra aşı nakil kabının içine yerleştiriniz TRAHED

21 Aşı nakil kaplarının hazırlanması
Aşı ve sulandırıcılarınızı aşı nakil kabının orta kısmına yerleştiriniz. Donmaya karşı hassas olan aşılarınızın buz aküleri ile direk temas etmeyecek şekilde yerleştirilmiş olduğundan emin olunuz. - Isıya hassas kızamık, BCG, OPV aşılarını kenarlara, - Donmaya hassas DBT,DT,TT,Td,Hep B aşıları ve sulandırıcıları orta kısma yerleştiriniz. Aşı flakonlarının yanına mevcutsa donma göstergesi koyunuz ve uzun ömürlü aşı nakil kaplarının üst kısımlarına da buz aküleri yerleştiriniz TRAHED

22 Buz aküleri Buz aküsünü ağzında bir miktar boşluk kalacak kadar su ile doldurunuz ve kapağını sıkıca kapatınız. Buz akülerinizi sallayınız ve ters düz ederek akıtıp akıtmadığını kontrol ediniz. Buz akülerini dik olarak veya yan yüzleri açıkta kalacak şekilde buzluğa yerleştiriniz ki evaporatör ile uygun olarak etkileşsin. Buz akülerini verimli olarak kullanmak için en az 24 saat buzdolabında muhafaza ediniz. Aşılama seansınızdan sonra buz akülerinizi tekrar donması için buzluğa yerleştiriniz. TRAHED

23 Buz aküleri Buz akülerini kullandıktan sonra her seferinde suyunu doldurup boşaltmayınız. İçerisindeki suyu tekrar tekrar dondurabilirsiniz. Buz akülerinizi kullanmadan önce terletmeyi unutmayınız TRAHED

24 Buz akülerinin terletilmesi
Buzluktan çıkarıldıkları anda -20°C civarındadırlar Donmaya hassas aşılarla bir araya gelmeden önce mutlaka terletilmeleri gereklidir. Çözülmeye başlayan buz dışardan ısı çeker, üzerine veya kenarına konulmuş olan flakonun ısısını çekerek hızla eksi derecelere getirir ve dondurur. TRAHED

25 Buz akülerinin terletilmesi
Buz akülerini bir masaya veya düz bir ortama sıra ile diziniz. Birbirlerine uzaklıkları en az 5cm olmalıdır. Buz akülerini çalkalandıklarında buz parçalarının birbirine çarpma ve suyun içinde yüzme sesi duyulana kadar terletiniz. TRAHED

26 Buz aküleri ile flakonların arasında mutlaka kalın bir karton kullanın
Nakliyat sırasında buz aküleri Buz aküleri ile flakonların arasında mutlaka kalın bir karton kullanın Dış ortam +20°C, buz aküleri -16°C TRAHED

27 Aşıların ısı hassasiyeti ve donma problemi
TRAHED

28 Unutmayın! Sağlık Ocağı düzeyinde tüm aşı ve sulandırıcılar +2°C ile +8°C arasında saklanmalıdır.
TRAHED

29 Aşıların saklanma ısıları
TRAHED

30 Aşıların Isıya hassasiyetleri
Oran Aşı OPV Kızamık DBT BCG DT Td, TT, HepB TRAHED

31 Aşıların Donmaya hassasiyetleri
Oran Aşı HepB DBT DT Td TT TRAHED

32 Işık hassasiyetleri BCG KIZAMIK
Ultraviyole ve Fluorosan (Neon) ışıklara karşı TRAHED

33 Aşıların termostabilitesi ve VVM
Aşıların termostabiliteleri göz önünde bulundurularak, ısıya maruz kalma sürelerini belirlemek için aşı flakon izlemcileri kullanılmaktadır. TRAHED

34 Aşı flakon izlemcileri (VVM)
Aşı flakon izlemcisi nedir? Flakona yapıştırılan, ısıya hassas, ısıya maruz kaldıkça renk değiştiren ve kümülatif ısıyı ölçen bir etikettir. Zaman ve ısıya maruz kalma sonucu etiketin içerisinde bulunan kare koyulaşarak dış çemberin rengine dönüşmeye başlar. TRAHED

35 Aşı flakon izlemcileri (VVM)
+8°C`nin üzerine çıkıldığında VVM hemen renk değiştirir mi ? Hayır. Orta derece bir ısıya maruz kalmakla acil bir renk değişikliği olmaz Renk değişikliği oranı maruz kalınan ısının yüksekliği ile değişmektedir. TRAHED

36 Aşı flakon izlemcileri (VVM)
VVM aşı potensini ölçer mi? Hayır. Direk olarak potensi ölçmez fakat potensi etkileyecek ısıya maruz kalma etkisini gösterir. Donma ile ilgili bir belirteç değildir. TRAHED

37 Donma geri dönüşümsüz olarak bazı aşıları etkilemektedir
=> DBT, TT, DT, Td, => Sulandırılmış olan aşılar => Hepatit B TRAHED

38 Aşıların donmasını engellemek için;
Günde en az 2 kez buzdolabının termometresini kontrol edip kaydediniz. Donmaya hassas aşıları evaporatörden uzağa yerleştiriniz. Elektrik kesintilerinden sonra termostat ayarlarını artırmayınız. TRAHED

39 AŞI MUHAFAZASI VE TRANSPORT
TRAHED

40 Aşılar; Aşılar soğuk zincir kırıldığında potensini kaybeden hassas ürünlerdir. Sıcağa veya donmaya maruz kalma aşılar için geri dönüşsüzdür. Her antijenin ısı ve donmaya hassasiyeti farklıdır. Isının yanı sıra kızamık ve BCG aşılarının ışığa karşı hassasiyetleri vardır. TRAHED

41 İyi bir aşı stoklama için;
Aşı ve ekipman teminini planlı ve düzenli olarak yapın. Tüm aşı ve ekipmanları iyi koşullarda muhafaza edin. Aşı zayiatını minimuma indirin. Aşı kayıtlarını düzenli ve eksiksiz tutun. Aşı naklinde dikkatli olun. TRAHED

42 İyi bir stoklama için; Aşı stoklama ve dağıtımınızı yakından izleyin.
Aşılama seansları sonrası atıklarınızı kontrollü bir şekilde toplayarak imha edin. Bağışıklama oranlarınızı gözden geçiriniz ve planlamanızı buna göre yapın. TRAHED

43 Isı takip ve kaydı Isı takibi
Aşıların muhafazası ve nakliyesi sırasında durumunun değerlendirilmesi Soğuk zincir ekipmanlarının uygun olarak kullanılması için gereklidir. TRAHED

44 Isı takip ve kaydı Isı izleme ekipmanları soğuk zincirin korunmasında tüm aşamalarda kullanılmalıdır. Isı takibi günde en az iki kez yapılmalıdır. Tablolara kaydı ve grafik çizimi mutlaka yapılmalıdır. Termometreler buzdolabının orta kısmına kolayca görülebilecek şekilde yerleştirilmelidir. TRAHED

45 Isı kayıt tablosu TRAHED

46 Termometreler Sağlık ocaklarında 2 çeşit termometre kullanılmak-tadır.
Kadranlı Cıvalı TRAHED

47 Flakon ısı izlemcileri (VVM)
TRAHED

48 Alınması gereken önlemler;
+2oC  To  +8oC Doğru çalışıyor, her şey yolunda. Termostat ayarını kontrol ediniz 1 Aşıların durumuna bakınız Çalkalama testi yapınız. To  0oC Sadece takip ediniz. Buzdolabınız doğru çalışıyor mu? Normale dönene kadar yakın takip +8oC  To  +10oC Termostatı ayarlayınız 1 VVM ve soğuk zincir monitör kartlarını kontrol ediniz. Acil durum planınızı uygulayınız. To  +10oC 1 Eğer buzdolabınızın ısıları değişkenlik gösteriyor ise günün en soğuk saatinde termostatı +2°C`ye ayarlayınız. TRAHED

49 5’ li karma KPA TRAHED

50 TEŞEKKÜRLER TRAHED