Dünyanın Dönmesi Rüzgarlar kuzey yarımkürede sağa, güney yarım kürede sola saparlar. Rüzgarları saptıran bu kuvvete Koriyolis Kuvveti denir. 1/43.

... konulu sunumlar: "Dünyanın Dönmesi Rüzgarlar kuzey yarımkürede sağa, güney yarım kürede sola saparlar. Rüzgarları saptıran bu kuvvete Koriyolis Kuvveti denir. 1/43."— Sunum transkripti:

1 Dünyanın Dönmesi Rüzgarlar kuzey yarımkürede sağa, güney yarım kürede sola saparlar. Rüzgarları saptıran bu kuvvete Koriyolis Kuvveti denir. 1/43

2 Dünyanın Dönmesi F=2.v.a.Sin e F : Koriyolis kuvveti v : rüzgar hızı
a : yerin açısal hızı e : coğrafi enlem derecesi 2/43

3 Dünyanın Dönmesi Bu eşitliğe göre ekvatordan kutuplara çıkıldıkça koriyolis kuvveti artar. Basınç gradyan kuvveti ve Koriyolis kuvveti etkisi ile esen rüzgara Geostrofik Rüzgar denir. 3/43

4 Geostrofik Rüzgar 4/43

5 Sürtünme Etkisi Rüzgarların yeryüzüne sürtünmesi etkisini azaltır.
Deniz yüzeylerinde sürtünme etkisi daha azdır. 500 – 600 m yukarıda bu etki hiç kalmaz. 5/43

6 Merkezkaç Etkisi Özellikle dönüş hareketi gösteren hava bölümlerinde merkezkaç etkisi olmaktadır. Basınç Gradyan + Koriyolis + Merkezkaç etkisi ile oluşan rüzgarlara Gradyan Rüzgar denir. 6/43

7 Gradyan Rüzgar 7/43

8 Enerji, Sıcaklık ve Isı Enerji, iş yapabilme kabiliyeti veya kapasitesi olarak adlandırılır. Yeryüzünün en önemli enerji kaynağı solar enerjidir. İki çeşit enerjiden bahsedilir Kinetik enerji Potansiyel enerji

9 Kinetik Enerji Hareket enerjisidir. KE = 1/2 mv2 m = kütle v = hız
Hız yüksek oldukça kinetik enerji de yüksektir. Yüksek kinetik enerjili bir atmosfer olayı örnek verilecek olursa....

10 Kinetik Enerji

11 Hava Moleküllerinin Kinetik Enerjisi
Hava sıcaklığı hava moleküllerinin kinetik enerjisi ile doğrudan ilgilidir. Moleküllerin kinetik enerjisi ne kadar yüksek ise hava sıcaklığı da o oranda yüksektir. Moleküllerin kinetik enerjisi ne kadar düşük ise hava sıcaklığı da o oranda düşük olacaktır.

12 Hava Moleküllerinin Kinetik Enerjisi

13 Potansiyel Enerji İş yapabilme kapasitesidir. PE = mgh m = kütle
g = yerçekimi ivmesi = 10 m s-2 h = cismin referans düzleminden olan uzaklığı

14 Cisimlerin İç (Öz) Enerjileri
Bir moleküldeki veya cisimdeki kinetik ve potansiyel enerjilerin toplamıdır. Bir hava kütlesi için bünyesinde ne kadar molekül bulundurduğu ile ilgilidir. Kinetik enerji moleküler hareketlilik ile ilişkilidir. Bu aynı zamanda sıcaklığı da belirler.

15 Cisimlerin İç (Öz) Enerjileri
Aşağıdakilerden hangisinde iç enerji yüksektir. A: ağırlığı (kütlesi) = 5 gr, T = 30°C B: ağırlığı (kütlesi) = 5 gr, T = 10°C Cevap A A: ağırlığı = 100 gr, T = 0°C B: ağırlığı = 1000 gr, T = 0°C Cevap B

16 Cisimlerin İç (Öz) Enerjileri
Aşağıdakilerden hangisinde iç enerji yüksektir. A: 15 oC sıcaklığında bir göl B: 100 oC sıcaklığında bir bardak çay Cevap A

17 Isınma kapasitesi Spesifik ısı
Isınma kapasitesi: Bir cismin sıcaklığının 1 oC artırılması için absorbe ettiği enerjiye denir. Spesifik ısı: Bir cismin birim ağırlığının sıcaklığını 1 oC artırabilmek için gerekli enerjiye denir.

18 Isınma kapasitesi Spesifik ısı
Bir bardak suyun sıcaklığını 2 oC artırabilmek için gerekli enerji 10 kalori ise, bu bir bardak suyun ısınma kapasitesi 10/2 = 5 cal/oC dir. 1 gr suyun sıcaklığını 1 oC artırmak için gerekli enerji 1 cal dir. Böylece suyun spesifik ısısı 1 cal/gr oC dir.

19 Isınma kapasitesi Spesifik ısı
Madde Spesifik Isı (cal/gr oC) (J/kg oC) Su 1.00 4186 Çamur 0.60 2512 Buz 0.50 2093 Kumlu Kil 0.33 1381 Kuru hava 0.24 1005 Kuvartz kum 0.19 295 Granit 294 Aşağıdakilerden hangisinin sıcaklığını artırmak için daha çok enerjiye ihtiyaç vardır? A: 2 gr saf su B: 4 gr buz C: 10 gr kuvartz kumu Cevap : A ve B Aşağıdakilerden hangisi daha çok ısınacaktır? A: 1 gr suya 10 cal ekleyince su, B: 1 gr kuma 10 cal ekleyince kum Cevap : B

20

21 Latent Enerji Bir maddeye enerji verildiğinde o maddenin sıcaklığı artırılmış olur. Ancak enerji vermeye devam edildiğinde bu madde sıcaklığını artırmak yerine yapısını değiştirir. İşte bu maddenin durumunu değiştirmesine neden olan enerjiye Latent Isı veya Latent enerji denir.

22 Latent Enerji Suyun sıcaklığının 100 oC den daha fazla artırmak bu nedenle mümkün değildir. Çünkü bu sıcaklıktan sonra buhar formuna dönüşür. Ters yönde bir latent enerji akımı da mümkündür. Yani gaz halindeki bir madde enerjisi azaltıldığında sıcaklığı düşer ve sonucunda da sıvı hale dönüşür.

23 Latent Enerji

24 Latent Enerji

25 Latent Enerji