TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

... konulu sunumlar: "TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ"— Sunum transkripti:

1 TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

2 Sunum Planı Tedarik Zinciri ve Tedarik Zinciri Yönetimi (Fatma Yılal)
Tedarik Zinciri Yönetiminin Faydaları ve Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı (Dilek Çam) Tedarik Zinciri Ağ Tasarımı Kısıtları ve Analitik Modeller (Tuğba Demirkaya) Simülasyon ve Bilişim Teknolojileri Tabanlı Modeller ve Sonuç ve Öneriler (Kevser Embel)

3 Tedarik Zinciri Bir tedarik zinciri, ürünlerin, tedarikçiler, üreticiler, toptancılar, dağıtımcılar, perakendeciler ve nihai olarak da tüketiciler arasındaki hareketini sağlayan ilişkiler ve bağlantılar bütünüdür. Müşteri Depo Dağıtım Merkezi Montaj Fabrika Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

4 Tedarik Zinciri Fonksiyonları
Bilgi Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

5 Tedarik Zinciri Yapısına Göre
Fonlar Bilgi Bilginin işlenmesi Malzemenin işlenmesi Fatura $ Elde etme Üretim/dönüştürme Dağıtım Teslimat Müşteri siparişleri Tedarikçi Planlama ve kontrol Tedarikçi ödemeleri Malzeme siparişi Sipariş yönetimi Müşteriye faturalar $ Fonlar Bilgi Bilginin işlenmesi Malzemenin işlenmesi 1. Safha Örnek: tedarikçi 2. Safha Örnek: üretici 3. Safha Örnek: Satıcı Tek Safhalı Tedarik Zinciri Çok Safhalı Tedarik Zinciri Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

6 Tedarik Zincirinde Problemler
* Tedarik Zinciri Yönetiminde en önemli sorun karmaşıklıktır. * Karmaşıklık değişkenlik ve belirsizliklerden kaynaklanır. * Karmaşıklığın zincire yansıması zincirdeki işletmeler arası malzeme ve bilgi akışlarındaki sapmalar şeklinde olur. Kamçı Etkisi Müşteri Talebi Üretici Tahminleri Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

7 Tedarik Zincirinde Değişkenlik ve Belirsizlik Olgusunun Büyüme Etkisi
Kamçı Etkisi Tedarik Zincirinde Değişkenlik ve Belirsizlik Olgusunun Büyüme Etkisi Perakende satış siparişi Perakende satış siparişi Perakende satış siparişi Perakende satış siparişi Toptancıların siparişi Toptancıların siparişi Üretim Siparşi Üretim Siparişi Sipariş Miktarı Sipariş Miktarı Sipariş Miktarı Sipariş Miktarı Sipariş Miktarı Sipariş Miktarı Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman Pek çok perakendecinin her birinin verdiği siparişlerdeki küçük değişiklikler…. …üretici firmanın siparişlerinde çok büyük değişkenliklere ve dengesizliklere yol açabilmektedir. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları …daha az sayıdaki toptancıların siparişlerindeki değişkenliğe neden olabilmekte ve....

8 Çözüm Az miktar ve Sık Siparişle Hız Artırılır
Stok ve Değişkenlik Azaltılır Çözüm Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

9 Tedarik Zinciri Yönetimi
Müşteri ve diğer paydaşlar için değer yaratan ürün, hizmet ve bilgi sağlamak amacıyla ilk tedarikçiden son kullanıcıya kadar olan kilit iş süreçlerinin entegrasyonudur. Üretici Dağıtım Merkezi Perakendeci Müşteri Tedarikçi Lojistik Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

10 Tedarik Zinciri Yönetiminin Faydaları
Teslimat performansını iyileştirir Envanterin azaltılmasını sağlar Sipariş karşılama oranını yükseltir Talep tahminlerinin doğruluğunu arttırır Tedarik çevrim süresini kısaltır Lojistik masraflarını azaltır Verimlilik ve kapasite artışı sağlar Müşteri memnuniyetini arttırır Girdilerin teminini garantileyerek, üretimin devamlılığını sağlar Tüketici taleplerini en iyi şekilde karşılayarak kaliteyi arttırır Toplam maliyetleri azaltır Pazardaki değişikliklere daha kısa zamanda cevap verilmesini sağlar

11 Tedarik Zinciri Yönetiminde Zorluklar
KARMAŞIKLIK:Çok sayıda firma, farklı yönetim yapıları, uzun çevrim süreleri, katma değer yaratmayan faaliyetler ve farklı tedarik zinciri kesişimleri Stok: Zincir stokunun paylaşımı Otonomi ve Güç: Bağımsız davranma güdüsü ve zincirin güçlü üyelerinin davranışları Uzmanlık ve Risk: Sadece bir zincire dahil olma veya olmama, krizlere hazırlıklı olmama alışkanlıkları Bilgi Teknolojisi eksiklikleri Şirket kültürü yerine zincir kültürü(isbirliği) oluşturamama

12 Bilişim Teknolojileri
Tedarik Zinciri Yönetimi Entegrasyonunun Gelişimi (1960 – 2000) Talep Tahminleme 1980’ler Satınalma MALZEME YÖNETİMİ İhtiyaç Planlaması Üretim Planlama 1990’lar 2000’ler İmalat Envanteri TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Depolama LOJİSTİK Malzeme Elleçleme Ambalajlama Envanter Dağıtım Planlama FİZİKSEL DAĞITIM Bilişim Teknolojileri Sipariş Süreçleri Pazarlama Taşıma Müşteri Hizmetleri Stratejik Planlama Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

13 Tedarik Zinciri Yönetimi ve Bilgisayar Desteği
Envanter Satınalma Üretim Programlama MRP 1960 Yönetimi + Finans, Emek MRP II 1970 İmalat Kaynak Planlaması Bütün İçsel Kaynaklar ERP 1980 İçsel Müşteriler Ve Tedarikçiler İçsel SCM 1990 Genişletilmiş ERP/SCM Dış Tedarikçiler Ve Müşteriler 2000 Üst Seviye Entegrasyon İmalat ve Hizmet Operasyonlarının Koordinasyonu

14 Tedarik Zinciri Yönetimi Aşamaları
Talep yönetimi Dağıtım Üretim Malzemeler Siparişler Envanter Dağıtımı Proses seviyesinde çizelgeleme Malzemenin serbest bırakılması Haftalık lltahminler Ana üretim çizelgelemesi Malzeme ihtiyaç planlaması Aylık llltahminler Kurumsal dağıtım planlaması Kurumsal üretim planlaması Kurumsal malzeme planlaması Dağıtım ihtiyaçları planlaması 1. Operasyonel Aşama 2. Taktiksel Aşama 3. Stratejik Aşama Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

15 Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı
Tedarikçi, Üretim Tesisi, Depo, Dağıtım Merkezleri, Toptancı ve Perakendecilerin lokasyon, kapasite ve diğer özellikleri ile ağ içinde taşımacılık tiplerini belirleme sürecidir. Müşteri hizmet düzeyinin en iyilenmesi, maliyetlerin en küçüklenmesi amaçlarına yönelik olarak; Ağ tasarımı ile hangi noktadan hangi noktaya ne kadar taşıma yapmanın en uygun olduğu sonucu bulunur. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

16 Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı
Tedarikçiler Müşteriler Fabrikalar Depolar Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

17 Tedarik Zinciri Ağ Tasarımı Kısıtları
Tedarik Zinciri kısıtları, işletmenin seçebileceği bir dizi karar seçeneği üzerinde konumlanmış etmenlerdir. Bu etmenler karar alternatiflerinin yapılabilirliklerini/fizibilitesini belirlerler. Dağıtım zamanları Gününde üretim Sipariş için maksimum bekleme süresi Talep Kapsamı/Miktarı Hizmet Uyumu Kapasite Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

18 Tedarik Zinciri Ağ Tasarımı Karar Değişkenleri
Karar çıktısı aralıklarının sınırlarını belirlemelerinden dolayı, tedarik zinciri ile ilişkili fonksiyonel performansın artmasına katkıda bulunmaktadırlar. Dolayısıyla, bir tedarik zincirinin performans ölçümleri genel olarak karar değişkenlerinin bir fonksiyonu olarak ifade edilebilir. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

19 Tesis ve Teçhizat Sayısı
Değişkenler Değişkenler Açıklama Yer Fabrika, depo veya tedarik kaynaklarının nerede olacağı. Yerleşim Hangi fabrikadan veya toptancıdan hangi müşteriye hizmet verileceği. Şebeke/Ağ Yapısı Üretim ve dağıtım kaynaklarının tam zamanında kullanılması veya elimine edilmesi. Tesis ve Teçhizat Sayısı Müşteri ihtiyaçları için kaç adet fabrika, depo veya konsolidasyon noktası olması gerektiği. Aşama-Katman Sayısı Tedarik zincirinde yer alan aşamaların sayısının belirlenmesi. Hizmet Sıklığı Müşterilere veya tedarikçilere hizmet veren araçların izlediği rotanın belirlenmesi. Miktar Zincirdeki her düğümde satın alma-üretim-nakil miktarlarının belirlenmesi. Stok Seviyesi Zincirdeki her düğümde bulunması gereken stok miktarının belirlenmesi. İşgücü Miktarı Zincirde iş yükü olan kişilerin sayısının ve niteliğinin belirlenmesi Dış-Kaynak Kapsamı Uzun dönemli ve kaynak kısıtlı zamanlarda dış kaynak olarak nelerden faydalanabileceğinin belirlenmesi. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

20 Tedarik Zinciri Modellerinin Sınıflandırılması
ARAŞTIRMACI SINIFLANDIRMA Sarmiento ve Nagi (1999) Dağıtım -Talep Birimlerindeki Stoklama Arz Birimlerindeki Stoklama Üretim-Arz Birimlerindeki Stoklama Beamon(1998) Deterministik Analitik Modeller Stokastik Analitik Modeller Ekonomik Modeller Simülasyon Modeller Min ve Zhou(2002) Deterministik Modeller Stokastik Modeller Melez Modeller Bilişim Tabanlı Modeller Paksoy(2005) Bulanık Modeller Simülasyon Tabanlı Modeller Melez Modeller Bilişim Teknolojileri Tabanlı Modeller Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

21 Tedarik Zinciri Modellerinin Sınıflandırılması
Tedarik Zinciri tasarım ve optimizasyonu için tanımlanan probleme uygun bir model seçilmelidir. Deterministik Modeller Analitik Modeller Stokastik Modeller Melez Modeller Simülasyon ve Bilişim Teknolojileri Tabanlı Modeller Tedarik Zinciri İşletmeleri Referans Modeli(SCOR) Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

22 Analitik Modeller (Deterministik)
Yazarlar Model Yapısı Modelin Amaçları Williams(1983) Dağıtım ve parti hacimlerini eş zamanlı belirleyen dinamik programlama algoritması. Ortalama maliyeti en azlamak. Cohen ve Lee(1989) Karma tamsayılı doğrusal olmayan matematiksel model. Ağdaki öğelerin vergi sonrası karını en çoklamak. Arntzen vd.(1995) Karma tamsayılı küresel tedarik zinciri modeli(GSCM). GSCM, üretim, dağıtım ve stok kısıtlarının en küçüklenmesi. Vergara vd.(2002) Geleneksel Ekonomik Parti ve Teslim Çizelgeleme probleminin çok aşamalı problem çözümü için Evrimsel Algoritma geliştirmişlerdir. Kısmi olmayıp tüm tedarik zincirinde problem çözümünün en iyi ve en iyiye yakını bulma. Syarif vd.(2002) Karma tamsayılı doğrusal programlama yapısında Genetik Algoritma Dağıtımda ki tesislerin taşınma maliyeti göz önüne alınarak en azlamak ve en uygun tasarımı elde etmek. Yılmaz vd.(2004) Karışık tamsayılı doğrusal programlama. Sistemin üretim, dağıtım, taşıma ve kapasite artırma sabit maliyetlerini minimize etmektir.

23 Analitik Modeller(Stokastik)
Yazarlar Model Yapısı Modelin Amaçları Cohen ve Lee(1988) Maliyet tabanlı stokastik matematiksel model. Malzeme kontrolü, üretim kontrolü, nihai ürün stoku ve dağıtımı en küçük maliyetle yapılandırmak. Pyke ve Cohen(1993) Stokastik alt modellerle matematiksel bir programlama modeli Toplam maliyeti en küçüklemek ve maksimum sipariş miktarını belirlemektir. Lee vd.(1997) Stokastik tabanlı matematiksel model “Kırbaç Etkisi” olarak bilinen, Tedarik Zincirinde bilgi eksikliği veya hata maliyetlerini analiz etmek. Lau vd.(2002) İmalatçı ve perakendecinin işbirliği esasına dayanmayan Stackelberg oyunu modeli. Talep belirsizliğinin etkilerinin, imalatçının toptan satış fiyatlarına etkilerinin ayarlayabilme. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

24 Simülasyon ve Bilişim Teknolojileri Tabanlı Modeller
Matematiksel gösterimin katılığı, çoğu kere karar problemini yeterince tanımlamayı olanaksız hale getirmektedir. Bu sağlansa bile çok karmaşık çözüm algoritmalarıyla uğraşmak zorunda kalınması söz konusu olabilecektir. Ağ Yapısı Envanter Optimizasyonu Taşıma Optimizasyonu Modül Optimizasyonu - Müşteri Talepleri - Yerleşim - Birleşik Bağlantılar - Kitlesel Plan - Kaynak Atama - Tedarik Seçimi Simülasyon Adım 1. Şebeke Optimizasyonu Adım 2. Şebeke Simülasyonu Adım 3. Analiz ve Karar Politikası Adım 4. Dayanıklılık için Tasarım Analiz ve Karar Dayanıklılık için Tasarım Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

25 Bilişim Teknolojileri Tabanlı Modeller
Örgütsel Öğrenme Ürün Bilgi Yönetimi(PDM) Otomatik Kalite Kontrol Sistemi(AQC) Depo Yönetim Sistemi(WMS) Ulaşım Yönetim Sistemi(TMS) Radyo Frekans Sistemi(RF) Ağ Dönemi Mikro Dönem Veri İşleme Sanayi Ekonomisi Geçiş Ekonomisi Bilgi Ekonomisi Zaman Melez Modeller : Deterministik, stokastik veya simülasyon tabanlı modellerden en az ikisinin unsurlarını aynı anda içeren modellerdir. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

26 Tedarik Zinciri İşletmeleri Referans Modeli(SCOR)
Planlama Kaynak Bulma Üretim Dağıtım Geri Dönüşüm Süreci Tedarik Zinciri İşletmeleri Referans Modeli(SCOR) “SCOR Modeli”(Supply Chain Operations Reference Model); bazı şirketlerin çalışmaları sonucu 1996’da ortaya çıkarılmış, müşteri memnuniyetini amaçlayan tedarik zincirlerinin yönetimi için standart bir metodoloji sağlayan bir modeldir. Değişim Mühendisliği Kıyaslama (Benchmarking) En İyi Bilgi Teknolojisi(IT) SÜREÇ REFERANS MODELİ İşlemin “mevcut” durumu belirlenir ve gelecekte arzulanan durum belirlenerek, buna ulaşmak için çalışmalara başlanır. İşlemin mevcut durumu belirlenir ve gelecekteki arzulanan hal belirlenerek, buna ulaşmak için çalışmalara başlanır. Benzer şirketlerin operasyonel performansı ölçülür ve en iyi durumdakinin sonuçlarına göre, iç hedefler saptanır. Yönetim uygulamalarını en iyi duruma getirecek yazılım çözümleri tanımlanır. Tedarik Zinciri Yönetimi uygulamalarını en iyi duruma getirecek Bilgi Teknolojileri çözümleri belirlenir. Benzer zincirlerin operasyonel performansı ölçülür ve en iyi durumdakinin sonuçlarına göre, hedefler saptanır. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

27 Tedarik Zinciri Yönetimi Modelleme Aşamaları
1. Problemin Tanımlanması 2. Hedeflerin Belirlenmesi 3. Model Formülasyonu - Yalın bir şekilde tanımlanmalı, - Gereksiz ve fazla bilgiler bulunmamalı, - Problem sistemin tüm parçalarını içine almış olmalı, - Aksi halde diğer modellere göre daha yavaş ve maliyetli çalışabilir. - Gerekli ve gereksiz veriler belirlenmeli. Verilerin doğruluğu önemlidir. Olayların prensiplerini ve kullanılan elemanları içerir. Hedefler dar tutulmamalıdır, - Hedefler tanımlanan problem doğrultusunda belirlenmelidir. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

28 Tedarik Zinciri Yönetimi Yazılımları
Ağ Tasarımı Talep Planlama Müşteri Hizmet Düzeyi - Stok Optimizasyonu Üretim Çizelgeleme Depo Optimizasyonu Araç Yükleme Rota Optimizasyonu Simülasyon Otomatik Tanımlama (RFID, GPS, vd.) Depo Yönetim Sistemi (WMS) Nakliye Yönetim Sistemi (TMS) Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Kurumsal Veri Tabanı (DBMS) Veri Değişimi (EDI,XML) Gezgin Satıcı (Mobile Agent)

29 Sonuç ve Öneriler Tedarik zinciri yönetimi ve tedarik zinciri modellemeye olan ilgi ve bu konulardaki araştırma alanları son yıllarda küresel pazarların ortaya çıkması, müşteri isteklerinin sınır tanımaz bir hal alması, kısalan ürün-hayat çevrimleri ve giderek artan maliyetler ve benzeri nedenlerle büyük bir ivme kazanmıştır. Küresel pazarlarda, sürekli rekabet halindeki işletmeler dikkatlerini iş süreçlerinin etkinliği ve etkililiği üzerinde yoğunlaştırmışlardır. Planlama, kontrol ve tasarım gibi pek çok stratejik fonksiyonu bünyesinde barındıran Tedarik Zinciri Yönetimi’nin önemi daha iyi kavranmaya başladı. Tedarik Zinciri Ağı Tasarımı Ve Modelleme Yaklaşımları

30 Sonuç ve Öneriler Etkin ve verimli lojistik ve tedarik zinciri yönetimi ancak etkin ve verimli bilgi teknolojileri kullanımı ile mümkündür.

31 TEŞEKKÜRLER..