İşitme Engelliler.

... konulu sunumlar: "İşitme Engelliler."— Sunum transkripti:

1 İşitme Engelliler

2 Normal işiten Çevrede aşırı gürültü olmamak koşuluyla, normal işiten bir birey herhangi bir özel araç, cihaz ya da teknik kullanmadan olağan durumlarda konuşmayı anlayabilmektedir. Az İşiten birey, bazı sesleri duyabilmekte fakat, bu düzeydeki işitme konuşmayı anlaması için yeterli olmamaktadır.Yaşlılıkla birlikte de görülmektedir. Çok ileri derecedeki işitme kayıplarında ise, işitme cihazı kullanıyor iken yalnız dinleyerek konuşmayı anlaması çok güç olmaktadır. Bu durumdaki bireyler konuşmayı anlayabilmek /kendini ifade edebilmek için işaretler ve dudak okuma yöntemini de kullanmaktadır.

3 İşitme kaybının derecesini odyolojik ölçümlere göre belirleyerek, hafif derecede kayıp, orta derecede kayıp, ileri derecede kayıp ve çok ileri derecede kayıp gibi terimlerle belirtmeyi yeğlemektedirler

4

5 Eğer sorun iletim yollarında ise, örneğin dış kulak ya da orta kulakta ise, bu durumda oluşan işitmezlik "iletim tipi işitme kaybı olarak adlandırılır. Eğer sorun iç kulak işitme yollarında ise, oluşan işitmezlik "duyu-sinirsel tip işitmezlik" işitme kaybı olarak adlandırılır., İletim tipi ve duyu-sinirsel tipin her ikisini de kapsayan bir kayıp mikst (karışık) tip işitme kaybıdır.

6 Sınıftaki Davranışları ile İlgili Belirtiler
Dershanede birden oluşan ses değişimlerinin farkında olmayış Radyo, pikap, teyp gibi müzik araçlarını dinlemeye karşı ilgisizlik Sınıftaki tartışmalara karşı ilgisizlik Konuşulanların, özellikle bazı sözcüklerin yinelenmesini isteme

7 Konuşana belirli bir biçimde kulağını verme, bir eliyle kulağını destekleyerek dinlemeye çalışma
Öğretmenin ya da konuşanın sürekli olarak yüzüne bakarak dinleme ya da izleme İşitebilmek için konuşana doğru eğilme ya da uzanma Konuşulanları bazen işitip bazen işitmeyerek insana “işine geleni duyuyor, işine gelmeyeni duymuyor” izlenimini verme İsteklerini, meramını anlatmak için gereğinden fazla jest ve mimik kullanma

8 Talimatları yanlış anlama
Dikte çalışmalarında olağan dışı yanlışlıklar yapma Okul başarısında yaşına göre düşüklük Sık sık kulağını ovuşturma ve kaşıma Sessizliği seçme Gülmede azlık Okuma güçlüğü

9 Eğitim Yaklaşımları Eğitimde Kullanılan İletişim Yöntemleri
İşitme engelli çocuğun eğitimi ile sorumlu öğretmenin karşılaştığı en önemli sorun, öğrencisi ile nasıl iletişim kurması gerektiği ve ona da başkaları ile iletişim kurmayı nasıl öğreteceğidir. Sözlü Dil Kullanan İletişim Yöntemleri Yapısal Sözel/Oral Yöntem Bu yöntemde, dilin öğretilebileceği ve öğretilmesi gerektiği düşüncesi ile yapılandırılmış dil, belli kalıplar ile ve belli bir sıra ile çocuklara öğretilmektedir. Bu yapılandırma, konuşma eğitimi, eklemleme çalışmaları, işitme eğitimi, dudak okuma eğitimi, dil ve okuma eğitimi başlıkları altında çeşitli çalışmaların tümünü kapsamaktadır. Çalışmalar, dilin öğretilmesi gerektiği düşüncesine göre yürütülür.

10 Sözlü Dil Kullanan İletişim Yöntemleri (devam)
Doğal İşitsel/Sözel Yaklaşım Bu yöntem, işitme engelli çocukların da ana dillerini aynı işiten çocuklar gibi kazanabileceğini ve etkileşimci bir ortam sağlandığında, daha yavaş hızda fakat işiten çocuklar gibi dili edinebileceklerini savunmuştur. Doğal İşitsel/Sözel Yaklaşım için işitme cihazlarının kullanımı, bir önkoşuldur. Sözel iletişim eğitiminin yalnız işitme ile başarılacağını savunan bu yöntemin amacı, işitmeyi erken yaşlarda işitme engelli çocuğun kişiliği ile bütünleştirmektir. Bunun için işitme kaybı çok küçük yaştan tanılanmalı ve derhal çocuk cihazlandırılmalıdır.

11 İşitmeye Yardımcı Araçlar
İşaret Kullanan Başlıca İletişim Yöntemleri • İşaret Dili • Tüm İletişim (işaret dili ve doğal işitsel sözel yöntemin birlikte uygulanması) İşitmeye Yardımcı Araçlar İşitme cihazları, işitme engelli çocukların eğitim programlarının ayrılmaz parçaları olarak kabul edilmektedirler erken yaşta işitme cihazının kullanımı oldukça önemlidir…

12 İşitmeye Yardımcı Araçların Türleri
Akustik Uyarım Oluşturan Protezler Bu protezler sesin yükseltilmesini sağlayan geleneksel işitme cihazlarıdır. Cep tipi, kulak arkası tipi, gözlük tipi, kanal içi,coclear ımplant(biyonik kulak) tipleri bulunmaktadır.

13 İşitme Cihazlarını Kim Önermeli?
Odyologlar, üniversitenin tıp fakültesi hastanelerinin KBB bölümlerine bağlı olarak ya da işitme merkezlerine bağlı olarak görev yapmaktadırlar.

14 İşitme Engelli Çocuğun Okuldaki Gereksinimleri
Sınıfta İletişimi Kolaylaştıran Teknikler Öğretmen sınıf içindeki oturma düzeni içinde işitme engelli öğrencinin yerini, özel gereksinimlerini göz önüne alarak planlamalıdır İşitme cihazının türüne göre önlem alınmalıdır. işitme engelli öğrencinin öğretmenini ve sınıfta söz alan diğer öğrencileri olabildiğince rahat izleyebileceği bir oturma düzeni çok yardımcı olmaktadır. Dudak okumaları için abartmadan normal konuşma seçilmelidir. işitme engelli öğrencinin çekingenliğini yenmesine yardımcı olmalıdır. işitme engelli öğrencinin daha çok anlaşabileceği arkadaşlarının ortaya çıkması sağlanmalıdır.

15 Eğitim Ortamının İşitme Engelli Çocuğa Özgü Düzenlenmesi
Çocuğun eğitim amacıyla yerleştirildiği ortamlardaki akustik düzenlemeler ve işitme cihazlarının etkin kullanımı son derece önemlidir. Bireysel işitme cihazları sağlanmalı, • bu cihazların çalışıp, çalışmadığı her gün kontrol edilmeli, • öğrencinin cihazla birlikte kullandığı kulak kalıpları kendine özel yapılmış olmalı ve kullanıcı volümünde 'ötme' sesi yaratmamalı, • ses ulaşımını sağlayıcı FM cihazları kullanılmalı, • sınıf içinde akustik düzenlemeler yapılmalı, • içeride ve dışarıdaki gürültü seviyeleri en aza indirilmeli,

16 Eğitim Ortamının İşitme Engelli Çocuğa Özgü Düzenlenmesi (devam)
• gereksinimi gereği çeşitli görsel eğitici malzemeler kullanılmalı, • sınıf mevcudu öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimlerine, işitme engelli öğrenciye yeterli konuşma fırsatları verilmesine olanak sağlamalı, • konular ve kavramların öğretimi somut yaşantılar ile yapılmalı, öğrencinin bu yaşantılara ve gözlemlere aktif katılımı sağlanmalı, • öğrenmeyi ve iletişim kurmayı özendirici öğretim teknikleri kullanılmalıdır.

17 Bireysel Planlamanın Yapılması
Eğitimin bireysel planlamasının yapılması şu konuları içermelidir: • Öğrenci için gerçek öğrenmenin en iyi hangi ortamlarda ve koşullarda sağlanabileceği. • Normaller ile hangi konuları hangi koşullarda bir arada öğrenebileceği. • Hangi konularda, hangi zaman aralıkları ile özel öğretime gereksinimi olduğu. • Gerekli olan destek hizmetlerini verecek olan personelin kimler olacağı. • Bu personelin hangi mesleki ve kişilik özelliklerini bulunduracağı. • Değerlendirmenin nasıl ve kimler tarafından yapılacağı v.b. gibi.

18 GÖRME ENGELİ NEDİR? Tüm düzeltmeler rağmen olağan görme gücünde yada keskinliğinde yetersizlik yaşayan kişilere görme engelli denir.

19 GÖRME ENGELİLİĞİN NEDENLERİ
Kalıtsal Nedenler Annenin hamileliği sırasında ateşli hastalıklar geçirmesi,örneğin; kızamıkçık. Doğumun geç ve güç olması. Küvezde fazla oksijen verilmesi. Doğumda tıbbi elamanların yanlış müdahalesi. Doğum sonrasında çocuğun, geçirdiği ateşli hastalıklar, kazalar, zehirlenmeler ve yaralanmalar görme özürlü olmaya neden olabilir.

20 Görme Engelin Belirtileri:
Gözlerini aşırı bir şekilde ovuşturur mu? Okumada yada gözlerini yakından kullanmayı gerektiren diğer işlerde başarısız mı? Kitabı gözüne yakın tutar mı? Göz kayması var mı? Göz kapağı, şiş yada çapaklı mı? Sık sık gözleri yaşarır mı? Yanma yada göz kaşınmasından şikayet eder mi? Baş dönmesi, baş ağrısı yada yakından bakmayı gerektiren işlerden sonra mide bulantısından şikayet eder mi? Bulanık yada çift gördüğünü belirtir mi?

21 Görme engeli ile ilgili ÖĞRETMENE ÖNERİLER:
Çocuğun bağımsızlık duygusunu geliştirmek için kendi kitap ve araçlarından sorumlu olması istenmeli. Sınıftaki gören çocuklar zaman zaman özürlü çocuğa rehberlik etmeli ancak bu bağımlılık haline gelmemeli. Özürlü çocuğa normal çocuklardan farklı davranılmamalı, aynı beklentiler içinde olunmalı. Görme güçlüğü olan öğrenci sınıftaki bütün etkinliklere katılmaya cesaretlendirilmeli mümkün olmadıysa etkinlikler düzenlenmeli.

22 KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR
Konuşma, hoş olmayan bir sesle ve yaşına uygun olmayan veya anlaşılmayan bir şekilde yapılır, dolayısıyla normalden çok farklılık gösterir KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

23 Konuşma Engelinin Türleri
1-Gecikmiş Konuşma 2-Ses Bozukluğu 3-Artikülasyon Bozukluğu 4-Kekemelik 5-İşitme Engeline Bağlı Konuşma Bozuklukları 6-Yarık Damak ve Beyin Engeline Bağlı Konuşma Bozuklukları 7-Yabancı Dil ve Bölgesel Konuşma Ayrılıklarına Bağlı Konuşma Bozuklukları KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

24 Konuşma engeli olan birey çocukluktan yetişkinliğe kadar reddedilme, izole edilme (gizlenme), alay edilme ve acımaya karşı devamlı olarak savaşmak zorunda kalacaktır. Bundan dolayı, nedeni organik olan konuşma bozuklukları gerekli tedbir alınmadığında kısa zamanda duygusal problemler haline gelirler. KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

25 KONUŞMA ENGELİNİN NEDENLERİ
Zihinsel engel Sağlık durumu İşitme kaybı Motor-koordinasyon güçlüğü Aile ve Çevre Koşulları Duygusal Çatışma KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

26                           Çoğunlukla 2-3 yaşlarında konuşamayan çocukların anne babaları konuşmanın geciktiğinin farkına varırlar. KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

27 Aileye Öneriler *Çocuğun akıcı olmayan konuşmasına dikkat çekmeyin ve kritik etmeyin. “söylemeden önce söylemek istediğini düşün”, “konuşmadan önce derin nefes al” gibi uyarıları kesinlikle yapmayın. Böyle bir davranış bütün dikkatini konuşmaya yönelterek daha fazla gerginlik yaratır. Böylece kekemeliğin gelişme yerleşme şansı artar. *Grup içindeki oyunları beceremiyor diye kaygılanmayın, insanlarla ilişki kurabilmesi için yardımınıza ihtiyacı olduğunu unutmayın.                    *Daha düzgün ve akıcı konuşan kardeşleri veya yaşıtları ile asla kıyaslamayın. Onları örnek vererek onlar gibi konuşması için zorlamayın.             *Problemini ikinci bir kazanç olarak kullanmasına yol açacak davranışlardan kaçının. (Bozuk konuşarak ilgi çekme, istediğini yaptırma gibi)             Size bir şey söylemeye çalışırken dikkatinizi ona verin.                        KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

28 Aileye Öneriler      *Ondan yapamayacağı şeyler istemeyin, istekleriniz, gücü becerisi ve yetenekleri ölçüsünde olsun. *İhtiyacı olan sözcük haznesinin gelişmesine yardımcı olun. Başarı duygusunu tatmasını ve kendisine olan güvenini kazanmasını sağlayın. Çeşitli alanlardaki yeteneklerini keşfetmesine yardımcı olun.             *Konuşması için cesaret verin, rahat konuşabileceği, kendisini güvende hissedebileceği ortamlar hazırlayın.             *Öğrenme sevgisini aşılayın. Kitap okumasına yardımcı olun, destekleyin.             *Onu sevdiğinizi hissettirin. Anne ve baba sevgisine ihtiyacı vardır. Ailenizdeki sorunları ona yansıtmayın bundan suçluluk duyabilir. KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

29 Öğretmene Öneriler             Öncelikle konuşma dilimizin tüm seslerini açık,belirgin olarak fakat abartmadan kullanmalıdır.Bunu alışkanlık haline getirmeli ve iyi bir örnek olmalıdır. Aile yapısı araştırılmalı, aile koşulları bilinmelidir. Aile ile işbirliği içerisinde çalışılmalıdır. bir uzman görüşüne başvurmalıdır. Çocuğun özgüvene ihtiyacı olduğu göz önünde bulundurulmalıdır ve bunun için fırsatlar yaratılmalıdır. KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

30 Öğretmene Öneriler Konuşma engelli diye tanımlamayınız (etiketlemeyiniz ).Siz damgalarsanız sınıf arkadaşları ile kendisi bunu kabullenebilir.Bu durum engelin düzeltilmesinden çok yerleşmesine neden olabilir. 7.Çocuğun konuşması üzerinde aşırı titizlik göstermeyiniz.Onu sakin dinleyiniz.Endişeden uzak olunuz.Çocuk bir şey söylemek istediğinde telaşa kapılmadan ,söyleyeceği kadar zaman ve fırsat veriniz. 8.Hiç bir zaman çocuğa “dur,acele etme,yeniden başla,önce derin bir nefes al” gibi uyarılarda bulunmayınız.Bütün bu uyarılar onun dikkatini konuşması üzerinde toplamasına neden olur. 9.Çocuk konuşurken onun dudak devinimlerine değil gözünün içine bakın. KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

31 Öğretmene Öneriler 10.Çocuğun yanında başkalarıyla onun engeli hakkında konuşmayınız. 11.Çocuk konuşurken bir sözcük yada seste tutulursa onu tamamlamak için yardım etmeyiniz. 12.Çocuk sınıfta yokken diğer öğrencilere problemi hakkında bilgi veriniz.Kısa zamanda onunda konuşmasının düzelebileceğini söyleyiniz. 13.Ona bazı ödevler veriniz.Okul müdürüne yada bir yetişkine veya arkadaşına iletilecek bir haber yada ondan alınacak bir şey için görevlendirme gibi . Fatih PAÇA Zihinsel Engelliler Sınıf öğretmeni KONUŞMA ENGELLİ ÇOCUKLAR

32 DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU
EYVAH...... DÜZ DUVARA TIRMANIYOR!!!!

33 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) temel özelliği, dikkat süresinin kısalığı, engellemeye yönelik denetim eksikliği nedeniyle davranışlarda ortaya çıkan ataklık ve huzursuzluktur

34 Gelişimsel olarak aşağıdaki 3 temel sorun ortaya çıkmaktadır:
1.      Kısa dikkat süresi 2.Yetersiz dürtü kontrolü 3.Aşırı hareketlilik

35 “düz duvara tırmanır” , “onu bir yerde zaptetmek imkansız”, “”ele avuca sığmaz”, “beş dakikadan fazla yerinde oturmaz”, “oyun oynarken daldan dala konar”

36 DİKKAT EKSİKLİĞİ

37 Okulun başlamasıyla birlikte öğrenmeye karşı ilgisizdirler.
Çocukta dikkat kusuru özellikle eğitim hayatının başlamasıyla belirgin hale gelir. Okul öncesi dönemde de her şeyden çabuk sıkılan ve bıkan bu çocuklar, oyuncaklardan dahi sıkılıp kısa bir süre sonra onları parçalamayı tercih ederler. Okulun başlamasıyla birlikte öğrenmeye karşı ilgisizdirler.

38 Dikkat eksikliği okul öncesi dönemde pek fark edilmeyebilir.
Zeka düzeyi iyi olan ve ek olarak özel öğrenme güçlüğü olmayan çocuklar ilkokulun 3.ve 4sınıflarına kadar derslerde sorun yaşamayabilirler. Çalışmadıkları ve dersi iyi takip etmedikleri halde notları kötü olmayabilir. Derslerin ağırlaşmasıyla birlikte başarıda ciddi düşüşler yaşanmaya başlanır.

39 İMPULSİVİTE (DÜRTÜSELLİK)

40 Sabırsızlıkları, sırasını beklemekte güçlük çekmeleri ve yönergeleri dinlememeleri tipik özellikleridir..

41 GÖRÜLME YAŞI, CİNSLER ARASI FARK VE GÖRÜLME SIKLIĞI

42 Belirtilerin 7 yaşından önce başlaması gerekir
Belirtilerin 7 yaşından önce başlaması gerekir. Genellikle 4-5 yaşlarında belirtiler belirgin hale gelir. Bebeklikte huysuzlukları, az uyumaları ve az yemeleri ile dikkat çekerler. Tanılanmaları için en az 6 ay süreyle 2 ayrı eğitim ortamında gözlenmeleri gerekir.

43 Ergenlik döneminde okul başarısızlığı yanında davranış sorunları ve aileye karşı gelişen tutumlar gözlenir. Ergenlikte aşırı hareketlilik azalır ve yerine çabuk sıkılma ve dikkat kusuru belirgin olur. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık rastlanır. Erkek çocuklarda genellikle hiperaktivite ve impulsivite belirtileri ön planda iken, kız çocuklarında daha çok dikkat eksikliği belirgindir.

44 Belirtileri: -Aşırı Hareketlilik ve Dürtüsellik Belirtileri:     Oturduğu yerde kıpırdanıp durur. Yerinde oturamaz, koşuşturup durur ya da tırmanır. Oyun oynama zorluğu vardır. Sıklıkla bir şeyler kaybetme. Kuralları takip etmede güçlük . Sırasını beklemekte güçlük