İLAÇLARIN TOKSİK ETKİLERİ

... konulu sunumlar: "İLAÇLARIN TOKSİK ETKİLERİ"— Sunum transkripti:

1 İLAÇLARIN TOKSİK ETKİLERİ
5 alt başlık altında toplanabilir Yalın toksik etkiler Özel toksik etkiler İlaç alerjisi Dayanıksızlık reaksiyonları İdiosenkrazi

2 I-YALIN TOKSİK ETKİLER
Üç başlık altında toplanmaktadır; A)farmakodinamik toksik etkiler B)Biyokimyasal toksik etkiler C)yapısal toksik etkiler

3 a)Farmakodinamik toksik etkiler
En sık görülen tiptir. Yüksek doz ile ortaya çıkar. Kortizon grubu ilaçların fazla kullanılması ile HCL asit salgısı artmaktadır

4 b)Biyokimyasal toksik etkiler;
Çoğu ilaç hücre düzeyinde biyokimyasal değişimlere neden olabilmektedir. Klinikte biyokimyasal testlerde ortaya çıkar. Örn;SGOT SGPT değerlerinin artması gibi.

5 c)Yapısal toksik etkiler;
İlaçların doku veya hücre düzeyinde yaptığı morfolojik bozukluklardır.İlacın kendisi ya da metabolitleri etkilidir. 3 şekilde etkili olabilir; 1-ilacın kendisi hücreye bağlanabilir. 2-metabolitleri hücreye bağlanabilir 3-toksik ara ürünler hücreye bağlanabilir. En fazla karaciğer ve böbreklerde görülür.

6 II-ÖZEL TOKSİK ETKİLER;
Üç şekilde görülür; a)Mutajenik etkiler; b)Karsinojenik etkiler c)Teratojenik etkiler

7 a)Mutajenik etkiler; İlaçların hücre DNA molekülünde yaptığı değişikliklerdir.Bu değişikliğe mutasyon,etkiyi yapan maddeye mutajen, oluşan yapıya da mutant denir.Örn;çift baz değişimi gibi

8 b)Karsinojenik etkiler;
Kanser hücrelerin yeterince farklılaşmaya uğramadan kontrolsüz ve hızla büyümeleridir. Üç şekilde gelişir, a)DNA mutasyonu b)İmmun sistem T lenfosit yetersizliği c)Onkogenler Asbest, aflotoksin B kanserojen maddelerdir.

9 c)Teratojenik etkiler
Bazı ilaçlar plasentadan fetüse geçerek fetüste deformasyona neden olurlar. Etken maddeye teratojen madde adı verilir. Teratojenik etki 3 şekilde gelişir; 1-madde hücre çekirdeğini etkilemeden hücre sayısını azaltır. 2-anneye bağlı olarak teratojen etki oluşabilir.Annenin kalp damar sistemindeki yetersizlik çocuğun Oksijen alınımını bozabilir. 3-madde hücre çekirdeğini direkt olarak etkiler 1960 lı yıllardaki talidomid faciası İlk 3 ay en önemli periyottur.

10 III-İlaç alerjisi İlaca karşı alerji gelişimi antijen antikor bileşimi ve antijen T lenfosit etkileşmesi ile gelişir. Antijen polisakkarit ya da protein yapısındadır.ilaçlar çoğu kez kendi metabolitleri ile proteinlere bağlanır. Bu maddelere hapten adı verilir.

11 Alerji reaksiyonunun farkları
1- Alerji reaksiyonu kişinin ilaçla ilk teması ile oluşmaz 2- Alerjik reaksiyon doza bağımlı değildir. 3-Toplumda görülme oranı azdır. 4-Diğer reaksiyonlarda ilaç ya da metaboliti etkendir.alerji de ise antijen antikor kompleksi etkendir. 5-Alerjik zemin ;kimi bireyler genetik olarak alerjiye yatkındır.

12 İlaç alerjisinin oluşumu ve tipleri;
Esas olarak alerji iki aşamada gelişir; a)Kişinin duyarlı kılınması b)Duyarlı kılınmış kişinin alerjenle teması Antijen oluşumundan sonra 2 tip immunite gelişir; a)Humoral immunite; IgA,IgD,IgM,IgE,IgG b)Hücresel immunite;T lenfositlerce sağlanır. 4 tip alerji reaksiyonu vardır.Tip I En fazla görülür.

13 IV-DAYANIKSIZLIK REAKSİYONLARI
Kişide var olan bir hastalık nedeni ile kişinin ilaca karşı daha duyarlı hale gelmesidir.Bronşiyal astımda histamin salgısını arttıran ilaç kullanımı gibi

14 V-İDİOSENKRAZİ İlacın etkisi sayılan etkilerden hiçbirine girmiyorsa bu sınıfa dahildir. Genetik etken olarak gösterilir.

15 İlaçların toksik etkileri
Yalın tok.etk özel tok.etk ilaç alerjisi Dayanıksızlık reak idiosenkrazi