FİİL ÇATISI.

... konulu sunumlar: "FİİL ÇATISI."— Sunum transkripti:

1 FİİL ÇATISI

2 Eylemlerin özne ve nesnelerine göre gösterdikleri özelliklere eylemin çatısı denir.

3 Eylem çatıları ikiye ayrılır: Öznelerine göre Nesnelerine göre
GEÇİŞLİ EYLEM GEÇİŞSİZ EYLEM ETKEN EYLEM EDİLGEN EYLEM

4 ETKEN EYLEMLER Özneleri yapıcı olan eylemlere etken eylem denir.

5 Örnek: Elif kitap okuyor. Ayşe okula gitti
Örnek: Elif kitap okuyor. Ayşe okula gitti. Bu cümlelerde özneler (Elif ve Ayşe), eylemlerin anlattığı işi yapandır.Bu yüzden, okuyan ve gitti eylemleri etken çatılıdır.

6 EDİLGEN EYLEMLER Özneleri, yapılan işten etkilenen eylemlere edilgen eylem denir.Edilgen eylemler, etken eylemlere –il ve –(i)n eki getirilerek yapılır.

7 ÖRNEK: Yeliz işe çağrıldı. Büşra’ya yeni oyuncaklar alındı. Bu tümcelerde özneler (Yeliz ve oyuncaklar), eylemlerin anlattığı işi yapan değil, bu işlerden etkilenenlerdir.Bu yüzden, yukarıdaki cümledeki çağrıldı ve alındı eylemleri edilgen çatılıdır.

8 GEÇİŞLİ EYLEMLER Öznesinin yaptığı iş başka bir varlığa geçen ya da nesne alan eylemlere geçişli eylem denir. ÖRNEK: Can, şarkı söylüyor. Yelda, yemeğini bitirdi.

9 GEÇİŞSİZ EYLEMLER Öznesinin yaptığı iş başka bir varlığa geçmeyen ya da nesne almayan eylemlere geçişsiz eylem denir. ÖRNEK: Dağlara kar yağmış. Fatih yurt dışına çıktı.

10 SORULAR CEVAPLAR

11 1-Hangi tümcenin yüklemi edilgen çatılıdır?
A)Öğrenciler çiçekleri suladılar. B)Arkadaşım yeni elbisesini giydi. C)Kardeşimin kitapları alındı. D)Kızlar aynanın karşısında taranıyorlar. Cevap:c

12 A)Etken-geçişli B)Etken-geçişsiz C)Edilgen-geçişli D)Dönüşlü-geçişli
2- Ayrılık olursa öz ile sözde İçimiz dışımız kavrulur sözde Bu dizelerin yükleminin çatı özellikleri, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A)Etken-geçişli B)Etken-geçişsiz C)Edilgen-geçişli D)Dönüşlü-geçişli

13 3-Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi etken çatılıdır?
A)Bizim okulumuz dün boyandı. B)Mezuniyet töreni biletleri satıldı. C)Yarının tatil olduğu söylendi. D)Çocuk, ağacın arkasına saklandı.

14 4-Aşağıdaki tümcelerin hangisinde ‘ağlamak’ fiili edilgen çatılıdır?
A)Komedi filmi seyrederken ağlanmaz. B)Sulu göz çocuk hemen ağlar. C)Biraz dokununca ağlayıverdi. D)Annesinden ayrılınca çok ağladı.

15 5-’Gelebilir’ sözcüğünün olumsuz şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A)gelemedi B)gelemez C)gelmez D)gelmeyebilir

16 6-Aşağıdaki eylemlerden hangisinin kişisi diğerlerinden farklıdır?
A)bilirlermiş B)biliyorlarmış C)başlamazlarmış D)başlarmış

17 7-Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişsiz fiildir?
A)Cümledeki yardımı fiilleri bulunuz. B)Çocuklar güle oynaya geliyorlar. C)Dağılmış oyuncaklarını topluyordu. D)Evin kapısını değiştirmişler.

18 8-Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi etken çatılıdır?
A)Semtimizde yeni parklar yaptırılıyor. B)Otomobilimiz on gündür boyanıyor. C)Hırsızlar her gün birer ikişer yakalanıyor. D)Çocuklar, oyun sahasının yokluğundan yakınıyor.

19 MERVE SEPTİOĞLU 7-B