KONJENİTAL ANOMALİLER

... konulu sunumlar: "KONJENİTAL ANOMALİLER"— Sunum transkripti:

1 KONJENİTAL ANOMALİLER
C.Ü TIP FAKÜLTESİ TIBBİ GENETİK ANABİLİM DALI Prof.Dr.İlhan Sezgin

2

3 congenitus: ... ile birlikte doğmak
TERİMLER doğumda varolan gelişimsel hastalık konjenital anomali doğum defekti konjenital malformasyon congenitus: ... ile birlikte doğmak ölüm ya da yapısal fonksiyonal metabolik herediter bir hastalık

4

5 KONJENİTAL ANOMALİLER
Doğumsal olan tüm anomalileri ifade etmektedir.oluş dönemi ve etyolojik etmenlere göre dört gruba ayrılır. 1-Konjenital Malformasyonlar 2-Konjenital Deformasyonlar 3-Konjenital Disrupsiyon(Disruption) 4-Konjenital Asosiyasyonlar(Association)

6 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
-Primer olarak bir organ veya dokunun morfogenezinin veya normal gelişiminin hatası -Malformasyon bir organogenez defektidir.Organogenez gebeliğin 8-10.haftasında tamamlanmaktadır. -Primer malformasyon esas olarak organogenezisin anormal işlevini belirtmektedir

7 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Deformasyon;vücudun bir bölgesinin anormal bir postürde uzamış mekanik baskı ve fötüsün hareketini azaltan herhangi bir faktör nedeniyle anormal bir şekil almasıdır. Deformasyon embriyogenenezis sonrası ile doğum öncesi peryod arasındaki dönemde oluşan anomalilerdir.

8

9 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
Embriyogenezin tek bir lokalize defektine bağlı olmayıp iki veya daha çok yapısal defektin tesadüfi olmayan bir kombinasyonudur. Genelikle baş harflerinden yararlanılarak ifade edilmişlerdir.

10 KONJANİTAL ANOMALİLERE YAKLAŞIM
1-Bilgi toplamak a-iyi bir aile öyküsüalmak ,fetal aktivitenin takibi,gebelik dönemi,doğum tipi bebeğindoğumdaki büyüklüğü,neonatal uyum,postnatal gelişme ve büyümeyi içeren bilgiler verilmelidir. b-Fizik muayene tam olmalı,majör anomaliler kadar minör anomalilerde araştırılmalıdır.Göz kulak konumları.yüzün yapı ve simetrisi vb.incelenmelidir.

11 KONJANİTAL ANOMALİLERE YAKLAŞIM
2-Hastaların anomalilerini gelişimsel anatomi yönünden yorumlamak ve aşağıdaki bazı soruları yanıtlamaya çalışmak a-Anomalilerin anne yaşı ile ilişkisi varmı? b- Hastadaki anomaliler morfogenezdeki tek bir problemden kaynaklanan defektler midir?(Bu tip defektler dizin (seriler,sequences) olarak tanımlanır ve patolojik gelişim açısından malformasyon dizisi,deformasyon dizisi ve disrüpsiyon dizisi olmak üzere üç kategoriye ayrılır) c- Hastanın çoklu yapısal defektleri tek başlangıç defekti ve onun ardılları temeline dayanarak açıklanamıyorsa bu durumda malformasyon sendromları şeklinde tanımlanır. 3-doğru tanıya ulaştıktan sonra uygun genetik danışma verilmelidir.

12 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
-Primer olarak bir organ veya dokunun morfogenezinin veya normal gelişiminin hatası -Malformasyon bir organogenez defektidir.Organogenez gebeliğin 8-10.haftasında tamamlanmaktadır. -Primer malformasyon esas olarak organogenezisin anormal işlevini belirtmektedir

13 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
Primer malformasyon -Yapısal veya sayısal kromozom anomalilerine -Gen mutasyonlarına -Multifaktöryel nedenlere bağlı olarak organogenezis döneminde oluşmaktadır. OYSA DIŞ NEDENLERE BAĞLI OLARAK OLUŞAN SEKONDER MALFORMASYONLAR DİSRÜPSİYON OLARAK ADLANDIRILIR

14 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
İnsandaki malformasyonların çoğu orta hat defektleridir. Orta hat defektler ile paralel olarak ekstremite anomalileri görülmektedir. Bütün malformasyonlar konjenitaldir yani doğumda mevcuttur. Ancak mikroskopik olan ve iç organları tutan malformasyonlara geç tanı konabilir.

15 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
Sayısal olarak; -tekli -çoklu Ağırlığına göre; -Minör -Majör Malformasyonlar olarak ayrılabilir.

16 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
Yeni doğanların % 14’ü tek minör % 3’ü tek majör % 0,5’i çoklu minör %0.7’si çoklu majör MALFORMASYONA sahiptir. Aslında majör malformasyonlar gebelikte % gibi bir sıklıkta bulunmaktadır,ancak malformasyonların şiddetli olması nedeniyle çoğu spontan düşükle kaybedilmektedir. Spontan düşüklerin % 7-10’na majör malformasyonlar neden olmaktadır.

17 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
Minör malformasyon Tekli /1000 Çoklu /1000 Majör malformasyonlar Tekli /1000 Çoklu /1000 Deformasyon Tekli /1000 Çoklu /1000 Malformasyon ve deformasyonlar %8 oranında birlikte olabilir.

18 1-)KOJENİTAL MALFORMASYONLAR
Etyolojisi; İdiyopatik……………. %60 Multifaktöryel………... %20 Tek gen………………%7.5 Kromozomal………... %6 Anne hastalığı……… %3 Konjenital enfeksiyon…%2 İlaçlar,X-ışını,alkol…….%1.5 Etyolojisi bilinen konjenital malformasyonları %90’ı genetik kaynaklıdır.

19 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Deformasyon;vücudun bir bölgesinin anormal bir postürde uzamış mekanik baskı ve fötüsün hareketini azaltan herhangi bir faktör nedeniyle anormal bir şekil almasıdır. Deformasyon embriyogenenezis sonrası ile doğum öncesi peryod arasındaki dönemde oluşan anomalilerdir.

20 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Nedenleri; -İntrensek……Nöromusküler hastalıklar, Bağ dokusu defektleri Sinir sistemi defektleri -Ekstrensek….İlk gebelik Küçük anne yapısı Oligohidramniyoz Makat gelişi Uterus malformasyonları Çoğul gebelik olabilir…

21 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Örneğin; Kraniosinositozis Küçük pelvis ve uterus malformasyonlarının yarattığı baskı sonucu geliştiği gibi,genetik nedenlere bağlı olarakta gelişebilir.

22

23

24

25 Anensefali 1/1000

26

27 Yarık dudak

28 Patau syndrome, trisomy 13 Yarık Damak ve Dudak
47,XX,+13 or 47,XY,+13

29 Minör Konjenital Malformasyonlar
Epikantus Mongoloid ve antimongoloid palpebral fissür Koloboma Kulak önünde çıkıntılar (tags) ve çukurcuklar(pits) Bifid uvula Simian çizgisi Beşinci parmakta klinodaktili Yumuşak doku sindaktilisi Mongoloid leke Hemanjiom Umblikal herni Minör hipospadias Tek göbek arteri

30 EPİKANTUS

31

32 Mongolid Palpebral Fissür (Slant Up)

33 Antimongoloid Palpebral Fissür (Slant Down)

34 KOLOBOMA

35 Kulak önünde çıkıntılar (Tags)

36 Kulak Önünde Çukurcuklar(Pits)

37 Bifid Uvula

38

39 Beşinci Parmakta Klinodaktili

40 Yumuşak Doku Sindaktilisi

41 Hemanjiom

42 Umblikal Herni(Fıtık)

43 Sakral Dimple

44

45

46 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Deformasyon;vücudun bir bölgesinin anormal bir postürde uzamış mekanik baskı ve fötüsün hareketini azaltan herhangi bir faktör nedeniyle anormal bir şekil almasıdır. Deformasyon embriyogenenezis sonrası ile doğum öncesi peryod arasındaki dönemde oluşan anomalilerdir.

47 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Nedenleri; -İntrensek……Nöromusküler hastalıklar, Bağ dokusu defektleri Sinir sistemi defektleri -Ekstrensek….İlk gebelik Küçük anne yapısı Oligohidramniyoz Makat gelişi Uterus malformasyonları Çoğul gebelik olabilir…

48 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Örneğin; Kraniosinositozis Küçük pelvis ve uterus malformasyonlarının yarattığı baskı sonucu geliştiği gibi,genetik nedenlere bağlı olarakta gelişebilir.

49 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Örneğin;Pena –Shokeir Fenotipi (PSP) Muhtamelen fötal akinezi veya hipokineziye bağlı olarak gelişebilmektedir.Bu sendrom; -İntrauterin gelişme geriliği -Ekstremitelerde konjenital kontraktürler -Akciğer hipoplazisi -Kısa barsak -Kısa göbek kordonu Kraniyofasial anomalileri içermektedir.

50 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Konjenital deformitelere örnek olarak; -Talipes -Konjenital kalça çıkığı(DKÇ) -Konjenital postüral skolyoz -Pleigosefali -Tortikolis -Mandibular asimetri verilebilir…

51

52 Talipes

53 Konjenital Kalça Çıkığı (DKÇ)

54 Skolyoz

55 Pleigosefali

56 Tortikolis

57 Asimetrik mandibula

58 2-)KONJENİTAL DEFORMASYONLAR
Deformiteler fötal hayatın geç döneminde meydana gelirse düzeltilmeleri daha kolay olmaktadır. Oysa erken fötal veya geç embriyonal dönemde meydana gelen deformiteler çok daha zor düzeltilir.

59 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
Embriyogenezin tek bir lokalize defektine bağlı olmayıp iki veya daha çok yapısal defektin tesadüfi olmayan bir kombinasyonudur. Genelikle baş harflerinden yararlanılarak ifade edilmişlerdir.

60 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
Assosiyasyon örnekleri; -CHARGE assosiasyonu C:Coloboma %80 A:Atresia Choanae %58 R,G:Retarded Growth and Development %87 (Büyüme ve gelişme geriliği) E:Ear Anomalies %88(Kulak anomalisi)

61 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
HARD+_E Assosiasyonu; H:Hydrocephalus(Hidrosefali) R:Retarded Mentelia (Mental retardasyon) D:Displasia of Retina (Retinal displazi E:Encephalosel (Ensefalosel)

62 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
VATER assosiasyon; V:Vertebral defekt %70 A:Anal Atrezi %80 T-E:Trakeo-Özafajial Fistül ve Özafajial atrezi %70 R:Radial %65 ve Renal Displazi %53 Bunlara ilave olarak konjenital kalp hastalığı ve tek göbek arteri %15 mevcuttur .Zeka normaldir.

63 KONJENİTAL ASSOSİYASYONLAR
MURCS assosiasyonu; M:Müllerian Ductus Aplasia %96 R:Renal Aplasia %88 CS:Cervicothoracic Somite dysplasia %80

64 KONJENİTAL ANOMALİ TİPLERİ
Disrupsiyon: Bir organ, organın bir bölümü ya da vücudun büyük bir bölümünde görülen, normal süren bir gelişimin dış faktörlerin etkisiyle bozulması sonucu oluşan morfolojik bir defekt. teratojenler

65 KONJENİTAL ANOMALİ TİPLERİ
Displâzi: Doku ya da dokular içinde hücrelerin anormal organizasyonu sonucu ortaya çıkan morfolojik değişiklikler. dishistogenez

66

67

68

69 Cephalopagus Vücudun üst yarımı ayrılmamıştır. Karşı yönlere bakan iki yüz vardır. Bazen kalp de birleşmiş olabilir. Prof.Dr. İlhan Sezgin

70 Ayrılmamış kafa, tüm ayrılmamış ikizliklerin % 22’sini oluşturur.
Craniopagus Ayrılmamış kafa, tüm ayrılmamış ikizliklerin % 22’sini oluşturur. Prof.Dr. İlhan Sezgin

71 Craniothorapagus Birleşik kafa ve göğüs. Tek beyin vardır. kalp ve sindirim kanalı birleşmiştir. Epholothoracopagus da denir. Prof.Dr. İlhan Sezgin

72 Çift başlı bir vücudu tanımlar.
dicephalus Çift başlı bir vücudu tanımlar. Prof.Dr. İlhan Sezgin

73 ischopagus Vücudun alt bölümünün ayrılmaması. Kalpler ayrıdır.

74 Omphalopagus Vücudun üst bölümünün ayrılmaması. Kalpler ayrıdır.

75 Parapagus Vücudun alt yarımının lateral olarak birleşik olması. Kimi olgularda kalpler de birleşmiş olabilir. Diprosopus da denir.

76 Pygopagus Kalçanın posteriyor tarafının birleşik kalması. Bu olguların kimilerinde bitişiklik sırta kadar çıkabilir.

77 Throcopagus Gövdenin üst bölümünün önden birleşik kalması. Bu olgularda genellikle kalbin ortak kullanıldığı görülür.

78 Salmacis Hermaphrodite Hermes Aphrodite Hermaphrodite

79 Teratojenler Etkileri birçok faktöre bağlıdır:
- Teratojene maruz kalma zamanı - Diğer çevresel faktörlerle etkileşim ve teratojen dozu - Maternal genetik faktörler

80 Major insan teratojenleri
Radyasyon Rubella Thalidomide Methyl mecury Diabetes mellitus Tetracycline Alkol Diethylstilbestrol Antiepileptic ilaçlar - phenytoin - carbamazepine - valproic acid Isotretinoin Varicella Warfarin Hipertermi Misoprostol

81 ENFEKSİYONLAR KIZAMIKÇIK VİRUSU 6. hafta GÖZ 6.-9. hafta DİŞ
9. hafta KULAK 10. hafta KALP 4. hafta anomali riski %47 %22 %7 %6 Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

82 ENFEKSİYONLAR SİTOMEGALOVİRUS ASYA GRİBİ KABAKULAK HEPATİT ÇİÇEK
POLYOMİYELİT TOKSOPLAZMOZİS SİFİLİZ Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

83 GEBE BİR KADINA UYGULAYACAĞINIZ TEDAVİ NİHİLİZM OLMALIDIR.
AKSİ KANITLANMADIKÇA HER KADIN GEBEDİR. GEBE BİR KADINA UYGULAYACAĞINIZ TEDAVİ NİHİLİZM OLMALIDIR. Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

84 %25 mikrosefali, zeka geriliği
RADYASYON %28 abortus %25 1 yıl içinde ex. %25 mikrosefali, zeka geriliği Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

85 Kinin (düşük, hayvanlarda sağırlık)
İLÂÇLAR Thalidomid Kinin (düşük, hayvanlarda sağırlık) Aminopterin (düşük, anensefali, yarık dudak, yarık damak) Salisilat (neonatal kanama) Antibiyotikler streptomisin (sağırlık) eritromisin (karaciğer harabiyeti) tetrasklin (kemik ve dişlerde kalsiyum eksi.) sulfanomid (yenidoğan sarılığı) Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

86 Dietilstilbesterol (vajen ve serviks ca.)
İLÂÇLAR Vitaminler Dietilstilbesterol (vajen ve serviks ca.) Progestrin (maskülinizasyon, klitorisde büy.) Kortizon (yarık damak) Diyabet (karbonhidrat metabolizması bozukluğu, ölü doğum) Endokrin bezlerin yetmezliği (hipofizer cücelik) Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

87 FETAL GELİŞİMİ DURAKSATAN FAK.
anne malnütrasyonu sigara çoklu gebelik alkol, uyuşturucu utero-plâsental kan dolaşımı bozukluğu tansiyon ve böbrek hastalıkları plâsental yetmezlik genetik faktör ve kromozomal sapmalar Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI

88 Prof.Dr. Şahin A. SIRMALI