Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi

... konulu sunumlar: "Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi"— Sunum transkripti:

1 Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi
14. ÜNİTE Belirlilik Koşullarında Sermaye Bütçelemesi Finansal Yönetim, 2. Baskı Prof. Dr. Nurhan AYDIN Yard. Doç. Dr. Mehmet BAŞAR Yard. Doç. Dr. Metin COŞKUN

2 İÇİNDEKİLER Sermaye Bütçelemesi ve Yatırım Kavramı
Değerlendirme Yöntemleri Toplam Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Yıllık Ortalama Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı Geri Ödeme Süresi Net Bugünkü Değer Fayda Maliyet Oranı İç Karlılık Oranı Puanlama Kepnoe- Tregoe Aydın, Başar, Coşkun

3 Sermaye Bütçelemesi ve Yatırım Kavramı
Sermaye Bütçelemesi sermaye harcamalarının yapılması, sermaye varlıklarının oluşturulması, değerlendirilmesi ve seçimindeki toplam süreci anlatır. Aydın, Başar, Coşkun

4 Sermaye Harcamalarının Yapılış Nedenleri
Yenileme Genişleme Modernleştirme Stratejik Aydın, Başar, Coşkun

5 Aydın, Başar, Coşkun

6 Sermaye Bütçelemesi Sermaye bütçelemesi çalışmaları nakit akışlarına bağlı değerlemeye dayanır. Değerlemede nakit akışları belirlenir ve bugünkü değere indirgenir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, kârlardan daha çok nakit akışlarının önemli olduğudur. Net nakit akışları proje kabul edildikten sonra her yıl elde edilecek nakit akışlarıdır. Aydın, Başar, Coşkun

7 Net Nakit Akışları Aydın, Başar, Coşkun

8 Değerlendirme Yöntemleri
Finans yöneticisi, yatırım önerilerini değerlendirirken yatırımın tutarı, yatırımın işletmeye sağlayacağı net nakit girişleri, yatırımın ekonomik ömrü, yatırımın ekonomik ömrü sonundaki hurda değeri ve yatırımcının beklediği verim oranı konularında güvenilir bilgilere ulaşmalıdır. Aydın, Başar, Coşkun

9 Toplam Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı
Bu yöntemde, yatırım kârlılığının en yüksek olduğu, diğer bir deyişle, net nakit girişleri toplamının yatırım tutarına oranının en büyük olduğu yatırım projesi seçilir. Bu yöntem, paranın zaman değerini dikkate almadığı gibi, projelerin ekonomik ömürlerini de ihmal etmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

10 Yıllık Ortalama Net Nakit Girişinin Yatırım Tutarına Oranı
Bir önceki yöntemden farkı, elde edilen net nakit girişlerinin, yıl sayısına bölünerek ortalamasının alınmasıdır. Bu yöntem de bir önceki yöntem gibi paranın zaman değerini dikkate almamakta, fakat projelerin ekonomik ömürlerini ihmal etmemektedir. Aydın, Başar, Coşkun

11 Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı
Bu yönteme göre, yatırım projeleri değerlendirilirken, vergiden sonraki yıllık ortalama gelir, ortalama yatırım tutarına oranlanmaktadır. Yıllık ortalama gelir, yıllık net nakit girişi ortalamasından amortisman çıkarılarak hesaplanmaktadır. Eğer hurda değer söz konusuysa, hurda değer yatırım tutarından çıkarılır. Aydın, Başar, Coşkun

12 Ortalama Yıllık Gelirin Ortalama Yatırıma Oranı
Bu yöntemde de paranın zaman değeri dikkate alınmamaktadır. Ortalama yıllık net gelirin hesaplanmasında, amortismanlar dikkate alındığı için, aynı amortisman oranı yöntemi kullanılmalıdır. Aydın, Başar, Coşkun

13 Geri Ödeme Süresi Geri Ödeme Süresi Yöntemi (GÖS), yatırım projelerinin değerlendirilmesinde paranın zaman değerini dikkate almayan statik yöntemlerden birisidir. Yatırımdan sağlanan net nakit akışlarının, yatırım için yapılan harcamaları karşılayabilmesi için geçmesi gerekli olan yıl sayısının belirlenmesi esasına dayanmaktadır. Aydın, Başar, Coşkun

14 Geri Ödeme Süresi--örnek
Aydın, Başar, Coşkun

15 Birikimli toplamı 3. yılda pozitif olmaktadır
Birikimli toplamı 3. yılda pozitif olmaktadır. Diğer bir anlatımla yatırım üçüncü yılda geri ödenmektedir. Ancak 3. yılda gerçekleşecek nakit girişlerinin yalnızca YTL’si yatırımın karşılanması için gereklidir. Bu nedenle yatırımın geri ödeme süresinin hesaplanması 2 yıl / 3000 şeklinde olacaktır. Eğer firma açısından, 3 yıl veya daha az bir geri ödeme süresi uygunsa bu yatırım önerisi kabul edilecektir. Aydın, Başar, Coşkun

16 Net Bugünkü Değer Bir yatırımın net bugünkü değeri, yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı para girişinin önceden saptanmış belirli bir iskonto oranı üzerinden bugüne indirgenmiş değerleri toplamı ile yatırımın gerektirdiği para çıkışının bu belirli iskonto oranı üzerinden bugünkü değeri toplamı arasındaki farktır. Aydın, Başar, Coşkun

17 Net Bugünkü Değer Aydın, Başar, Coşkun

18 Net Bugünkü Değer--örnek
NAİM işletmesi nakit akışları aşağıdaki gibi olan bir yatırım projesini gerçekleştirmek istemektedir. %12 ve % 15 iskonto oranlarına göre NBD hesaplayınız. Aydın, Başar, Coşkun

19 Yıllık net nakit girişlerinin bugünkü değeri %12 iskonto oranı üzerinden YTL, %15 iskonto oranı üzerinden ise YTL sı bulunmuştur. Aydın, Başar, Coşkun

20 NBD’ in bulunabilmesi için nakit çıkışlarının da aynı zaman düzeyine getirilmesi gerekmektedir. O yüzden nakit çıkışlarının da veri olan iskonto oranları üzerinden bugünkü değerlerini bulmamız gerekmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

21 Yatırım kararının verilmesi finans yöneticisi NBD’nin, i deki değişmelere karşı duyarlılığını analiz etmesi gerekir. Bu yüzden NBD’nin farklı indirgeme oranlarına göre yapısı ortaya konmalıdır. Grafikte örnek X de yer alan X ve Y projelerinin farklı indirgeme oranlarına göre NBD yapısı gösterilmektedir. Aydın, Başar, Coşkun

22 Aydın, Başar, Coşkun

23 Fayda Maliyet Oranı Karar verenler açısından bir yatırımın fayda-maliyet oranı veya kârlılık endeksi, yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı para girişinin belirli bir indirgeme oranı üzerinden bugünkü değerinin, yatırımın gerektirdiği para çıkışlarının bugünkü değerine oranıdır. Aydın, Başar, Coşkun

24 Fayda Maliyet Oranı Eğer yatırım bağımsız bir yatırım ise, kârlılık endeksinin birden büyük oluşu projenin kabulü için yeterlidir. Buna karşılık, almaşık yatırım projeleri arasında bir seçim yapılacaksa, kârlılık endeksi en yüksek proje önerisi seçilmelidir. Aydın, Başar, Coşkun

25 İç Karlılık Oranı İKO, yatırımın gelecek yıllarda sağlayacağı para girişlerinin bugünkü değeri ile para çıkışlarının bugünkü değerini birbirine eşitleyen iskonto oranı olarak tanımlanır. Aydın, Başar, Coşkun

26 Puanlama Bu sistemde önerilerin içermiş olduğu finansal yapı, teknik tasarım ve diğer unsurlar daha önceden belirlenmiş seçim kriterlerine bağlı olarak puanlanır. En yüksek puana sahip olan teklifin, tüm teklifler içerisinde en iyisi olduğu kabul edilir. Aydın, Başar, Coşkun

27 Kepnoe- Tregoe Bu yöntemin dayandığı temel öğeler, değerlendirme ifadesi, olması zorunlu kriter, istek kriteri ve değerlendirme matrisidir. Aydın, Başar, Coşkun

28 Aydın, Başar, Coşkun