BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI VE ETİK

... konulu sunumlar: "BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI VE ETİK"— Sunum transkripti:

1 BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI VE ETİK
İnternet ve BİT Kullanım Kuralları Telif Hakları Bilişim Suçları

2 İnternet ve BİT Kullanım Kuralları

3 İNTERNET İnternetin artık hayatımızın, günlük yaşamımızın bir parçasına haline geldiğini inkar edemeyiz. İnterneti hemen hepimiz kullanabiliyoruz, peki ne kadar doğru kullanabiliyoruz hiç düşündünüz mü?

4 İNTERNET KULLANIMI Hiç farkında olmadan bir suç işleyebileceğinizi, bir suça ortak olabileceğinizi hatta dolandırılabileceğinizi biliyor musunuz? İnterneti kullanırken kendimizi ve sevdiklerimizi güvende tutmak için dikkat etmemiz gereken bazı noktalar var.

5 KİŞİSEL BİLGİLERİNİZİ PAYLAŞMAYIN
İnternet üzerinde görüştüğünüz kişilerle, üye olduğunuz sitelerde, forumlarda ve sosyal ağlarda size ait ad, soyad, TC kimlik numarası, adres, telefon gibi bilgileri paylaşmayın. Güvendiğiniz kişilerle dahi özel bilgilerinizi paylaşmayın, unutmayın karşınızdaki kişi zannettiğiniz kişi olmayabilir! Hiçbir siteye gereğinden fazla bilgi vermeyin.

6 İYİ VE NAZİK BİR KULLANICI OLUN
Türkçemizi en güzel şekilde kullanın. Kısaltmalar kullanmayın. Şaka amaçlı dahi olsa tehdit edici, kötü ve kaba sözler kullanmayın. İnternet özgürlüğünüzü kullanırken başkalarını rahatsız etmeyin. Tümü büyük harften oluşan mesajlar kullanmayın, bu internet ortamında BAĞIRMAK anlamına gelir.

7 TANIMADIĞINIZ KİŞİLERLE GÖRÜŞMEYİN
Tanımadığınız kişiler sosyal ağlarda size arkadaşlık teklifi gönderebilir, bu teklifleri kabul etmeyin. Unutmayın karşınızdaki kişi sizin yaşınızdaymış gibi davranabilir, bunu asla bilemezsiniz. Bu kişilere eviniz, aileniz, okulunuz, maddi durumunuz gibi bilgiler vermekten kaçının. Fotoğraf ve video göndermeyin.

8 ÖDÜL VE HEDİYELERE ALDANMAYIN
İnternette gezinirken reklam veya bilgi çalmak amaçlı «tebrikler, ödül kazandınız, ödülünüzü almak için tıklayın» gibi aldatıcı resim ve yazılara tıklamayın. Bu sitelere asla cep telefonu, adres gibi bilgiler vermeyin, hiç farkında olmadan ücretli servislere üye olmuş olabilirsiniz!

9 AİLENİZDEN YARDIM ALIN
İnternette ailenizle birlikte gezinin, ailenizin zamanı yoksa ziyaret ettiğiniz siteleri not olarak daha sonra onların görüşünü alın. Ailenize sormadan internetten hiçbir şey satın almayın, kredi kartı bilgisi vermeyin. İnternet üzerinden sizi rahatsız eden kişileri çekinmeden ailenize bildirin.

10 ŞİFRENİZİ PAYLAŞMAYIN
İnternet üzerindeki hesaplarına ait kullanıcı adı ve şifreyi kimseyle paylaşmayın, hiçbir yere yazmayın ve kimseye göndermeyin. Unutmayın, hesabınızı ele geçiren bir kişi sizin adınıza suç işleyebilir, suçu o işler ama sorumlusu siz olursunuz! Güçlü bir şifre oluşturarak hesaplarınızı koruyun.

11 Güçlü Şifre Oluşturma

12 Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
Şifrelerinizde kişisel bilgilerinize yer vermeyin. Örneğin, adınız, doğum tarihiniz veya kimlik numaranız. ali1999, , 1986 gibi

13 Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
Şifrenizde ardışık sayılar, harfler kullanmayın. Örneğin, , 1234, abcd gibi. Tahmin edilmesi kolay yan yana bulunan tuşları kullanmayın. Örneğin, qwerty, asdf gibi.

14 Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
Şifreniz en az 7 basamaklı olsun. Mümkün olduğunda aşağıdaki karakterlerden içersin. Büyük/küçük harf (A,a…Z,z) Rakam (0-9) Noktalama (.,; gibi) Özel karakter (-!+ gibi)

15 Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
Sadece rakamlardan oluşan 6 haneli bir şifre 3 dakikada çözülebilirken, Rakamlar, küçük/büyük harfler, işaret ve sembollerin de olduğu 9 haneli bir şifre yılda ancak çözülebiliyor. Seçim sizin… 123456 qwerty mardin47 abcdef A58+t*y2G

16 TELİF HAKKI

17 TELİF HAKKI NEDİR? Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır.

18 TELİF HAKKI İHLALİ Bir sanatçının müzik parçasını, klibini, film eserini, bir yazarın kitabını veya bir firmanın yazılımını bu kişilerin izni olmadan ne kullanabilir ne de kopyalayabilirsiniz. Bu eserler, sahibinin izin verdiği, yasal dağıtımını yapan mağaza ya da internet sitelerinde satın alınarak kullanılmalıdır. Aksi bir yönteme başvurulursa telif hakkı ihlali gerçekleşmiş, yani suç işlenmiş olur.

19 İNTERNET VE TELİF HAKKI İHLALİ
İnternet üzerinden bilginin çok hızlı ve denetimsiz bir şekilde yayılması telif hakkı ihlal suçlarının artmasına neden olmuştur. Müzik albümleri, yazılımlar, oyunlar, filmler kitaplar daha birçok eser daha yayınlandığı ilk saatlerde internet üzerinde paylaşılmakta ve birçok kullanıcı hiç farkında olmadan bu suça ortak olmaktadır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bu kişiler hakkında 2-4 yıl hapis, milyar ağır para cezası istenebilmektedir.

20 SUÇA ORTAK OLMAYIN Her şeyden öte bu eserleri yasal olmayan yollardan elde etmek, eser sahiplerinin hakkını yemek anlamına gelir. Çünkü korsan yolla elde ettiğiniz bir eserin sahibine hiçbir maddi geliri yoktur. Hatta zararı vardır. Eser sahibi, emeğinin karşılığını alamadığını gördüğünde artık yeni eserler ortaya koymak için çaba sarf etmeyecek ve isteği kırılacaktır.

21 BİLİŞİM SUÇLARI

22 BİLİŞİM SUÇU NEDİR? Bilişim suçu en basit tanımıyla bilişim sistemlerine karşı işlenen suçlardır. Bilişim Suçları, bilgisayar, çevre birimleri, pos makinesi, cep telefonu gibi her türlü teknolojinin kullanılması ile gerçekleştirilebilir. Bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girmek, orada kalmaya devam etmek, bilişim sisteminden izinsiz veri kopyalamak, sistemi erişilmez kılmak ve çalışmaz hale getirmek bilişim suçlarını oluşturmaktadır.

23 SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
Bir kişiye ait e-posta veya kullanıcı bilgilerini ele geçirmek, değiştirmek veya silmek. Bir kişi veya kurum adına sahte e- posta/profil/hesap oluşturmak, bu sahte hesapları kullanarak çeşitli paylaşımlar yapmak Başkalarının adına web sayfası hazırlamak ve bu web sayfasının tanıtımı amacıyla başkalarına ve mesaj göndermek ve bu mesajlarda da mağdur olan şahsın telefon numaralarını vermek.

24 SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
Sahte alışveriş siteleri kurarak kullanıcıları dolandırmak. Satışı yapılan ürünlere ait yanlış bilgiler vermek. Müşteriye vaat edilen ürün yerine farklı ürün göndermek.

25 SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
Banka ve kredi kartı bilgisini hukuka aykırı olarak ele geçirerek, haksız kazanç elde etmek. Banka ve kredi kartları, ATM cihazlarında, bazı işyerlerinde ve online alış-veriş sitelerinde kopyalanabilmektedir. Kart bilgisi kopyalanarak bağlı bulunan hesaptan alışveriş yoluyla para çekilmektedir.

26 SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
Sosyal ağlar, forum ve video sitelerinde başkasına ait fotoğraf, video veya eserleri izinsiz paylaşmak. Sosyal ağlar, sohbet siteleri, forumlar gibi kullanıcıların birbirleriyle iletişim kurdukları sitelerde kişi ya da kuruluşa hakaret, küfür etmek veya aşağılayıcı ifadeler kullanmak. Başkasına ait bilgisayara, ağa veya sisteme izinsiz girmek, bilgileri kopyalamak, silmek veya değiştirmek.

27 SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
Telif hakkı ile korunan yazılım, dosya, resim, fotoğraf, müzik, video klip ve film dosyalarını izinsiz indirmek, paylaşmak, tamamını veya bir kısmını kullanmak. Telefon, e-posta ve çeşitli iletişim araçları kullanarak kişilerden kredi kartı bilgileri istemek. Tehdit veya şantaj yoluyla çeşitli hesaplara TL veya kontör yüklenmesini istemek.

28 BİLİŞİM SUÇLARINA KARŞI ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER

29 BİLİŞİM SUÇLARI – ALINACAK TEDBİRLER
Lisanssız yazılımlar ve içerikler (müzik, resim, fotoğraf video vs.) kullanmayın. Çeşitli yollarla kırılmış, içeriği değiştirilmiş veya güvenilir olmayan yazılımlar yüklemeyin. Bilgisayar sistemini korumaya yönelik antivirüs, güvenlik duvarı gibi yazılımlar kullanın ve mümkün olduğunca güncellemelerini yapın. Kullanılan yazılımların en güncel ve sorunsuz sürümlerini temin etmeye çalışın.

30 BİLİŞİM SUÇLARI – ALINACAK TEDBİRLER
Telefon, e-posta vs. gibi yollarla sizden kişisel bilgilerinizi (ad, soyad, adres, telefon gibi), parolanızı ya da kredi kartı şifrenizi isteyenlere itibar etmeyin. Unutmayın hiçbir banka görevlisi size banka veya kredi kartı bilginizi sormaz! İnternet ortamında tanımadığınız veya şüphelendiğiniz kişilere kişisel ve özel bilgilerinizi vermeyin!

31 BİLİŞİM SUÇLARI – ALINACAK TEDBİRLER
Sosyal ağlarda, forum ve sohbet yazılımlarında kişi veya kurumlara karşı küfür, hakaret veya aşağılayıcı sözler kullanmayın. Türkçe’mizi en güzel şekilde kullanmaya çalışın. Kimsenin e-posta ve çeşitli hesaplarına (facebook, twitter vs.) giriş yapmaya, şifresini tahmin etme yoluyla ele geçirmeye çalışmayın! Sahte hesaplar oluşturmayın ve bu hesapları kullanarak paylaşımlar yapmayın!

32 BİLİŞİM SUÇLARI – ALINACAK TEDBİRLER
Başkasına ait bilgisayarı, interneti ve ağları izinsiz olarak kullanmayın, bilgileri silmeyin, değiştirmeyin veya kopyalamayın! Kişisel şifrelerini kesinlikle en yakınınız olsa dahi kimse ile paylaşmayın! Tüm hesaplarınızda aynı şifreyi kullanmayın! Şifrelerinizi hiçbir yere not etmeyin! Şifrelerinizi belirli aralıklar mutlaka değiştirin.

33 BUNLARI UNUTMAYIN ! İnternet ortamında işlediğiniz suçlardan dolayı evinize kadar takip yapılabilir. Bilişim suçları hakkında yakınlarınızı mutlaka uyarın. Bir bilişim suçundan dolayı mağdur olursanız mutlaka 155 Polis İmdat Hattına veya adresine ihbarda bulunun!

34 SON Teşekkür ederim.