“Genel DEA Eğitimi” 6–8 Temmuz 2009 EuropeAid/125317/D/SER/TR Oturum 8 Temel DEA kavramları ve yöntemler.

... konulu sunumlar: "“Genel DEA Eğitimi” 6–8 Temmuz 2009 EuropeAid/125317/D/SER/TR Oturum 8 Temel DEA kavramları ve yöntemler."— Sunum transkripti:

1 “Genel DEA Eğitimi” 6–8 Temmuz 2009 EuropeAid/125317/D/SER/TR Oturum 8 Temel DEA kavramları ve yöntemler

2 Bu oturumun amacı katılımcıların aşağıdaki konuları anlamaları: Etkileri tanımlanması Etkilerin analiz edilmesi Seçeneklerin karşılaştırılması ve müdahale yöntemleri tavsiye edilmesi Amaçlar

3 Sonuçlar (faydalar) maliyete değmezse idare müdahale etmemeli İdare, problemlere en düşük maliyetli çözümü getirmelidir Etkiler (fayda ve maliyetler) daha iyi ve daha kötü çözümleri işaret edecek kadar açık olmalıdır DEA verilecek kararı bilgilendirir

4 Etki Türleri: Ekonomik Sosyal Çevresel Etkilerin özellikleri: Olumlu veya olumsuz (fayda ve maliyetler) Büyük veya küçük Uzun vadeli veya kısa vadeli Dağılımsal Etki göstergeleri

5 Ekonomik: İş dünyası Yatırım İstihdam Çevre: Çevresel kalite Yenilebilir kaynaklar Biyoçeşitlilik Sosyal : Sağlık Cinsiyet Kırsal Eğitim Geçim Ekonomik, sosyal ve çevresel etkiler

6 Faydalar: Kazanç olabileceği gibi kayıpların yerine getirilmesi de olabilir Maliyetler: Kayıplar olabileceği gibi kaybedilen kazançlar da olabilir Olumlu ve Olumsuz Etkiler

7 Sermaye maliyetleri Sürekli maliyetler Eğitim maliyetleri Üretici için idari maliyetler Hükümete maliyeti: bilgilendirme, denetim, yürürlüğe koyma Çevresel maliyetler (ihmal edilebilir) 7 Maliyetlere Örnek: İngiltere’de Et için Üretilen Tavukların Korunması hakkında Asgari Kurallar

8 Tavukların refahı: –Stoklama yoğunluğu – azaltıldı –Ayaktabanı yaraları – azaltıldı –Havalandırma – artırıldı –Karanlık süresi – artırıldı Kamu yararı –Bilimsel raporlara göre, yoğun stoklama, stres vb. nedenler riskli patojenik kuş gribi virüsleri dahil olmak üzere, bir çok hastalığın ortaya çıkmasına ve yayılmasına neden olarak kamu sağlığını tehlikeye atabilir. Maliyetlere Örnek: İngiltere’de Et için Üretilen Tavukların Korunması hakkında Asgari Kurallar

9 Orantısallık ilkesi: Göreceli olarak daha büyük etkilere odaklanın (Daha fazla kişiyi etkileyen, büyük paydaşlar vs. ) –Etkilerin önemi artıkça etkinin değerlendirmesi de daha ayrıntılı olmalıdır Küçük veya Büyük Etkiler

10 Örnek: İngiltere’de İnşaat Denetim Belgelerinin Elektronik İletişimine İzin ile ilgili DEA

11 Bir kereye mahsus etki (örneğin idari kapasiteye yatırım) Kısa vadeli etki (geçici bir olay bağlı olarak) Uzun vadeli veya daimi etkiler (örn.: kamu alanlarında sigara içilmesinin yasaklanmasından doğan daimi yıllık faydalar ) Uzun ve kısa vadeli etkiler

12 Farklı sosyal ve ekonomik gruplar üzerinde etki: “kazanan” ve “kaybedenler”i tanımlayarak bir opsiyonun olumsuz yönleri tespit edilerek, tasarımı bunları en aza indirgenecek şekilde değiştirilebilir. Varolan eşitsizliklere etki: Örn.: savunmasız grup veya bölge farklılıklarına etkinin varolan eşitsizlikler nasıl değiştireceğine bakılması gerekir. Dağılımsal Etkiler: AB Rehberi

13 Maliyet Fayda Analiz (CBA) = Fayda eksi Maliyet Genel olumlu ve olumsuz etkileri karşılaştırarak opsiyonların maliyetten fazla fayda getirip getirmeyeceği sorusu sorulur. Maliyet Etkinlik Analizi (CEA) = Farklı opsiyonların metrik faydalarına karşı maliyetlerini karşılaştırarak, her birim maliyete karşı azami sonucu elde etmek için NASIL bir eylemin gerektiği sorusunu sorar Maliyetler Etkiler ( kurtarılan hayatlar, vs.) Politika Analizi Karar Verme Kriterlerine Destek Olur

14 Maliyet (€) Yılda önlenen yaralanm a sayısı Önlenen yaralanm a başına maliyet Opsiyon 14,000,001,200333 Opsiyon 25,000,001,800278 Opsiyon 37,000,002,000350 Maliyet Etkinlik Analizi Örneği: Dolmuş’ta Yaralanmaların Azaltılması

15 Fayda Maliyet Analizinin Üç Faydası Potansiyel fayda ve maliyetlerin tanımlanması Maliyet ve faydaların sayısallaştırılması ve değer konulması Zamana yayılmış halde maliyet ve faydalar

16 Başlangıç noktası belirleyin (etki mevcut durumdan farklılıklar olacağı için mevcut durumu tespit edin) “Bir şey yapmama” opsiyonunu dikkate alın (müdahalenin gerekli olup olmadığını anlamaya ve opsiyonların daha iyi karşılaştırılmasına yarar. İki kere hesaplamaktan kaçının (dağılımsal etkileri toplamayın) Maliyet ve Faydaların Tanımlanması

17 Mümkün olduğunca etkileri farklı metrikler (kg, metre vs.) kullanarak sayısallaştırın (ölçün) Mümkün olduğunca etkileri tek bir metrik ile değerlendirerek, kolayca karşılaştırabilmek için toplamayı mümkün kılın Parasal değer biçmeye “piyasa değeri” veya “ekonomik değer” de denir Eğer piyasa değeri yoksa “ödemeye razı olmayı” (veya “kabul edeceği karşılık”) olarak değerlendirin) Sayısallaştırma ve Değer Biçme

18 Bugün alınan bir 1 Avronun değeri yarınki 1 Avronun değerinden azdır Bireyler bugünkü tüketimden vazgeçerek yapılan bir tasarruf üzerinden belli bir oranda faiz ile tazmin edilmeyi beklerler. Bu oran, yarınki değeri bugünkü değere dönüştürmeye yarar ve “iskonto etmek” denir. Bununla farklı zaman periyotlarından gerçekleşecek maliyet ve faydaların karşılaştırılmasına yarar. Örn.: 2014 yılında üretilecek inşaat malzemeler için şartlar. Uyum sağlamak için şirketler bu sene 100 milyon € yatırım yapacaklar. 2014’de beklenen faydalar= 120M €. 2014 yılında Net Fayda = 20M €. Ancak %10 faiz oranı varsa faydaların bugünkü değeri = 82M €. Dolayısıyla Net Zarar = 18M € Maliyet ve Faydaların Zamana Yayılması

19 Etkilere değer biçmek zor olduğu durumlarda başka etki ölçüleri kullanmaya çalışın. Verebileceğiniz bilgiler şu şekilde olabilir: –Kaç kişi etkilenecektir. –Kimler etkilenecektir (savunmasız/cinsiyet ayrımı vs.) –Etkilerin türü ve ağırlığı Etkiler dengeleyebilmek ve karşılaştırabilmek için “büyük”, “orta” veya “küçük” olarak tanımlanabilir Niteliksel Ağırlık Verme

20 Niteliksel Sunum: AT Şeker Kotaları EA AvantajlarDezavantajlar Statüko 1.Bölgelerin çoğunda üretim ve gelir seviyesi sürdürülüyor ancak zamanla her ikisi de düşmeye başlayacak 2.Sistemin bütçe maliyeti hızlı bir şekilde azalıyor. 3.ACP/EBA ülkelerin faydaları devam ediyor 1.Sektörün yeniden yapılanmasını ve rekabet gücünün artırılmasını geciktiriyor. 2.Uzun vadede AB üretimini tehdit edecek şekilde, AB piyasasına rekabet edilemeyecek fiyatlarla, öncelikli anlaşmalar çerçevesinde kısıtlanmamış ithal ürünlerin girmesine neden oluyor. 3.Rekabetteki eşitsizlikler devam ediyor. 4.Güvence maddesinin kaldırılması ve C şekerin yasaklanmasına ticaret dengesi son derece hassas tepki veriyor. 5.AB’nin WTO’daki pazarlık konumunu güçleştiriyor. 6.Şeker için ortak Pazar organizasyonu karmaşık ve kapalı kalıyor.

21 Niteliksel Sunum: AT Şeker Kotaları EA AvantajlarDezavantajlar Fiyat düşüşü Sektörün yeniden yapılanmasını ve rekabet gücünün artmasına destek oluyor. 1.Üretim fazlalarını ve dünya piyasaları dengesizliğini azaltıyor. 2.Rekabette eşitsizlikleri azaltıyor. 3.Üreticiler arasında eşitsizlikleri azaltıyor. 4.Tüketiciler ve kullanıcılara maliyetleri azaltıyor. 5.Tatlandırı piyasasında çeşitliliği destekliyor. 6.WTO pazarlıklarını destekliyor. 7.Çapraz uyumun uygulanmasını destekler 8.Sistemin bütçe maliyetini çok az seviyede azaltıyor. 1.Üretici geliri azalıyor. 2.ACP ülkelerin gelirleri azalıyor. 3.Yeniden yapılanma önlemleri için maliyet çıkabilir.

22 OpsiyonYıllık Toplam Maliyet – Ekonomik, Sosyal ve Ç evresel Yıllık Toplam Faydalar – Ekonomik, Sosyal ve Ç evresel 1.Uygulam ama İhlallerden doğan mahkeme masrafları (s ü regelecek maliyetler) artı parasal cezalar (mahkeme kararlarına bağlı). MPL ’ lerle uyum konusunda ş ü phe duyulmasından ö t ü r ü İngiliz yemlik ü reticilerin piyasa payının azalması. Uygulamamaktan doğacak tanımlanabilir fayda yok. 1.Tam Uygulama Yeni şartlara uyum sağlamak i ç in İngiliz yemlik ü reticilerine ve yerel yetkililere ufak maliyetler oluşabilir. Yeni şartları ö ğreninceye kadar iş yerlerinin bir kerelik idari masraflarının artması. AB ’ de başka piyasalarda da ü r ü nlerini satabilmelerinden dolayı İngiliz ü reticilere faydası olacaktır. Yemlik g ü venliği geliştirildiğinden ö t ü r ü de hayvan ü r ü nlerinin t ü keticilerine sağlık y ö n ü nden faydaları olabilir. Organoklorin Bileşik Düzeylerine ilişkin AB Direktifinin uygulanmasına yönelik olarak BK’da gerçekleştirilen DEA

23 Niteliksel Sunum: AB Posta Hizmetleri (2006)

24 Niceliksel Sunum: Eti için Yetiştirilen Tavukların Korunmasına ilişkin Minimum Kurallar Direktifi hk. İngiltere’nin DEA

25

26 Source: www.evidence-based-medicine.co.uk Opsiyon 1 Mevcut durumun korunması Opsiyon 2 Kumar Kanunu 2005’in Uygulanması Yıllık toplam maliyet Ek maliyet yok£1.9 – 2.6m Yıllık toplam fayda Ek fayda yokDaha fazla istihdam olanağı BK’da daha fazla web sitesi oluşturulması ve BK dışındaki insanların BK-menşeli web sitelerini ziyaret etmesi sonucunda daha fazla gelir elde edilmesi. Daha iyi düzenleme Müşteriler için daha iyi seçenek, bilgi ve koruma Diğer maliyetlerResponsibility in Gambling Trust (RIGT) yardım kurumuna gönüllü katkılar Korunmaya muhtaçların korunması ve suçun önlenmesi için ek yazılım Kumar probleminin tanımlanmasına yönelik eğitim Niceliksel ve Niteliksel Sunumların Birleştirilmesi Örnek: Kumar Kanununa ilişkin olarak İngiltere DEA

27 Maliyet ve faydaların değerlendirilmesi karar verilmesine yardımcı olacak bilgiler sağlar ve önerilen opsiyona yönelik kanıtlar sunar. Faydalar maliyetleri haklı kılıyor mu? Benimsenen yaklaşım hedefin gerçekleştirilmesi için en düşük maliyetli opsiyon mudur? Sonuçların Sunulması ve Öneriler: Karar Kriterleri

28 Değerlendirmenin sonucu DEA’nin içinde açıklanmalı ve tarif edilmeli Güven vermesi için kanıtların kaynakları verilmeli Mümkün oldukça çok etkiyi sayısallaştırın Sonuçları tablolar ile sunu: olumlu ve olumsuz etkileri (fayda ve maliyetleri) ayrı bölümlerde ve mümkünse net faydalar belirtilmiş olsun. Önemli dağılımsal etkileri de ayrı gösterin Sonuçların Sunulması ve Öneriler