Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli

... konulu sunumlar: "Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli"— Sunum transkripti:

1 Omurga stabilizasyonu ve hasta nakli
Yrd. Doç. Dr. F. Mutlu Kukul Güven CÜTF ACİL TIP AD SİVAS 2012

2 SPİNAL TRAVMA Oldukça sık görülmekte
hayat boyu devam eden sakatlıklara neden alabilir büyük bir önem taşımaktadır Ülkemizde 1.800/ yıl yeni Erkeklerde 3-4 katı daha fazla parapleji quadripleji SPİNAL TRAVMA

3 nedenler Motorlu taşıt kazaları %40-50 Yüksekten düşmeler %20
Zeminden düşmeler %10 İş kazaları %18 Ateşli silah yaralanmaları %5-15 Spor kazaları %4 Diğerleri %3 nedenler

4 Hangi durumlarda spinal travma varlığı araştırılmalıdır?
1.Ağır travma geçirenler araçtan savrulanlar, motorsiklet kazaları 2 m den daha fazla yükseklikten düşenler... 2.Şuur kaybı olan travmalı hastalar, 3.Boyun, sırt ve bel ağrısı veya bir ekstremitede uyuşukluk ve kuvvetsizlik şikayeti olanlar, 4.Omurilik yaralanmasını gösteren bulgular; abdominal solunum, priapizm. 5.Anemnez ve muayene için yeterli mental fonksiyonu olmayanlar veya şüpheli ağrı tarif edenler. Hangi durumlarda spinal travma varlığı araştırılmalıdır?

5 OLUŞ MEKANİZMALARI Hyperextension Hyperflexion Compression Rotation
Lateral Stress Distraction OLUŞ MEKANİZMALARI

6

7 servikal Spine yaralanma
Figure 23-2 servikal Spine yaralanma Figure 23-2

8

9

10 Erişkinlerde spinal yaralanmaların dağılımı
Servikal %60 Torakal %8 Torakolomber %20 Lomber %10 Sakral %2 En çok yaralan vertebralar C5-C7 C1-C2 T12-L2 Erişkinlerde spinal yaralanmaların dağılımı

11 Dermatomes C3,4 C3, 4, 5 C5, 6 C7 C8, T1 T4 T10 motor:shoulder shrug
sensory: top of shoulder C3, 4, 5 motor: diaphragm C5, 6 motor:elbow flexion sensory: thumb C7 motor: elbow, wrist, finger extension sensory: middle finger C8, T1 motor: finger abduction & adduction sensory: little finger T4 motor: level of nipple T10 motor: level of umbilicus Dermatomes

12 Dermatomes L1, 2 L3,4 L5 S1 S1, 2 S2,3,4 motor: hip flexion
sensory: inguinal crease L3,4 motor: quadriceps sensory: medial thigh, calf L5 motor: great toe, foot dorsiflexion sensory: lateral calf S1 motor: knee flexion sensory: lateral foot S1, 2 motor: foot plantar flexion S2,3,4 motor: anal sphincter tone sensory: perianal Dermatomes

13 Patofizyoloji Primer nörolojik hasar Direk travma, Hematom
4 saatte beyaz cevherde enfarkt oluşur 8 saatte gri cevherde irreversible nefarkt oluşur. Sekonder hasar Hipoksi Hipoperfüzyon Nörojenik şok Patofizyoloji

14 Hipoksi C5 üzerindeki lezyonlar diafram paralizisine yol açar
Interkostal sinir paralizisi Atelektazi öksürme gücü azalır. V/Q = ventilasyon /perfüzyon bozukluğu Solunum kaslarında zayıflama Hipoksi

15 Nörojenik şok T6 nın üzerindeki lezyonlarda
Katekolamin yıkımı için dakikalar veya saatler gerekebilir. T1-L1 arasındaki tutulumlarda sempatik etkinlik kaybolur. Vagal tonus artar Periferik vazodilatasyon Hipotansiyon, Bradikardi & Hipotermi Nörojenik şok

16 Klinik bulgular Sinir kökünün inflamasyonuna bağlı sırt ağrısı.
Tutulan bölgenin distalinde duyu ve motor kayıp. Klinik bulgular

17 Tedavi ve immobilizasyon
Erken spinal immobilizasyonu sağla Hipoksiden koru Hızlı sıvı replasmanı yap. Hastane öncesinde temel hedef Tedavi ve immobilizasyon

18 İmmobilizasyonda temel hedef
Kafa ve vertebralar düz bir hat üzerinde sabit olarak korunmalıdır. İmmobilizasyonda temel hedef

19 1.Spinal immobilizasyon
Hastanın ilk muayenesi esnasında ve taşınmasında bir kırığın olabileceği düşünülerek çok dikkatli olunmalı ve hastayı sarsmadan taşımalıdır. Nörolojik defisitlerin %10-25’i yanlış transport esnasında gelişmektedir. Omurganın aktif veya pasif hareketlerini önlemek için hasta araçtan çıkartılırken veya transport esnasında immobilizasyon koşuldur. 1.Spinal immobilizasyon

20 1.Spinal immobilizasyon
a.Boyunluk takılması, b.Hastanın düz bir zemin üzerinde (tahta gibi) taşınması, kum torbası veya bantlarla tesbiti, c.Gerektiğinde (kusma gibi) hastanın baş, boyun ve gövde aynı eksende olacak şekilde çevrilmesi. 1.Spinal immobilizasyon

21 Normal solunumun sağlanması
Kan gazlarına bakılmalıdır. Ajitasyon, huzursuzluk ve oryantasyon bozukluğu yetersiz oksijenizasyon bulgusu olabilir. a.Nazal kanülden oksijen b.Gerektiğinde entübasyon endotrakeal entübasyonda servikal omurgaların hareket etmemesine dikkat edilmelidir. Gerektiğinde hastanın solunumu ventilatörle sağlanabilir C4 ve üzerindeki omurilik zedelenmesinde solunum paralizisi olabilir Normal solunumun sağlanması

22 Normal kan basıncının korunması
Sistolik kan basıncı 90 mmHg'nın üzerinde tutulmalıdır. a.Venöz göllenmenin önlenmesi için alt ekstremitenin elastik bandajla sarılması, b. Dikkatli hidrasyon: (Laktatlı ringer sol, serum fizyolojik) c.Pressörler: dopamin d.Hipotansiyon ile birlikte bradikardi varsa atropin, Hipotansiyon omurilikte ek yaralanmalara neden olabilir. Kafa travması eşlik ediyor ise overhidrasyondan kaçınılmalıdır. Anormal sıvı yüklenmesi pulmoner ödeme neden olabilir Normal kan basıncının korunması

23 Düz bir hattın sağlanması (yandaysak)
Figure 23-6 Figure 23-6

24 Önden Figure 23-7 Figure 23-7

25 Supin pozisyonundaki hastada
Figure 23-8 Figure 23-8

26 AĞAÇ YUVARLAMA- sırüstü yatan hasta
kurtarıcı 1 baş kısmında, kurtarıcı 2 ve 3 toraks kalça ve bacaklarda Figure 23-9 A AĞAÇ YUVARLAMA- sırüstü yatan hasta Figure 23-9 A

27 KALAS-AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient
İmmobilizasyon sağlanarak hasta döddürülür Figure 23-9 B KALAS-AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 B

28 AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient
Kurtarıcı 4 spin board yerleştirir. Figure 23-9 C AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 C

29 AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient
Hasta spin board üzerine alınır Figure 23-9 D AĞAÇ YUVARLAMA Supine Patient Figure 23-9 D

30 AĞAÇ YUVARLAMA – YÜZÜSTÜ YATAN HASTADA
Kurtarıcı 1 döndürme öncesi stabilizasyonu sağlar Figure A AĞAÇ YUVARLAMA – YÜZÜSTÜ YATAN HASTADA Figure A

31 Düz bir eksende yan döndürülür ve spin board arkasına yerleştirilir
Figure B AĞAÇ YUVARLAMA Figure B

32 AĞAÇ YUVARLAMA-yüzüstü
Hasta spin board ile birlikte sırtüstü pozisyona düz eksen bozulmadan getirilir. Figure C AĞAÇ YUVARLAMA-yüzüstü Figure C

33 Servikal boyunluk uygulaması
kurtarıcı 1 omurga eksenini düz stabilize edr kurtarıcı 2 boyunluk yerleştirir kurtarıcı 1 hasta sırt tahtasına alınıncaya kadar destek verir. Figure 23-11 Servikal boyunluk uygulaması Figure 23-11

34 kısa Spine Boards-sırt tahtası
servikal ve torasik vertebralara destek için kullanılırlar genellikle oturur pozisiyondaki travmalılara destek için kullanılır. Bununla uzun sırt tahtasına alınır kısa Spine Boards-sırt tahtası

35 short spine board KED Figure 23-12 Short Spine Boards Figure 23-12

36 Figure 23-13 KED uygulaması Figure 23-13

37 Hastanın araçtan çıkarılması
Aracın ve kişinin araç içindeki durumuna göre değişir. Hastanın araçtan çıkarılması

38 Hızlı çıkarma kurtarıcı 1 düz bir hattın sağlar Figure 23-14 A

39 Kurtarıcı 2 midthorax desteği Kurtarıcı 3 alt ekstremiteleri destekler
Figure B Hızlı çıkarma Figure B

40 Hızlı çıkarma Hasta uzun sırt tahtasına alınır. Figure 23-14 C

41 Hızlı çıkarma Uzun sırt tahtasına sıkıca sabitlenir Figure 23-14 D

42 Uzun sırt tahtası Çeşitli tipleri mevcut:
Plastic and synthetic spine boards Metal alloy spine boards Vacuum mattress splints Uzun sırt tahtası

43 Uzun sırt tahtası -Supine hasta
Kafa her zaman sabitlenmelidir. Uzun sırt tahtası -Supine hasta

44 Uzun sırt tahtası -Supine hasta
basamaklar: Omuz ve göğüsü tutun Orta gövde etrafında çevirin İliak kanadı tutun İmmobilizasyon sonrasında kafa ve omurlar nötral pozisiyonda olmalılar. Uzun sırt tahtası -Supine hasta

45 Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta
Kafa altına kılıflar konabilir Kılıflar omuzdan itibaren kafanın alt seviyesine kadar uzatılabilinir. Figure A Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta Figure A

46 Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta
Çocuklarda kafa daha büyük olduğundan nötral pozisiyonun sağlanması için omuzların altına konabilir. Figure B Uzun sırt tahtası- sırtüstü yatan hasta Figure B

47 Long Spine Board -Supine Patient
Figure 23-16 Long Spine Board -Supine Patient Figure 23-16

48 Uzun sırt tahtası ayaktaki hastada
Kurtarıcı 2 ve 3 hastaya destek verir. Kurtarıcı 1 stabilizasyonu sağlar Organize hareketlerle hasta sırt tahtası üzerine alınır. Figure 23-17 Uzun sırt tahtası ayaktaki hastada Figure 23-17

49 Elle kafanın nötral pozisyon verilmesi
Traksiyon uygulamadan kafanın servikal vertebralar üzerindeki ağırlığı kalkacak şekilde hafifçe tutulur. Elle kafanın nötral pozisyon verilmesi

50 Elle kafanın immobilizasyonu Kontrendikasyonları
Harekete karşı direnç gösteriyorsa Kas spazmı varsa Ağrı artıyorsa Hareket esnasında nörolojik defisit görülüyorsa veya artıyosa Hava yolunu veya solunumu zorlaştırıyorsa Elle kafanın immobilizasyonu Kontrendikasyonları

51 Kaskın çıkarılması Kaskın yan taraflarından tutarak yukarı çekin
Figure B Kaskın çıkarılması Figure B

52 Kaskın çıkarılması Kaskı ve kafayı immobilize edin Figure 23-19 A

53 Kaskın burun üzerinden rahat çıkması için çevirerek çıkarın
Figure C Kaskın çıkarılması Figure C

54 Kaskın çıkarılması Boyunluk takıp immobilize edin. Figure 23-19 D