Ege Denizi’nde Su Kütlelerinin İklimsel Varyasyonlara Göre Değişimleri

... konulu sunumlar: "Ege Denizi’nde Su Kütlelerinin İklimsel Varyasyonlara Göre Değişimleri"— Sunum transkripti:

1 Ege Denizi’nde Su Kütlelerinin İklimsel Varyasyonlara Göre Değişimleri
Şeniz Uçkaç Doğan Yaşar

2 İklimsel Değişimler ve Doğu Akdenizdeki Etkileri
Akdeniz iklimsel değişimlere oldukça duyarlı bir bölge olup su sirkülasyonu ve altbasenler arasındaki su geçişleri bu değişimlere bağlı olarak önemli ölçüde etkilenmektedir (Bethoux, et al. 1999). Doğu Akdeniz ve Karadeniz arasında geçiş imkanı sağlayan Ege Denizi meteorolojik farklılıaşmaların hissedildiği önemli bir bölge olup son yıllarda yapılan çalışmalar Doğu Akdeniz derin dip suyu oluşum bölgesinin Adriyatik Denizi’nden Ege Denizi’ne kaydığını göstermektedir (Theocharis, et al. 1992, Roether, et al. 1996, Klein et al. 1999, Lascaratos et al. 1999, Malanotte-Rizzoli et al., 1999). Özellikle 1980’li yılların sonunda ve 1990’ların başında oluşan soğuk hava koşulları ve yağışsız dönem kuvvetli kuzey rüzgarlarıyla birleşince Kuzey Ege bölgesinde dip suyu oluşumuna sebep olmuş yüksek yoğunluktaki dip suların sırasıyla Güney Ege’yi ve sonunda Doğu Akdeniz’i etkilediği görülmüştür.

3 Bu çalışma kapsamında da MEDATLAS verileri kullanılarak Ege Denizi su kütlerinin değişimleri aralığında incelenmiş olup Kuşadası meteoroloji istasyonundan alınan veriler ile birlikte değerlendirilmektedir. Yerinde ölçüm verilerinden elde edilen sıcaklık, tuzluluk ve yoğunluk profilleri ile rüzgar, hava sıcaklığı, yağış ve deniz seviyesi bilgileri zaman serisi olarak sunulmaktadır

4 Çalışma alanı

5 Batimetri ve Nehirler

6 Başlıca nehirlerin drenaj alanı ve aylık debileri
(Yaşar, 1994 )

7 Hava Sıcaklığı (T=ºC), Yağış (P=mm), Buharlaşma (E=mm/day) ve Rüzgar Hızlarının (m/sn) Aylık Değişimleri (Poulos, 1997)

8 1991 and 2000 Aralığında Ortalama Yüzey Suyu Sıcaklık Dağılımları
(AVHRR-Pathfinder)

9 Mevsimsel Deniz Yüzeyi Sıcaklık Dağılımları ve Rüzgarlar

10 İklimsel Değişimler  Doğu Akdenizi etkileyen 1980’lerin sonu ve 1990’lı yılların başında oluşmaya başlayan meteorolojik değişimler üç ana başlık altında toplanmaktadır (Demirov & Pinardi, 2002); periyodu oldukça yağışsız bir dönemdir 1981 yılı şiddetli rüzgarların oluştuğu soğuk bir yıldır dönemi özellikle Levanten baseninde oldukça soğuk geçmiştir (Brankart & Pinardi, 2001) yılları Ege Denizi’nde son 20 yılda en soğuk dönemdir. periyodunda kuzeybatı rüzgarları Batı Akdeniz’de hakimken arasında bu rüzgarların azaldığı öte yandan Doğu Akdeniz havzasında özellikle de Ege Denizi’nde bu dönemde kuzey rüzgarlarının arttığı görülmektedir (Samuel et al., 1999). Global olarak 1992 yılı Kuzey yarımkürede 1986 yılından beri en soğuk yıl olmuştur. Bunun başlıca sebebi olarak 1991 yılında Pinotuba yanardağının patlaması görülmektedir (Özsoy & Latif, 1996). Mauna Loa’dan alınan veriler üç önemli volkanik patlamayı işaret etmektedir: Agung in 1963, El Chichon in 1982 and Pinatuba in 1991.

11 İklimsel Veriler

12 Rüzgar Yönleri ve Frekans Dağılımları
Kış Kış

13 CTD Verileri (MEDATLAS)
1986 November March August 1988 September August June

14

15 T-S Diagrams

16 Düşey Yoğunluk Profilleri
1986 November 1988 September 1991 August 1987 March 1987 August 1994 June

17 Fiziksel Parametrelerin Zaman Serileri

18 1=Limnos, 2=Skiros, 3=Chios, 4= Cyclades, 5= Crete
Yüzey suları (0-50m) Density (kg/m3) Salinity (psu) Temperature (C) Oxygen (mg/lt) 1=Limnos, 2=Skiros, 3=Chios, 4= Cyclades, 5= Crete

19 1=Limnos, 2=Skiros, 3=Chios, 4= Cyclades, 5= Crete
Dip Sular ( m) Density (kg/m3) Salinity (psu) Temperature (C) Oxygen (mg/lt) 1=Limnos, 2=Skiros, 3=Chios, 4= Cyclades, 5= Crete

20