YÜZEYEL MİKOZLAR Prof.Dr.Zeynep SÜMER.

... konulu sunumlar: "YÜZEYEL MİKOZLAR Prof.Dr.Zeynep SÜMER."— Sunum transkripti:

1 YÜZEYEL MİKOZLAR Prof.Dr.Zeynep SÜMER

2 YÜZEYEL MİKOZLAR Pityriasis versikolor
Tinea nigra Siyah piedra Beyaz piedra Deri mikozları Dermatofitoz Keratomikoz

3 PITYRIASIS VERSICOLOR
Stratum korneumda yüzeyel kronik enfeksiyon Etken: Malassezia furfur (Pityrosporum orbiculare) (Lipofilik maya) Klinik bulgular: Göğüs, sırt, kollar ve karında hiperpigmente veya depigmente maküller

4 M.furfur

5 M.furfur insan derisinde, zorunlu lipofilik tür
M.sympodialis insan derisi M.pachydermatis köpeklerde

6 Wood lambası ile portakal-kırmızı renkte floresans.

7 PITYRIASIS VERSICOLOR
Follikülit Lipid içeren parenteral nütrisyon sıvısı verilen hastalarda sistemik enfeksiyon Mikr.: Kısa hif ve maya hücreleri (köfte-makarna görüntüsü) Kültür: Maya (zeytinyağlı by.) rutin değil Tedavi: Topikal selenium sülfit Oral ketakonazol Oral itrakonazol

8 Skin scrapings taken from patients with Pityriasis versicolor stain rapidly when mounted in 10% KOH,
glycerol and Parker ink solution and show characteristic clusters of thick-walled round, budding yeast-like cells and short angular hyphal forms up to 8 um in diameter (ave. µm diam.).

9 TINEA NIGRA Stratum korneumda yüzeyel, kronik, asemptomatik enf.
Etken: Hortae (Exophiala) werneckii (pigmentli) Tropikal bölgelerde sık Klinik bulgular: Avuçiçi, parmaklar ve yüzde kahverengi maküler lezyon

10 Hortaea werneckii The yeast cells are annelloconidia. Phase contrast microscopy. Blue filter, 630.

11 TINEA NIGRA Mikr.: Kahverengi pigmentli septalı hifler ve maya hücreleri Kültür: Siyah koloniler Tedavi: Topikal salisilik asit ve iyot solüsyonları

12 SİYAH PIEDRA Saçta mantar enfeksiyonu Etken: Piedraia hortae
Tropikal bölgelerde sık Klinik bulgular: Saç etrafında sert, kahverengi-siyah nodüller

13 SİYAH PIEDRA Mikr. Koyu renkli septalı hifler ve askuslar. Askuslar içinde tek hücreli, iğ şeklinde, bir ucu hafif kıvrık, bir ya da daha fazla polar filamenti olan askosporlar Kültür: Kahverengi siyah koloniler Tedavi: Topikal salisilik asit, azollü kremler

14 BEYAZ PIEDRA Saç, sakal, aksiller ve genital kıllarda enf.
Etken: Trichosporon beigelii (maya) Tropikal ve ılıman iklimlerde sık

15 BEYAZ PIEDRA Klinik bulgular: Saça az yapışık, yumuşak, beyaz-sarı nodüller Mikr.: Septalı, birbirine yapışık hifler, artrokonidya, blastospor Kültür: Yumuşak, krem renginde koloniler Tedavi: Traş, azollü kremler

16 DERMATOFİTOZ (=Tinea = Ringworm)
Keratinize dokuda(deri, saç, kıl, tırnak) oluşan, etkeni dermatofit cinsi küf mantarları olan enfeksiyonlar Microsporum Saç, deri Epidermophyton Deri, tırnak Trichophyton Saç, deri, tırnak

17 DERMATOFİTLER Keratinazları ile keratini hidrolize ederler.
Siklohekzimide dirençlidirler. Enfekte ettikleri konağa ve doğal olarak bulundukları bölgeye göre 3 gruba ayrılırlar.

18 DERMATOFİTLER ANTROPOFİLİK (insan kaynaklı): Trichophyton rubrum...
JEOFİLİK (toprak): Microsporum gypseum... ZOOFİLİK Microsporum canis: kedi ve köpek Microsporum manum: domuz Trichophyton verrucosum: at ve sığır…

19 DERMATOFİTOZ Patogenez ve Bağışıklık
Travma, temas Nem Kalabalık yaşam Hücresel immün yetmezlik (kronik enf.) Re-enfeksiyon olası (ancak daha yüksek inokulum gerektirir, daha kısa sürer)

20 DERMATOFİTOZ Klinik Sınıflandırma
Enfeksiyon tutulan anatomik bölgeye göre isimlendirilir: a. Tinea barbae b. Tinea korporis c. Tinea kapitis d. Tinea kruris (inguinalis) e. Tinea pedis f.Tinea manum g. Tinea unguium

21 A five week old baby showing typical M. canis lesions with raised,
erythematous advancing borders following contact with several Siamese cats.

22

23 Tinea of the groin (tinea cruris) showing typical circular,
erythematous lesions with raised advancing margins.

24 Tinea capitis Saç ve saçlı deri Trichopyhton ve Microsporum türleri
Yüzeyel inf Derin inf.(kerion celsi) (en sık T.verrucosum) Favus (T.schoenleinii, kellikle sonuçlanır)

25

26

27 İD REAKSİYONU Bazı kişilerde gözlenen mantarların kendilerine veya ürünlerine karşı organizmada oluşan aşırı duyarlılık Dermatofit inf. İyileşince kendiliğinden kaybolur. En sık ellerde, veziküller şeklinde

28 İD RXN. İÇİN Vücutta bir dermatofit inf. Varlığı
İd lezyonlarında mantar elemanlarının bulunmaması Tirkofitin deri testinin (+) gerekir.

29 Kıl tutulumu Endotriks tutulum (kıl kökünde)
Ektotriks tutulum( kıl kökü dışına çıkıp sporları ile manşon gibi sarma) Favik tip ( endotriks bambu kamışı görünümünde)

30 DERMATOFİTOZ Klinik Bulgular
Deride: Yuvarlak, kuru, kızarık, kaşıntılı, pullanan lezyonlar , miçetoma (nadir) Saçta: Lezyonlar, ”kerion”, skar, “alopesi” Tırnakta: Renk değişikliği, kalınlaşma, şekil bozukluğu, subungual debri birikimi Favus (Tinea favosa)

31 PATOGENEZ Org.nın mantar metabolik ürünlerine yanıtı Suşun virülansı
Anatomik lokalizasyon Lokal ve çevresel faktörler

32 Genelde yüzeyel inf. Kerion, miçetoma (subkutan dokuya yayılım) Nadiren sistemik inf. Toprak ve hayvan kaynaklı inf. Daha akut, daha ağır inflamasyon

33 Basit bir inf değil Serumdaki bazı moleküller Kompleman akt.
Kemotaksis Yağ asitleri İnfekte derinin kendini daha iyi yenilemesi

34 Ayak tabanında yağ bezlerinin olmayışı kro. İnf. Artışı
Pubertede oluşan hormonal değ. İnf.da azalma Terleme ve uzun süreli su teması deri bariyerinin zayıflaması

35 Bağışık yanıt Hücresel bağ. Yanıt
Trikofitin deri testi (hücresel aşırı duyarlılık) İd reaksiyonu

36 DERMATOFİTOZ Bulaş Yolları
Yakın temas Giysi, tarak, havlu, çarşaf... (İndirek yollar) Hayvanlar ile direkt temas (Zoofilik)

37 DERMATOFİTOZ Tanı Klinik tanı
Lezyonların görünümü Wood lambası (UV, 365 nm) Lab tanısı A. Direk mikroskopik inceleme(%10-25 KOH) Ektotriks enfeksiyon, endotriks enfeksiyon, favik saç

38 Artrokonidyumların lokalizasyonu
Ektotriks enfeksiyon(saçın yüzeyinde mozaik kılıf, wood +) Endotriks enfeksiyon(saç köklerinin içinde, wood -) Favik saç ( bambu kamışı gibi, sporlar ve hava kabarcıkları, wood +)

39 WOOD LAMBASI Saçlı derinin inf.da floresans
Saçsız deri lezyonlarında (-) Eritrazma (Corynebacterium minutissimum) floresans (+)

40 DERMATOFİTOZ Tanı Kültür Mikobiyotik agar Sabouraud dekstroz agar
Kloramfenikol, gentamisin (bakteri inh.) Sikloheksimit (saprofit mantarları,C.albicans, çok yavaş üreyen dermatofitler, diğer olası etkenlerin inh)

41 Littmann Oxall agar(siklohekzimite duyarlı etkenlerin izolasyonu için)
Milk solid agar ( T.verrucosum izolasyonu için) Patates Dekstroz Agar ( pigment oluşumu ve konidiyum oluşumu için) Dermatofit Test Medium

42 DERMATOFİTLER Tanımlama
A. Koloni Morfolojisi B. Mikroskopik görünüm (laktofenol pamuk mavisi) Makrokonidyum Mikrokonidyum Microsporum iğ (+) Epidermophyton lobut (-) Trichophyton-- -(az)silindir/ --- (+) lobut/iğ tekli, küme

43 DERMATOFİTLER Tanımlama
C. Fizyolojik testler İn vitro saç perforasyon testi (T.mentagrophytes ve M.canis) Vitamin ve aminoasit gereksinimi Üre hidrolizi Pirinçli besiyerinde üreme “BCP-milk solids-glucose”da üreme Sıcaklık toleransı

44 DERMATOFİTOZ Tedavi İdeal tedavi yok Antifungaller fungostatik etkili
Topikal Mikonazol, klotrimazol, ekonazol, terbinafin... Oral Grizeofulvin Ketakonazol Itrakonazol Terbinafin

45 KERATOMİKOZ (=Mikotik keratit)
Korneada enfeksiyon Travma/cerrahi öyküsü Etken: Saprofit mantarlar (Aspergillus, Fusarium, Alternaria, Candida), Histoplasma capsulatum Klinik bulgular: Korneal ülser

46 KERATOMİKOZ Tanı: Korneal kazıntı veya operasyon materyalinin direk incelemesi ve kültür Tedavi: Cerrahi (keratoplasti) Topikal pimarisin Nistatin Amfoterisin B

47 Exophiala werneckii

48 Tinea nigra plantaris of three years duration in a 50 year old man from South America.
Note the typical darkly-pigmented, non-scaling macules.