Konuşma- Dinleme Sözel iletişimde konuşma becerilerinin yanı sıra dinleme becerileri de önem taşımaktadır. Etkili konuşma ve dinleme becerilerine sahip.

... konulu sunumlar: "Konuşma- Dinleme Sözel iletişimde konuşma becerilerinin yanı sıra dinleme becerileri de önem taşımaktadır. Etkili konuşma ve dinleme becerilerine sahip."— Sunum transkripti:

1 Konuşma- Dinleme Sözel iletişimde konuşma becerilerinin yanı sıra dinleme becerileri de önem taşımaktadır. Etkili konuşma ve dinleme becerilerine sahip olan bireyler, toplum içinde daima aranan ve itibar gören bireyler arasındadır.

2 Dinlemek ne demek? Dinlemek: Sesleri anlamlara dönüştürmek
Dinlemek sosyal ve profesyonel başarı için gerekli bir beceri.

3 Dinleme Dinleme, en az konuşma kadar önemlidir.
Özellikle sözel iletişimde iyi bir dinleyici olmak şarttır. Yazılı bir iletişimde okunulan bir yazı anlaşılmadığında tekrar tekrar okunabilir, oysa dinlemede bu şans yoktur.

4 Dinlemek-Duymak Dinleme duymaktan farklıdır.
Duymak, ses dalgalarının kulak zarına çarpmasıdır, gelen mesajların bir ses dalgası olmasıdır. Dinleme ise kaynağın kodlayarak gönderdiği mesajı anlamaya çalışmak, kod açmak, işittiğimizi anlamak ve muhafaza etmektir. Bazen duyduğumuzu hatırlamayız. Çünkü, dinlememişizdir. İyi bir dinlemede sadece sözcüklerin kod açımına değil, kaynağın beden diline de (el kol hareketleri, mimikler, ses tonu vb.) dikkat etmek gerekir.

5 Etkin dinleme için ilkeler
Dinlerken siz de konuşmayın Dinlemeye konsantre olun Empati gösterin Sadece kelimeleri değil, kaynağın düşüncelerini de anlamaya çalışın Karşınızdakinin sözünü kesmeyin Dikkatinizi konuşmacıya verin, göz teması kurun İyi anlaşılmayan konuları not alın, soru sorun, aydınlatın Kaynağın nasıl anlattığından çok, ne anlattığına bakın Dinlerken zaman zaman tekrarlar yapın Anlamadığınızda yorum yapmayın

6 Dinleme İletişim süregiden bir süreçtir ve tek bir iletiden söz etmek güçtür. Gönderici ve alıcının iletişim tarzları farklı olabilir. Bireysel ve kültürel girdilerde farklılıklar Fizyolojik ve psikolojik yapıda farklılıklar Aktarılan iletideki farklılıklar Kanal seçimindeki farklılıklar . . .

7 Dinleme Eve’in göğsünden bir cerrahi operasyonla bir kitle alınıyor.
Kız kardeşine, arkadaşına ve kocasına bir operasyon geçirmenin ve bedenindeki bu değişikliğin ona ne kadar kötü hissettirdiğini ifade ediyor.

8 Dinleme Kız kardeşinin ve arkadaşının tepkileri Kocasının tepkisi
Seni anlıyorum. Ben de ameliyat olduğumda benzer duygular hissetmiştim. Bedeninin bir bölgesinin tahrip edildiğini hissediyor olmalısın. Kocasının tepkisi Estetik ameliyat yaptırabilir ve göğsünde meydana gelen tahribatı düzelttirebilirsin.

9 Dinlemek aktif bir süreçtir
İletişim davranışları içinde dinleme konuşmadan sonra en uyarıcı etkinlik. Küçük grup tartışmalarında genellikle konuşanların tartışmadan aldıkları doyum daha yüksek.

10 Konuşmak için dinlemek
Araştırma bulgularına göre konuşmak dinlemekten daha eğlenceli görünüyor. Konuşmanın işlevleri daha çekici olabilir. Sosyal tanınma sağlanmak Dikkat çekmek İlgilendiğin konuyu sürdürmek Dinlemenin gündelik yaşamdaki payı ne?

11 Düşündüğümüzden çok dinliyoruz
Üniversite öğrencileri uyanık oldukları zamanın % 53’ünü dinleyerek geçiriyor (Barker ve ark., 1981). Yazma % 14 Okuma % 17 Konuşma % 16 Dinleme % 53

12 Dinlemek ne demek? Dinleme dört temel bileşeni içeren karmaşık bir süreçtir. Duyma Dikkat Anlama Anımsama

13 Duyma Dışarıdan gelen mekanik enerjinin (ses) alınmasını ve işlenmesini içeren fizyolojik bir süreç İnsan konuşma frekansı Hz. Birçok sözcüğün frekansı Hz.

14 Fizyolojik süreçler Ses kulakta sinir sisteminde taşınabileceği nöral sinyallere dönüştürülür. Merkezi sinir sistemine iletilir. Beyinde işlenir. Duyum ve algılama süreçleri gerçekleşir.

15 Sesin niteliği Ortamdaki ses şiddeti kalıcı ve geçici işitme kayıplarına neden olabilir. İnsan kulağı dB şiddetindeki sesleri problemsiz olarak işleyebilir. Gürültülü bir konser (~100 dB) işitme kaybı yaratabilir.

16 Algılama ve bütünlük Sesler beyinde anlamlı birimler ve bütünler halinde işlenir. Sözcükler Tümceler Gramer kuralları Anlamlar

17 İşlemleme hızı Konuşmacının hızı duyma ve işleme sürecini etkiler
Ortalama bir konuşmacı dakikada sözcük üretir. İnsanlar dakikada sözcüğü işleyebilir.

18 İşlemleme hızı Duyduklarımızı (bilgiyi) işleme hızımız konuşanın düşüncelerini aktarma hızından 4 kat fazla. Bu bir avantaj gibi görünse de dinleme sırasında “boş zaman” yaratıyor. Sonuç: Sıkılmaya ve hayal kurmaya başlayabiliriz. Etkili dinleme azalır.

19 Dikkat ve konsantrasyon
Dikkat: Bir uyarana yöneltilen bilinçli farkındalık Dışarıdaki tüm uyaranlara bilinçli biçimde dikkat edemeyiz. Dışarıdaki bazı uyaranlara da istemesek de dikkat ederiz.

20 Konsantrasyon Konsantrasyon: Yoğun dikkat
Birini dinlerken başka bir işle uğraşmak? Aynı anda iki işi yapabildiğimizin göstergesi? Kabalık? Başka bir işle uğraşırken aynı anda bir insanı dinlemek neredeyse imkansız? Ben en son ne söyledim? Sessiz kalabilmek iletişimde önemli bir araç.

21 Seçici dikkat Seçici dikkat:Belirli bir uyarana odaklanırken diğer uyaranları filtre etmek Dikkat dağıtıcılar: Uyaranlar sinir sistemimize girmek için birbiriyle yarışır Verimli ders çalışma için önerilen çalışma ortamının özellikleri? Posterler Kız-erkek arkadaşların fotoğrafları Aile fotoğrafları Müzik Pencere kenarları

22 Seçici dikkat Sinir sistemi bazı uyaranları filtre eder. Kriter?
Yaşamsal değer Bizimle olan ilgisi Şiddeti Değişkenliği

23 Birçok insan aynı anda konuşurken bir tek insanı nasıl dinleyebiliriz?
Sürekliliği olan bir iletiye odaklanabilmek sürekli kesintiye uğrayan iletilere odaklanmaktan daha kolay. Aynı kulağa gelen tek bir ileti ya da birden fazla ileti performansı farklı etkiler.

24 Eşik ve motivasyon Tüm uyaranları işitebilmek mümkün değil.
Sinir siteminin sınırlılıkları var. Motivasyon ve alarmda olma durumu duymayı etkileyebilir. Annenin bebek sesine uyanması Kalabalık ve gürültülü bir ortamda adımızın söylendiğini duymamız.

25 Anlama Duyduğumuz sözcüklere iletiyi gönderen kaynağın amaçladığına benzer bir anlam yükleme süreci. Anlama sürecini etkileyen bir çok etken var Yargılama Değerlendirme Onaylama Beklentiler Benzer deneyimler Geçmiş deneyimler İletinin içeriği Motivasyon

26 Hatırlama Sonradan kullanılmak üzere bilginin depolanması 3 tür bellek
- Duyumsal bellek (çok kısa süreli) - Kısa süreli bellek (KSB-çalışan bellek) - Uzun süreli bellek (USB)

27 Duyumsal bellek Çok kısa süreli (birkaç saniye)
Dikkat verilmezse birkaç saniyede unutulur. Kapasitesi çok yüksektir. Başlangıç analizleri genellikle fiziksel özellikler açısından yapılır. Gerekli dikkat verildiğinde alınan girdi analiz edilip kısa süreli belleğe gönderilir.

28 Kısa Süreli Bellek (çalışan bellek),
Bilgiyi kısa süreli olarak saklar Kapasitesi sınırlıdır. Aksatılmaya çok duyarlıdır. Dikkatin dağılması ile bilginin kaybolma olasılığı yüksektir. Bilgi kayboldu mu hatırlanma olasılığı yoktur. KSB’deki materyal öbekler halinde gruplanarak KSB’nin kapasitesi bir miktar arttırılabilir. Anlamlı ya da yeterince tekrar edilen bilgiler USB’ğe gönderilir. Bilgiyi KSB’te tutmak için yapılan tekrarın niteliği bilginin kalıcı olmasıyla yakından ilişkilidir.

29 Uzun Süreli Bellek Kuramsal olarak kapasitesi sınırsızdır.
Bilgilerin oldukça uzun süre depolandığı bellektir. Bilgilerin bazıları unutulsa da, büyük kısmı yıllarca kalır. Bilgiler sürekli düzenlenir, eski bilgiler örgütlenir, yeni kazanılan bilgilerle yeni düzenlemeler yapılır.

30 Uzun Süreli Bellek Deneyimlerimiz, değerlerimiz, inançlarımız bu bellekte saklanır. Ürünler ve markalar ile ilgili düşünceler, deneyimler bu bellekte saklanır. Bilginin kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe girebilmesi, uyarıcının anlamı hakkında düşünmeyi ve bellekte bulunan bilgi ile ilişkilendirmeyi gerektirir.

31 Uzun Süreli Bellek Kısa, dikkat çekici ve akılda kalıcı reklam müziklerinin önemli görevi, duyumsal bellekten kısa süreli oradan da uzun süreli belleğe aktarma yapma sürecini kolaylaştırmasıdır. Uzun süreli bellekten kaynaklanan hatırlama problemlerinin birkaç temel nedeni vardır. Kodlama Depolama

32 Duyduklarımız ve Hatırladıklarımız
Bir materyalin Duyulmasından hemen sonra % 50’sini, Sekiz saat sonra % 35’ini, İki ay sonra % 25’ini hatırlayabiliyoruz. [Ancak ideal koşullarda yeterince dikkatle dinlenmiş kısa ve karmaşık olmayan bir ileti için]

33 Dinleme türleri Eğlenceli dinleme Ayırt edici dinleme
Eleştirel dinleme Empatik dinleme

34 Dinleme türleri Eğlenceli dinleme: resmi olmayan sosyal ortamlarda veya TV izlerken, müzik dinlerken kullandığımız dinleme yöntemi. Ayırt edici dinleme: Temelde anlamak ve sonrasında hatırlamak amacıyla kullanılan dinleme yöntemi. Sınıfta İşte Toplantıda Yönergeler ve açıklamalar hakkında

35 Eleştirel dinleme Yanlı olduğundan şüphe ettiğimiz ve bir konu hakkında seçim yapmamız gereken durumlarda kullanılan dinleme yöntemi. Delillerin yeterliğinin sorgulanması Gerçeklerle varsayımların ayırt edilmesi Düşünme ve mantık hatalarının ayıklanması

36 Eleştirel dinlemede kullanılan araçlar
Analojiler Örnekler İstatistikler Tanıklıklar ve alıntılar

37 Analojiler İki durum ya da kavram arasında parallellikler kurmak
Madde kullanımı suçundan tutuklanan gençlerin sayısındaki artışla ilgili bir tartışma “yasaların esnetilmesi tutuklama sayılarında azalmaya neden olabilir. Öte yandan bu terlemeyi azaltmak için kravatın gevşetilmesi gibi olacaktır”

38 İstatistikler Olay ya da düşünceleri betimlemekte kullanılan sayısal ifadeler. Yanlı olabilirler ya da kötüye kullanılabilirler. Sadece genç çiftler arasındaki yüksek boşanma oranlarını vermek (aslında yaşı büyükler arasındaki boşanma oranları da yüksek olabilir) Kopya çeken öğrencilerin oranıyla ilgili bir araştırma sonucunu kullanırken, başkaları da yaptığı için kopya çekmenin kabul edilebilir bir davranış olduğunu önermiş olmak

39