Türk-İslam Devletlerinde Eğitim Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi

... konulu sunumlar: "Türk-İslam Devletlerinde Eğitim Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi"— Sunum transkripti:

1 Türk-İslam Devletlerinde Eğitim Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi
Nurdan Gül KÖKTEN

2 Farabi’ye göre eğitim Nurdan Gül Kökten
Eğitim, toplumun tüm kesimleri için gereklidir. Çünkü eğitim olmazsa mutluluğa ve mükemmelliğe ulaşmak mümkün değildir. Bununla birlikte toplumu oluşturanlar arasındaki fark, eğitimde uygulanacak yöntemlerin de farklı olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu yöntemler "ikna" ve "göstererek açıklama"dır. İkna daha çok emek gücüne dayanan işlerin öğretilmesinde kullanılan yöntemdir. Sıradan insanlar yeniliğe açık değildir ve ancak yenilikleri ikna oldukları zaman kabullenirler. Bu nedenle yaptıkları işi benimsemeleri ve kendilerine gösterilen şekilde yapmaları ancak ikna edilmelerine bağlıdır. Teorik bilgilerin öğretilmesinde göstererek açıklamaya (demostrasyon) dayanan yöntem kullanılmalıdır. Bu yöntemde gerçek bilgiyi (doğruyu) öğretmek ve onu çıkaracak şekilde anlatmak gerekmektedir. Farabi’ye göre eğitim Nurdan Gül Kökten

3 İbn-i Sina’ya göre eğitim
Eğitim; bireyin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimlerini sağlamalıdır. Bireyin' içinde yaşadığı toplumda yeteneklerine uygun bir meslek seçmesini sağlayarak gelişiminin tüm aşamalarında ona yardımcı olmalıdır. Bu nedenle İbni Sina'nın eğitim görüşü, fiziksel gelişme ve gereksinimleri (bedensel hareketler, beslenme, uyku, temizlik vb.) ihmal etmemekte, onu üstü kapalı da olsa kapsamaktadır. Eğitimin bireysel gelişimi ve bilgi birikimini sağlama yanında motive edici tarafı da bulunmaktadır. İbni Sina'ya göre eğitim, bireyin kişiliğinin bir bütün olarak bedensel, zihinsel ve karakter bakımından gelişimine katkı sağlamasıdır. Bu eğitim anlayışında eğitim iyi bir vatandaş olmanın yanında toplumsal gelişmeye katkıda bulunacak şekilde hazırlanmalıdır. Türk-İslam devletlerinin eğitim anlayışı hakkında neler söyleyebilirsiniz İlk Türk devletlerinde eğitim ile Türk-İslam devletlerindeki eğitim anlayışı arasında ne gibi benzerlik ve farklılıklar vardır? Nurdan Gül Kökten

4 Öğrenci odaları Nurdan Gül Kökten

5 Numaralandırılmış Medrese bölümlerini sayar mısınız
1. Müderris odası 2. Medrese çalışanları odası 3. öğrenci odası 4. Mescit 5. Darül hadis bölümü 6. Ders odaları 7. Kütüphane 8. Abdesthane 9. Eyvan Numaralandırılmış Medrese bölümlerini sayar mısınız Nurdan Gül Kökten

6 Medreselerde hangi dersler okutulurdu
MEDRESELERDE OKUTULAN DERSLER DİL, EDEBİYAT DERSLERİ FELSEFE DERSLERİ MÜSBET BİLİM DERSLERİ DİN VE HUKUK DERSLERİ Fıkıh Kelam Hadis Tefsir Kuran Okuma Arap Edebiyatı Farsça Nahiv(gramer) Sarf (fiil yapısı) Hitabet Şiir Cerh ve Tadil Tarih Edebiyat Felsefe Mantık Tıp Cerrahi Riyaziye Hesap Hendese (Geometri) Müsellesat (Trigonometri) Nücüm(Yıldız) Heyet Tabiyat Medreselerde hangi dersler okutulurdu Bu kurumların günümüz eğitim-öğretim kademelerinin hangisine denk olabileceğini tartışınız. Nurdan Gül Kökten

7 İlk Selçuklu Medresesi Kimin Zamanında Nerede açılmıştır
İlk Selçuklu medresesi Tuğrul Bey tarafından Nişabur'da açıldı. Nizamülmülk tarafından ilki Bağdat'ta kurulan Nizamiye Medresesi Türk eğitim tarihinde bir dönüm noktası oldu. Medrese eğitimi kurumsallaştırıldı. İlk Selçuklu Medresesi Kimin Zamanında Nerede açılmıştır Medreseler Kimin Zamanında sistemli Hale getirildi Nurdan Gül Kökten

8 Nizamiye Medreselerinin Kuruluş Amaçları Nelerdir
Din adamı ihtiyacını karşılamak ve Oğuzların İslam inançlarını pekiştirmek, Selçuklu topraklarında yıkıcı ve bölücü faaliyetleri önlemek için bilim insanı yetiştirerek fikre fikir ile karşılık vermek, •, • Bilim insanı yetiştirmek ve onların bilgilerinden devlet ve ülke yararına faydalanmaktır Genişleyen devletin yönetim kademeleri için memur yetiştirmek Nizamiye Medreselerinin Kuruluş Amaçları Nelerdir Nurdan Gül Kökten

9 Anadolu’da yapılan İlk Medrese Hangisidir
Tokat Niksar'da Danişmentliler tarafından yaptırılan ve tıp eğitimi veren Yağıbasan Medresesi, Anadolu'nun ilk medresesi olarak bilinir. Anadolu’da yapılan İlk Medrese Hangisidir Nurdan Gül Kökten

10 Ahiler Hangi Aşamalardan Geçerek yetiştirilirdi
3. Yaygın Eğitim-Ahilik Yamaklık çıraklık kalfalık ustalık Yiğit başılık ahi babalık kethüdalık Ahiler Hangi Aşamalardan Geçerek yetiştirilirdi Nurdan Gül Kökten

11 4. Atabeylik Lala Atabeylik Nedir
Büyük Selçuklu Devleti'nde şehzadelerin eğitimi ve yönetim tecrübesinin kazandırılması işi "atabeylere verilmişti. Hükümdar’ın zayıf olduğu anlarda Bulundukları yerlerde bağımsızlıklarını ilan diyorlardı Buda ülkenin parçalanmasına neden oluyordu Lala Salgurlular ( ) İldenizoğulları ( ) Beg-Teginoğulları ( ) Böriler (Şam Atabeyliği) ( ) Zengîler ( ) ) Atabeylik Nedir Böyle Kurulmuş Hangi Atabeylikleri Hatırlıyorsunuz Atabeylik Yararları ve Zararları Nelerdir Osmanlılarda Atabeyliğin yerini Kim almıştır Nurdan Gül Kökten

12 5. Türk-islam Devletlerinde Bilim
İnsan doğuştan âlim doğmaz, sonradan öğrenir; dil doğuştan konuşmaz, zamanla konuşmaya başlar. Oku! Seni yaratan Rabbi'nin adıyla oku. (Ayet) Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? (Ayet) İlim Çin'de de olsa alınız. (Hadis) Bana bir harf öğretenin 40 yıl kölesi olurum. (Hz. Ali) İnsan öğrenerek, âlim olur; bilgi sahibi olduktan sonra her işi yoluna girer. insan bilmezse öğrenir, bilir; bildikten sonra arzusuna kavuşur. Yukarıdaki sözlere göre Türk-İslam devletlerinin bilime verdiği önemi değerlendiriniz. Nurdan Gül Kökten

13 Türk-İslam Devletleri Döneminde Yaşamış Bilim Adamları
Matematikçidir, cebirle ilgili çalışmaları ünlüdür. Cebirle ilgilenmiştir. İbn-iTürk Aristo’nun düşüncelerinin İslam dünyasına yayılmasını sağlamıştır.Muallim-i Sani ( ikinci öğretmen ) denilir.Avrupa’da Alfarabyus olarak tanınır. Serbest düşünceyi savunmuştur. Enlem-boylamı tespit etmiş, dünyanın güneş etrafındaki dönüşünün bir yılda gerçekleştiğini söylemiştir. Çalışmaları Verilen Bilim Adamlarının Kimler Olduğunu Tahmin Ediniz Avrupa’da Avicenna olarak tanınır.Farabi’nin etkisinde kalmıştır.El Kanun Fi’t – Tıp Avrupa’da ders kitabı olarak okutulmuştur. Nurdan Gül Kökten

14 Nizamiye medreselerinde çalışmıştır
Nizamiye medreselerinde çalışmıştır.İhyaü’l – Ulumiddin ( Din ilimlerinin yeniden yapılanması ) en ünlü eserlerinden biridir. Sultan Melikşah zamanında çalışmalar yaptı.Takvim-i Melikşah veya Takvim-i Celali denilen bir takvim düzenledi. Nurdan Gül Kökten

15 Konuyla ilgili kavramları öğrenelim
Bimaristan- Selçuklular döneminde hastaneye verilen ad. Heyet- Astronomi Sarf Arapça dilbilgisinin fiil bölümüdür. nahiv ise isim bölümünden bahseder. osmanlı medreselerinde önce sarf, sonra nahiv okutulması bir gelenekti. Müderris Medreselerde ders veren kişi Sarf İcazetname Eski dilde diploma dır... Softa Medrese öğrencisi Medreselerde oda sahibi olabilmiş öğrencilere verilen isim.. Danişment Matematik Riyaziye Hadis ilmidir. bu ilimde hususu bazi yontemlerle hadis rivayet eden kisilerin kusur ve meziyetleri incelenir. yani ravilerin dogruluk ve guvenirlik yonlerinden durumları ortaya konur. Hendese Geometri Cerh ve Tadil Müsellesat Trigonometri Nücüm Yıldızlar İslam hukuku Fıkıh Kur'an ve hadislere dayanarak Allah'ın varlığını, birliğini, niteliklerini.. akıl ve mantık yoluyla kanıtlamaya çalışan felsefedir. Kelam Hadis Hz. Peygamber'in sözü Tefsir Kur'an-ı kerim'i n açıklanması, yorumlanması Nahiv Gramer Nurdan Gül Kökten