Yeni Maddelerin Çevreye Etkisi

... konulu sunumlar: "Yeni Maddelerin Çevreye Etkisi"— Sunum transkripti:

1 Yeni Maddelerin Çevreye Etkisi
Dr. Utku Güner Trakya Üniversitesi Fen fakültesi Biyoloji Bölümü

2 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Ne göreceğiz? Yeni maddeler Nano maddeler Yeni maddelerin çevreye etkisi Toksik etki Çevre etkisi Örnek olay DDT Örnek olay Asbest Değerlendirme Yeni maddelerin çevreye etkileri

3 Teknolojinin getirdiği gelişmeler
Polimer teknolojisi Nano teknoloji en hızlı ilerleyen teknolojiler başında gelmektedir. Yeni üretilen, geliştirilen ve pazara sunulan kimyasalların gerek sayısı gerekse türü günden güne artmaktadır. Yeni maddelerin çevreye etkileri

4 Yeni kimyasallar her yerde
Yediğimiz gıdadan, bakım ürünlerine, böcek kovucularından, halılara, plastik oyuncaklara ve çok fazlasında… Yeni maddelerin çevreye etkileri

5 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Artan yeni maddeler 10 milyondan çeşit kimyasal maddenin kullanıldığı tahmin edilmektedir. (REACH) her yıl piyasaya farklı yeni kimyasal madde sürülmektedir. Yeni maddelerin çevreye etkileri

6 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Yeni Nano Maddeler fullerenes (C 60) Tek cidarlı karbon nanotüpler (SWCNTs) çok duvarlı karbon nanotüpler (MWCNTs) gümüş nano partiküller demir nano partiküller karbon siyahı titanyum dioksit alüminyum oksit seryum oksit çinko oksit silisyum dioksit polisitren endrimerlerin nanoclays Yeni maddelerin çevreye etkileri

7 Yeni maddelerin riskleri
Her yıl 700 kimyasal temel toksisite testlerinden geçmeden kullanılmaktadır. Dünyada, her yıl işe bağlı 2 milyon ölüm olayının yaklaşık yüzde 25 kısmı( ) kimyasal maddelere bağlı Yeni maddelerin çevreye etkileri

8 Yeni maddelerin getirdiği problemler
işe bağlı hastalıkların yaklaşık yüzde 25 kısmı (160 milyon olaydan 35 milyon tanesi) kimyasallara bağlıdır. Yeni maddelerin çevreye etkileri

9 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Nano maddeler ve risk Yeni maddelerin çevreye etkileri

10 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Nano maddelerin riski Nano boyuttaki malzemelerin zararlı etkileri şu anda tam olarak bilinmemektedir.(Yeterli araştırma, süre, bilgi, maddenin doğada izlediği yol, birikim, vb bilinmiyor.) Nano malzemelerin üretimi, taşınması, kullanımı, yok edilmesi, gibi süreçlerde çevre ve insana etkileri de tam olarak bilinmektedir. Yeni maddelerin çevreye etkileri

11 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Her kimyasal madde Uygun yolla ve uygun dozda canlı organizmalara verildiğinde zararlı etki meydana getirme kapasitesine sahiptir. bir etki meydana getirebilmesi için öncelikle belirli bir yoldan vücuda alınması, absorbe olması gereklidir. SONUÇTA meydana gelen etkinin şiddeti, organizmada etki yerine ulaşan madde miktarına bağlıdır. Yeni maddelerin çevreye etkileri

12 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Çevre etkisi için Derin deniz türlerine etkiler Bentik canlı türlerine etkiler Topraktaki canlı türlerine Karadaki canlı türlerine etkiler Mikroorganizmalara etkiler Yeni maddelerin çevreye etkileri

13 Yeni maddelerin çevreye etkileri

14 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Toksik etkietki Etkiyi yaratacak doz düzeyi, maddenin fizikokimyasal özellikleri, temas koşulları ve temas edilen organizma/ birey hakkında bilgi sahibi olmak gereklidir. Toksisiteyi etkileyen esas faktörler toksik maddenin dozu, veriliş yolu, temas süresi ve sıklığıdır. Tekrarlayan temasla gelişen toksisiteyi etkileyen faktörler temas süresi ve sıklığıdır. Yeni maddelerin çevreye etkileri

15 Çevre etkisi belirlemek için
Kimyasal maddenin biyolojik sistemlerde meydana getirdiği zararlı etkileri saptamak, doz-cevap ilişkisini belirlemek, toksisite meydana getirdiği koşulları belirlemek Meydana gelen toksik etkinin doğasını niteliğini niceliğini tanımlamaktır Yeni maddelerin çevreye etkileri

16 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Toksik testler Bütün testler sağlıklı, uygun koşullarda muhafaza edilmiş, derecelendirilmiş dozlara maruz bırakılan hayvanlara uygulanır Bütün testlerde kontrol grubu kullanılır Uygulamayı takiben toksisite işaretleri gözlenir ayrıntılı olarak kaydedilir testi takiben kontrol grubu dahil tüm hayvanlara patolojik testler uygulanır Yeni maddelerin çevreye etkileri

17 Özel Toksisite testleri
Teratojenite Mutajenite testleri Davranışsal toksikoloji İmmünotoksikoloji Yeni maddelerin çevreye etkileri

18 Özellikle memelilerde
Farmakokinetik Akut zehirlilik Maddenin tekrar alınması durumunda zehirlilik Kronik zehirlilik Genetik zehirlilik Yeni maddelerin çevreye etkileri

19 Yeni maddelerin çevreye etkileri
DDT Yeni maddelerin çevreye etkileri

20 DDT zamana bağlı etkisi
Yeni maddelerin çevreye etkileri

21 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Asbest Yeni maddelerin çevreye etkileri

22 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Kısaca Yeni maddelerin (özellikle nano maddelerin) çevreye ve insana etkileri ayrıntılı araştırmalı Zararsız yada güvenli madde olmadığı, bütün maddelerin doza ve süreye bağlı olarak zararlı olabileceği unutulmamalıdır. Yeni maddelerin çevreye etkileri

23 Yeni maddelerin çevreye etkileri
Teşekkürler Dr. Utku Güner Trakya Üniversitesi Fen Fak Biyoloji Bölümü Edirne Cep : Fax : İş : Yeni maddelerin çevreye etkileri