YÖNT 101 – İŞLETMEYE GİRİŞ I

... konulu sunumlar: "YÖNT 101 – İŞLETMEYE GİRİŞ I"— Sunum transkripti:

1 YÖNT 101 – İŞLETMEYE GİRİŞ I
İŞLETMENİN TEMEL FONKSİYONU: YÖNETİM-2

2 YÖNETİMİN İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI)
Fayol yönetim işlevlerini; planlama, örgütleme, kaynakları bir araya getirme, yön verme, kontrol şeklinde gruplandırmıştır. Çağdaş yönetim kuramcıları Fayol’ün gruplamasında birtakım değişiklikler yaparak, yönetim işlevlerini şu şekilde ele almıştır: Planlama Organize Etme (örgütleme) Yürütme Koordinasyon (eşgüdümleme) Kontrol.

3 Planlama İşlevi: Plan, planlama süreci içerisinde amaçlara varmak için ne yapılması gerektiğini belirten araçtır. Planlama, önceden ne yapılacağına, nasıl yapılacağına, neden, ne zaman ve nerede yapılacağına ve bunları kimin yapacağına karar vermektir. Planlama bir süreci, plan ise bir sonucu ifade eder. Planlama işlevinde bilgi toplama, analiz yapma, varsayımların kurulması, tahmin ve öngörülerin yapılması, seçeneklerin belirlenmesi, karar verme gibi konular ön plana çıkmaktadır.

4 Planlama İşlevi: Planlamanın Özellikleri:
Planlama kaynakların verimli bir biçimde kullanılmasını sağlar, Planlama bir seçim ve karar sürecidir, Planlama geleceğe dönük bir süreçtir, Plan esnek ve dinamiktir. Planlama, yöneticiler arasında düzenli bir haberleşme ve koordinasyon sağlar; en iyi kararları almaya ve uygulamaya yöneltir; yetki devrini kolaylaştırır.

5 Planlama Süreci: Planlama süreci 4 aşamadan oluşmaktadır:
Misyon açıklamaları ve vizyon Amaç ve hedeflerin belirlenmesi Amaçlara ulaştıracak alternatif yolların belirlenmesi Alternatifler arasından seçim yapma.

6 Planlama Süreci: Misyon açıklamaları ve vizyon:
Misyon, örgütün yaptığı işin tanımını ve örgütü aynı işi yapan diğer örgütlerden ayıran özellikleri kapsar. Örgütün iş felsefesi; örgütün iş felsefesi, işe yaklaşım biçimi, iş değerleri, müşteriye yaklaşım ve vermek istediği imaj belirtilir. Vizyon, mevcut gerçekler ile gelecekte beklenen koşulları birleştirerek, örgüt için arzu edilen bir gelecek imajı yaratmak şeklinde tanımlanmaktadır.

7 Planlama Süreci: Amaç ve hedeflerin belirlenmesi:
Amaç, belli bir sürede örgütün ulaşmak istediği sonucu ifade eder. Hedef, ise ölçülebilir, zaman boyutuna sahip olan, gerçekçi ve aksiyona işaret eden bir kavramdır. Amaçlara ulaştıracak alternatif yolların belirlenmesi: Bu aşamada gelecekte ulaşılması kararlaştırılmış durum veya sonuca nasıl ve ne yaparak ulaşılabileceğinin yolları belirlenir. Alternatifler arasından seçim yapma: Alternatif yollardan biri seçilir.

8 Planlama Süreci: İyi bir planda bulunması gereken özellikler:
Plan açık, seçik ve geçerli bir amaca yönelik olmalıdır, Değişik uzmanlarca hazırlanan planların, bu uzmanlar arasında etkin bir haberleşme ile koordinasyon sağlanmalıdır. Plan, işletmenin iç ve dış koşullarına uyabilecek şekilde esnek olmalıdır. Planlama, işletmenin çeşitli kademelerine yayılmalıdır. Plan, optimal bir süreyi kapsamalıdır. Planın hazırlanması ve uygulanması rasyonellik ilkesine uygun olmalı; fazla giderleri gerektirmemelidir. Planın ayrıntı düzeyi ve kapsayacağı zaman önemli olup, süreyi kısaltmak yararına azaltırken; süreyi uzatmak da, isabet derecesini azaltır. Plan optimal bir süreyi kapsamalıdır.

9 PLAN TÜRLERİ 1) KULLANIM BİÇİMLERİNE GÖRE PLANLAR
Sabit Planlar: İşletme amaçları için tekrar tekar kullanılan ve süreklilik gösteren planlardır. Tek amaçlı planlar: Tek amaçlı ya da belirli bir amacın gerçekleştirilmesi için kullanılan planlardır. Genellikle kısa dönemler için düzenlenir. Tek amaçlı planlar içinde programlar, projeler ve bütçeler yer alır.

10 PLAN TÜRLERİ 2) NİTELİKLERİNE GÖRE PLANLAR
Stratejik planlar: Örgütün zaman içindeki büyüme ve gelişimiyle ilgili planlardır. Stratejik Planlama, örgütün kontrolü dışında sayılan dış çevreyi göz önünde tutar ve işletmeyi bir bütün olarak ele alır. Örgütün ulaşmayı düşündüğü ana amaçların nasıl başarılacağına ilişkin bilgiler sunar. Taktik planlar: Stratejik planlarda saptanmış olan amaçlara nasıl ulaşılacağını gösteren planlardır. Stratejik planlar, örgütün NE yapması gerektiğine eğilirken, taktik planlar, amaçlara NASIL ulaşılacağını belirler.

11 PLAN TÜRLERİ 3) SÜRELERİNE GÖRE PLANLAR
Kısa süreli planlar: Çoğu zaman bir yıllık süreyi kapsar. Genellikle günlük idari işlerle ilgilidir. Orta süreli planlar: 1-5 yıllık bir süreyi kapsar. İşletme yatırımları, gelir ve giderler vb. Konular için düzenlenen planlardır. Uzun süreli planlar: Bu tür planlarda süre genellikle 5 yıldan başlamakta ve amaçları gerçekleştirmek için, belirlenmiş politika ve stratejilerin öngördüğü etkenlere bağlı olarak uzamaktadır.

12 Stratejik Planlama Süreci:
Strateji: fırsatlardan en iyi şekilde faydalanmak ve gelecekteki başarıyı güvence altına almak amacı ile gerçekleştirilen karar alma süreçleri ve diğer uygulamaların toplamıdır şeklinde tanımlanabilir. Stratejik Yönetim: etkili stratejiler geliştirmeye, uygulamaya ve sonuçlarını değerlendirerek kontrol etmeye yönelik kararlar ve faaliyetler bütünü olarak tanımlanabilir. Stratejik yönetim sürecinin en temel amacı, uygulandığı kuruma sektördeki diğer kurumlardan ayrılabilmesi/farklı olabilmesi için yardımcı olmaktır. Bunu da kurumun güçlü yönlerine ve fırsatlarına odaklanmasını ve bunun yanında zayıf yönlerini ve dış tehditlerini minimum seviyeye çekmesini sağlayarak gerçekleştirmektedir.

13 Stratejik Planlama Süreci:
Stratejilerin geliştirilmesi sürecinde kurum içinde uygulanabilecek yöntemlerin başında ise Stratejik Analiz gelmektedir. Analiz araçları: Dış çevre-genel çevrenin ölçülmesi, Dış çevre-sektörel /iş çevresinin ölçülmesi, SWOT/FÜTZ analizi, Performans güçleri analizi, Denge analizi.

14 Strateji Türleri: Temel Stratejiler: işletmenin veya farklı iş birimlerinin yaşamlarını sürdürebilmeleri veya rekabet üstünlüğü elde edebilmelerini sağlamak amacıyla her yönetim düzeyinde görülen ve uygulanan stratejilerdir. Üst Düzey/ Kurumsal Stratejiler: kurum olarak hangi sektörün içinde olması ve bunları nasıl uygulayacağı konuları üst düzey yöneticilerinin sürekli düşündüğü, üzerinde uğraştığı ve çözüm aradığı konulardır.

15 Strateji Türleri: İş Stratejisi (İşyönetim/ Rekabet Stratejileri): belirli bir pazarda müşteriler için değer yaratan ve sahip olunan temel yetenekler aracılığıyla rekabet üstünlüğü sağlamaya yönelik karar ve davranışların bütünüdür. Fonksiyonel (işlevsel) Stratejiler: Pazarlama, satış ve servis, üretim, tedarik ve lojistik, insan kaynakları, teknoloji geliştirme/araştırma ve geliştirme ve finansman ve muhasebe işlevine yönelik stratejiler olarak sıralanabilir.

16 Stratejik Yönetimin Unsurları:
Vizyon: gelecek ile ilgili büyük amaçları, arzuları ifade eden bir kavramdır. Misyon: bir işletmeye yön vermek ve anlam kazandırmak amacıyla belirlenmiş ve o işletmeyi benzerlerinden ayıran görev ve ortak değerlerdir. Misyon, örgütün var oluş nedenini, hangi alanda var olduğunu ve bu alanda başarıyı nasıl yakalayacağını kesin ve hafızada kalıcı bir şekilde belirten bir tür bildirgedir.

17 Stratejik Yönetimin Unsurları:
İşletmelerde misyon, stratejistlere ve çalışanlara yol gösteren bir rehberdir. İşletme misyonu, işletmenin içinde ve dışında tüm sosyal paydaşlara işletmenin işi, değerleri, felsefesiyle ilgili bir biçimsel açıklama özelliğindedir. İşletme misyonu, koyduğu değer ve felsefe normları ile çalışanlar arasında ortak bir bağlayıcı elemandır. İşletmenin bütünü açısından işletmenin temel bir misyonu olmasının yanında her yönetim düzeyindeki değişik iş birimlerinin de işletmenin temel misyonu ile uyumlu kendine ait bir misyonu vardır.

18 Stratejik Yönetimin Unsurları:
Amaç: işletmenin faaliyetlerinin sonucunda elde etmek istedikleri olup işletmenin yaptığı işleri, faaliyetleri niçin yaptığını, neyi veya neleri elde etmek için yaptıklarını belirten sonuçlardır. Hedefler: amaçların işlemsel tanımlarıdır. Örgütsel hedeflerin de örgütsel amaçlar gibi birçok özelliğinden bahsedilebilir. Örgütsel hedefler ölçülebilirler, bir zaman dilimi içerirler, ve olası ikilemleri ortadan kaldırırlar.