EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME

... konulu sunumlar: "EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME"— Sunum transkripti:

1 EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME
Yrd. Doç. Dr. Hidayet TOK -2-

2 SUNU İÇERİĞİ 3- PROGRAM GELİŞTİRMENİN TEMELLERİ * Tarihi Temel
* Sosyal (Toplumsal) Temel * Ekonomik Temel * Bireysel Temel * Konu Alanı Temeli * Psikolojik Temel * Felsefi Temel - Eğitimi Etkileyen Felsefi Akımlar .İdealizm .Realizm .Pragmatizm .Varoluşçuluk - Eğitim Felsefeleri .Daimicilik .Esasicilik .İlerlemecilik .Yeniden Kurmacılık

3 PROGRAM GELİŞTİRMENİN
TEMELLERİ TARİHİ KONU ALANI EKONOMİK FELSEFİ TOPLUMSAL PSİKOLOJİK BİREYSEL

4 Program Geliştirmenin Tarihsel Temelleri
Bilimsel bilgi birikimlidir. Tarih boyunca artarak, birikerek günümüze gelir. Eğitim programı kavramı ve eğitimde program geliştirme çalışmaları bilimsel anlamda özellikle 20. yüzyılda incelendiğini görmekteyiz.

5 Antik dönemde (M. ö 4-5. yüzyıl ile M. S. 3-4
Antik dönemde (M.ö 4-5.yüzyıl ile M.S yüzyıllar), Grek ve Roma dünyasında eğitim, genelde akla, iyiye ve erdeme dayalıdır. Bir seçkinler eğitimidir. Bedenen ve ruhen güzel insan yetiştirmektir. Hürlere yedi sanat okutulmaktadır. Gramer,retorik,diyalektik, aritmrtik, geometri astronomi, felsefe, mantık ve müzik dir. Bu çağın eğitimcileri:Sokrates, Platon ve Aristoteles

6 Ortaçağ Asya Farabi ve İbn-I Sina nın düşünceleri etkili olmuş.
Farabi ( ):Kendisine muallim-i sani (ikinci öğretmen) denilmiştir. Ona göre eğitim: Bireyi topluma kazandırmak ve mutlu kımaktır. Felsefe ve mantığa yer vermiş, öğretim ilkelerini (Basitten karmaşığa…) dile getirmiştir. Birşey öğretilmeden diğerine geçilmemelidir.

7 İbn-I Sina( ): Eğitimde Ahlak ve fazilete önem vermiş, her çocuğun eğitilmesi gerektiğini, ve çocuğun eğitiminde” oyun” un önemine değinmiştir. Deney, Gözlem, nedenleri araştırmaya dayanan bir öğretim yöntemi önermiştir. 6 tür öğretimden söz eder; zihni, Sınai, telkini, tedibi, taklidi, tenbihi (olayların nedenlerini ve etkilerini öğretir).

8 Selçuklarda eğitim Medreseler geliştirilip yaygınlaştırılmıştır.
Ahilik gibi mesleki eğitim kurumu ortaya çıkmıştır. Nizamiye medresesinde, din ,hukuk dil ve edebiyat, felsefe dersleri, müsbet bilimler(Tıp, cerrahi, hesap, geometri, astronomi) okutulurdu. Öğretim yöntemi ezbere daysanıyordu. Yıl bitirme değil belli kitapları okuma amaçlanırdı.

9 Ortaçağ Avrupasında eğitim
Eğitim Hiristiyanlığın etkisiyle dinselleştirilmiştir. Temele insan değil Tanrı alınmıştır.Teologlar söz sahibi olmuş. Eğitim programı klasiklerin eğitimine dayanıyordu. Içerik dini metinlerden oluşmaktaydı.

10 Yeniçağ Osmanlıda Fatih döneminde kısmen felsefe ve bilimsel düşünüş Osmanlılarda yer almış, fakat daha sonra bınlardan uzaklaşılmıştır. Medreselerde Fatih ve Kanuni döneminde hem akli ve hem de müsbet bilimler, hem de dini ve hukuki bilmler okutulurdu. 16. yy ortalarında itibaren akli ve müsbet bilimlere gittikçe daha az yer verilmiş. Eğitim yöntemi esas olarak nakilci (aktarmacı) ve ezbercidir.

11 Yeniçağ Avrupa ve Amerikada
Rönesans ve Reform hareketleri ile eğitim tekrar antik Grek’teki amaçlara dönmeye başlamıştır. Aydınlanma çağı denen bu dönemde, insan akılı, pozitif düşünme ve bilim ön plana çıkmıştır. Okullar kiliselerin elinden alınmıştır. Rasyonalizm ve Naturalizm bu çağa damgasını vurmuştur. Hümanist eğitim her yönüyle gelişmiş, insan yetiştirmeyi, Rasyonalist eğitim, aklı ön planda tutan birey yetiştirmeyi, Naturalist eğitim ise doğal insan yetiştirmeyi amaçlamıştır. Dersler; fen ve sosyal bilmler, güzel sanatlar, ana dil felsefe, mantık beden eğitimi Eğitim konu ve öğrenci merkezlidir.

12 20. Yüzyılda Program Geliştirme
Avrupada ve Amerikada, kilisenin okullar üzerinde denetimi ortadan kalkarak yerini devletin yöneti almıştır. John Franklin Bobbit, “İlköğretim okul dergisinde” eğitim programının amacının insanı hayata hazırlaması gerektiğini vurgulamıştır. Amerikada John Dewey “eğitim programı” kavramını gündeme getirmiştir. “Okul bireyi gelecekteki yaşama hazırlayan kurum değildir. Aksine okul, yaşamın kendisi olmalıdır”. Eğitim sürecine ve programına yeni dönem başlatmıştır. Program geliştirmeye hizmet etmiş bazı bilim insanları. Pastalozzi, Froebel, Harbart, Dewey, Tyler, Taba

13 Cumhuriyetten Önceki Dönemlerde Müfredat Çalışmaları
Tanzimat Dönemi: “1847 talimatı” ı ile Sıbyan mekteplerinde okutulacak dersler ve kullanılacak araç-gereçleri, öğretim yöntemi, öğretim süresi ve disiplin gibi konular ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Mutlakiyet Döneminde: Şeyhülislamın tarafından Mülkiye ve öteki okulların programlarının öğrencilerin dini inanışlarını güçlendirecek şekilde düzenlemesini istemiştir. Eğitim programı devletin denetiim altında idi. 1908 II. Meşrutiyet döneminde “Tedrisat-ıİbtidaiyye Kanun-ı Muvakkatı-(Geçici ilköğretim kanunu) ilköğretime damgasını vurmuştur.

14 Cumhuriyet Döneminde Müfredat Çalışması
1924 Yılında çıkarılan”Tevhid-I Tedrisat kanunu ile laik bir eğitim sistemi kurulmuş. 1924 İlk mektepler müredatı ile çağdaş bilime dayalı, akılcı bireyler yetiştirmeyi amaçlamıştır. Kız erkek ayrımı yapılmaksızın tek program halinde hazırlanmıştır. 1926 Yılında İlk mektepler müfreda programı; Amaçlar sistematik bir biçimde ilkokul ve dersler için belirlenmiş, tüm dersler için “dersin gayesi” ve dersin hedefleri” başlıkları altında ayrıca verilmiştir. “Toplu tedris” ilkesi benimsenmiştir. 1924 Yılında John Dewey milli eğitim bakanı Vasfi Çınar tarafından davet edilmiş. Eğitim sistemi ile ilgili rapor hazırlamıştır.

15 Raporda ele alınan başlıklardan biri de programdır. Ele alınan konlar;
1. Okulların hedeflerini belirlemek 2. Okul programlara ülkenin çeşitli bölgelerinde yerel şartlara ve ihtiyaçlara uyum sağlayacak şekilde öğrenci merkezli ve yaparak yaşayarak öğrenme temelinde geliştirilmelidir. Dewenin görüşleri Köy Enstitüsü programlarına öncülük etmiştir.

16 1930 Yılında köy mektepleri programı 1936 Yılında ise şehir ilkokulları programı uygulanmıştır.
1948 de bu iki farklı okul birleştirilerek “ilkokul programı “ çıkartılmıştır. 1952 Yılında Kate Wofford köy okullarında inceleme yapmak için Türkiye ye davet edilmiştir. Hazıladığı raporda sistematik bir yaklaşımla PG çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. 1940 “Köy Enstitülerinin kurulmasında Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç’un çok emekleri geçmiştir. Öğretmen yetiştirmede önemli bir yere sahip olan bu okullar 1954 de kapatılmıştır.

17 yıllarında İstanbulda Atatürk kız meslek lisesinde program komisyonu tarafından geliştirilen deneme okulu programı da ortaöğretim program geliştirme çalışmalarının öncüsü olmuştur. 1968 programı, derslerin toplulaştırılması ve konuların üniteleştirilmesi ile tek bir kitaba bağlı kalmadan kurtulmuştur. Önerilen yöntem ve tekniklerle öğretmen ve öğrencilerin her türlü kaynakları inceleme ve araştırma yapmalarını kolaylaştırmıştır. 1984 Yılında model önerilmiştir. bu model amaç- davranış- işleyiş, değerlendirme boyutları içinde programların derslere göre hazırlanması esasını getirmiştir.

18 , 1-5 sınıflar için geliştirilen yeni ilköğretim programı uygulamaya konulmuştur. Program biişsel ve yapılandırmacı öğrenme yaklaşımını temele almıştır. Meslek ve teknik okullarda “modüler program” anlayışı getirilmiş, öğrenci merkezli, öğrenciiy daha aktif kılan, kendi hızına göre öğrenme imkanı tanıyan, alan ve dal programları arasında esnek geçişler sağlayan bir program. Örgün ,yaygın ve hayat boyu öğrenme eğitim alanlarında kullanılmıştır.

19 Tarihi Temel: Program geliştirmenin bir bilim olarak ortaya
çıkışından günümüze kadar yapılan çalışmaların sonuçlarına bakılır. Bu sonuçlardan ders çıkarılır. Bunlar örnek alınır. Yurt Dışında; * Kapsamlı ilk program geliştirme kitabı: “Eğitim Programı” 1918 yılında Bobbit tarafından yazılmıştır. * Ralph Tyler’ ın “Eğitim Programı ve Öğretimin Temel İlkeleri” (1949) * Hilda Taba “Program Geliştirme: Kuram ve Uygulama” (1962) adlı kitapları bu alanda önemlidir. Türkiye’de; * Tevhid-i Tedrisat Kanunu (1924) ile tüm öğretim kurumları M.E.B. bünyesi altında toplanmış ve okul programları üzerinde kapsamlı değişiklikler yapılmış, * 1926 tarihli ilkokul programı, öğretimde toplu tedris ilkesini getirmiş, * “Müfredat Programı” anlayışı 1950’li yıllardan sonra yerini “Eğitim Programı” anlayışına bırakmış, * 1924’de Türkiye’ye davet edilen John Dewey’ in hazırladığı rapor ile daha çok ilköğretim programlarının geliştirilmesine ağırlık verilmiş, * 1952 yılında köy okullarında incelemeler yapan K.V.Wofford’un katkıları olmuştur.