Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü

... konulu sunumlar: "Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü"— Sunum transkripti:

1 Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü
AFET BİRİMİ

2 TRİAJ ÖNCELİK BELİRLEME Ankara UMKE

3 ÇOK SAYIDA KİŞİ İÇİN EN İYİSİ
“TRİE”= SEÇMEK, AYIKLAMAK, SINIFLANDIRMAK, SIRALAMAK, HASTA VE YARALILARIN YAŞAMLARINI TEHDİT EDEN YARALANMALARINA VE BEKLENEN YARARA GÖRE SIRALANMASIDIR. ÇOK SAYIDA KİŞİ İÇİN EN İYİSİ Ankara UMKE

4 TARİHÇE TIBBİ ALANDA İLK KEZ NAPOLYON SAVAŞLARINDA UYGULANMIŞTIR.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA DAHA DA GELİŞTİRİLMİŞTİR. Ankara UMKE

5 TRİAJ NERELERDE YAPILIR?
Hastaların eldeki kaynaklara bağlı olarak tedavi önceliklerine göre ayrılması işlemi ABC önceliğine göre belirlenir Dinamiktir - Hastane öncesi alanda - Ambulansta - Acil serviste Ankara UMKE

6 TRİAJ NE ZAMAN BAŞLATILIR?
ÇOK YARALANMALI KAZALARDAN SONRA, YEREL SAĞLIK YANIT KAPASİTESİNİ AŞAN SAYIDA YARALILARIN OLDUĞU ANİ OLAYDAN SONRA, 6 VEYA DAHA FAZLA SAYIDA YARALI, 5 YA DA DAHA AZ YARALIN OLDUĞU VE OLAĞAN DIŞI KOŞULLARIN EŞLİK ETTİĞİ DURUMLARDIR. ÖRN: BÜYÜYEN YANGIN, PATLAMA TEHLİKESİ, KİMYASAL SIZINTI RİSKİ V.B.) Ankara UMKE

7 İLERİDE OLABİLECEK YAŞAM KAYIPLARINI VE İLERİ YARALANMALARI ÖNLEMEK,
TRİAJIN AMACI YAŞAMIN KORUNMASI, İLERİDE OLABİLECEK YAŞAM KAYIPLARINI VE İLERİ YARALANMALARI ÖNLEMEK, KISITLI KAYNAKLARIN KORUNMASI, HASTANELERDE AŞIRI YÜKLENMENİN ÖNLENMESİ Ankara UMKE

8 TRİAJ NEDİR? Akıcı ve sürekli değişim gösteren bir süreçtir.
Hastaların hangi zaman ve sırada acil yardım alması gerektiğini ,transport hızını ve seçilecek hastaneyi belirleyen kısa klinik değerlendirmedir. Fazla sayıda insanın yaralandığı durumlarda ise triaj acil tıbbi bakıma gereksinimi olan yaralı sayısı eldeki sınırlı tıbbi imkanları aştığında en fazla sayıda yaralıya acil bakımı verebilmek için tıbbi personel ve acil tıp personeli tarafından kullanılan sistem olarak tanımlanır. Ankara UMKE

9 TRİAJ Başvuru Triajı Vaka Triajı İstasyon Triajı Olay Yeri Triajı
- 112 Acil Servis Hizmetlerine yapılan başvuruların ÇKM tarafından aciliyet durumlarına göre değerlendirilerek, acil/acil değil diye ayrılmasıdır. Vaka Triajı - KKM Danışman Hekim tarafından gelen çağrıların değerlendirilerek müdahale etme önceliğine göre seçilmiş vakalara ambulans sevkinin yapılması işlemidir. İstasyon Triajı - Göreve gönderilecek ekiplerin (istasyonların) seçim işlemidir. Olay Yeri Triajı Herhangi bir olayda birden fazla kişinin yaralanması ve tek ambulans ekibinin kontrol edemediği durumlarda, ikinci bir ambulansın olay yerine gelmesine kadar sürede yapılan triajdır. Müdahale Triajı Müdahaleye hangi vakadan başlanacağını belirlemek için gerçekleştirilir. Nakil Triajı Öncelikli olarak nakline başlanacak vakanın belirlenmesidir. Triaj Hastanesi Olay yeri triajı yapılamadığı ya da çok fazla vaka birikimi olması durumunda vakaların yığıldığı hastanede gerekli vaka seçimleri yapılması ve diğer hastanelere bilgi verilerek, sevk edilmesidir. Acil Servis Triajı Hastane Acil Servislerinin gelen vakaları olanaklarına göre derecelendirerek müdahale etmesidir.

10 TEMEL KURALLARI YÖNTEM BASİT VE HERKES TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ OLMALI, TÜM MAĞDURLARA UYGULANMALI, STABİLİZASYON OLAY YERİNDE BAŞLAMALI, TRİAJ HER TIBBİ BASAMAKTA SÜRMELİ, DENEYİMLİ VE EĞİTİLMİŞ BİR TRİAJ SORUMLUSU TARAFINDAN YAPILMALI. Ankara UMKE

11 TRİAJDA ETİK “TEDAVİ VE SEVK ÖNCELİĞİ, YARALANMANIN CİDDİYETİ
KADAR YAŞAMA ŞANSINA DA BAĞLIDIR.” TALEPLERİNİ BEKLEMEDEN HER MAĞDUR TIBBİ BAKIMA ULAŞABİLMELİ. TIBBİ TEDAVİ İÇİN SEÇİM VE SIRALAMA KARARI; IRK, MİLLİYET, POLİTİK İNANÇLAR, BİR AZINLIK GRUBUN ÜYESİ OLMAK, YAŞ, CİNSİYET’TEN ETKİLENMEMELİ, KAZAZEDENİN ONAYINI ALMAK ZORUNLU DEĞİLDİR, İNANÇLARA VE TÖRELERE SAYGI GÖSTERİLMELİDİR. Ankara UMKE

12 Afetlerde Tıbbi Olmayan Yaralı Sınıflandırması
Simple Triage And Rapid Treatment Afetlerde Tıbbi Olmayan Yaralı Sınıflandırması Ankara UMKE

13 START Yaralının ilk değerlendirmesi ve tedavisi her yaralı için 30 saniyeden az sürmelidir. Prepared By Ken Young ; Office of Education and Certification - MIEMSS Ankara UMKE

14 KONTAMİNE KONTAMİNE KONTAMİNE KONTAMİNE 06 Trafik Kodu
0010 Hastane Kodu Kartın Numarası Yeni Kartlar Şeklinde KONTAMİNE KONTAMİNE START TRİAJ KRİTERİ Yürüyebilen Yaralı Çene Manevrası sonrası Solunum yok SSolunum Sayısı 30 üzeri DDolaşım Kapiller Geri Dolum +2sn /+120/dk BBilinç Basit Komutları Yapamıyor Bunun dışındakiler Kırmızı Sarı Yeşil Yeşil Ölü Tükürük artışı ,T Gözyaşı artışı, GYA Gaita Kaçırma, GK Mide Barsak Kramp, MBK Kusma, K Gözbebeği Daralması GD İdrar Yapma Kırmızı Kırmızı Kırmızı Triaj Hastanesinde kalacaktır. Sarı İkinci transport ekibinde kalacaktır. KONTAMİNE KONTAMİNE

15

16 Afetlerde “START” Sınıflandırılması
ÖNCE SESLİ TRİAJLA BAŞLA! KENDİNİ TANIT VE YÜRÜYEBİLENLERİN SANA DOĞRU GELMESİNİ SÖYLE YÜRÜYEMEYENLER SİZE DOĞRU YÜRÜYENLER 1. SOLUNUM BAK, DİNLE, HİSSET HAFİF NEFES YOK HAVAYOLUNU AÇ (2 KEZ) NEFES VAR NEFES YOK NEFES GELDİ HAVAYOLUNU AÇIK TUT Dakikada 30’un altında DOLAŞIM KONTROLÜ YAP Dakikada 30’un üstünde ŞOK POZİSYONU VER ÖLÜ ACİL ACİL 2. DOLAŞIM KILCALDAMAR RENK DÖNÜM TESTİ VEYA NABIZ KONTROLÜ 2 Saniyenin altında VEYA nabız var (120 ve altında ise) BİLİNÇ KONTROLÜ YAP 2 Saniyenin üstünde VEYA nabız yok (nabız 120 üzerinde ise) KANAMA KONTROLÜ YAP ACİL 3. BİLİNÇ BASİT KOMUTLARA YANIT HAFİF yaralıların değerlendirilmesi unutulmamalıdır! “Yürüyen Yaralılar” Komutlara Uymuyor ŞOK POZİSYONU VER Komutlara Uyuyor Ankara UMKE İKİNCİL ACİL

17

18

19 AFETLERDE YARALI SINIFLANDIRMASI
Triaj, müdahale ve nakil öncesinde, kazazedeler arasında öncelik belirleme işidir. Her kazazedeye, sağlık durumundaki aciliyete göre bir renk verilir. ACİL A İKİNCİL İ HAFİF H ÖLÜ Nefes yok Ankara UMKE

20

21 Acil Hayati tehlike içinde olanlardır.
Mümkün olan en kısa zamanda, doktor müdahalesi gerekir. Ölüm ya da kalıcı sakatlık riski vardır. Her konuda öncelik onlarındır. Ankara UMKE

22 İkincil Hayati tehlike yoktur.
Ancak durumları kötüleşip, acile dönebilir. Hayati olmayan yaralanmalarına müdahale edilir. Acil hastalara öncelikle müdahale edilen sürede gözetim altında bekleyebilirler. Ankara UMKE

23 Hafif Hayati tehlike yoktur.
Ancak durumları kötüleşip, ikincile dönebilir. Gözetim altında belli bir süre bekleyebilirler. İhtiyaç olduğunda yardım bile edebilirler. Ankara UMKE

24 Ölü Nefes almıyor. Ankara UMKE

25

26 Kurtarmacılar kendilerini ve yaralıları
Emniyet! Kurtarmacılar kendilerini ve yaralıları korumak için, MUTLAKA kişisel emniyet malzemelerini kullanmalıdır. Lateks eldiven iş eldiveni iş gözlüğü kask toz maskesi çelik burunlu ayakkabı Ankara UMKE

27 BULUNDUĞUN NOKTADAN BAŞLA HERKES İÇİN SDB KONTROLÜ YAP
TRİAJ SİSTEMATİĞİ DUR, BAK, DİNLE, DÜŞÜN SESLİ TRİAJ YAP BULUNDUĞUN NOKTADAN BAŞLA HERKES İÇİN SDB KONTROLÜ YAP TÜM KAZAZEDELERİ SINIFLA SONUÇLARI KAYDET Ankara UMKE

28 olarak değerlendirin & Onları yardımcı olarak kullanın.
SESLENİN Yürüyen Yaralıları HAFİF “ H ” olarak değerlendirin & Onları yardımcı olarak kullanın. NE YAPMALARI GEREKTİĞİNİ SÖYLEYİN, NEREYE GİTMELERİ GEREKTİĞİNİ SÖYLEYİN, YÜRÜYENLERİ “Hafif” “H” OLARAK DEĞERLENDİRİN BU KİŞİLERİ DAHA SONRA TEKRAR KONTROL EDİN Ankara UMKE

29 TRİYAJ DEĞERLENDİRMESİ: H S D B
HAVA YOLU SOLUNUM DOLAŞIM BİLİNÇ DURUMU Ankara UMKE

30 ALANDA TRİAJ Tıbbi Kumanda Triaj Tedavi Transport Primer Triaj
Sekonder Triaj Tersiyer Triaj Ankara UMKE

31 YARDIM EKİBİNDEN GELİYORUM SESİMİ DUYAN "BANA DOĞRU GELSİN!"
Sesli Triajla Başla YARDIM EKİBİNDEN GELİYORUM SESİMİ DUYAN "BANA DOĞRU GELSİN!" SİZE DOĞRU YÜRÜYENLER HAFİF YÜRÜYEMEYENLERDEN EN YAKINDAKİYLE TRİAJA BAŞLA ! Ankara UMKE

32 Havayolu SOLUNUM KONTROLÜ Solunum Var Mı? / Bak, Dinle ve Hisset
HAYIR EVET Havayolunu Aç Nefes Sıklığını Kontrol Edin HAYIR EVET Dakikada 30’dan fazla ise Dakikada 30’dan az ise “ Nefes Yok=Ölü ” Olarak etiketleyin ACİL “A” olarak etiketleyin ve Şok Tedavisi Uygulayın ACİL “A” olarak etiketleyin ve Şok Tedavisi Uygulayın DOLAŞIM KONTROLÜNE GEÇİN Ankara UMKE

33 DOLAŞIM KONTROLÜ Renk Dönüm Testi veya Nabız
2 saniyeden uzun veya nabız yok (nabız 120 üzeri ise) 2 saniyenin altında veya nabız var (nabız 120 ve altında ise) ACİL “A” olarak etiketleyin ve Kanam Kontrolü (Şok Tedavisi Uygulayın) BİLİNÇ KONTROLÜNE GEÇİN Ankara UMKE

34 BİLİNÇ KONTROLÜ Basit Komutlara Cevap Veriyor Mu? HAYIR EVET
ACİL “A” olarak etiketleyin ve (Şok Tedavisi Uygulayın) İKİNCİL “İ” olarak etiketleyin HAFİF yaralıların değerlendirilmesi unutulmamalıdır! “Yürüyen Yaralılar” Ankara UMKE

35 BİR AMBULANSTA TAŞINABİLECEK VAKA SAYISI (2006 ve Öncesi Ambulanslar)
Personel 1.Öncelikli Hasta 2.Öncelikli Hasta 3.Öncelikli Hasta

36 BİR AMBULANSTA TAŞINABİLECEK VAKA SAYISI (2007 ve Sonrası Ambulanslar)
Personel 1.Öncelikli Hasta 2.Öncelikli Hasta 3.Öncelikli Hasta

37 Alıştırma! Triaj Çalışması
Ankara UMKE

38 X 1.Örnek HAFİF 35 yaşında kadın, alın bölgesinde büyük bir kesik var
Solunum = 25 Renk dönümü 2 sn. altında Komutlara uyuyor ve size doğru yürüyor X HAFİF Ankara UMKE

39 İKİNCİL 2. Örnek 67 yaşında erkek, göğüs bölgesinde ağrı Solunum = 28
Renk Dönümü 2 sn. altında Komutlara uyuyor ancak oturmaya devam ediyor İKİNCİL Ankara UMKE

40 X NEFES YOK 5 yaşında kız çocuğu Solunum yok
3. Örnek 5 yaşında kız çocuğu Solunum yok Renk dönümü 2 saniyenin üzerinde Komutlara uymuyor NEFES YOK X Ankara UMKE

41 İKİNCİL 4. Örnek 45 yaşında erkek, sol kolda açık kırık Solunum = 28
Nabız var Komutlara uyuyor ama oturmaya devam ediyor İKİNCİL Ankara UMKE

42 ACİL 5. Örnek 25 yaşında kadın, 8 aylık hamile ve doğum gerçekleşiyor
Solunum = 28 Renk dönümü 2 saniyenin altında Komutlara uyuyor ACİL Ankara UMKE

43 6. Örnek 18 yaşında erkek, kollarını ve bacaklarını hareket ettiremiyor Solunum = 18 Nabız var Bilinci açık İKİNCİL Ankara UMKE

44 7. Örnek ACİL 15 yaşında bir bayan, alın bölgesinde ufak bir kesik
Solunum = 35 Renk dönümü 2 saniyenin altında Komutlar uyuyor ve size doğru yürüyor ACİL Ankara UMKE

45 ACİL 8. Örnek Solunum = 18 Nabız var Komutlara uymuyor
57 yaşında erkek Solunum = 18 Nabız var Komutlara uymuyor ACİL Ankara UMKE

46 ACİL 9. Örnek 33 yaşında kadın, sırt bölgesinde şiddetli ağrı
Solunum = 25 Renk dönümü 2 sn. üzerinde Komutlara uyuyor ACİL Ankara UMKE

47 44 yaşında erkek, sol ön kolda kırık
10. Örnek 44 yaşında erkek, sol ön kolda kırık Solunum yok Nabız var Komutlara uymuyor X NEFES YOK Ankara UMKE

48 Afetlerde “START” Sınıflandırılması
ÖNCE SESLİ TRİAJLA BAŞLA! KENDİNİ TANIT VE YÜRÜYEBİLENLERİN SANA DOĞRU GELMESİNİ SÖYLE YÜRÜYEMEYENLER SİZE DOĞRU YÜRÜYENLER 1. SOLUNUM BAK, DİNLE, HİSSET HAFİF NEFES YOK HAVAYOLUNU AÇ (2 KEZ) NEFES VAR NEFES YOK NEFES GELDİ HAVAYOLUNU AÇIK TUT Dakikada 30’un altında DOLAŞIM KONTROLÜ YAP Dakikada 30’un üstünde ŞOK POZİSYONU VER ÖLÜ ACİL ACİL 2. DOLAŞIM KILCALDAMAR RENK DÖNÜM TESTİ VEYA NABIZ KONTROLÜ 2 Saniyenin altında VEYA nabız var (120 ve altında ise) BİLİNÇ KONTROLÜ YAP 2 Saniyenin üstünde VEYA nabız yok (nabız 120 üzerinde ise) KANAMA KONTROLÜ YAP ACİL 3. BİLİNÇ BASİT KOMUTLARA YANIT HAFİF yaralıların değerlendirilmesi unutulmamalıdır! “Yürüyen Yaralılar” Komutlara Uymuyor ŞOK POZİSYONU VER Komutlara Uyuyor Ankara UMKE İKİNCİL ACİL

49 TEŞEKKÜRLER