SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN

... konulu sunumlar: "SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN"— Sunum transkripti:

1 SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN
ETKİLİ İLETİŞİM SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE ve ÇİFT TERAPİSTİ

2 Sonra çıkarıp cebinden aynanı Bir selam da kendine ver.
Yola çıkınca her sabah, Bulutlara selam ver. Taşlara, kuşlara, Atlara otlara, İnsanlara selam ver. Ne görürsen selam ver. Sonra çıkarıp cebinden aynanı Bir selam da kendine ver. Hatırın kakmasın el gün yanında Bu dünyada sen de varsın! Üleştir dostluğunu varlığa, Bir kısmı seni de sarsın. Üstün Dökmen

3 İçerİk İletişim nedir? İletişimin Öğeleri Kendini Tanımanın Önemi
İletişim Çeşitleri İletişim Engelleri Etkili Dinleme Etkili Konuşma Güç Değerler İletişim Çatışmaları

4 İLETİŞİM NEDİR? İKİ BİRİM ARASINDA, BİRBİRİYLE İLİŞKİLİ MESAJ ALIŞVERİŞİNE İLETİŞİM DENİR.

5

6 İLETİŞİM VARSAYIMLARI
İletişim kurmamak olanaksızdır. Mesajın dizgisi anlamı değiştirir. İletişimin iki düzeyi vardır: İçerik ve İlişki İletişimde karşıdaki ile eşit yada eşit olmayan ilişki içindeyizdir Mesajlar sözlü ya da sözsüz olarak iletilir. Baba uyurken bile çocuklara sessiz olmaları gerektiği mesajını sadece durumundan kaynaklanarak iletir. Çocuklar da buna sesiz oynayarak yanıt verirler. Çok tatlısın seni seviyorum Seni seviyorum çok tatlısın Öğrettiğim için para kazanıyorum para kazandığım için öğretiyorum. Karşıdakine direktif veren kişi ondan direktif almayı kabul ediyor ve alıyorsa iletişim ilişkisinde eşitlik vardır. Böyle bir durumu kabullenemiyorsa eşitsizlik vardır.

7 Duygularım Benim Eserimdir. .
İLETİŞİM BENİMLE BAŞLAR Duygularım Benim Eserimdir. . Hislerimiz, gerçekte, olaylar, kişiler ya da durumlardan kaynaklanmaz. Bize iyi ya da kötü hissettiren, olaylar, kişiler ya da durumlar hakkındaki kendi düşüncelerimizdir. 2. HAFTA

8 DUYGULARIN FARKINDALIĞI İLETİŞİMİ ETKİLİ YAPAR
BÖYLECE; HEM KARŞIMDAKİNİ DAHA İYİ ANLARIM HEM DE KENDİMİ DAHA İYİ ANLATIRIM 2. HAFTA

9 Şu halde duygunuz ne olur?
Büyük bir markettesiniz ve bir kadın hızla yanınızdan geçerken size çarptı ve elinizdeki torbanın yere düşmesine neden olarak kapıdan çıktı. 2. HAFTA

10 Şimdi duygunuz ne olur? Birkaç dakika sonra kadının çocuğunun hastaneye kaldırıldığını öğrendiniz. 2. HAFTA

11 Şu halde duygunuz ne olur?
Sevdiğiniz bir arkadaşınız doğum gününüzün olduğu gün sizinle buluşmaya elinde bir hediye paketiyle geliyor. 2. HAFTA

12 Şimdi duygunuz ne olur? Daha sonra bu hediye paketinin sizin için değil eşi için alındığını öğreniyorsunuz. 2. HAFTA

13 DUYGU SÖZCÜĞÜ LATİNCE HAREKET ( EMOTE ) ANLAMINA GELİR
Duygular harekete geçmemizi sağlayan temel öğelerdir. Duyguların genel işlevi doğaya ve topluma uyumu böylece yaşamın devamını sağlamaktır. Temel ihtiyaçların karşılanıp karşılanmaması çeşitli duyguların doğmasına yol açar. Bunlar kişinin yaşama bağlanma biçimini belirler. 2. HAFTA

14 DUYGULARIN İFADE EDİLMESİ ÖNEMLİDİR
Duyguların uzun süre denetim altına alınması (bastırılması) bunların daha sonra çarpıtılmış olarak ortaya çıkmasına neden olabilir. Duygular bütün insanlarda aynıdır. Ancak ifade ediliş biçimi kişilere göre farklılık gösterir. . 2. HAFTA

15 DUYGU DÜŞÜNCE DAVRANIŞ

16 ALGI ALGILARIMIZ ÖZNELDİR.
Algıladığımız uyarıcının ve bizim özelliklerimizin etkileşimi ile oluşur.

17

18

19 SENİNLE İLGİLİ HER ŞEY BAŞKALARININ BİLDİĞİ KENDİNİZCE BİLİNENLER
KENDİNİZCE BİLİNMEYENLER SENİNLE İLGİLİ HER ŞEY BAŞKALARININ BİLMEDİĞİ

20 Kendİnİ TanIma Penceresİ
BENİM BİLDİKLERİM BENİM BİLMEDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

21 Kendİnİ TanIma Penceresİ
BENİM BİLDİKLERİM BENİM BİLMEDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

22 Kendİnİ TanIma Penceresİ
BENİM BİLMEDİKLERİM BENİM BİLDİKLERİM AÇIK KÖR GİZLİ BİLİNMİYEN BAŞKALARINCA BİLİNENLER BAŞKALARINCA BİLİNMEYENLER

23 İLETİŞİMLERİMİZDE KULLANDIGIMIZ İKİ DİL VARDIR
SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM-BEDEN DİLİ

24 YÜZ YÜZE İLETİŞİMLERİMİZDE
% 10 KELİMELERLE, % 30 SES TONU İLE % 60 BEDEN DİLİ İLE İLETİŞİME GİRMEKTEYİZ. “Bir bakış bir bakışa neler neler anlatır, Bir bakış bir bakışı saatlerce ağlatır”

25 BEDEN DİLİ İNSANIK TARİHİ AÇISINDAN EN ESKİ İLETİŞİM ARACIMIZDIR

26 Sözsüz iletişimin özellikleri
Etkilidir Duyguları belirtir Çift anlamlı iletişime yöneltebilir Belirsizdir bu nedenle yoruma açıktır.

27 Beden Dilinin Öğeleri Beden Duruşu Mimikler Başın Kullanımı Oturmak İçin Seçilen Yer Giyim Bakım Ve Makyaj Jestler Göz Teması Ayakların Kullanımı Oturma Biçimi Kullanılan Aksesuarlar Mesafe

28 Kişisel mesafe anlam taşIR
MAHREM MESAFE CM YE KADAR SAMİMİ MESAFE CM SOSYAL MESAFE 80CM-2 METRE GENELTOPLUMA AÇIK MESAFE 2METRE VE ÜSTÜ

29 ”Ya olduğun gİbİ görün ya da göründüğün gİbİ ol”
”Ya olduğun gİbİ görün ya da göründüğün gİbİ ol” Mevlana ETKİLİ BİR İLETİŞİM İÇİN, DİLİMİZİN SÖYLEDİĞİ İLE BEDENİMİZİN SÖYLEDİĞİ AYNI OLMALIDIR.

30 Karşımızdaki kişinin olası tüm davranışları

31 Onaylanan Davranışlar Onaylanmayan Davranışlar
Onay çizgisi Onaylanmayan Davranışlar

32 SORUN YOK Sorun benim Sorun karşımdaki kişinin Kabul edilenler
Onaylanan davranışlar Onaylanmayan Davranışlar Sorun karşımdaki kişinin SORUN YOK Kabul edilenler Kabul edilmeyenler Sorun benim

33 SORUN BENDE SORUN YOK SORUN KARŞIMDAKİ KİŞİDE Onaylanan davranışlar
Yardım becerileri SORUN YOK Onaylanan davranışlar Onaylanmayan Davranışlar Yüzleşme becerileri

34 İNSANLARI OLDUKLARI GİBİ KABUL EDELİM DEĞİŞTİRMEYE ÇALIŞMAYALIM FARKLI OLSAK BİLE KENDİMİZ OLMANIN MUTLULUĞUNU YAŞAYALIM

35 Onaylanan DavranIşlar
Zihinsel Onay Duygusal Onay Onaylanan DavranIşlar ONAYLANMAYAN DAVRANIŞLAR

36 İletişimde Engeller Ağlamayı kes git yüzünü yıka,
ÖRNEK Emir Vermek , Yönlendirmek Ağlamayı kes git yüzünü yıka, benimle böyle konuşma, Kalk televizyonun karşısından, odana git. Uyarmak Gözdağı vermek Sus, bir daha seni getirmem, Bir kelime daha söylersen seni dışarı atarım Dediğimi yapmazsan seni pişman ederim Ahlak Dersi Vermek İki kişi konuşurken araya girmek ayıptır Büyüklerine her zaman saygılı olmalısın Uslu çocuk olmalısın Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Kendini ezdirme, sen de karşılık ver Sen de git müdüre söyle Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Eğer düzenli ve tertipli olursan başarılı da olursun Başkaları ile nasıl geçineceğini öğrenmelisin Çocukken sorumlu olmayı öğrenirsen büyüyünce de sorumlu davranırsın.

37 İletişimde Engeller ENGEL ÖRNEK Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Kocaman kız oldun, hala odanı toplamayı öğrenemedin Bu çok çocukça bir davranış Doğru düşünmüyorsun, çok yanılıyorsun Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak Resmin çok güzel olmuş, geleceğin sanatçısı olacaksın Çok akıllısın İyi şeyler yapacak yeteneğin var. Ad takmak, alay etmek Şu haline bak, palyaço gibisin, Sen şımarık bir veletsin, Tamam bebecik Sivri zekalı Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Aslında derse girmemek için böyle yapıyorsun. Sen aslında onu kıskanıyorsun. Resim yapmayı sevmediğin için böyle diyorsun.

38 İletişimde Engeller Güven vermek, desteklemek, avutmak
ÖRNEK Güven vermek, desteklemek, avutmak Merak etme, geçer Çok önemli değil, yarın her şeyi unutursun Üzülme, herkesin başına gelir Ben de senin gibi olurdum Soru sormak, sınamak, sorgulamak, Sen ne dedin? Verecek cevabın yok muydu? Ne zamandan beri böyle düşünüyorsun Arkadaşların ne dedi Öğretmenin ne yaptı Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak,sözünden dönmek. Bırak ağlamayı, evi sel basacak, Gel ben sana bir masal anlatayım Bu konuyu yemekte konuşmayalım Bak ben sana ne vereceğim, gel al Bir başka kişiyle karşılaştırmak, Ahmet senden küçük ama her şeyi yapıyor. Ağabeyin gibi olsana sende Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek. Bir daha elimi bırakacak mısın? Söyle bırakacak mısın? Saat kaç? İnsan bu saate kadar gecikeceğini haber vermez mi?

39 İletişimde Engeller Emir Vermek , Yönlendirmek
SONUCU Emir Vermek , Yönlendirmek Kişide korku ya da aktif direnç yaratabilir. söylenenin tersini denemeye davet eder,isyankar davranışa ya da misillemeye yol açabilir, kişiye kendini önemsiz hissettirebilir Uyarmak Gözdağı vermek Kişide korku ve boyun eğme yaratabilir, söz konusu sonucun olup olmayacağını denemeye yol çar, gücenme, kızgınlık isyankarlığa neden olur, kendine saygı duyulmadığını düşünür Ahlak Dersi Vermek suçluluk duyguları yaratır, kişinin durumunu daha şiddetle savunmasına neden olur, sorumluluk duygusuna güvenilmediğini düşündürtür, onun değerlerinin önemli olmadığını hissettirir Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Kişiye sorununu kendi başına çözemeyeceğini düşündüğümüzü gösterir, kişide sorunun kendi yetenekleri ile çözmesine engel olur, bağımlılık ya da direnç yaratır Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Kişide savunucu tutumu ve karşı koymayı kışkırtır, kişinin ilişkiyi kesmesine neden olur, bıkkınlık ve nefret uyandırabilir

40 İletişimde Engeller ENGEL SONUCU Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Çoğunlukla çocuklar bunları gerçek algılar. Benlik saygısını aşındırır ve karşı eleştiriyi kışkırtır Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak kendinden beklenenin fazla olduğunu düşündürür,istenen davranışı yaptırtmak için kullanılan bir manivela gibi algılayabilir, Kişinin düşüncesi ile övgü farklı ise kızgınlık ve kaygı yaratabilir, alışkanlık yapar, yokluğu eleştiri olarak algılanabilir Ad takmak, alay etmek Kişiye kendini değersiz hissetmesi, sevilmediği kanısına varmasına yol açabilir,genellikle karşılık vermeye iter, çocuğun özüne saygısını olumsuz etkileyebilir Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Tehdit edici, tedirgin edici olabilir ve başarısızlık duygusu uyandırabilir. Kişi kendini korumasız ve köseye sıkıştırılmış hisseder

41 İletişimde Engeller Güven vermek, desteklemek, avutmak
SONUCU Güven vermek, desteklemek, avutmak Kişinin kendini anlaşılmaz hissetmesine neden olur. Kızgınlık duyguları uyandırır, kişi genellikle mesajı kendimi kötü hissetmem yanlış biçiminde algılar Soru sormak, sınamak, sorgulamak, kaçamak yapmaya, yalana yol açar, korku ve kaygı yaratabilir, konuşma özgürlüğünü sınırlar, kişi sorulara yanıt vermekten kendi sorununu gözden kaçırır Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak, sözünden dönmek. Kişiye sorunlarının önemsiz, saçma sapan olduğunu düşündürür, kendisi ile ilgilenilmediğini, saygı duyulmadığını düşündürür, güven duygusunu yok eder Bir başka kişiyle karşılaştırmak, özüne saygısını aşındırır, kızgınlık yaratır, karşılaştıran ve karşılaştırılan kişiden uzaklaştırır Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek. anlaşılmadığını, d eğerli olmadığını duyumsatır, kızandan uzaklaştırır

42 İletİşİmde Engeller Emir Vermek , Yönlendirmek Uyarmak Gözdağı vermek
Ahlak Dersi Vermek Öğüt Vermek Çözüm ve Öneri Getirmek Öğretmek, Söylev Vermek, Mantıklı Düşünceler Önermek Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak Övmek, olumlu değerlendirmeler yapmak,aynı düşüncede olmak Ad takmak, alay etmek Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak Güven vermek, desteklemek, avutmak Soru sormak, sınamak, sorgulamak, Oyalamak, şakacı davranmak, konuyu saptırmak,sözünden dönmek. Bir başkasıyla karşılaştırmak, Kızgınlık duygusunu birincil duygu olarak göstermek

43 İLETİŞİMİ GÜÇLEŞTİRENLER
TOPLUMSAL BEKLENTİLER Elalem ne der GENELLEMELER Bu ülkede her şey kötü!  Kadınlar yufka yüreklidir YAYGIN TUTUMLAR Ankaralılar resmiyeti sever Biz adam olmayız NEDEN SONUÇ İLİŞKİLERİNDE HATA Senin yüzünden elimi kestim Beni hasta ettiniz

44 NASIL DİNLİYORUZ? Kabul ederek mi? Ret ederek mi? Yok sayarak mı?

45 DİNLEME EDİLGİN Sessiz dinleme Hıhı, Anlıyorum, Evet ,
Biraz daha açıklar mısın? gibi tepkilerle sürer ETKİN Gelen mesajın çözümlenerek geri iletilmesidir. Mesaj “Yemek ne zaman hazır olur?” Çözümleme : Acıkmış Geri ileti “Çok acıkmışsın” gibi sürer

46 ETKİN DİNLEMENİN ÖN KOŞULLARI
Herkesin sorununu çözebilecek yetenekte olduğunu kabul etmek ve ona güvenmek Karşımızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini kabul etmek Duyguların anlık ve geçici olduğunu bilmek Sorunu çözmesi için yardım etmeye istekli olmak ve bunun için zaman ayırmak Empati yapmak, sorunu sahiplenmemek

47 KENDİMİZİ DİNLETMEK İÇİN NASIL KONUŞMALIYIZ?
Sen Dili Ben Dili Kişiliğe yöneliktir Kişi değerlendirildiğini hisseder Benlik saygısını yok eder Öfke ve nefret duyguları oluşturur Çekingen ya da saldırgan insan yaratır. Davranışa yöneliktir Söyleyen kişi ile ilgili bilgi verir Benlik saygısını olumlu etkiler Sorunlu olana yardım isteği doğurur Atılgan insan yaratır.

48 BEN DİLİNİN ETKİSİ Ben dili etkilidir, çünkü;
Karşımızdaki kişiyi değerlendirmez Sadece kendimiz hakkında gerçek bir bilgi verir

49 Ben Dİlİ Cümlelerİnİn Özellİklerİ
Davranış yargısız tanımlanmalı Somut etki belirtilmeli Duygu ifade edilmeli DAVRANIŞ SOMUT ETKİ DUYGU

50 KIzgInlIğImIzI tanIyalIm
Kızmak kolaydır. Ama doğru zamanda, doğru insana, doğru şekilde kızmak, işte önemli olan budur. ARİSTO Bizi kızdıran davranışlar neler? Yazalım ve bunlara ben dili ile cevap verelim.

51 Ne Yapmazsak Ben Dİlİ Cümlelerİ Etkİsİz Olur?
Etkin dinleme yapılmıyorsa Yaşanan duygu şiddetinde ileti verilmiyorsa Güç ve otoriteye sık başvuruluyorsa Çözüm öneriliyorsa Ben mesajına direnç varsa ve vites değiştirmiyorsak

52 Güç nedİr? Kuvvet Zorluk

53 GÜCE KARŞI TEPKİLER BOYUN EĞMEK BAŞKA GÜÇ OYUNU İLE TIRMANDIRMAK
OYUNU NÖTÜRLEMEK İŞBİRLİĞİ İLE ÇÖZÜM BULMAK

54 7 GÜÇ KAYNAĞI DENGE TUTKU KONTROL SEVGİ İLETİŞİM
BİLGİ (Bilim, Sezgi,Tarih,Vizyon) ERDEM

55 değerler

56 Çatışma çözme yöntemleri Kazan-Kaybet Yöntemleri Baskıcı yöntem
(Y I) Kazan Ödün veren yöntem Kaybet (Y II) Kaybeden Yok Yöntemleri Demokratik yöntem Kaybeden yok (Y III)

57 Baskıcı yöntem (Yöntem I)
Bu yöntemde Güç kullanarak çatışma kazanılır. Diğer taraf kaybeder ve mutsuz olur. Dikey bir ilişki vardır. Çatışma çözümünde güçsüz etkisizdir. Bu nedenle sorumluluk duygusu ve iç denetim gelişmez. Sürekli izleme gerektirir.Güç karşı tarafta ilişkiyi iyice bozan baş etme yöntemlerini oluşturur. Duygular olumsuzdur.

58 Ödün veren yöntem (Yöntem II)
Bu yöntemde bir çatışma çıkıncaya olay büyümesin diye davranış görmezden gelinir ya da dayatmaya direnilmez. Karşı tarafın dediğini kabul eder ancak kaybettiğini hisseder ve mutsuz olur. Dikey bir ilişki vardır. Her istediğini elde eden tarafta iç denetim ve sorumluluk duygusu gelişmez. Dangalak ,anlayışsız, bencil ve işbirliğinden yoksun olur. Sürekli kaybeden tarafta ötekine karşı olumsuz duygular oluşur ve güçle baş etme yöntemleri geliştirir

59 Demokratik yöntem (Yöntem III) Kaybeden Yok Yöntemi
Her iki taraf birbirlerinin haklarına, gereksinimlerine saygı duyar. Çatışma durumunda her iki tarafa da uygun gelebilecek bir çözüme birlikte karar verip uygularlar. Hiç kimse kaybetmez, herkes kazanır ve mutlu olur. Eşit ve yatay bir ilişki vardır. Karşı tarafta saygı duyulduğu ve düşüncesine önem verildiği için Güven duygusu gelişir. Kimse kaybetmediği için nefretin yerini sevgi alır. Yakınlık oluşur. Demokratik bir yaşam felsefesi hayata geçirilmiş olur.

60 YÖNTEM III’ü KULLANABİLMEK İÇİN ALT YAPI
Kabul İlişkide kişilerin eşitliğini sağlama Etkin dinleme Ben dili Beyin fırtınası becerisi Güç kullanılmayacağına güven

61 YÖNTEM III ALTI BASAMAKTAN OLUŞUR
Sorunu tanımlama Olası çözüm seçenekleri üretme Seçenekleri değerlendirme Seçeneklerden herkese en uygun olana karar verme Kararın nasıl uygulanacağını belirleme Çözümün başarısını değerlendirme

62 ÖZET ( Olmazsa olmazlarImIz)
Kendini tanıma, duyguları fark etme Herkesin eşit olduğunu kabul etme İnsanları oldukları gibi kabul etme Somut etki yok ise sorunu sahiplenmeme Etkin dinleme Rahatsızlıkları ben dili ile ifade etme Çözümü ya da ne yapacağını söylememe Çatışmalarda “KAZANAN KAYBEDEN YOK” yöntemini kullanma

63 Sonuç olarak; İnsanlar da ülkelere benziyor sınırları var yüzölçümleri yasaları var bayrakları, ilkeleri. kimi dağlık bir arazidir, kimi kıraç, kimi bereketli… kimi dardır, kimi engin göz alabildiğine, kiminin sınırından, sıkı pasaport denetimiyle girilebilir

64 elini kolunu sallayarak varabileceği son nokta
girersin kiminden içeri. sonuçta ne küçümse insanları derim kızım ne de önemse gereğinden çok ama anlamaya çalış nedir sınırlarının varabileceği son nokta nedir ve ne kadar genişleyebilir yüzölçümleri… Ataol Behramoğlu

65 SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE DANIŞMANI
BaşarI dİleklerİmle SİMURG KİŞİSEL GELİŞİM VE PSİKOLOJİK DANIŞMA MERKEZİ ZİGBURG CAD.NO:7/1 SELÇUK İZMİR SEMA KÖSEOĞLU UZMAN PSİKOLOJİK DANIŞMAN AİLE DANIŞMANI