YAŞAMIN SONUNDA YAŞANAN ETİK İKİLEMLER

... konulu sunumlar: "YAŞAMIN SONUNDA YAŞANAN ETİK İKİLEMLER"— Sunum transkripti:

1 YAŞAMIN SONUNDA YAŞANAN ETİK İKİLEMLER
Yrd.Doç.Dr. Mehmet KARATAŞ Tıp Tarihi ve Etik AD

2 Ötanazi CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) DNR (Do Not Resuscitate) Boşuna Tedavi (futility)

3 Ölümün Tanımı Geri dönüşümsüz bilinç kaybı, spontan solunum ile kalp atımının birlikte kaybolması ölümü tanımlar Tıbbi açıdan ölümün tanımlanması için beyin hücrelerinin ölümü gerekli ve yeterlidir Tüm ölümlerde beyin ölümü gerçekleşir

4 Beyin Ölümüne Neden Olabilecek Sebepler
Akut miyokard infarktüsü, bradikardiler, taşiaritmiler, hipotermi, hipertermi, anaflaksi, serebral ataklar, anestezi, travma, elektrik çarpması, yıldırım çarpması, suda boğulmalar, elektrolit denge bozuklukları, renal yetmezlik, toksik nedenler Yaşlılık Kronik hastalıklar vb.

5 Beyin Ölümünün Tespiti
EEG (Electro Encephalogram) Anjiografi

6 Beyin Ölümünün Tespiti
Kornea Pupilla Okülo-vestibüler refleks

7 Beyin Ölümü Korteks (üst beyin) ölümü: Işık refleksi var, bilinç ve hisler yok, gözler açık objeleri takip ederler, on yıldan fazla yaşayabilirler Beyin sapı (alt beyin) ölümü: Işık refleksi yok, bilinç ve hisler yok, gözler kapalı, spontan solunum yok

8 Ölümün Tespiti Anestezist Nörolog Beyin Cerrahı Kardiyolog

9 Etik İkilem Yaşanan Vakalar
Onkoloji hastaları Terminal dönemdeki kronik hastalıklar Psikiyatrik hastalıklar Yaşlılar Konjenital anomaliler

10 VAKA 1: A Akciğer kanseri Diyabetik Hipertansif Hemotoraks
Kafa içine kanama Ekstremitelerde kırık Şuur kapalı

11 CPR: Cardiopulmonary Resuscitation
Temel Yaşam Desteği İleri Yaşam Desteği

12

13 DNR: Do Not Resuscitate
18 yaş altı olmayacak Kadın ise gebe olmayacak Tedavisi olmayan terminal dönem kronik bir hastalık olacak İki şahit huzurunda onam

14 ÖTANAZİ: Yunanca kolay, rahat ölüm
Aktif ötanazi Pasif ötanazi

15 Dünyada Ötanazi Uygulaması
’da Hollanda hükümeti, ölümcül hastalıklara yakalanan bebeklerin acılarının dindirilmesi amacıyla doktorlar tarafından aşırı dozda morfin verilerek yaşamlarının sonlandırılabileceğine karar verdi Sunday Times

16 VAKA 2: Dr. Chabot (Hollandalı Psikiyatr) davası
Hasta B. 50 yaşında Evliliği problemli ve iki oğlu var 1986‘ da büyük oğlu intihar etmiş Bir dönem psikiyatrik tedavi görmüş 1988‘ de babasını kaybetmiş Küçük oğlunu alıp kocasını terk etmiş 1990 sonunda bir trafik kazası nedeniyle küçük oğlunu hastaneye yatırmış, fakat çocuğun kanser olduğu ortaya çıkmış. 1991’de küçük oğlu da ölmüş

17 Dr. CHABOT davası B. intihara teşebbüs etmiş, fakat başarısız olmuş. Tekrar intihar etmek için intihar yöntemlerini araştırmış, bir daha başarısız olduğunda istemediği halde bir akıl hastanesine kapatılacağını düşünerek, intihara girişmekten çekinmiş. B. İstemli Ötanazi Birliği‘ne başvurmuş ve ölme isteğini dile getirmiştir.

18 Dr. CHABOT davası Dr. Chabot‘a Tıp Disiplin Divanı tarafından tıp mesleğine güveni sarstığı için uyarı cezası verilmiştir. Yüksek Mahkeme, acısı somatik kökenli olmayan ve ölümcül olmayan hastalara da hekim yardımlı intiharı tanımıştır. Dr. Chabot‘a ceza verilmemiştir.

19 VAKA 3: Trisomi 18 (Edwards sendromu) (1\6000)
Prematüre doğum Apne Kardiyak (VSD), GİS, renal anomali Mikrosefali, mikrognati, kulaklarda yapısal anomali, deforme el, küçük boy, yüzde asimetri %30’u bir ay, %90’ı bir yıl sonunda kaybedilir

20 Edwards sendromu

21 Opodyme

22 Yasal Dayanak Uluslararası belgeler Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Hasta Hakları Yönetmeliği Türk Ceza Kanunu TTB Hekimlik Meslek Etiği Kuralları

23 Temel Etik İlkeler Özerklik Yararlılık Zarar Vermeme Adalet

24 Kaynaklar F. Başak ÇAKMAK/Bilal GÜNENÇ, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, çeviri Tolga GÜVEN, Marmara Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik AD ders notları Gürkan SERT, Hasta Hakları Robert M VEATCH, Medical Ethics Emine ATABEK, Mebrure DEĞER, Tıbbi Deontoloji Konuları Hasta Hakları Yönetmeliği, 1998 Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik, 2011 Çağlar Boyu Tıp, Roche Yayınları