KEMOTERAPÖTİKLER.

... konulu sunumlar: "KEMOTERAPÖTİKLER."— Sunum transkripti:

1 KEMOTERAPÖTİKLER

2 KEMOTERAPİ NEDİR?

3 GENEL ANLAMIYLA; VÜCUDU SARAN MİKROORGANİZMALARI , KONAKÇIYA ZARAR VERMEDEN ÖLDÜREN , VEYA GELİŞMELERİNİ DURDURAN , İLAÇLARLA YAPILAN TEDAVİ ŞEKLİNE KEMOTERAPİ DENİR.

4 ANTİBİYOTİK NE DEMEKTİR?

5 MİKROORGANİZMALARIN GELİŞMESİNİ ÖNLEYEN YA DA ONLARI ÖLDÜREN KİMYASAL MADDELERDİR.

6 REZİSTANS? BAKTERİLERİN İLACA GÖSTERDİKLERİ DİRENCE VERİLEN ADDIR.
3 ŞEKLİ VARDIR: DOĞAL REZİSTANS KAZANILMIŞ REZİSTANS ÇAPRAZ REZİSTANS

7 Bakteriler geliştirdikleri direnci diğer bakterilere aktarırlar
Bakteriler geliştirdikleri direnci diğer bakterilere aktarırlar.Böylece diğer bakterilerin hayatta kalabilmesi için ilgili genleri bir köprü vasıtasıyla diğer bireylere iletirler. Öğretmen Bakteriler Görev Başında!!!!

8 ÖZETLERSEK; Bakteriler, antibiyotiklere direnç gösterebilmek için kendi genetik yapılarını değiştirebilirler. Genetik yapısını değiştirerek direnç göstermeyi başaran bir bakteri, değişimi sağlayan genleri -kendi türünden olsun olmasın- diğer bakterilere geçirebilmektedir. Bunu yapabilmek için iki bakteri arasında bir köprü oluşur ve ilgili gen birinden diğerine iletilir.

9 2.BİR YÖNTEMLERİ DAHA VAR!!!!
İkinci yöntem ise bir bakterinin halka şeklindeki DNAsını ortama bırakması ve diğerlerinin bunu alarak kendi genetik şifrelerine katmalarıdır. Halka şeklindeki bu DNA parçalarına plazmid adı verilmektedir. Burada tek bir plazmidle bakterinin birden fazla antibiyotiğe direnç geliştirmesi mümkündür. Bakterilerin kullandığı bu yöntem tıp çevrelerince en çok korkulan yöntemdir ve bu, hastalıkların önüne geçilmesini sürekli olarak engellemektedir. Geliştirilen antibiyotik ile ortadan kaldırılması umut edilen bir hastalık, bakterinin yapısını değiştirmesi nedeni ile yeni bir şekil almakta ve durdurulamamaktadır.

10 Yanlış antibiyotik kullanımının beraberinde getirdiği direnç oluşumu nelere yol açıyor?
Antibiyotiklere direnç gelişmesi sonucunda ilaçlar (antibiyotikler) etkisiz kalıyor. Dolayısıyla bu dirençli bakteriler oluşan enfeksiyonların tedavisinde ilaçların yetersiz kalması ve buna bağlı ölüm oranlarının, hastalıktan doğan marazların artması, Hastanede tedavi başarısızlıkları nedeniyle yatış sürelerinin uzaması, Dolayısıyla tedavi maliyetlerinin ve tedavi başarısızlığına bağlı komplikasyonların artması gibi birçok sorun ortaya çıkıyor.

11 Tedavi süresini ne kadar uzatıyor?
En az 1 hafta ile 10 gün arasında uzatır. Direnç oluşması hem toplumda hem de hastanede önemli. Ama hastanede çok daha önemli. Toplumdaki enfeksiyonlarda direnç problemini bir şekilde çözebiliyoruz. Hastanelerde mevcut bütün antibiyotiklere dirençli bakteriler var. Kullandığımız tüm antibiyotiklere dirençli. Onlarda çaresiz kalıyoruz.

12 Tüm ilaç tüketimi arasında antibiyotikler kaçıncı sırada yer alıyor?
Son 6 yıldır hep birinci sırada. Bilinçsiz ve denetimsiz kullanımından kaynaklanıyor. Oysa Avrupa ülkelerinde dördüncü, beşinci sıradadır.

13 Antibiyotiklere harcanan para ne kadar?
Türkiye`de yıllık ilaç masrafı toplamda 4,5 milyar dolar. Bunun yaklaşık yüzde `i antibiyotik. Yani yaklaşık 1 milyar dolar civarında antibiyotiklere harcandığını söyleyebiliriz

14 Doğru ve akılcı antibiyotik kullanımında hem doktora hem de hastaya ne gibi görevler düşüyor?
Antibiyotiklerin en çok suistimal edildiği hastalık grubu solunum yolu enfeksiyonları. Antibiyotikler her enfeksiyonda kullanılmaz. Bu konuda hekimler arasında da hata yapanlar var. Örneğin;En sık görülen enfeksiyonlar olan solunum yolu enfeksiyonlarının yüzde `i virüslerden oluşur. Antibiyotik verildiğinde, yüzde 60 oranında antibiyotik gereksiz kullanılmış oluyor.

15 Antibiyotikler neden etkisiz kalıyorlar?
Sadece bakterilere karşı etkili oldukları halde, virüslerin yol açtığı ya da bakterilerden kaynaklanmayan diğer yaygın hastalıklarda (nezle, soğuk algınlığı, grip vs.) kullanılması Doktorların, farklı enfeksiyonlara cevap veren farklı antibiyotikler yerine sık sık "genel etkili" antibiyotik reçete ederek yanlış kullanımı yaygınlaştırmaları Hastanın antibiyotiği doktorun tavsiye ettiği şekilde ve sürede kullanmaması, dolayısıyla tedavinin yetersizleşmesi, uzaması ya da tekrarlaması

16 ANTİMİKROBİK SPEKTRUM
Belirli bir kemoterapötiğe duyarlı olan mikroorganizma türlerinin tümüne o ilacın antimikrobik spektrumu denir.

17 ANTİBAKTERİYEL İLAÇLAR
1-Bakteri Hücre Duvarının Sentezini İnhibe Edenler 2-Hücre İçinde Protein Sentezini İnhibe Edenler 3-Genetik Materyal İçinde DNA Sentezinin veya DNA Kontrolü Altında Yapılan mRNA Sentezinin Bozulmasına Neden Olanlar 4-İntermediyer Metabolizmayı Bozanlar 5-Stoplazma Membranının Permeabilitesini Artıranlar

18 1-Bakteri Hücre Duvarının Sentezini İnhibe Edenler
PENİSİLİNLER SEFALOSPORİNLER VANKOMİSİN

19 PENİSİLİN TÜRLERİ 1-Penisilinaza ve Aside Duyarlı,Kısa Etkili Penisilinler Penisilin-G(Benzyl Penisilin)bu gruptadır.

20 2-Aside Dayanıklı Penisilinler
Aside dayanıklı olduklarından mide asidinden etkilenmezler. Örnek:Pen-os,Longatren 3-Penisilinaza dayanıklı penisilinler Örnek:Metisilin,diclocil

21 Prokain+Penisilin-G = Benzatin+PenisilinG= PENADUR,DEPOSİLİN
4-Depo Penisilinler:Penisilin-G’nin etkisi kısa sürdüğünden tedavide Benzatin ve Prokain ile kombine edilirler. Prokain+Penisilin-G = Benzatin+PenisilinG= PENADUR,DEPOSİLİN

22 5-Geniş Spektrumlu Penisilinler Alfasilin,Amoksisilin,Ampisilin
5-Geniş Spektrumlu Penisilinler Alfasilin,Amoksisilin,Ampisilin !Penisilinaza dayanıklı değillerdir. AMPİSİLİN AMOKSİSİLİN

23 6-Beta-Laktamaz Enzim İnhibitörleri ile kombine Penisilinler Klavulanik Asid+Amoksisilin= Augmentin,Klamoks

24 Sulbaktam+Ampisilin=
Alfasid Duocid Combicid

25 SEFALOSPORİNLER Cephalosporium türü mantar kültürlerinden elde edilmişlerdir. Zayıf aside ve beta-laktamazlara oldukça dayanıklıdırlar. Penisilinlere dirençli streptokok ve stafilokok enfeksiyonları, Cerrahi girişim nedeniyle gelişebilecek bakteri enfeksiyonlarına karşı proflaksi amacıyla, H.inflüenzadan ileri gelen menenjitlerde Pnömonide tercih edilen ilaçlardır.

26 SEFALOSPORİN GRUBUNDAN BAZI İLAÇ ÖRNEKLERİ

27 Terapötik Kategori > Antibiyotikler
Form:FlakonEtkin Madde:Sefazolin Sodyum (500mg ) TicariŞekil:500mg IM Flakon Endikasyonları:ÜSYE ,ASYE İdrar Yolları Enfeksiyonları Post-op Sonrası Kullanım Cerrahi Profilaksi

28 VANKOMİSİN EndikasyonlarıVankomisin metisiline dirençli (ß-laktamazlara dirençli) stafilokokların neden olduğu ciddi enfeksiyonların tedavisinde kullanılır. Vankomisin, antimikrobiyal ilaçlara rezistans gösteren Gram pozitif mikroorganizmaların neden olduğu şiddetli enfeksiyonların tedavisinde ve penisilin ve sefalosporinlere alerjisi olduğu bilinen hastalarda endikedir.

29 2-Hücre İçinde Protein Sentezini İnhibe Edenler
AMİNOGLİKOZİDLER 1-STREPTOMİSİN Bakteriler bu ilaca çabuk direnç geliştirirler. Tbc.tedavisinde etkilidir.(Rezistans nedeniyle önemleri azalmıştır.) Brucella,veba ve tularemide tetrasiklinlerle kombine edilerek kullanılırlar. Baş ağrısı,bulantı-kusma ve denge duyusu ile ilgili 8.kafa çifti sinirine etki ederek kulak çınlaması ve baş dönmesi yapabilirler.

30 2-GENTAMİSİN Antibakteriyel gücü en yüksek aminoglikozidtir. Bir çok idrar yolu enfeksiyonu ve bakteriyemi durumlarında kullanılırlar..

31 3-KANAMİCİN Özellikle E.coli’den ileri gelen sepsislerde kullanılırlar. 4-NEOMİCİN(NEOLET) Çoğunlukla lokal kullanılan ilaçlardır. Kolon ameliyatlarında hastayı hazırlamak için de kullanılırlar.

32 B-TETRASİKLİNLER En geniş spektrumlu antibiyotiklerdir. Etkileri bakteriyostatik Özellikle kalsiyumdan zengin sütlü yiyecek ve içecekler emilimlerini azaltmaktadır. Kemik dokusuna nüfuz ederler.

33 TETRASİKLİNLERİN KULLANILDIKLARI YERLER:
Bir çok gram(-) ve gram(-) bakterilere Riketsiyalara Klamidyalara Spiroketlere Mycoplazmalara Leptospiralara karşı etkilidirler.

34 1.DERECEDEKİ ENDİKASYONLARI
Kolera,granüloma inguinale Riketsiya enfeksiyonları Trahom,konjonktivit,pelvis içi organların iltihabı Veba,brucella 2.DERECEDEKİ ENDİKASYONLARI Sifiliz,tetanoz,gonore

35 TETRASİKLİNLER 8 YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLARDA VE GEBELERDE KONTRENDİKEDİR!!!
TETRASİKLİNLERİN ÖNEMLİ YAN ETKİLERİ Dişlerde ve kemiklerde renk bozukluğu ?Gebelerde kullanırsak ne olur? Böbrek bozukluğu ?Özellikle süresi dolmuş tetrasiklinlere dikkat!!!!!! Allerjik belirtiler Güneş ışığında cilt reaksiyonları Yeni doğanda ve bebeklerde kafa içi basıncının artmasına bağlı olarak beyin tümörünü taklit eden reversibl bir sendrom gelişebilir.

36 C)KLORAMFENİKOL

37 KLORAMFENİKOLÜN KULLANILDIĞI YERLER:
KEMİCETİNE TerkibiKloramfenikol ÖzellikleriAntibakteriyel Ticari Şekli1g flakon -6cc’lik enjektabl su içeren ampul. 250 mg 24 kapsül. KLORAMFENİKOLÜN KULLANILDIĞI YERLER: Diğer antibiyotiklerin kullanılamadığı önemli hastalıklarda,Örneğin; Hemofilis inflüenza menenjiti Çok ağır seyreden bağırsak enfeksiyonları Tifo’da kullanılır. KESİNLİKLE KULLANILMAZ!!!!! Basit enfeksiyonlar Proflaktik amaçla !!!!!!!!!Lökosit sayısı azalınca ilaç kesilmelidir?

38 KLORAMFENİKOLÜN ÖNEMLİ YAN ETKİLERİ
Kemik iliği depresyonuna bağlı olarak gelişen irreversibl aplastik anemi ölüme neden olabilir. Gri sendrom Gastrointestinal kanal tahrişine bağlı reaksiyonlar Baş ağrısı,ruhsal depresyon oluşturabilir. SORU:Tedavi sırasında neden sık sık lökosit sayımı yapılmalıdır? SORU:Prematüre ve yeni doğanlarda neden kontrendikedir?

39 D)MAKROLİDLER ERİTROMİSİN:

40 ERİTROMİSİN: Oral yolla iyi absorbe edilir. Penisiline dirençli enfeksiyonlarda ve penisiline allerjisi olanlarda penisilin yerine tercih edilirler. Gram(+)mikroorganizmalara etkilidirler. Difteri,şarbon,gazlı gangren ve tetanozda etkilidirler. Yan etkileri oldukça azdır.Hafif mide barsak bozuklukları ve döküntü yapabilirler. Yüksek dozda geçici sağırlık yapabilirler.

41 SORU:Penisiline karşı allerjisi olan bir hastada sefalosporinler mi,yoksa eritromisin mi tercih edilmelidir? WHY?

42 E)LİNKOZAMİDLER Gram(+) ve gram(-) bakterilerin bir kısmına etkilidirler. Dokulara ve vücut sıvılarına iyi nüfuz ederler. Kemik dokusuna da iyi nüfuz ettikleri için artrit,osteomyelit ve mastoiditte yararlı olurlar. En önemli yan etkisi psödomembranöz kolittir.

43 3-Genetik Materyal İçinde DNA Sentezinin veya DNA Kontrolü Altında Yapılan mRNA Sentezinin Bozulmasına Neden Olanlar Bu gruptaki ilaçların büyük bir kısmı memeli hücresinin çekirdeğini de etkilediklerinden sitotoksik ilaçlardır. A)RİFAMPİN Bakteri hücresinde DNA kontrolünde yapılan mRNA sentezini inhibe ederler. TBC.tedavisinde 2.derecede önemli bir ilaçtır. Bu ilaca karşı kolay rezistans gelişmektedir. Karaciğere toksik etkilidir. Hastaların idrar,dışkı,salya,balgam,ter gibi vücut sıvılarını kırmızı-turuncu renge boyayabilir.

44 B)NİTROİMİDAZOLLER Bakteri hücresinde DNA sentezini bozarak güçlü bakterisid etki gösterirler. Osteomyelit,artrit,endokardit,beyin apseleri,menenjit gibi bir çok önemli enfeksiyonda kullanılabilirler. Uzun süre kullanımlarda kemik iliği depresyonu yapabilirler.

45 FormülüTicari Takdim ŞekliHer film tablet, 250 mg ornidazol içerir
FormülüTicari Takdim ŞekliHer film tablet, 250 mg ornidazol içerir.BORNERAL 250 mg film tablet, herbiri 250 mg ornidazol içeren 20 film tabletlik blister ambalajda Nitroimidazol türevi olup protozoal enfeksiyonlarda ve anaerobik enfeksiyonlarda etkin olarak kullanılırlar.

46 4-İntermediyer Metabolizmayı Bozanlar
Bakterinin metabolizması için gerekli bir maddenin sentezini bozan ilaçlardır. A)SULFONAMİDLER ETKİ MEKANİZMASI PABA bakteriler için gerekli bir maddedir. Bu ilaçlar PABA’ya benzerler. Bakteri hücresi ilaç ve PABA arasında ayırım yapamadığı için ikisini de absorbe eder. Sülfonamidi metabolize edemediği için gelişme ve üremesi durur.

47 Endikasyonları:Solunum Yolu Enfeksiyonları: Akut ve kronik bronşit, bronşektazi, pnömoni (Pneumocystis carinii pnömonisi dahil), akut otitis media, sinüzit. Üriner Sistem Enfeksiyonları: Akut ve kronik sistitler, piyelonefrit, üretrit, bakteriyel prostatit, gonokoksik üretrit de dahil her iki cinste de rastlanan genital enfeksiyonlar. Deri ve Yumuşak Doku Enfeksiyonları: Akne, piyoderma, fronkül, abse ve enfekte yaralar. Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonları: Turist diaresi (enteropatojen E.coli’nin sebep olduğu gastroenterit de dahil olmak üzere), tifo ve paratifo, tifo portörlüğü, basilli dizanteri ve kolera. Diğer bakteriyel enfeksiyonlar: Bakton, duyarlı mikroorganizmaların sebep olduğu septisemi, akut ve kronik osteomiyelit, akut Brusellozis, Mycetoma (gerçek mantarlara bağlı olanların dışında) ve Nokardiyozis vakalarında etkilidir. Bakton ayrıca Toxoplazmoz, boğmaca salgınlarının önlenmesi, bazı granülositopenik hasta guruplarında duyarlı gram negatif mikroorganizmalarla oluşan enfeksiyonlara karşı profilaksi; dental ve periodontal enfeksiyonlar; mikroorganizmaların in vitro duyarlı oldukları menenjit vakalarında yararlı olabilir.

48 EN FAZLA KULLANILDIĞI ENFEKSİYONLAR
İdrar yolları enfeksiyonları Solunum yolu enfeksiyonları Toxoplasmozis Ülseratif kolit Trahom ve konjonktivit

49 Sülfonamidler içerisinde en çok kullanılanı; Sulfametaksazol+Trimetopirim= Kotrimoksazol(Backtrim,Septrim) Allerjik reaksiyonlara neden olabilir. İdrar yollarında çökebilirler.

50 FormülüTicari Takdim Şekli:Her 5 ml’de (1 ölçek); Trimetoprim 40 mg Sülfametoksazol 200 mg 20 tabletlik blister ambalajlarda.

51 İNTERMEDİYER METABOLİZMAYI BOZAN DİĞER KEMOTERAPÖTİKLER:
Sulfonlar PAS İzoniazid Etambutol

52 5-Stoplazma Membranının Permeabilitesini Artıranlar
Stoplazma membranının geçirgenliğini artıran ilaçlardır. Bakterisit etkilidirler.

53 SITMA TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR
1-Eritrositlerdeki Parazitleri Etkileyen İlaçlar Eritrositer dönemdeki parazitlerin bölünmesini engellerler. SORU:Sıtma belirtilerini neden geçici olarak keserler? İLAÇ ÖRNEKLERİ ; Kinin,Klorokin,Primetamin

54 2-Hasta Kanındaki Gametositleri ve Karaciğerdeki Parazitleri Etkileyen İlaçlar:
İLAÇ ÖRNEKLERİ; Primakin,Pentakin SORU?Sıtma tedavisinde bu iki grup ilacın birlikte kullanılması neden gereklidir?

55 LEPRA TEDAVİSİNDE KULLANILAN İLAÇLAR:
SULFONLAR Yapıları ve etki mekanizmaları bakımından sulfonamidlere benzer. Bu grubun en çok tercih edilen ilacı DAPSON’dur. Rifampisin ve Klofaziminle kombine edilerek kullanılır. Tedavi 5-10 yıl sürebilir.

56 ANTİMİKOTİK(ANTİFUNGAL) İLAÇLAR
Mantar enfeksiyonlarına karşı kullanılırlar. Tedavi 6 hafta-12 ay arasında devam edebilir.

57 ANTİTÜBERKÜLOZ İLAÇLAR
Tbc tedavisi uzun sürer. Kolay rezistans nedeniyle ilaçlar kombine edilerek kullanılır.

58 İLAÇ ÖRNEKLERİ İZONİAZİD Sadece M.tüberkülosise etkilidir.
Tbc ilaçlarının en kuvvetlisidir. PİRAZİNAMİD Diğer tbc ilaçlarına cevap vermeyen durumlarda kullanılır??????? Çünkü çok önemli yan etkileri vardır. Hepatotoksik etkilidir. Hiperürisemiye neden olabilir???? Ürik asit reabsorbsiyonuna neden olduğu için.

59 PAS Sadece Mycobakterium tübercülosise etkilidir.
Aç karnına alındığında sindirim sistemini tahriş edebileceğinden tok karnına alınmalıdır.

60 ETAMBUTOL Sadece çoğalma dönemindeki mikobakterilere etkilidir.
Yan etkileri azdır. Optik siniri bozmasına bağlı olarak görme keskinliğini azaltabilir.Fakat bu etki reversibldır.

61 Tüberküloz ilaçları toksik etkileri nedeniyle ilaçlara başlamadan önce ve her üç ayda bir karaciğer fonksiyon testi yapılmalıdır.

62 ANTİHELMİNTİK İLAÇLAR
Bu ilaçlar 2 şekilde etki ederler. 1-Helminticid etki 2-Helmintifüj etki Gebelerde kontrendikedirler.