Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması.

... konulu sunumlar: "Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması."— Sunum transkripti:

1 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması 22 Mayıs 2008 - Antalya SALTurk Çalışması

2 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Amaç Türkiye’de günlük tuz alımını saptamak Sodyum alımı ve hipertansiyon ilişkisini araştırmak

3 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Kabul ve Varsayımlar Hipertansiyon prevalans çalışması (PatenT) oranları temel alınarak hipertansiyon oranları, yaş ve cins kotaları belirlendi Türkiye ve bölge temsiliyeti gerekli görülmeyerek planlanmadı

4 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Örneklem Büyüklüğü (14 İl) Nisan 2008’de 14 ilde 1970 kişide tamamlandı Veri giriş ve veri temizliği işlemleri tamamlanarak istatistik analiz çalışmaları başlatıldı

5 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Çalışmaya Alma Ölçütleri TC vatandaşı olan Ziyaret sırasında evde olan ve aynı kaptan yemek yiyen (en fazla 2 kişi) 18 yaş ve üzerinde olan Çalışma hakkında bilgilendirilen ve katılım için sözlü olur veren Tıbbi öykü verebilecek ve 24 saatlik idrar toplama işlemine uyabilecek entellektüel düzeyde olan bireyler

6 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Çalışma Dışı Bırakma Ölçütleri Hamile olan Bilinen kalp yetmezliği olan Bilinen böbrek yetmezliği olan Bilinen kronik karaciğer hastalığı olan Diüretik kullanan Ziyaretten önceki son 24 saatte oruçlu olan İletişim bilgilerini vermek istemeyen bireyler

7 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Çalışma İşlemleri Tıbbi öykü Tuz alımı öyküsü Kan basıncı ölçümü 24 saatlik idrar toplanması Spot idrar alınması

8 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Laboratuvar 24 saatlik idrarda; Sodyum ölçümü Potasyum ölçümü Kalsiyum ölçümü Üre ölçümü Kreatinin ölçümü Spot idrarda Sodyum ölçümü Potasyum ölçümü Kreatinin ölçümü

9 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Cinsiyet Oranları N=1970

10 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Bölge Dağılımları

11 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Eğitim Durumları

12 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Gelir Durumu SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Yok87744,547,0 500 YTL'den az25112,713,560,5 500-1000 YTL47724,225,686,0 1000-1500 YTL1839,39,895,8 1500-2500 YTL663,43,599,4 2500 YTL'den fazla120,6 100,0 Toplam186694,7100,0 Bilinmiyor1045,3 Genel Toplam1970100,0

13 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Sigara SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Hiç içmemiş101951,752,5 Bırakmış30815,615,968,4 İçiyor61331,131,6100,0 Toplam194098,5100,0 Bilinmiyor301,5 Genel Toplam1970100,0

14 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Alkol Kullanımı SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde İçmiyor179991,392,8 İçiyor 1397,17,2100,0 Toplam193898,4100,0 Bilinmiyor321,6 Genel Toplam1970100,0

15 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Böbrek Taş Hastalığı Öyküsü SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Evet1025,25,3 Hayır 181492,194,7100,0 Toplam191697,3100,0 Bilinmiyor542,7 Genel Toplam1970100,0

16 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Diyabet Öyküsü SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Evet1246,36,5 Hayır 178790,793,5100,0 Toplam191197,0100,0 Bilinmiyor593,0 Genel Toplam1970100,0

17 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Yaş, Kan Basıncı (KB), Vücut Kitle İndeksi (VKİ) SayıOrtalamaSDOrtancaMin.Maks. Yaş (yıl)196446,6713,9246,001893 Sistolik KB (mmHg)1933133,9018,30131,5092,00224,50 Diyastolik KB (mmHg)193382,1512,6581,5044,00164,50 Ağırlık (kg)195175,0214,5274,0238140 Boy (cm)1937164,479,22165,0133197 VKİ (kg/m 2 )193727,745,1527,2015,8251,95

18 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Cinsiyet & Kan Basıncı & VKİ CinsiyetSayıOrtalamaSDOrtanca Sistolik KB (mmHg) Erkek931134,1317,00132,0 Kadın1002133,6319,49131,00 Diastolik KB (mmHg) Erkek93182,6911,8682,00 Kadın100281,6413,3381,00 VKİ (kg/m 2 ) Erkek93426,943,9526,79 Kadın100328,495,9627,76

19 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Çalışma Grubu KB Düzeyleri

20 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Hipertansiyon Öyküsü SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Evet33016,817,2 Hayır 159480,982,8100,0 Toplam192497,7100,0 Bilinmiyor462,3 Genel Toplam1970100,0

21 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Antihipertansif İlaç Kullanımı SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde Evet24012,213,0 Hayır 160581,587,0100,0 Toplam184593,7100,0 Bilinmiyor1256,3 Genel Toplam1970100,0

22 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Cinsiyet & Sistolik KB Ortalamalar farkı=0,49 P=0,548

23 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Ortalamalar farkı=1,05 P=0,067 Cinsiyet & Diyastolik KB

24 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Vücut Kitle İndeksi (kg/m 2 )

25 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Cinsiyet & VKİ (kg/m 2 ) Ortalamalar farkı=1,55 P<0,001

26 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Ortalamalar farkı=1,88 P<0,001 Hipertansiyon & VKİ (kg/m 2 )

27 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Öğrenim Durumu & Sistolik KB P<0,001

28 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Öğrenim Durumu & VKİ (kg/m 2 ) P<0,001

29 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 NaCl Alımı CinsiyetSayıOrtalamaSD 24 saatlik NaCl Alımı (gr/gün) Tüm grup176718.048.34 Erkek85719,318,67 Kadın91016,837,86 CinsiyetSayıOrtalamaSD 24 saatlik idrar Na+ (mEq/gün) Tüm grup1767306.7142.1 Erkek857328.4147.5 Kadın910286.2133.7

30 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Cinsiyet & NaCI Alımı (gr/gün) Ortalamalar farkı=2,47 P<0,001

31 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Öğrenim Durumu & NaCI alımı (gr/gün) p=0,002

32 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Bölgeler & NaCI Alımı (gr/gün) Türkiye ortalaması

33 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Hipertansif Hastalar Hipertansiyon Farkındalığı & Tuz Alımı (gram/gün) FarkındalıkSayıOrtalamaSD Evet22416,557,29 Hayır 39518,918,28 P<0,001

34 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Obezite & Kan Basıncı, NaCl Alımı, İdrar Na Atımı VKİSayıOrtalamaSDOrtanca Sistolik KB (mmHg) ≥30 555139,1919,08 136,5 <30 1364131,7217,62 129,5 Diastolik KB (mmHg) ≥30 55585,1313,36 84,5 <30 136481,0112,15 80,5 NaCl Alımı (gr/gün) ≥30 50618,919,12 17,7 <30 124917,698,02 16,3 İdrar Na (mEq/gün) ≥30 506322,94154,91 302,0 <30 1249300,70136,42 278,0

35 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Obezite & İdrar Sodyumu (mEq/gün) Ortalamalar farkı=22,24 P=0,003

36 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 SalTurk ve INTERMAP Çalışması Arch Intern Med. 2006;166:79-87 46,7 49,4 49,0 49,1 Yaş

37 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Arch Intern Med. 2006;166:79-87 SalTurk ve INTERMAP Çalışması VKİ (kg/m 2 )

38 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 SalTurk ve INTERMAP Çalışması İdrar Üre Nitrojeni (g/gün) Arch Intern Med. 2006;166:79-87

39 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Arch Intern Med. 2006;166:79-87 SalTurk ve INTERMAP Çalışması İdrar Potasyum (mEq/gün)

40 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Arch Intern Med. 2006;166:79-87 SalTurk ve INTERMAP Çalışması İdrar Sodyum (mEq/gün)

41 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 İdrar Kalsiyumu SayıOrtalamaSDOrtancaMin.Maks. Kalsiyum İdrar (g/gün)17680,250,170,210,011,38 Kalsiyum İdrar (mmol/gün)17686,294,355,250,1734,50

42 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Tahmin Edilen Protein Alımı SayıOrtalamaSDOrtancaMin.Maks. Tahmin edilen protein alımı (gr/gün) 1768111,6748,39104,285,10448,33 24-h urinary urea N (g/day) 1.21787=24-h urinary total N (g/day) 24-h urinary total N (g/day) 6.25=24-h estimated dietary total protein intake (g/day). Ref: Stamler J et al, for the INTERSALT Cooperative Research GroupCirculation 1996; 94: 1629–1634. National Research Council. Recommended Dietary Allowances, 10th edn. National Academy Press: Washington, DC, 1989.

43 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Tahmin Edilen Protein Alımı (gr/gün) & NaCI Alımı (mEq/gün) Korelasyonu r=0,618 P<0,001

44 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Tahmin Edilen Protein Alımı & Gelir Durumu P<0,001

45 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Tahmin Edilen Protein Alımı & Obezite Ortalamalar farkı=6,52 P=0,010 VKİ<30VKİ>=30

46 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 İdrar Kreatinini, Prediktif Kreatinin, NaCl Alımı SayıOrtalamaSDOrtancaMin.Maks. İdrar Kreatinini [(gr/gün) / Hasta vücut ağırlığı, kg)] 176724,2811,2822,501,48133,33 Prediktif Kreatinin*(mg/gün)19531,290,341,260,393,58 NaCl Alımı (gr/gün)176718,048,3616,710,7696,00 Prediktif Kreatinin Erkek cinsiyet; [28-0,20(age)]BWt Kadın cinsiyet; [23,8-0,17(age)]BWt Ref: Cockcroft DW, Gault MH, Nephron 1976; 16:31--41,

47 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 İdrar kreatinini (gr/gün)/ağırlık (Analiz grubu 1 / 10-40*) SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde <10864,44,9 10-40 154878,687,692,5  40 1336,87,5100,0 Toplam 176789,7100,0 Bilinmiyor20310,3 Genel Toplam1970100,0 * Günlük idrar kreatinin atılımı <10 mg/kg/gün ve  40 mg/kg/gün olanların çıkarıldığı analiz grubu

48 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Analiz Grubu 1 (n=1249) “Predicted” kreatinin/ağırlık 10-40 arasında olanlar Normotansif olanlar ve hipertansiyonu olduğunu bilmeyenler

49 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Analiz Grubu 1 & Cinsiyet Oranları

50 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Analiz Grubu 1 Kan Basıncı Düzeyleri

51 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Analiz Grubu 1 Yaş, Kan Basıncı, Vücut Kitle İndeksi SayıOrtalamaSDMin.Maks. Yaş (yıl)124944,7813,031893 Sistolik KB (mmHg)1249130,6816,0292,0222,0 Diyastolik KB (mmHg)124980,3511,5544,0152,0 Ağırlık (kg)124773,9914,1038135 Boy (cm)1240164,809,23133197 VKİ (kg/m 2 )124027,224,7715,8250,81 İdrar Na+ (mEq/gün)1249302,97132,6054,001632,00 NaCl Alımı (gr/gün) 124917,827,803,1896,00

52 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Model Parametreleri Cinsiyet Yaş (yıl) VKİ (kg/m2) İdrar Sodyum (mEq/gün) VKİ x idrar Na+ İdrar Kreatinin (g/gün) İdrar Üre Nitrojeni (g/gün) İdrar Potasyum (mEq/gün)

53 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Sistolik Kan Basıncı (Regresyon Modeli) BBetaP Sabit96,578<0,001 Cinsiyet-3,356-0,1050,001 Yaş (yıl)0,3230,262<0,001 VKİ (kg/m 2 )0,9080,270<0,001 İdrar Na+ (mEq/gün)0,0440,3600,022 VKİ x İdrar Na+-0,001-0,3370,057 Kreatinin İdrar (g/gün)-1,612-0,0610,074

54 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Diastolik Kan Basıncı (Regresyon Modeli) BBetap Sabit 58,098<0,001 Cinsiyet -1,901-0,082 0,003 Yaş (yıl) 0,2060,232<0,001 VKİ (kg/m 2 ) 0,5440,2240,001 İdrar Na+ (mEq/gün) 0,0270,3120,050 VKİ X İdrar Na+ -0,001-0,3190,077

55 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç VKİ’nde 10 Artış İle Kan Basıncında; Sistolik KB 9,1 mmHg Diastolik KB 5,4 mmHg

56 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç 10 Yıl Yaşlanma İle Kan Basıncında; Sistolik KB 3,2 mmHg Diastolik KB 2,1 mmHg

57 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç Her 100 mEq/gün Sodyum Alımı (~6 gr. Tuz) Kan Basıncında; Sistolik KB 3,5 mmHg Diastolik KB 2,5 mmHg

58 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 İdrar kreatinini (gr/gün)/ağırlık (Analiz grubu 2 / 15-25*) SayıYüzdeGeçerli YüzdeToplam Yüzde <1530415,417,2 15-25 77239,243,760,9  25 69135,139,1100,0 Toplam 176789,7100,0 Bilinmiyor20310,3 Genel Toplam1970100,0 * Günlük idrar kreatinin atılımı <15 mg/kg/gün ve  25 mg/kg/gün olanların çıkarıldığı analiz grubu

59 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Analiz Grubu 2 (n=613) “Predicted” kreatinin/ağırlık 15-25 arasında olanlar Normotansif olanlar ve hipertansiyonu olduğunu bilmeyenler

60 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Sistolik Kan Basıncı (Regresyon Modeli) BBetap Sabit88,897<0,001 Cinsiyet-3,928-0,1150,003 Yaş (yıl)0,3560,265<0,001 VKİ (kg/m 2 )0,9980,2790,002 İdrar Na+ (mEq/gün)0,0820,6100,005 VKİ x İdrar Na-0,002-0,6050,017

61 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Diastolik Kan Basıncı (Regresyon Modeli) BBetap Sabit56,723<0,001 Cinsiyet-2,898-0,118 0,003 Yaş (yıl)0,1700,176<0,001 VKİ (kg/m 2 )0,6770,2650,005 İdrar Sodyum (mEq/gün)0,0490,5100,024 VKİ * idrar Na-0,002-0,5430,038

62 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç (Analiz grubu 2) VKİ’nde 10 Artış İle Kan Basıncında; Sistolik KB 9,98 mmHg Diastolik KB 6,8 mmHg

63 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç (Analiz grubu 2) 10 Yıl Yaşlanma İle Kan Basıncında; Sistolik KB 3,6 mmHg Diastolik KB 1,7 mmHg

64 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Regresyon Analizi Sonuç (Analiz grubu 2) Her 100 mEq/gün Sodyum Alımı (~6 gr. Tuz) Kan Basıncında; Sistolik KB 8,2 mmHg Diastolik KB 4,9 mmHg

65 Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği, 2008 Teşekk ü r Çalışmaya gönüllü olarak katılanlara… Sahada çalışmayı yürüten sağlık ekibine… ve OMEGA ekibine…