Hatice KALKAY YEŞİL Ankara, 29/03/2014

... konulu sunumlar: "Hatice KALKAY YEŞİL Ankara, 29/03/2014"— Sunum transkripti:

1 Hatice KALKAY YEŞİL Ankara, 29/03/2014
Kanserden Korunma Hatice KALKAY YEŞİL Ankara, 29/03/2014

2 Kanser “cancer” İngilizce “yengeç (burcu)”
YENGEÇ düşmanını kıstırdıktan sonra sıkıca tutuyor, yavaş yavaş kemirerek yiyor KANSER de tedavi edilmediği takdirde, insanı giderek zayıflatıp halsiz düşürüyor ve sonunda öldürüyor

3 Kanser Oluşumu Etkenler ile hücrenin anormal çoğalması Normal hücre
Tümörün kan dolaşımı sisteminden beslenmesi Tümörün kan dolaşım sistemi ile diğer organlara hücum etmesi

4 Kanser Nedir? Hücrelerin kontrolsüz ve sürekli çoğalmaları sonucu oluşan, tedavi edilmediğinde yakındaki ve uzaktaki organlara yayılan bir hastalıktır

5 Hangi Organlarda Kanser Olur?
Kanser tek bir organ hastalığı olmayıp, vücuttaki tüm doku ve organlarda gelişebilir

6 tümörler kanser çevre doku geliştikleri yerde ve sınırlı kalanlar
organlara yayılan kötü huylu iyi huylu kanser

7 1/4 Dünyanın her yerinde her 4 kişiden biri yaşamının bir döneminde kanser olmaktadır

8 Kanserin nedenleri değiştirilemez değiştirilebilir

9 Değiştirilemeyen nedenler
yaş cinsiyet ırk genetik yatkınlık

10 Yaş Yaş ilerledikçe; kadınlarda meme kanseri
erkeklerde prostat kanseri riski artmaktadır

11 Cinsiyet kadınlarda Meme Kanseri Rahim-Yumurtalık Kanseri
Mide–Barsak Kanseri Akciğer Kanseri erkeklerde Akciğer Kanseri Prostat Kanseri Mide-Bağırsak Kanseri

12 Irk Beyaz ırka mensup insanlarda deri kanseri görülme sıklığı daha yüksek

13 Kalıtsal faktörler Birinci derece akrabalarında kanser öyküsü olan bireylerde kanser görülme sıklığı diğer insanlara göre daha fazladır Meme kanseri Bağırsak kanseri Prostat kanseri

14 Değiştirilebilir nedenler
çevresel etkenler zararlı alışkanlıklar beslenme alışkanlıkları enfeksiyöz ajanlar kimyasal karsinojenler

15 1 Çevresel Faktörler Güneşin zararlı etkileri (solaryum)
Coğrafi özellikler Hava kirliliği

16 Güneşten korunma Yaz aylarında özellikle saatleri arasında güneşe çıkılmamalıdır Güneşte yanmaktan kaçınılmalı, güneşlenilecekse koruyucu krem ve geniş kenarlı şapka kullanılmalıdır Solaryum tercih edilmemelidir

17 Radyasyon Röntgen gibi radyasyona neden olan etkenlere fazla maruz kalmak Fazla cep telefonu kullanmak!

18 TV ve Bilgisayar Radyolojik tetkikleri ancak doktor tavsiyesi ile yaptırın Bebek ve çocukları televizyon, bilgisayar gibi radyasyon yayan cihazlardan uzak tutun

19 2 Zararlı Alışkanlıklar
Sigara Alkol Sağlıksız cinsel yaşantı Kötü beslenme Uyuşturucu bağımlılığı

20 Sigara Kanserin en önemli nedeni sigaradır
Sigara dumanına maruz kalmak da sigara içmek kadar risklidir

21 Sigara Akciğer kanseri Gırtlak Ağız boşluğu - yemek borusu kanseri
Mide-barsak kanseri Pankreas kanseri Böbrek ve mesane kanseri Meme ve rahim kanseri

22 Pasif sigara içimi Orta derecede sigara içilen bir büroda:
5 sigara içmiş kadar Çok sigara içen birinin oda arkadaşı: 27 sigara içmiş kadar

23 Alkol Çok miktarda ve uzun süreli alkol alımı ağız, yutak gırtlak ve yemek borusu kanserlerini arttırmaktadır

24 3 Beslenme Alışkanlıkları
Yağlı yiyecekler Fazla protein Aşırı et tüketimi Kimyasal katkı maddesi içeren gıdaları fazla tüketmek

25 Şişmanlık kanser riskini artırır
Meme Böbrek Rahim Yemek borusu Barsak

26 Yanlış beslenme Hayvansal gıdaların fazla tüketimi; meme rahim prostat
kalınbarsak-rektum pankreas ve böbrek kanseri riskini artırır

27 Beslenme alışkanlıkları
Kızartmaların fazla tüketimi Sıvı yağ yerine katı yağların tüketimi Kanserden koruyucu yağların kullanılmaması (zeytinyağı gibi…)‏

28 Besinleri pişirme Kızartma, tütsüleme, mangal yerine
Fırında pişirme, haşlama gibi yöntemler

29 Yanlış beslenme Tuz ve salamura gibi tuzlu gıdaların fazla tüketimi mide kanseri riskini arttırmaktadır Turşu, ketçap, hardal, salamura zeytin gibi tuzu fazla olan besinlerden uzak durmalıyız

30 Yanlış beslenme Şekerli gıdaların fazla tüketimi (özellikle çay şekeri) kolon, rektum ve pankreas kanseri riskini arttırmaktadır

31 Yanlış beslenme Hazır gıdalarda bulunan koruyucu katkı maddeleri kanser oluşumunda önemli bir etkiye sahiptir Mide ve yemek borusu kanserleri Salam, sosis, cips, bisküvi gibi…

32 Yanlış beslenme Az posalı beslenme kanser riskini arttırır
Posalı yiyeceklerin tüketimi kalınbarsak kanserlerini önlemektedir

33 Yanlış beslenme İyi koşullarda depolanmayan tahıllar
Kurutulmuş meyveler Peynirde oluşan zararlı küfler yemek borusu ve karaciğer CA

34 Besinleri saklama Besin saklamak için üretilmiş kaplarda (boyalı olmayan cam kaplar gibi), Küf oluşmayacak şekilde Uygun ısıda ve sürede saklamalıyız

35 Koruyucu Besinler Bazı sebzelerin; Lahana Brokoli salatalık maydanoz
biberiye soya fasulyesi Şifalı otlar

36 4 Virüsler Helicobacter Pylori Mide kanseri Hepatit C Virüsü
Karaciğer kanseri Ebstein-Barr Virusü Lenf kanseri Papilloma Virüsü Rahim ağzı kanseri riskini artırır

37 5 Kimyasal Karsinojenler
Katran ve kömürün yanma ürünleri, benzen, asbest, krom vb maddelerle temas Boya sanayi … mesane Plastik sanayi … Karaciğer Böcek öldürücülerden kaçınılmalı, kullanılan ortama belli bir süre girilmemelidir

38 Hareketsiz yaşam Hareketsizlik sağlığımızı birçok yönden olumsuz etkilemektedir Günlük düzenli yapılan aktiviteler kolon, meme ve akciğer kanserine karşı koruyucudur

39 Kanserin nedenleri sigara alkol yanlış beslenme
aşırı güneş ışını-solaryum hareketsiz yaşam bazı virüsler radyasyon kimyasal maddeler çevre kirliliği röntgen genetik ve yaş

40 Tahriş ve yaralama Herhangi bir organın sürekli tahriş olması ilerde kanser oluşumuna yol açabilir Diş etlerini tahriş eden protez Sürekli acı ve sıcak yeme ağız ve dil kanseri

41 Erken tanı Tedavi şansını arttırır Tedaviyi kolaylaştırır
Tedavi giderlerini azaltır Doku ve organ kaybını önler Sakatlık bırakmaz Hayat kurtarır

42 Erken tanıyla tespit edilebilir kanserler
Meme Kanseri Rahim ağzı Kanseri Cilt Kanseri Prostat Kanseri Barsak Kanseri

43 Erken tanı için Kanserin ön belirtilerine karşı dikkatli olun,
Belirli aralıklarla sağlık muayenesi yaptırın, Doktorun isteyeceği tetkikleri yaptırın

44 Belirtiler Vücudumuzda elle hissedilen şişlikler
Siğil ve benlerde belirgin değişiklik

45 Belirtiler Uzun süren, iyileşmeyen yaralar
Yutma güçlüğü veya hazımsızlık

46 Belirtiler Beklenmeyen kanama ve akıntılar
Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük

47 Belirtiler Tuvalet alışkanlıklarında ani değişiklik
Açıklanamayan kilo kaybı

48 Öneriler Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler
Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Beklenmeyen kanama ve akıntılar Meme veya başka organlarda elle hissedilen şişlikler Yutma güçlüğü veya hazımsızlık Siğil ve benlerde belirgin değişiklik Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük

49 Erken Tanı Hayat Kurtarır
Bu değişiklikler görüldüğünde bir hekime başvurmayı ihmal etmeyiniz

50 Tedavi Uygun ve zamanında tedavi ile kanserin birçok türlerinde tedavi imkanı mevcuttur

51 Tedavi yöntemleri cerrahi radyoterapi kemoterapi immünoterapi
hormon tedavisi lazer tedavisi

52 Meme Muayenesi Neden Önemlidir?
Her 10 kadından 1’i hayatlarının herhangi bir döneminde meme kanseri olabilir Her 10 kadından 8’inde lezyon iyi huyludur Her 10 kadından 9’u tümörü kendi kendine bulur Her 10 kadından 95’i erken tanı ve tedavi sayesinde beş yıl sonra yaşıyor olacaktır

53 Meme kanseri tarama Kendi kendine meme muayenesi
20 yaş ve üzeri her ay Klinik muayene 20-40 yaş arası 3 yılda bir 40 yaş üzeri her yıl Mamografi 40 yaşında tarama muayenesi 40-49 yaş 1-2 yılda bir 50 yaş üzeri her yıl MEME MUAYENESİNİ MENSTRÜASYONUN 7 GÜNÜ YAPMAK EN UYGUNU

54 Ne Arayacaksınız ? Ağrı Ele gelecek bir kitle Hassasiyet
Koltuk altı-boyun bölgelerindeki lenf bezi büyümeleri Memeden gelen kan veya kirli akıntı Memede şekil değişikliği Deri değişiklikleri ve gamzeleşme

55 Kaynaklar: M. Aslan, kanserden korunma, sunum Giresun Halk Sağlığı Müdürlüğü, kanser ve kanserden korunma yolları

56 teşekkürler