EDİMSEL (OPERANT) KOŞULLANMA

... konulu sunumlar: "EDİMSEL (OPERANT) KOŞULLANMA"— Sunum transkripti:

1 EDİMSEL (OPERANT) KOŞULLANMA
NELER ÖĞRENECEĞİZ? Skinner kimdir? Edimsel (Operant) koşullanma nedir? Edimsel koşullanma deneyi nasıl yapılmıştır? Tepkisel ve edimsel (operant) davranış nedir? Edimsel koşullanmanın eğitim ve öğrenmedeki önemi nedir? Pekiştirme nedir?

2 JAMES McCONNELL DENEYİ
SOLUCANLAR VE ÖĞRENME. SONUÇ: PROFESÖRÜNÜZÜ YİYİNİZ…

3 BURRHUS FREDERIC SKINNER KİMDİR?
yılları arasında yaşamış. Amerikalı psikolog, yazar ve şair. Davranışçı öğrenme kuramının öncülerindendir. Edimsel (operant) koşullanma kuramını ortaya atmıştır. 21 kitabı ve 180 makalesi bulunmaktadır.

4 EDİMSEL (OPERANT) KOŞULLANMA NEDİR?
Klasik koşullanma birçok öğrenme durumunu açıklayamaz. Bütün öğrenmeler U-T ile açıklanamaz. Klasik koşullanmada davranışa neden olan uyarıcının bilinmesi gerekir. Ancak insan davranışlarına neden olan uyarıcılar her zaman bilinemez. Bu gibi durumlarda operant koşullanma karşımıza çıkmaktadır.

5 EDİMSEL KOŞULLANMA DENEYİ
Ses geçirmez ve yalıtılmış bir kutu. İçinde manivela var, yiyecek deposuna bağlı. Fare tesadüfen manivelaya basar ve yiyeceği yer. Belirli bir zaman sonra yiyecek ve manivela arasında bağ kurmuştur. Her acıktığında manivelaya basmıştır.

6 TEPKİSEL DAVRANIŞ NEDİR?
Bir dış uyarıcı karşısında gösterilen davranışlardır. Terleme, titreme, göz bebeğinin küçülmesi vb. Skinner klasik koşullanmadaki öğrenmeleri tepkisel davranışlar olarak ifade etmiş.

7 EDİMSEL DAVRANIŞ NEDİR?
Her davranış dış uyarıcılara bağlı olarak ortaya çıkmaz. Edimsel (operant) davranışlar hiçbir dış uyarana bağlı olmadan ortaya konulan davranışlardır. Yemek yeme, yürüme, konuşma vb. Tepkisel davranışa neden olan uyarıcı bellidir. Ancak edimsel davranışın uyaranı net değildir.

8 EDİMSEL DAVRANIŞ NEDİR?
İnsan hayatındaki davranışların çoğu edimsel (operant) dir. Davranışlar, önceki olaylardan çok, davranışın sonuçları tarafından kontrol edilir. Bir giysinizi arkadaşlarınız beğenirse onu giyme olasılığınız artar. Bir soruya doğru cevap veren öğrenci takdir edilmesi bir sonuçtur. Koridorda koşan bir öğrenciye okul müdürünün ceza vermesi de bir sonuçtur. Sonuçlar iyi veya kötü olabilir.

9 EDİMSEL (OPERANT) KOŞULLANMA
Ödüle götüren veya cezadan kurtaran bir tepkinin öğrenilmesine, YA DA Bir davranışın pekiştireçle kuvvetlendirilmesine denir.

10 KLASİK VE EDİMSEL KOŞULLANMANIN FARKLARI
KLASİK KOŞULLANMA EDİMSEL KOŞULLANMA Uyarıcı bellidir (ses, ışık, yiyecek vb.) Davranış uyarıcıyı takip eder (U-T) Tepki de bellidir. Pekiştirme, gösterilen tepkiden bağımsızdır. Tepkiler istemsiz, duygusal ve fizyolojiktir. Şartsız uyarıcının yokluğunda sönme olur. Net değildir. Davranış uyarıcıdan önce gelir. Tepkiler başlangıçta tesadüfidir. Pekiştirme tepkiye bağlıdır. Tepkiler açık ve bilinçlidir. Davranış pekiştirilmezse sönme olur.

11 EDİMSEL KOŞULLANMADA DAVRANIŞSAL SONUÇLAR
PEKİŞTİRME CEZA OLUMLU PEKİŞTİRME 1. TÜR CEZA OLUMSUZ PEKİŞTİRME 2. TÜR CEZA

12 PEKİŞTİREÇ VE PEKİŞTİRME NEDİR?
Davranışı izleyen ve organizma üzerinde olumlu bir yaratarak davranışı güçlendiren uyarıcılara pekiştireç denir. Burada yapılan işlem ise pekiştirmedir. Pekiştirme; bir tepkinin iç veya dış etkilerle kuvvetlendirilmesidir. Edimsel koşullanmanın eğitime kazandırdığı en büyük yenilik pekiştirmedir. Doğru davranışlar pekiştirilerek öğrenme kolaylaştırılabilir.

13 PEKİŞTİRMENİN ETKİLİ KULLANIMI İÇİN
Pekiştireç mutlaka doğru davranışı takip etmelidir. Öğrenci hangi davranışı için pekiştireç aldığını fark etmelidir. Mümkün olduğunca olumlu pekiştireç kullanılmalıdır. Pekiştirecin değeri öğrenciden öğrenciye değişir. Yeni ve öğrenilmesi güç davranışların kazandırılmasında daha sık verilmelidir.

14 İYİ GÜNLER… GELECEK HAFTA…
Olumlu ve olumsuz pekiştireç nedir? Farkları nelerdir? Pekiştirme tarifeleri nelerdir? Birincil ve ikincil pekiştireç nedir? Premack ilkesi ne demektir? Ceza nedir? 1. tür ceza ve 2. tür ceza nedir? Farkları nelerdir? İYİ GÜNLER…