Hemostaz Dr. Metin Akbulut.

... konulu sunumlar: "Hemostaz Dr. Metin Akbulut."— Sunum transkripti:

1 Hemostaz Dr. Metin Akbulut

2 Hemostaz Sağlam damar içinde kan akıcı, sıvı ve pıhtısızdır
Damar hasar gördüğünde hızla pıhtılaşma olur Tromboz: Devamlılığını koruyan damarlarda kan pıhtısı oluşumu ile sonlanan normal hemostatik işlevin anormal aktivasyonudur Tromboz Patolojiktir

3 Hemostaz ve Tromboz Damar duvarı Trombositler Pıhtılaşma sistemi

4 Trombositler Yüzeyinde integrin grubundan glikoprotein reseptörleri var Membranla çevrili, düzgün yüzeyli ve disk şeklinde hücrelerdir Damar zararı ardından ECM elemanları ile karşılaşırlar Kollajen- en önemlisi Proteoglikanlar Fibronektin Diğer adheziv glikoproteinler

5 Trombositler Adhezyon: Yapışma ve şekil değişikliği
Sekresyon: Granül içeriğinin salgılanması Kümeleşme ADP Tx A kümeleşmeyi artırır Trombin

6 Trombositler - Adhezyon
Ekstrasellüler matrikse yapışma esas olarak Von Willebrand faktör (VWF) aracılığı ile VWF trombositler ve ECM arasında köprü görevi yapar trombosit glikoprotein Ib; IIb/IIIa

7 von Willebrand Faktörü
Büyük kompleks multimerik proteindir Trombositlerin kollajene yapışabilmesi için gereklidir Endoteliyal hücreler ve megakaryositler tarafından sentez Normalde plazmada var, oluşumu hasar sonrasında değil Pıhtılaşma faktörü Faktör VIII’i taşır

8

9

10 Trombositler - Sekresyon
Trombosit yüzey reseptörlerine bağlanan agonistler oluşturduğu intrasellüler fosforilasyon neticesinde başlar Granüllerin içeriği salınır ADP kümeleşmeyi artırır Ca++ pıhtılaşmada önemlidir Tromboksan A2 sentezi yapılır

11 Trombosit aktivasyonu

12

13 Trombosit Ultrastrüktür

14 Elektron Mikroskopik Görüntüsü

15 EM görüntüsü Trombositlerin çoğu degranüle

16 Trombosit granülleri DELTA ALFA ADP P selektin ATP Fibrinojen
İyonize Ca Histamin Serotonin Epinefrin ALFA P selektin Fibrinojen Fibronektin Faktör V ve VIII Platelet faktör IV PDGF TGF

17 Trombositler -Aggregasyon
ADP and tromboksan A2 Otokatalitik reaksiyona neden Trombosit kümeleşmesini artırırlar Primer hemostatik tıkaç Trombosit kontraksiyonu Sekonder hemostatik tıkaç

18 Vazokonstrüksiyon Geçici bir etki

19 Hemostasis 1

20 Hemostasis 2

21 Hemostasis 3

22 Hemostasis 4

23 summary vWF = von Willebrand Factor

24 Pıhtılaşma Zinciri Esas olarak Trombin oluşumu ile sonlanır
Endotelden salınan doku faktörü ve trombositlerden salınan faktörler pıhtılaşma zincirini başlatır Fosfolipid bir yüzeyde stabil fibrin pıhtısı oluşturmak üzere reaksiyona giren serin proteazları ve onların kofaktörleri Bir dizi inaktif proenzimler aktif enzimlere dönüşür Suda çözünen fibrinojen suda çözünmeyen fibrin’e dönüştürülür Kalsiyum iyonu önemlidir

25 Pıhtılaşma sisteminin uyarılması ile Trombin açığa çıkar
Trombosit yüzey reseptörlerine bağlanır ADP ve TxA2 ile daha fazla kümeleşmeye neden Fibrinojen Fibrin Polimerizasyon (suda çözünür) (çözünmez) Trombin Trombositler kontraksiyona uğrar ve sekonder tıkaç oluşur.

26 Secondary Hemostasis Pic

27 İntrinsek ve Ekstrinsek Yollar
Intrinsek yol Faktör XII aktivasyonu ile başlar Ekstrinsek yol ise Faktör VII’nin Doku faktörü ile aktivasyonu sonucunda başlar Genel son yol Faktör Xa protrombini>> trombine çevirir

28 Pıhtılaşma zincirinin son noktası
Intrinsek Yol Ekstrinsek Yol Ortak yol Pıhtılaşma zincirinin son noktası

29

30 K Vitamini

31 Endotel Normal hemostazın birçok, genellikle birbirine zıt fonksiyonlarını düzenler
Normalde Antiplatelet Antikoagulan Fibrinolitik Hasar gördüğünde Prokoagulan Aradaki denge trombüsün oluşumunu, büyümesini, eritilmesini belirler

32 PG I2 Tx A2 Endotel kökenli Vazodilatatör Trombosit kümeleşmesini
Trombosit kökenli Güçlü vazokonstrüktör Kümeleşmeyi

33 Endotel Hücreleri İnfeksiyon etkenleri (bakteri toksinleri)
Hemodinamik faktörler Plazma mediyatörleri Sitokinler (IL-1 ve TNF) ile aktive olabilir

34 Endotel Aktive olunca doku faktörü salgılar
Pıhtılaşma zinciri ekstrensek yolu uyarır Sonuçta trombin ve fibrin ortaya çıkacak

35 Trombin Nötrofil ve monosit yapışmasını doğrudan stimüle eder
Fibrinojeni parçalar Kemotaktik fibrin yıkım ürünlerini ortaya çıkarır

36 Antiplatelet etkiler Sağlam bir endotel trombositlerin subendotelyal hücre dışı matriks ile karşı karşıya gelmesini engeller Aktive olmamış trombositler endotele yapışamaz (endotel plazma membranına ait bir özellik) Fokal endotel hasarı >>> trombosit yapışması ve lokalize pıhtı oluşumu görülür Çevre normal endotelden PG I 2 ve NO Damarları genişletir Trombosit kümelenmesini engeller

37 Antikoagulan Özellikler
Membrana bağlı heparin benzeri moleküller Trombomodulin AT III heparin benzeri moleküllere bağlanarak Trombini Faktör Xa ve IXa’yı inhibe eder

38

39 Antikoagulan Özellikler
Trombomodulin ( spesifik bir trombin res.) Trombine bağlanarak Protein C’ yi aktive eder. Aktive protein C Faktör Va Faktör VIIIa’ nın enzimatik yıkımı

40 Pıhtılaşmayı Kontrol AT III Protein C ve S
Endotel üzerindeki heparin benzeri moleküller tarafından aktive edilir Trombin ve diğer serin proteazların etkisini inhibe (Faktör IX, X, XI, XIIa) Protein C ve S Kofaktör V ve VIIIa’ yı inaktive ederek etkili olur Vit. K’ ya bağımlıdır Protein C Trombomodulin tarafında aktive edilir

41 Protein C Faktör Va ve VIIIa’yı inaktive

42 Fibrinolitik Özellikler
Plazminojen-Plazmin sistemi Fibrin polimerizasyonunu engeller Fibrini parçalar ve endotel yüzeyinden fibrini temizler Fibrin yıkım ürünleri güçlü antikoagulan etkiye sahiptir Doku tipi plazminojen aktivatörü sentez Urokinaz –benzeri plazminojen aktivatörleri

43 Fibrinolitik Yollar

44 Vasküler Endotel Protrombotik özellikler
Doku faktörü Hasar sonrası salınır Endoteliyal Ekstrasellüler Matriks Güçlü trombojenik

45 Anti-thrombotic Regulation
t-PA = doku tipi Plazminojen Aktivatorü = Fibrinoliz

46 Kan Pıhtılaşma Testleri
Protrombin zamanı (PT) Parsiyel tromboplastin zamanı (PTT)

47 Protrombin Zamanı Doku tromboplastin (beyin ekstraktı) ve Ca++ sitratlı plazmaya eklenir Saniyeler ölçülür; INR Ekstrinsek yolu ölçer Faktör VII Ortak yolu ölçer Faktör X, V, protrombin, ve fibrinojen

48

49 Parsiyel Tromboplastin Zamanı
Fosfolipid, yüzey aktivatörü (kaolin), ve Ca++ sitratlı plazmaya eklenir Kontakt bağımlı faktör olan Faktör XII’yi aktive Saniyeler ölçülür İntrinsek yolu ölçer Faktörler VIII, IX, XI, XII Ortak yolu ölçer

50

51 Pıhtılaşma testleri: Sistemi İle İlişkisi