KADİR GÖÇERİ & İSMET ATALAY ZİRAAT MÜH.TARIM DANIŞMANI

... konulu sunumlar: "KADİR GÖÇERİ & İSMET ATALAY ZİRAAT MÜH.TARIM DANIŞMANI"— Sunum transkripti:

1 KADİR GÖÇERİ & İSMET ATALAY ZİRAAT MÜH.TARIM DANIŞMANI
GÜBRELER VE MEYVE BAHÇELERİNDE GÜBRELEME KADİR GÖÇERİ & İSMET ATALAY ZİRAAT MÜH.TARIM DANIŞMANI

2

3

4 Minimum Yasası: Bitkilerin büyümeleri, toprakta en az seviyede bulunan elemente bağlıdır .

5 1.1 İklim özelliklerinin gübrelemeye etkisi
- Sıcaklık - Yağış - Güneşlenme - Nisbi rutubet - Karbondioksit konsantrasyonu 1.2 Toprak Özellikleri - Toprağın pH değeri - Toprak tuzluluğu - Toprak kireci - Toprak bünyesi - Toprağın organik maddesi - Toprakta bitkiye yarayışlı besin maderleri - Toprağın besin maddeleri tutma kapasitesi - Topraktaki besin elementleri arasındaki ilişkileri 1.3 Sulama Suyu Kalitesi

6 1. 2Toprak özellikleri ile gübreleme arasındaki ilişkiler 1. 2
1.2Toprak özellikleri ile gübreleme arasındaki ilişkiler Toprak Reaksiyonu

7

8 Toprak pH değerlerinin besin elementleri elverişliliğine etkisi

9 Toprağın pH değerlerinin göre fosforlu gübrelerin etkinliği

10

11 Organik maddenin toprağın fiziksel özelliklerine etkileri
—Toprağın su tutma ve havalanma kapasitesini dengeler —Toprağın daha kısa sürede ısınmasını salar —Toprakta agregatlaşma oluşumunu sağlayarak, kaymak tabakası oluşumunu engeller —Toprak erozyonunu azaltır.

12 Mineral elementlerin şelatlanması

13 Mineral Gübrelerin Toprakta Etkinlikleri 1
Mineral Gübrelerin Toprakta Etkinlikleri 1. Azotlu gübrelerin toprakta tepkimeleri

14 2-Fosforlu gübrelerin toprak tepkimeleri
Toprağa uygulanan fosforlu gübrelerin alınabilirliği üzerine toprağın pH değeri, toprağın CaCO3 miktarı, toprağın değişebilir Ca++ miktarı, toprakta kilin cinsi ve miktarı, toprağın organik madde düzeyi, uygulanan fosforlu gübrelerin cins, uygulama ekli ve toprak sıcaklığı gibi etmenler etki etmektedir.

15 3-Potasyumlu Gübrelerin Etkinliği
Toprağa dorudan katı formda uygulanan potasyumlu gübrelerin elverişliliği üzerine; topraktaki kil minerallerinin cinsi ve % miktarı, toprak rutubeti (toprağın kuruması ve ıslanması), toprağın organik madde miktarı, uygulanan azotlu gübrenin formu (NH4-N), toprak sıcaklığı (toprağın donması ve çözünmesi) ve toprağın pH değeri etkili olmaktadır.

16 Gübreleme Yöntemleri Kültür bitkilerinin beslenmesinde kullanılan gübrenin miktar ve formunun yanında gübre uygulama eklinin de önemi vardır. Gübreleme yönteminin belirlenmesinde toprağın verimlilik durumunun yanında bitki üretim sistemi ve sulama yöntemi önem taşımaktadır 1.Serpme usulü gübreleme 2.Bant (çizi) usulü gübreleme 3.Ocak-küme usulü gübreleme 4.Yağmurlama sistemi ile gübreleme 5.Yapraktan gübreleme 6. Damla sulama ile gübreleme (Fertigasyon)

17 1.Serpme usulü gübreleme
Küçük alanlarda elle, geni alanlarda makine ile tüm toprak alanına gübre serpilerek yapılan bir işlemdir. Bu yöntemin tercih edilmesinin nedenleri aşağıdaki gibidir. · Toprağın verimliliği homojen ise, · Sık bitki ekim-dikimi yapılıyorsa, · Bitkinin kılcal kök sistemi toprağın tüm alanına yayılmış ise, · Toprakta fosfor ve potasyum fiksasyon oranı az ise, · Kısa zamanda geni bir alanda gübreleme yapılacaksa, · Birim alana verilecek gübre miktarı fazla ise, · Gübre fiyatı ucuz ise, Serpme usulü gübreler, toprağın yüzeyine uygulanır. Toprağın bünyesi ve yetiştirilen bitkinin kılcal kök derinliği ve gübrelerin toprakta hareketi dikkate alınarak serpilen gübreler toprağa karıştırılır. Meyvecilikte tava usulü sulamada üst gübrelemede azotlu gübreler sulama tavası içine serpme uygulanır.

18 2.Bant (çizi) usulü gübreleme
Serpme yönteminin tercihinde belirtilen nedenlerin tersi olan artılar mevcut ise bant usulü gübreleme uygulamak gerekmektedir. Özellikle sıra arası mesafesi fazla olan bitki yetiştirme tekniklerinde gübreler bitki yetiştirme sırasının sağına ve soluna ve bazı durumlarda hem sağ ve hem de sol kısmına bant halinde gübre toprağın belirli derinliğine uygulanır. Meyve yetiştiriciliğinde ilk gübreleme ağaçların gövdesinden uzağa sulama tavasının kıyısına bant halinde uygulanır ve toprağa karıştırılır.

19 3.Ocak-küme usulü gübreleme:
Özellikle çok yıllık meyve ağaçlarının ve zaman zaman seralarda karık usulü sulamada, gül yetiştiriciliğinde uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntemle gübreler, bitkinin taç izdüşümüne ve sulama tavası içine açılan çepeçevre banda uygulanır ve gübrelerin üzeri toprakla kapatılır. Bu yöntemle dikkat edilmesi gereken husus gübrelerin dorudan bitkinin kılcal kökü ile temas etmemesidir. Açılan bandın genişliği ve derinliği bitkinin kılcal kök sistemi ve derinliğine göre değişmektedir.

20 Meyve Ağaçlarda Gübreleme Yöntemleri

21 5.Yapraktan gübreleme Bitkilerin bazı hallerde ve özellikle mikro element noksanlıklarının kısa sürede giderilmesi amacı ile yapraktan gübreleme yapılmaktadır. Bitkilerin besin ihtiyaçlarının tamamı hiçbir zaman yapraktan karşılanamaz. Yapraktan gübrelemeyi gerektiren nedenler olarak; · Eksikliği görülen elementin noksanlığının giderilmesi topraktan uygulama ile giderilemiyorsa, · Topraktan uygulamada, uygulanan element çok kısa sürede toprak özelliklerinin etkisi ile alınamaz hale dönüşüyorsa, · Topraktan uygulamadan sonra sulama yapılamayacak ise, · Gelişme dönemi olarak topraktan uygulama zamanı geçmiş ise, · Birim alana veya ağaç başına uygulanacak gübre miktarı çok az ise, · Topraktan uygulama yüksek maliyet getiriyorsa, eksikliği görülen element veya elementler yapraktan uygulanır.

22 6. Damla sulama ile gübreleme (Fertigasyon)
Bitkiler gelime dönemi boyunca kökleri vasıtası ile ortamdan su ve su içinde çözünmüş bulunan bitki besin maddelerini iyon formunda (+ -) alırlar. Damla sulama ile birlikte suda kolay çözünür mineral gübrelerin verilmesi bitkinin su tüketim ve sulama programına balıdır.

23 Damla sulama ile gübreleme programlarının yapılmasında aşağıda belirtilen hususların göz önünde tutulmasında yarar vardır. · Sulama suyunun kalitesi · Toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri · Birim alandan alınacak ürün miktarı · Pazarlamaya uygun hasat dönemleri · Bitkinin gelime dönemlerine göre besin maddesi ihtiyaçları iklim özellikleri(özellikle açıkta yetiştiricilikte) · Damla sulamada kullanılacak mineral gübrelerin nitelikleri · Organik gübreleme yapılıp yapılmadığı · Gübre maliyeti yönünden ve yetiştirme tekniği özelliği olarak temel gübreleme (toprak altı gübreleme) yapılıp yapılmadığı · Bitki yetiştirme teknikleri ve kültürel uygulamalar · Damla sulamanın homojen bir şekilde yapılıp yapılmadığı

24

25 3. Meyve Bahçelerinde Gübreleme 3
3. Meyve Bahçelerinde Gübreleme 3.1 Yeni Meyve Bahçesi Tesisinde Gübreleme Sert çekirdekli meyve türlerinde topraın pH değerinin 6,5–7,5 arasında olması uygundur. Bu pH değerinin üzerinde bir pH değeri var ise daha önce izah edildiği gibi suda erir hale getirilmiş mikronize toz kükürt uygulaması ile pH azaltılması yapılmalıdır. Ülkemizde meyve yetiştiriciliği yapılan alanların büyük çoğunluğunda pH değeri 8 veya biraz daha yüksektir. Bunun için meyve fidanı dikiminden önce ortalama olarak dekara 100Kg toz kükürt uygulaması yapılıp toprağa karıştırılmalıdır.

26 3.1.1.Tesis gübrelemesi Tesis gübrelemesi iki şekilde yapılabilir.
Tesis gübrelemesi toprak analiz sonuçlarına göre yapılmalıdır. Toprakta azotun hareketliliği ve su ile aşağılara yıkanma özelliği dikkate alınarak tesis gübrelemesinde azotlu gübre kullanmamak gerekir. Tesis gübrelemesinde fosfor, potasyum, magnezyum ve çinko eksikliği var ise çinkolu gübreler kullanılmalıdır. Tesis gübrelemesi iki şekilde yapılabilir. Birincisi, kükürt ve kireç uygulamasında olduğu gibi fidan dikimi yapılacak tüm alana, İkincisi ise fidan dikim çukurlarına yapılan gübrelemedir.

27 3.1.2.Fidanların gübrelenmesi
Fidan dikimi yapıldıktan sonra dikim yılında üstten bir kez azotlu gübre uygulamak yeterlidir. Toprak çok hafif bünyeli kumsal yapıya sahip ise üst gübre olarak potasyumlu gübre de verilebilir. Sert çekirdekli meyvelerde fidanların verime yatıncaya kadar yıllarda fidanların kök sistemini kuvvetli geliştirici yönde gübreleme yapmak gerekir. Karık veya tava (çanak) usulü sulama yapılacaksa fosforlu gübrenin ve potasyumlu gübrenin tamamı ile azotlu gübrenin yarısı TABAN gübre olarak fidanların sürgünlerinde göz kabarması (tomurcuk faaliyeti) başlamadan 2–3 hafta önce uygulanır. Uygulama sulama çanaklarının kıyısına (ana gövdeden uzağa) bant halinde verilip toprağa karıştırılır. Azotun geriye kalan kısmı ise (normal yaştaki meyve ağaçlarında meyve tutum döneminde) sulama çanağı içine serpme olarak verilip arkadan sulama yapılır.

28 BİTKİ BESİN MADDELERİ EKSİKLİKLERİ
Bitkilerde besin maddeleri noksanlığında bazı belirtiler ortaya çıkacaktır.bu belirtiler izlenerek eksik olan besin maddesi teşhis edilebilecektir. Besin maddeleri eksikliğinde bitkilerde meydana gelebilecek değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.

29

30 AZOT NOKSANLIĞI Zararlaşma daha çok yaşlı yapraklarda yapraklar küçük ve yaprak rengi sarı-yeşil portakal sarısından kırmızıya kadar değişebilir. Yapraklar sanki sonbahardaki dökülmeye benzer renk alırlar. Ve aşağıdan yukarıya doğru bir yön takip edip dökülür. Yaşlı yapraklar esmerleşir ve kuruyup erken dökülür. Sürgünler kısa-inçe kalır. Çiçek teşekkülü iyi olmaz çiçek sayısı azalır. Çiçekler küçük ve renkleri bozuktur. Kökler sürgünlere oranla daha uzun yan kök teşekkülü azdır. Bitkilerde tohum ve meyvede azalmaktadır. AZOT FAZLALIĞINDA ise bitkiler bodur kalmaktadırlar. Yapraklarda şekil bozuklukları ve renk bozuklukları görülmektedir

31

32

33 FOSFOR NOKSANLIĞI Zararlaşma daha çok yaşlı yapraklarda görülür. YAPRAK koyu yeşil renkli, kenarları kırmızımsı mor olmaktadır. Yaprak kenarlarında yarım ay şeklinde sarımsı kahverengi-siyah benekler oluşur. Erken yaprak dökülür. Yapraklar donuklaşır ölür. Gelişme zayıf ve muntazam değildir. Sürgün zayıf, yan sürgün teşekkül azdır. Çiçek ve tomurcuk teşekkülü çok azdır. Çiçekler küçük ve renkleri bozulur. Kök teşekkülü zayıf saçak kök azdır. Renk kırmızımsı kahverengidir,(enfeksiyon hastalıklarına karşı hassasiyet fazlalaşır). Fosfor fazlalığı demir ve diğer maddeleri tutar ve onların noksanlık arazlarını ortaya çıkarır.

34

35

36 POTASYUM NOKSANLIĞI Yaşlı yaprak kenar ve uçları kahverengi bir renk almaktadır. Yapraklarda kuruma görülür ve daha sonra pas gibi lekeler görülür. Başlangıçta gelişme kuvvetli ve sürgün teşekkülü iyidir.Fakat çiçeklenme dönemi başlayınca gelişme aniden zayıflamakta ve bitki çabucak solmaktadır. Çiçek rengi beyaz ve çiçek küçüktür. Kökler uzundur fakat saçak kök azdır. Ayrıca kökte sarımsı ifrazat görülebilir. Bitki mantarı hastalıklara çabuk yakalanır. Bazı bitkilerde gülde olduğu gibi potasyum noksanlığı etkisiyle demir noksanlığı da ortaya çıkmaktadır. Fazla potasyum Azot ve mağnezyum alımlarını engeller.

37

38

39 KALSİYUM NOKSANLIĞI Zararlanma daha çok genç yapraklarda görülür.
Gelişme zayıftır. Sürgün ucundaki yapraklar çengel şeklindedir. Yapraklar uç ve kenarlarından itibaren kurumakta ve yırtılmaktadır. Uçtaki tomurcuklar ölür.

40

41

42 ÇİNKO NOKSANLIĞI Yaprak rengi beyaza kadar açılmakta ve yaşlı yapraklarda damarlar arasında benek şeklinde ölü kısımlar görülmektedir. Devamlı çinko noksanlığında bu arazlar tüm yapraklara sıçramaktadır. Yaprak yüzeyleri küçülmekte ve yapraklar dökülmektedir. Kök gelişmesi fazla etkilenmemektedir.

43 DEMİR NOKSANLIĞI Genç yapraklar sarımsı beyaz bir renk alırlar.yaprak damarları başlangıçta yeşil olup sonradan sarı renge dönüşmekte ve yaprak kenarları ölmektedir. Gelişme zayıftır. Çiçekler küçük ve beyazdır. Kök kısa ve kahverengi olup çok sayıda yan kök teşekkül etmektedir. Demir fazlalığı mangan noksanlığına sebep olur. Fosfor noksanlığındaki arazlar ortaya çıkar.

44 MANGAN NOKSANLIĞI Zararlaşma daha çok genç yapraklarda görülmektedir.
Yaprak damarları arası benekli olmakta yaprak ölmektedir. En ince yaprak damarları yeşil renkli kalabilmektedir. Kökler zayıftır ve yan kökler çok gelişir. Mangan fazlalığı demir noksanlığına sebep olur.

45 MAGNEZYUM NOKSANLIĞI Zararlanma daha çok yaşlı yapraklarda meydana gelir.yaprak beyaz-yeşil bir renk alıp yaprak sapı incelmektedir. Yaprak ucu ve kenarı yukarıya doğru kıvrılır. Çiçek teşekkülü önemli derecede azalmaktadır, kök kısa ve ifrazatlıdır. Araz potasyum gübrelemesi yapılmadan, Azot (N) kaynağı olarak ta Amonyum kullanılmak suretiyle giderilebilmektedir.Magnezyum fazlalığında verim azalır.

46

47 BOR NOKSANLIĞI Zararlaşma genç yapraklarda çoktur.Renk önce açık daha sonra kahverengiden siyaha kadar değişmektedir. Yaşlı yapraklar kalınlaşır ve çabuk kırılır. Sürgünler küçük kalıp ölürler. (Kısa sürgün oluşur) çiçek teşekkülü zayıflar.

48

49 KÜKÜRT NOKSANLIĞI Zararlaşma daha çok genç yapraklardadır.
Genç yapraklar sarımsı renk almakta,Yaprak damarları iç kısımda daha açık renge dönüşmektedir. .Gelişme zayıftır. Kökte çok sayıda dallanma olur ve kök rengi beyazdır. Kükürt fazlalığı halinde ise yapraklar beyazlaşır. Yaşlı yapraklarda kırmızı mor benek oluşur.

50 TEŞEKKÜR EDERİZ BİR SONRAKİ EĞİTİM PROGRAMIMIZDA (MEYVE BAHÇELERİNDE MÜCADELE) GÖRÜŞMEK ÜZERE..