AB’ye Uyum Sürecinde Bilgi Teknolojileri ABGS-TBV EUROPA Bilgi Köprüleri 20 Ekim 2004 TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü Rukiye.

... konulu sunumlar: "AB’ye Uyum Sürecinde Bilgi Teknolojileri ABGS-TBV EUROPA Bilgi Köprüleri 20 Ekim 2004 TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü Rukiye."— Sunum transkripti:

1 AB’ye Uyum Sürecinde Bilgi Teknolojileri ABGS-TBV EUROPA Bilgi Köprüleri 20 Ekim 2004 TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü Rukiye Özcivelek

2 Giriş ve Gündem BT alanında durum Dünya ve AB’ye bakış Türkiye’de BT üretimi Türkiye’de BT kullanımı ve sahipliği AB’ye uyum sürecinde BT çalışmaları AB genişleme sürecinde BT politikaları sorunlar/yorumlar

3 Genel Durum Küresel bilgi toplumu vizyonu;Nasıl ? BM, Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi DTÖ, GATS, küreselleşme ve bilgi teknolojileri Mal ve hizmet ticaretinin serbestleşmesi Öndekini yakalama sorunu (catch-up) BİT ihracat/ithalat oranı (+) olan ülkeler: Finlandiya, Japonya, İrlanda, Kore ve İsveç (OECD, 2002) Yazılım ihracatında İrlanda 3,8 milyar Dolar, ABD 3,4 milyar dolar, diğer tüm ülkeler 1 milyar doların altında yazılım ihracatı yapmış (OECD, 2002) Sanayii sonrası toplum, hizmet sektörü; bilişim hizmetlerinde en büyük dışalım ve dışsatım ABD

4 BİT Üretim ve Pazar Oranları (2001)

5 Küreselleşme ? İlk 50 BİT Firması ABD26 Japonya12 Alman2 Fransız 2 İngiliz2 Hollanda1 Finlandiya1 İspanyol1 İsveç 1 İtalyan1 İlk 10 Yazılım ABD 8 Alman 1 Japon1 İlk 10 Telekomünikasyon ABD 5 Japon1 Alman 1 Fransız1 İtalyan1 İlk 10 IT Hizmet ABD 9 Fransız-ABD1

6 AB ve Aday Ülkeler 1990-2000 AB’de düşük büyüme oranı e-Avrupa ve e-Avrupa+ eylem planları Bilgi tabanlı ekonomi hedefi AB üretiminin eski doğu bloğu ülkelerine kayması tezi Yeni üyelerde hızlı özelleştirmeler, yabancı sermaye yatırımları 2002’den bu yana çok uluslu firmaların Çin’e gitmeleri

7 Yeni Üye ve Adaylar Yeni 10 üye için politika önerisi ve stratejiler belirleniyor AB15 tüm dünyadaki bilgi teknolojisi üretiminin % 20,3 ‘ünü gerçekleştiriyor AB10+3 aday BT üretimindeki payıysa yalnızca % 1,2 Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Türkiye üretici 13 ülke içindeki BT üretiminin % 80’ini, tüketici elektroniği üretiminse % 93’ünü gerçekleştiriyorlar.

8 BİT Üretim ve Pazar Büyüklükleri (2001)

9 Türkiye Elektronik Sanayii

10 Alt Sektörlere Göre Üretim (2003)

11 Toplam Dışalım ve Dışsatımda Elektronik Sanayiinin Payı

12 BT Kullanımı (2004) DİE, AB’ye uyum kapsamında ilk defa gerçekleştirdi Hanelerin % 7’sinde internet, % 11’inde bilgisayar var. İnternet kullananlar % 13 Bilgisayar kullananlar % 17 (2000 yılı BTYK sonuçları) İletişim amacıyla kullananlar % 76 Kullanıcıların % 3’ü e-alışveriş yapıyor. İnternet kullananların % 41’i işte, % 41’i internet cafe’de kullanıyor.

13 BT’de AB Müktesebatı Uyum Çalışmaları E-Türkiye girişimi DPT, e-dönüşüm Türkiye projesi koordinasyonu (Şubat 2003 Başbakanlık genelgesi) BT politikaları ve mevzuatının, öncelikle AB müktesebatı çerçevesinde gözden geçirilerek yeniden düzenlenmesi eEurope + kapsamında aday ülkeler için öngörülen eylem planının ülkemize uyarlanması, 2003-2004, KDEP, 8 çalışma grubu, 73 eylem Başbakan yardımcısı koordinasyonunda 8 icra kurulu toplantısı

14 AB BT Çalışmalarına Katılım AB 6. Çerçeve BT teknolojileri tematik alanı AB, IDA programına katılım, DPT AB, JRC teknoloji öngörü çalışmalarına katılım AB, JRC “enlargement futures” çalışmalarına katılım Türkiye 2023 vizyonu ve sosyo-ekonomik hedefler, 14 alandan bir tanesi BİT Bilgi yoğunluğu ve katma değeri yüksek ürünler geliştirebilmek Bilgi toplumu için BT altyapımızın güçlendirilmesi Avrupa Araştırma Alanı ile bütünleşebilecek, Türkiye Araştırma Alanı’nın yaratılabilmesi

15 Değerlendirme Küreselleşme ve bilişim tartışmaları çoğunlukla kullanım ve tüketim üzerine Teknoloji üretimi tarafında küreselleşme yok AB, bilişim politikasını sanayii politikası ile birleştiriyor Çin’e giden çok uluslu firmalar, işsizlik problemi Önerilen politikalar başarılı olabiliyor mu? Verimsiz koordinasyon, eğitime bütçe ayrılmaması, Ar-Ge politikalarının uygulanamaması gibi nedenler ortak

16 Değerlendirme Çalışmalarda gelişmiş ülkelerdeki veriler kullanılıyor, tek tip politika önerisi Catch-up süreci farklı ve pay kapma yarışı Kendimize göre politika belirleyememe e-dönüşüm eylem planlarında üretim yok Ülkemizin en önemli ihtiyacı yeni istihdam alanları yaratılması AB bile bread or broadband diye soruyor. Bilişim teknolojilerin kullanımının yaratacağı verimlilik artışı önemlidir, ancak ekonomik büyüme için tek başına yeterli değildir

17 Değerlendirme BT araç olmaktan çok amaç oluyor Değişen toplumsal yapı Değişimlerin kaba hatları benzese de her toplumda farklı yaşanacaktır Bu değişimi anlamak ve strateji belirlemek dünyayla etkileşimli, içsel bir süreçtir.

18 İLGİNİZ VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER ! rukiye.ozcivelek@bilten.metu.edu.tr