MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Çok kaliteli bir TV. Kaliteli bir elbise, renkleri kesinlikle solmaz. Kaliteli ayakkabı, uzun süre giyebilirsiniz. X ma ğ.

... konulu sunumlar: "MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Çok kaliteli bir TV. Kaliteli bir elbise, renkleri kesinlikle solmaz. Kaliteli ayakkabı, uzun süre giyebilirsiniz. X ma ğ."— Sunum transkripti:

1 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Çok kaliteli bir TV. Kaliteli bir elbise, renkleri kesinlikle solmaz. Kaliteli ayakkabı, uzun süre giyebilirsiniz. X ma ğ azasından aldım, çok kaliteli. Yıllarca bozulmadan çalışır, bir şey olmaz. Bu markanın ürünleri çok kaliteli, her zaman güvenebilirsiniz.

2 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI NED İ R BU KAL İ TE DENEN ŞEY ?

3 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Latince nasıl oluştu ğ u anlamına gelen "Qualis" kelimesinden türemiş ve "Qualitas" kelimesiyle ifade edilmiştir

4 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Kalite, bir ürünün ya da hizmetin de ğ eridir, Kalite, önceden belirlenmiş bulunan özelliklere uygunluktur, Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur, Kalite, kullanıma uygunluktur, Kalite, eksiklerden kaçınmaktır, Kalite, müşteri beklentilerini karşılamak veya onların ilerisine geçmektir, Kalite, müşterinin beklentilerini ve isteklerini sürekli karşılayacak ürün veya hizmet üretmektir,

5 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Amerikan Kalite Kontrol Derne ğ i (ASQC) Bir mal veya hizmetin belirli bir gereksinimi karşılayabilme yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür.

6 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Avrupa Kalite Kontrol Derne ğ i ( EOQC) Belirli malın veya hizmetin tüketicinin isteklerine uygunluk derecesidir.

7 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Japon Sanayi Standartları Komitesi (JIS) Kalite; ürün veya hizmeti ekonomik bir yoldan üreten ve tüketici isteklerine cevap veren bir üretim sistemidir.

8 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Kalite anlayışı, tüketicinin karakteristikleri, sosyal konumu ve ekonomik durumuna ba ğ lı olarak de ğ işebilen, farklı gereksinim ve beklentileri do ğ rultusunda şekillenebilen, subjektif bir kavramdır.

9 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI KONTROL, LAT İ NCE CONTRA KEL İ MES İ NDEN GEL İ R. İ NG İ L İ ZCE KARŞILI Ğ I CONTROL KEL İ MES İ D İ R.

10 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI NE ZAMAN BAŞLAMIŞTIR ?

11 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 3500 YIL ÖNCE ????

12 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Mısır’daki piramit mezarlar üzerindeki duvar resimleri ve rölyeflerinde, konstrüksiyon projeleri sırasında çeşitli denetim işlemlerinin yapıldı ğ ı görülmektedir. İ nşaatlarda kullanılan taşların yüzeyinin düz olup olmadı ğ ı çeşitli şablonlar ve taş blokların yüzeyleri boyunca gerilen ipler kullanılarak denetlenmiştir.

13 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Ortaça ğ döneminde yaygın olarak faaliyet gösteren esnaf loncaları -ki Ahilik de buna dahildir- yapılan işlerde kalitenin sa ğ lanmasına yönelik çeşitli uygulama ve cezai yaptırımlar devreye sokmuş, çırakların usta mertebesine erişene kadar oldukça ciddi bir e ğ itim sürecinden geçmesini şart koşmuşlardır. Aldıkları e ğ itimler süresince çırakların yaptıkları işlerin denetlenmesi de pazara kaliteli malların sürülmesini güvence altına almanın bir yolu olarak görülmüştür.

14 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Bu kapsamda muayene hem pazara sürülen malların hem de çırakların işlerinin denetlenmesi amacıyla kullanılmıştır. Ayrıca usta ünvanı alan kişiler de ilgili esnaf loncalarınca sürekli denetime tabi tutulmuşlardır.

15 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Bir Örnek : Bir terzi ustasının dükkânına gelen müşteri, modeli ve kumaşı bizzat be ğ eniyor, varsa müşterinin özel istekleri alınıyordu. Bu sayede müşterinin istedi ğ i özellikte elbise dikiliyordu. Üretici ve tüketici yüz yüze oldu ğ u için kalite konusu adım adım takip edilerek üretim yapılıyordu.

16 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

17 Johannes Gutenberg, orta ğ ı Fust ile birlikte Almanya'nın Mainz şehrinde metal harflerle basım tekni ğ ini bulmuş ve matbaa uygulamıştır. Gutenberg'in üretimi, özellikle de 1455'de bastı ğ ı İ ncil, yüksek kalitesi ve ucuz fiyatıyla kısa sürede başarılı olmuş, yeni buluş Avrupa'dan başlayarak tüm dünyada yaygınlaşmıştır.

18 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 17. VE 18.YÜZYILLAR BULUŞ VE İ CATLAR… BUHAR MAK İ NALARI… SANAY İ DEVR İ M İ …

19 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Orta ve yeni ça ğ daki üretici ve tüketicinin yüz yüze oldu ğ u üretim sistemi endüstri Devrimi’yle birlikte ortaya çıkan kitlesel üretim ve üretimde teknolojik gelişmelerin artmasıyla birlikte de ğ işmeye başlamış, bunun sonucunda üretici ile tüketici arasındaki mesafe açılmış ve üreticinin tüketiciyle iletişimi yavaş yavaş kaybolmaya başlamıştır. Başka bir deyişle, üretici ve tüketici arasındaki ilişkinin yönü de ğ işmiş, taraflar etkileşime girmeden ürün ve hizmetler üretilmeye başlanmıştır.

20 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Üretimin fazla olmadı ğ ı ve az sayıdaki işçiler tarafından atelyelerde gerçekleşti ğ i dönemlerde işçiler üretimlerinin kalitesini muayene etmekle de sorumlu tutulmuşlar, bir anlamda ürettikleri ürünün kalitesini kendileri denetlemişlerdir.

21 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Endüstri Devrimi ile birlikte muayene, gerçekleştirilen bir işin veya üretilen bir ürünün ihtiyaçları karşılayıp karşılamadı ğ ına karar vermek amacıyla yararlanılan önemli bir kalite aracı olarak ön plana çıkmıştır. Başka bir deyişle, muayene, iyi olarak kabul edilen ürünlerle kötü ürünlerin birbirinden ayrılmasını sa ğ lamış ve müşteriye hatalı ürünlerin sunulmasını engellemiştir.

22 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Çok sistematik ve planlı şekilde gerçekleştirilen bir işlem olmamasına ra ğ men, bu yöntem, üretim hacminin çok yüksek olmadı ğ ı dönemlerde oldukça kabul gören bir uygulama ve etkili bir kalite sa ğ lama yolu olarak benimsenmiştir.

23 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 1908 — ABD'li Henry Ford T modeli adındaki ilk seri üretim otomobili yaptı. İ lk üretim bandı fikrinin de babası olan Ford 1913 de günde 1000 araba üretebiliyordu

24 Fordizm, Henry Ford’un öncülü ğ ünü yaptı ğ ı, üretim bandının uygulamaya konmasını içeren üretim sistemi. Geçen yüzyıl boyunca en baskın olarak kullanılan üretim yöntemidir. 1900'lü yılların başında uygulamaya konan yöntem, vasıfsız işçilerin bir üretim bandı oluşturdu ğ u, kitle üretimi ve kitle tüketimi üzerine kurulu bir sistemdir. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

25 Her bir işçi üretim bandında çok küçük ve vasıfsız bir işle görevlendirilmiş olup, bütünün (yani üretilen ürünün) ne oldu ğ u konusunda bilgisizdirler. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

26 Frederick Winslow Taylor Taylor, endüstriyel verimlili ğ i arttırmayı hedefleyen bir makine mühendisiydi. Bilimsel Yönetimin kurucusu ve Endüstri Mühendisli ğ inin öncü kişilerinden biri olarak bilinmektedir.

27 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Taylorculuk veya Bilimsel Yönetim ilkeleri ABD’li iktisatçı ve mühendis Taylor tarafından 1880'lerde geliştirilmiş olan ve 1911 yılında yayımladı ğ ı "Bilimsel Yönetimin İ lkeleri” “(The Principles of Scientific Management)” adlı eseri ile ortaya konmuş olan bir üretim yöntemidir.

28 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Taylor’a göre işçiler yaptıkları işi de ğ erlendirebilecek, kontrol edebilecek kapasiteye sahip de ğ illerdi. Bu nedenle de bitmiş ürünleri incelemek üzere kontrol elemanları vardı. Kalite, bitmiş ürünün kontrolü üzerine çalışıyordu.

29 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Muayene faaliyetleri bitmiş ürüne uygulandı ğ ı için önleyici bir yönü bulunmuyordu. Uygun olmayan ürünler hurdaya ayrılıyor, yeniden işleniyor ya da asgari şartları sa ğ layarak müşteriye satılıyordu. Muayene faaliyetleri, fabrika yöneticisi ya da üretim yöneticisine ba ğ lı kontrol bölümü tarafından yürütülüyordu.

30 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Üretim sektörünün giderek büyümesi ve seri üretime geçilmesi sonucu, muayene kalitenin sa ğ lanmasında çok da işe yaramayan ve tek başına yetersiz kalan bir yöntem haline gelmiş ve daha etkili yöntemlere ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Bu sorunlarla birlikte muayene yapacak kişilerin sayısında ve niteliklerinde de iyileştirme yapılması ve muayene işlemlerinin kapsamının geliştirilmesi gereklili ğ i ortaya çıkmıştır.

31 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Birinci Dünya Savaşı, seri üretimin daha yı ğ ınsal yapılmasını sa ğ larken endüstriyel denetimin gereklili ğ ini de gündeme taşımıştır. Bu ihtiyaç sonucu İ ngiltere’de 1919 yılında Teknik Muayene Kurumu kurulmuş olup bu kurul günümüz kalite güvence ( kalite sistem) kurumlarının ilki olarak kabul edilir.

32 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 1920’lerde Dr. Walter Shewhart kalite yönetiminde kullanılan istatistiksel metotlar geliştirmiştir. Bell laboratuvarları fizikçisi olan Walter Shewart, telefon setlerinin seri üretimi için İ statistiksel Kalite Kontrol sistemini ( İ KK) (Statistical Quality Control – SQC ) tasarladı.

33 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI İ KK sisteminde amaç, ürünü kontrol etmekten ziyade, ürünü üreten sistemi, yani süreci kontrol etmektir. E ğ er tüm süreç de ğ işkenleri kontrol altına alınabilirse ürünün özellikleri de kontrol altına alınabilecektir.

34 Shewhart, 1931’de ‘Economic Control of Quality of Manufactured Product’ isimli kitabını yazdı. Bu kitapta kalite yönetimine daha belirli ve sınırlı bir tanım getirmiş ve üretimi geliştirecek, kaliteyi yükseltecek istatistiksel metotlar geliştirmiştir. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

35 Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında azımsanamayacak miktarda cephane kullanılmıştır. İ htiyacı karşılamak için fabrikalarda yüksek miktarlarda mermi ve bomba üretilmesi gerekmiştir. Ancak bu mermi ve bombaların önemli bir kısmının üretim sırasında fabrikalarda patlamasıyla ciddi kazalar yaşanmıştır. Bu şekilde yaşanan can ve mal kayıpları ile olası riskleri önlemek ve kontrol altına alabilmek için ilk kez İ ngiliz Savunma Bakanlı ğ ı üretim süreçlerini fabrikalarda denetleyecek denetçiler görevlendirmiştir.

36 İ K İ NC İ DÜNYA SAVAŞININ GAL İ B İ ABD, SAVAŞ SONRASI OLUŞAN VE ARTAN İ Ç TALEB İ, SINIRLI ÜRET İ M OLANAKLARIYLA SÜREKL İ OLARAK ÇALIŞARAK G İ DERMEYE ÇALIŞMIŞTIR. BU DÖNEMDE, K İ TLESEL SER İ ÜRET İ M İ N MUC İ D İ OLAN ABD SANAY İ S İ, KEND İ İ CAT ETT İĞİ S İ STEM İ N VER İ MS İ ZL İĞİ NDEN Ş İ KAYET EDER HALE GELM İ ŞT İ R. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

37 FORD İ ST VE TAYLOR İ ST ÜRET İ M FELSEFES İ N İ N ETK İ S İ YLE KAL İ TE KONTROLÜN B İ TM İ Ş ÜRÜNE YÖNEL İ K OLARAK UYGULANMAYA DEVAM ETMES İ İ Ş GÜCÜ KAYBINA VE YÜKSEK MAL İ YETLERE SEBEP OLMUŞTUR. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

38 BU DURUM ŞU OLGUNUN GEL İ ŞMES İ SONUCUNU DO Ğ URMUŞTUR : KAL İ TE = PAHALI ÜRÜN

39 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Japonya'da II. Dünya Savaşından, özellikle 1950'lerden sonra, dünya pazarlarında Japon mallarının kalitesiz oldu ğ u yolundaki imajı silmek, bunun için de kaliteyi iyileştirmek çabaları başlatılmıştır ve istatistiki kalite kontrol çalışmaları yaygınlaştırılmıştır.

40 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 1960 ve 70 li yıllarda Japonya ekonomisi, üretti ğ i ürün kalitesinde gösterdi ğ i inanılmaz ilerleme ve maliyetlerde elde etti ğ i düşüşler ile dünya ekonomisinde hızla öne çıkarak üstünlü ğ ünü herkese kabul ettirmiştir.

41 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Bu pırıltılı başarının arkasındaki itici güç nedir peki ?

42 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI EDWARDS DEMING JOSEPH M. JURAN

43 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 1950 li yıllarda, 2. dünya savaşı sonrasında Japonya’ ya davet edilen iki ABD’li bilim adamı.

44 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI II. Dünya Savaşı sırası sonrasında büyük bir yenilgiye u ğ rayan ve fabrikaları yerle bir olan Japonya’daki üreticiler ve mühendisler, Amerika ve Avrupa pazarında lider konumda bulunan ABD ile rekabet edebilmek ve ürünlerindeki “düşük kaliteli”(Japon malı-tapon malı) algısını de ğ iştirebilmek amacıyla, Deming ve Juran’ı ülkelerine davet etmişler; bu iki öncünün kalite yaklaşımlarını uygulayarak hızlı bir yapılanma ve üretim sürecine girmişlerdir.

45 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI DEMING 14 İ LKE PUKÖ DÖNGÜSÜ JURAN JURAN ÜÇLÜSÜ( JURAN TRIOLOGY) PARETO (80/20 İ LKES İ )

46 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Günümüzün modern kalite kontrol yöntemlerinin ve kalite maliyetleri kavramının gelişimindeki en önemli isimlerden birisi de Armand Vallin Feigenbaum olmuştur. Kalite kontrol uzmanı olan Feigenbaum, 1961 yılında yayınlanan Toplam Kalite Kontrolü (Total Quality Control) isimli kitabıyla kalite kontrolünü çok daha ileri bir seviyeye taşımıştır. Feigenbaum toplam kalite kontrolünü “en üst düzeyde müşteri memnuniyeti sa ğ layabilecek en ekonomik ürün ve hizmetlerin üretilmesini sa ğ lamak üzere, kuruluştaki farklı gruplar tarafından gerçekleştirilen kalite geliştirme, bakım ve iyileştirme çabalarının entegrasyonu ve koordine edilmesine yönelik etkili bir sistem olarak” tarif etmektedir.

47 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI Kalite güvencesi alanındaki bir di ğ er önemli gelişme ise 1960’larda NASA’nın kendi tedarikçileri için kalite sistem gerekliliklerini belirlemesi olmuştur. Daha sonra 1968’de NATO, üye ülkelerdeki askeri ekipman temininde AQAP (Müttefik Kalite Güvence Yayını -Allied Quality Assurance Publication) gerekliliklerini kabul etmiştir. AQAP üye ülkeler için bir kalite güvence sistemi ortaya koymuş ve MIL-Q-9858’in yerini almıştır. Bunlar ISO 9000 Kalite Yönetimi ve Kalite Güvencesi Standartlarının da temelini oluşturmuştur.

48 MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI 1979 yılında İ ngiltere’de BS 5750 standartlar serisi ile ABD’de Kalite Sistemleri İ çin Genel Kılavuzlar (Generic Guidelines for Quality Systems/ANSI/ASQC Z-1.15) yayınlanmıştır. BS 5750 standartları farklı alanlarda pek çok kuruluş tarafından kabul gören bir kalite güvence sisteminin oluşturulmasını sa ğ lamıştır. Gittikçe yayılan, farklı standartların ve kılavuzların yayınlanmasıyla daha da gelişen kalite güvencesi, temelde aynı amaca hizmet etmekle birlikte ülkeler arasında farklı şekillerde uygulanır olmuştur. Bu standart farklılıkları uluslararası ticaret ve ilişkilerin bir kısmında çeşitli sorunların oluşmasına neden olarak görülmüştür. Dolayısıyla, bu sorunları gidermek amacıyla 1979 yılında ISO Teknik Komitesi (TC) 176 kurulmuştur. ISO/TC 176’ın oluşturdu ğ u ilk standart ise, kalite yönetim terminolojisine yöneliktir.

49 PHILIP CROSBY SIFIR HATA İ LKES İ KAORU ISHIKAWA KAL İ TE ÇEMBERLER İ 1960 LAR VE 1970 LER….. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

50 TOYOTA VE JUST IN TIME (JIT) S İ STEM İ 1973 PETROL VE EKONOM İ K KR İ Z SONRASI ARAYIŞLAR SONUCU ORTAYA ÇIKAN B İ R S İ STEM MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

51 1980 LER İ N SONU… TOPLAM KAL İ TE YÖNET İ M – TKY (TOTAL QUALITY MANAGEMENT-TQM) S İ STEMLER İ N İ N ORTAYA ÇIKIŞI MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

52 ISO 9000 KAL İ TE GÜVENCE STANDARDLARI SER İ S İ, ISO TARAFINDAN 1987 YILINDA YAYINLANDI. BU SER İ, 1979 YILINDA YAYINLANAN BS 5750 STANDARDINI TEMEL ALARAK GEL İ ŞT İ R İ LM İ ŞT İ R. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

53 2013 SONU İ T İ BARI İ LE 191 ÜLKEDE 1 500 000 SERT İ F İ KA SAYISINA ULAŞILMIŞTIR. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

54 ALTI SIGMA PRENS İ B İ 1987 YILINDA MOTOROLA Ş İ RKET İ TARAFINDAN GEL İ ŞT İ R İ LEREK YAYINLANDI. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

55 GENICHI TAGUCHI TAGUCHI METOTLARI SHIGEO SHINGO POKA-YOKE YÖNTEM İ MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

56 FMEA (DESIGN & PROCESS) 8D veya G8D (GLOBAL 8 DISCIPLINE) DOE (DESIGN OF EXPERIMENTS ) QFD (QUALITY FUNCTIONAL DEPLOYMENT) KAIZEN (KAI ve ZEN ) BALANS SKOR KART 5S YALIN ÜRET İ M/YÖNET İ M EFQM MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

57 MUAYENE ……………………….1900-1940 KAL İ TE KONTROL………………1940-1970 KAL İ TE GÜVENCE……………...1970-1990 TOPLAM KAL İ TE YÖNET İ M İ …...1990 -….. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

58

59 2000’L İ YILLAR…. H İ ZMET SEKTÖRÜ KAMU SEKTÖRÜ SA Ğ LIK SEKTÖRÜ E Ğİ T İ M SEKTÖRÜ MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

60 ISO 14000 ÇEVRE YÖNET İ M S İ STEM İ ISO 18001 İ Ş SA Ğ LI Ğ I VE GÜVENL İĞİ YÖNET İ M S İ STEM İ (OHSAS) ISO 22000 HACCP GIDA GÜVENL İĞİ YÖNET İ M S İ STEM İ ISO 50001 ENERJ İ YÖNET İ M S İ STEM İ ISO 10002 MÜŞTER İ MEMNUN İ YET İ YÖNET İ M S İ STEM İ MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

61 Y İ NE 2000’L İ YILLAR UZAK DO Ğ U, ÖZELL İ KLE Ç İ N’ İ N EKONOM İ K YÜKSEL İ Ş İ N İ TEMS İ L EDEN YILLAR OLARAK GÖRÜLÜR. Ç İ N ÜRÜNLER İ İ LK BAŞLARDA DÜŞÜK KAL İ TEL İ OLMALARINA KARŞILIK DÜNYA ENFLASYON ORANININ DÜŞMES İ NE UZUN YILLAR KATKIDA BULUNMUŞLAR VE KAL İ TE-MAL İ YET-HIZ İ L İ ŞK İ LER İ N İ N YEN İ DEN DE Ğ ERLEND İ R İ LMES İ VE TANIMLANMASINA YOL AÇMIŞLARDIR. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

62 2000 ‘L İ YILLARDA ÇEVRE VE KAMU SA Ğ LI Ğ I KAVRAMLARININ G İ TT İ KÇE ÖNEM KAZANMASI SONUCU ÜRÜNLERDE VER İ ML İ L İ K VE TASARRUF KAVRAMLARI KULLANILAMAYA BAŞLAMIŞ VE BUNU TAK İ BEN BAZI SINIFLANDIRMA S İ STEMLER İ GEL İ ŞM İ ŞT İ R. MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

63 A SINIFI ENERJ İ TÜKET İ M İ A++ SINIFI ENERJ İ TÜKET İ M İ MÜHEND İ SL İ K STANDARTLARI

64

65

66