CANLILARDA SOLUNUM ORGANLARI

... konulu sunumlar: "CANLILARDA SOLUNUM ORGANLARI"— Sunum transkripti:

1 CANLILARDA SOLUNUM ORGANLARI

2 1. BİR HÜCRELİ CANLILARDA
2. BİTKİLERDE 3. HAYVANLARDA A.Ç

3 Canlılarda Solunum Çeşitleri
A. DERİ SOLUNUMU B. TRAKE SOLUNUMU C. SOLUNGAÇ SOLUNUMU D. AKCİĞER SOLUNUMU A.Ç

4 1. Bir hücreli canlılarda 2. Bitkilerde 3. Hayvanlarda
CANLILARDA SOLUNUM SOLUNUM, canlının oksijen alıp, karbondioksiti dışarı vermesi olayıdır. Solunumu sağlayan organlara SOLUNUM ORGANLARI denir. CANLILARDA GAZ ALIŞ - VERİŞİ (soluk alıp verme) 1. Bir hücreli canlılarda 2. Bitkilerde 3. Hayvanlarda A.Ç

5 1. BİR HÜCRELİ CANLILARDA GAZ ALIŞ VERİŞİ:
Bu canlılarda özel bir sistem yoktur. Gerekli olan oksijen hücre zarında difüzyonla alınır ve hücre içindeki karbondioksit yine difüzyonla dışarı verilir. CO2 O2 O2 CO2 Hücre zarı Amip Terliksi A.Ç

6 Stoma kapalı Kloroplast 2. BİTKİLERDE GAZ ALIŞ VERİŞİ A.Ç
Bu canlılarda O2 ve CO2 nin alınıp verilmesi yapraklardaki gözeneklerle (STOMA) olur. Fotosentez olayında; CO2 alınır ve O2 verilir. Oksijenli solunumda ; O2 alınır,CO2 verilir. Kloroplast Stoma kapalı A.Ç

7 CO2 H2O H2O O2 Stoma açık A.Ç

8 1. Bitkiler stomalardan hangi maddeleri alabilirler ?
A ) Su B ) Oksijen C ) Azot D ) Glikoz A.Ç

9 Hayvanlarda Gaz Alış-Verişi

10 A - DERİ SOLUNUMU B - TRAKE SOLUNUMU C - SOLUNGAÇ SOLUNUMU
3. HAYVANLARDA GAZ ALIŞ VERİŞİ Bu canlılarda oksijen alıp, karbondioksiti dışarı atan yapı SOLUNUM SİSTEMİDİR. Hayvanlarda dört çeşit solunum sistemi vardır. A - DERİ SOLUNUMU B - TRAKE SOLUNUMU C - SOLUNGAÇ SOLUNUMU D - AKCİĞER SOLUNUMU A.Ç

11 A- DERİ SOLUNUM Eklem bacaklılar ve sürüngenler hariç bütün hayvanlarda görülür.solucan ve süngerlerde sadece deri solunumu görülür. Diğer canlılarda deri solunumu yardımcı olur. Oksijen deriden difüzyonla alınır ve karbondioksit deriden difüzyonla atılır. A.Ç

12 B- TRAKE SOLUNUMU Böceklerde görülür. Böceklerdeki solunum organına TRAKE adı verilir. Oksijen trake deliğinden alınır. Ve aynı delikten karbondioksit dışarı atılır. A.Ç

13 C- SOLUNGAÇ SOLUNUMU Kabuklular ,derisi dikenliler,yumuşaklar, balık ve erginleşmemiş kurbağalarda görülür. Bu canlılar içinde, erimiş halde oksijen olan suyun ağızlarıyla alınır. Solungaçlara gelen erimiş oksijen, solungaç yaprakları üzeride bulunan kılcal damarlarla difüzyon ile geçer. A.Ç

14 Kılcal damarlardaki karbondioksit de suya geçer ve solungaçlardan dışarı atılır. Solungaçlarda gaz alış verişi solungaç yaprakçıklarında bulunan kılcallarla su arasında olur. A.Ç

15 D - AKCİĞER SOLUNUMU Kurbağa,kuş,sürüngen ve memelilerde görülür. Kurbağalarda, akciğer solunumuyla birlikte deri solunumu da yapılır. Akciğeri sönmüş balon şeklindedir. Alveoller bulunmaz. Sürüngenlerde; Akciğer yüzeyini genişleten ara bölmeler vardır. Yılanlarda hava kesesi bulunur. Akciğerlerinde alveoller yoktur. A.Ç

16 Kuşlarda; Vücutlarında akciğerlere bağlı hava keseleri vardır
Kuşlarda; Vücutlarında akciğerlere bağlı hava keseleri vardır. Solunum havası iki defa kullanılır. Memelilerde; Akciğer yüzeyini genişleten alveoller vardır. Kaslı diyafram, soluk alıp vermeyi sağlar. A.Ç

17 A.Ç

18 A ) Deri solunumu B ) Trake solunumu C ) Akciğer solunumu
TEST 1. Kurbağaların haya devrinde hangi solunum çeşidine rastlanmaz? A ) Deri solunumu B ) Trake solunumu C ) Akciğer solunumu D ) Solungaç solunumu A.Ç

19 2. Bitkiler stomalarından hangi maddeyi alabilirler?
A ) Su B) Oksijen C ) Azot D ) Glikoz A.Ç

20 3. Balığın solunum sisteminin hangi kısmında kan temizlenir?
A ) Solungaç yapraklarında B ) Ağızda C ) Yüzme kesesinde(hava kesesi) D ) Alveolde A.Ç

21 4. Aşağıdaki canlılardan hangisi suda erimiş oksijeni kullanır?
A ) Balina B) Su kaplumbağası C ) Deniz yıldızı D ) Yunus balığı A.Ç

22 5. Aşağıdaki canlılardan hangisinin solunum organı yanlış verilmiştir?
A ) Tavşan - akciğer B ) Sinek - trake C ) Balina - solungaç D ) Solucan - deri A.Ç

23 6. Aşağıdaki canlıların hangisinin hayatında birden fazla solunum sistemi görülür?
A ) Balık B ) Kurbağa C ) İnsan D ) Böcek A.Ç

24 7. Aşağıdaki canlılardan hangisi trake solunumu yapmaz?
A ) Çıyan B ) İstakoz C ) Sivrisinek D ) Balarısı A.Ç

25 8. Aşağıdakilerden hangisi stomalarda gerçekleşir?
A ) Karanlıkta oksijen verme B ) Işıkta oksijen verme C ) Terlemeyle su verme D ) Karanlıkta su alma A.Ç

26 9. Aşağıdaki canlıların hangisinde solungaç solunum görülür?
A ) Yunus balığı B ) Köpek balığı C ) Yılan balığı D ) Hamsi A.Ç

27 10. Hangisi solungaç solunumun özelliği değildir?
A ) Suda erimiş haldeki oksijeni alır. B ) Karbondioksit su ile dışarı atılır. C ) Oksijen su içinden kana geçer. D ) Oksijenin kana geçmesi alveolde olur. A.Ç

28 11. Aşağıdakilerden hangisi gaz alış verişinde görevlidir?
A ) Kın B ) Stoma C ) Damar D ) Trake A.Ç

29 12. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisinde trake solunumu görülür?
A ) Sürüngenler B ) Eklem bacaklılar C ) Süngerler D ) Mercanlar A.Ç

30 13. Bitkiler,solunum artığı olarak dışarıya hangi gazları verirler?
A ) Karbondioksit ve su buharı. B ) Karbondioksit ve azot. C ) Oksijen ve su buharı. D ) Oksijen ve azot. A.Ç

31 C ) Karbondioksit D ) Su buharı
14. Bitki aşağıdakilerden hangisini, stomaları ile aldığı halde kullanmadan dışarı atar? A ) Oksijen B ) Azot C ) Karbondioksit D ) Su buharı A.Ç

32 15. Trake ile yüksek yapılı bazı hayvanlar arasında mevcut bir ilişki vardır.Bitkinin yaprağı ile aşağıdakilerden hangisi arasında aynı ilişki söz konusudur? A ) Fotosentez B ) Terleme C ) Solunum D ) Besin yapma A.Ç

33 C ) II - III D ) I -II - III 16. I. Fotosentez II. Fermantasyon
III. Solunum Yukarıdakilerden hangisi ya da hangilerinin sonucunda karbondioksit meydana gelir? A ) Yalnız I B ) I - II C ) II - III D ) I -II - III A.Ç

34 17. Bitki fotosentez için stomalarıyla ( gözenek ) hangisini alır?
A ) Azot B ) Oksijen C ) Karbondioksit D ) Besin A.Ç

35 18. Yaprak ayasında bulunan ve gaz alış verişini sağlayan yapıya ne ad verilir?
A ) Damar B ) Kın C ) Stoma D ) Kulakçık A.Ç

36 19. Aşağıdakilerden hangileri, yüksek yapılı canlıların solunum organıdır?
I. Solungaç III. Yaprak II. Trake IV. Akciğer A ) I - IV B ) III - IV C ) I - III - IV D ) I - II - III - IV A.Ç

37 C ) Lizozom D ) Mitekondri
20. Bir canlıya üretici diyebilmek için aşağıdakilerden hangisi mutlaka bulunmalıdır? A ) Koful B ) Kloraplast C ) Lizozom D ) Mitekondri A.Ç

38 CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ
TEST BİTTİ LÜTFEN! CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ A.Ç

39 A.Ç CEVAPLAR 11. B 1. B 12. B 2. B 13. A 3. A 14. B 4. C 15. C 5. C
10. D A.Ç

40 A.Ç