U.Ü Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi

... konulu sunumlar: "U.Ü Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi"— Sunum transkripti:

1 U.Ü Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi
BAL ARILARININ ÖNEMLİ BAKTERİYEL HASTALIKLARI NANO GÜMÜŞ TEKNOLOJİSİNİN KOVANLARDA KORUYUCU ETKİSİ Dr.M.Ertan GÜNEŞ U.Ü Teknik Bilimler M.Y.O U.Ü Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi

2 Bal arılarında görülen birçok bakteriyel hastalık vardır:
Bal arılarında görülen birçok bakteriyel hastalık vardır: *Amerikan Yavru Çürüklüğü *Avrupa Yavru Çürüklüğü *Powdery Scala Diseases *Half-Moon Disorder *Septisemi *Ricketsiya hastalıkları *Spiroplasma ve Mycoplasma hastalığı Ülkemizde Amerikan ve Avrupa Yavru Çürüklüğü ile Septisemi Hastalıklarının bulunduğuna ilişkin bilgiler ve araştırmalar mevcuttur.

3 En büyük problem Amerikan ve Avrupa yavru çürüklüğü hastalıklarıdır
En büyük problem Amerikan ve Avrupa yavru çürüklüğü hastalıklarıdır. Özellikle Amerikan Yavru Çürüklüğü hastalığı çok önemlidir ve kovanların hızla sönmesine dolayısıyla ekonomik kayıplara neden olur. Etken kovanlar hatta arılıklar arasında hızla yayılır.

4 Hastalığın etkeni Paenibacillus larvae ssp. larvae’dir
Hastalığın etkeni Paenibacillus larvae ssp. larvae’dir. Etkenin spor formu çok dayanıklıdır. Toprakta 60 yıl, Kovanda 33 yıl, 100oC’ye ısıtılmış balda 30 dakika, temel petekte 45 yıl, eritilmiş balmumunda (72 o C) 5 gün, 116 oC’ye ısıtılmış balmumunda ise 20 dakika

5 Enfeksiyon etkeni; Arıcılar, Bal, Petek, Oğul arıları, Alet ve ekipmanlar, Etkeni taşıyan ergin arıların yavruları beslemesi ile, Yağmacılık, Kovan birleştirme, Hastalıklı kovandan ana arı verme, gibi birçok yolla bulaşabilir.

6 İlk bulgular; Arı sayısında azalma, Arılarda halsizlik ve tembellik, Kovan çevresinde kapalı ve açık gözlerden sökülerek atılmış koyu renkli larvalar, Peteklerde yavrulu gözlerde düzensizlik, açık ve kapalı gözler nedeniyle alacalı görünüm, Kapalı gözlerde kapağın renkleri solmuş, içeri doğru çukurlaşmış, toplu iğne başı büyüklüğünde delinmiş bir görünüm,

7 Ölü larvalar önce donuk beyaz, açık kahve, koyu kahve ve sonunda siyah renkli, Ölü larva çikolata rengini aldığında bir kibrit çöpü sokulup çekilirse, larva iplik gibi cm uzar, Ölü larvaları içeren peteklerde tipik zamk kokusu veya bozulmuş balık kokusu , Eğer ölüm pupa safhasında olursa, pupa ya da öküz dili olarak isimlendirilen ve pupaların ağız organellerinin dışarı uzaması ve petek gözünün tavanına yapışması ile sonuçlanan ve hastalık için karakteristik olan bulgulardan birisi görülür.

8 Avrupa Yavru Çürüklüğü
Hastalığın asıl etkeni Melissococcus pluton’dur. Sekonder olarak,Enterococcus faecalis, Paenibacillus alvei, Brevibacillus laterosporus, Bacillus subtilis, Bacillus cereus ve Bacterium eurydice

9 Klinik Bulgular; Larvalar genellikle kangal ( C harfi ) formundayken ölürler , Çürüyen larvada pek az bir yapışma ve nadiren uzama, Kuruyan larvalar gözlerden rahatlıkla uzaklaştırılabilir, Kovan kapağı açıldığında ekşi bira mayası veya kokuşmuş et kokusu hiisedilir. Larvaların ölümü, Amerikan yavru çürüklüğünden farklı olarak genellikle ( % 90 ) sırlanmamış gözlerde, petek gözü kapaklarının kapatılmasından üç gün önce meydana gelir.

10 BELİRTİLER AMERİKAN YAVRU ÇÜRÜKLÜĞÜ AVRUPA YAVRU ÇÜRÜKLÜĞÜ Yavru Peteğin Görünümü Bulmaca görünümü; Kapalı gözler, renk değişikliği, içine çökük veya delinmiş kapak Bulmaca görünümü; Açık gözler, ilerlemiş durumlarda kapalı gözlerde renk değişikliği, içine çökük ve delinmiş kapak Ölü Larva Yaşı Genellikle kapalı gözlerdeki larva yada pupa, hücreye dik ölüm Genellikle açık gözlerdeki genç larva nadiren kapalı gözlerdeki yaşlı larva, tipik olarak kıvrılmış (C gibi) görünüm Ölü Larvanın Rengi Önce mat beyaz, daha sonra açık kahve, çikolata rengi, koyu kahve ve siyah Önce mat beyaz, daha sonra sırasıyla sarımsı beyaz, koyu kahve ve siyah Ölü Larvanın Kıvamı Yumuşak, yapışkan, bir çöp ile çekildiğinde 2,5-10 cm uzama Sulu hamurumsu, nadir yapışkan, çöp ile çekildiğinde 2-4 cm uzama, granüler Ölü Larva Kokusu Hafif zamk kokusu Keskin eşki koku

11 Amerikan Yavru Çürüklüğü, Avrupa Çürüklüğü hastalığına göre daha hızlı yayılan ve aynı arılıkta önemli koloni kayıplarına neden olan bir hastalıktır. Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığı fark edildiğinde öncelikli amaç yayılmasını engellemektir. Hastalık şüpheli kovan arılıktan uzağa taşınmalıdır. (Mümkünse 5 Km.) Antibiyotik kullanımı etkenin spor formuna etkisizdir.

12 Asıl kabul gören uygulama, hastalıklı kovanın ve ekipmanların yakılmasıdır. Bazen zararını azalmak için arıcılar, ergin arıları boş ve temiz bir kovana silkelemeyi tercih eder. Bu durumda yavrulu ve ballı çerçeveler mutlaka yakılmalıdır. Kovana 3-4 gün sonra,temiz kabarmış petek, ballı çerçeve ve yavrulu çerçeve verilebilir. Kullanılan arıcılık ekipmanları (körük,ana arı ızgarası, el demiri,maske, eldiven v.d) çamaşır suyu, zefiran, hidrojen peroksit gibi kimyasallarla dezenfekte edilmelidir.

13 Amerikan Yavru Çürüklüğü Hızlı Yayılır;
Bu nedenle koruyucu önlemler almak daha önemlidir. Kısaca alınabilecek tedbirler; Hastalıklı koloni nakli yapılmamalıdır. Kovanlar arası petek aktarımı,yavrulu çerçeve verilmesi ve zayıf kovanların birleştirilmesi sırasında hastalık belirtileri açısından dikkatli kontrollerden sonra yapılmalıdır. Orjini belli olmayan oğullar arılığa sokulmamalıdır.(3 ay süre ile arılıktan uzakta tutulmalıdır) Koloniler orjini bilinmeyen bal ve polenle beslenmemelidir. İlk ve sonbahar dönemlerinde tüm kovanlar hastalık belirtileri açısından kontrol edilmelidir.

14 Hastalıklı kovanla çalıştığımız tüm ekipman hemen temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Yağmacılığa dikkat edilmeli ve önlemelidir. Arılık temizliğine özen gösterilmelidir Arılıkta mutlaka temiz su bulundurulmalıdır. Arılık kontrolleri öncesi ve sonrasında ellerimizi mutlaka sabunlu su ile yıkamalıyız.

15 Nano Gümüş Kaplı Kovanların Bakteriyel Koryucu Etkisi
Gümüş’ün antibakteriyel etkisi tarih öncesi çağlardan beri bilinmekte ve özellikle dışkı kökenli bakterilere karşı saf gümüş ve altın gibi metallerin kullanımı günümüze kadar form değiştirerek gelmiştir. Nono teknoloji ile yüzey alanı gümüşle kaplanmış bir çok materyal bakteri öldürücü bir yüzeye sahip olması istenen; tıp, tekstil, elektronik, cam-seramik, ambalaj sanayiine fonksiyonel kullanım imkanı vermiştir.

16 Kovanları Gümüş ile kaplamak bakteriyel hastalıklara karşı arılarımızı da korur mu
Sorununun yanıtını bulmak için öncelikle laboratuvar koşullarında adi yavru çürüklüğü nedeni bakteriler üzerinde, 100ppm nano gümüş solüsyon denendi. ?

17 0. dakika kob/mL Mikroorganizmalarda sayıca azalma değerleri (kob/mL) 2.dk 5. dk 10 dk. 30. dk. 60. dk. Escherichiae coli ATCC 25922 106 1,2 × 104 5,0 × 102 Üreme yok Staphylococcus aureus ATCC 25923 4,0 × 102 Salmonella typhimurium CCM 5445 Enterococcus faecalis ATCC 29212 Bacillus cereus ATCC 6633 Candida albicans ATCC 90028 Aspergillus niger Klinik suş 3,2 × 103 2,1 × 103 1,2 × 103

18 Nano Gümüş’ün laboratuvar ortamındaki başarılı etkisinden emin olduktan sonra.
12 Adet Normal Kovan ile 12 Adet Nano Gümüş kaplı kovan hazırlandı. Çevre, toprak ve su kaynaklı olarak en sık rastlanan adi yavru çürüklüğü etkenlerinin kovanlara tekli, ikili ve çoklu verilerek gümüşlü kovanlarda etkinlik test edildi. Bu amaçla daha önce yapılan yavru çürüklüğü çalışmalarında en sık rastlanan bakteriler Enterococcus faecalis, Bacillus subtilis, Escherichia coli, Corynebacterium jeikum ve kireç hastalığının etkeni Ascosphaera apis kullanıldı.

19

20 Verilen Test Mikroorganizması (0.5. McFarland/1.5x108 )
Protokol No (Pr No) Kovan sayısı Verilen Test Mikroorganizması (0.5. McFarland/1.5x108 ) Sekonder Bakteri Üremesi 5.gün 1.ay 2.ay 3.ay Pr No:1 Nanogümüşlü Kovan Sayısı-1 E. faecalis - Pr No:1 Nanogümüşlü Kovan Sayısı -2 Pr No:2 Nanogümüşlü Kovan Sayısı -1 E. coli B. brevis Pr No:3 E.faecalis B. subtilis M. luteus Pr No:4 C. jeikum C. renal grup S. cohnii spp. cohnii Pr No:5 A. apis Pr No:6 A. urinae Pr No: 7 C. aquaticum Pr No:7

21 Nano Gümüş kaplı kovanların, kapalı yavru gözlü petekleri üzeri püskürtme yöntemiyle seçilmiş 100 milyon mikroorganizma ile bulaştırılmıştır. İlk beş gün bazı kovanlarda toprak, su, insan, hayvan ve çevre kökenli mikroorganizmaların üreme gösterdiği tespit edilmiştir. Ancak 1., 2., 3. aylarda yapılan takiplerde nono gümüş kaplı kovanlarda hiçbir mikroorganizma üremesi tespit edilmemiştir.

22 Normal Kovanlarda Üreyen Mikroorganizmalar
Protokol No (Pr No) Test Mikroorganizması (0.5. McFarland/1.5x108 ) Test Mikroorganizması ve Sekonder Bakteri Üremesi 5.gün 1.ay 2.ay 3.ay Pr No:1 kontrol kovanı-1adet E. faecalis C. aquaticum B. pumilus H. aluci kontrol kovanı-1 adet B. brevis G. morbillorum Pr No:2 E. coli E.coli B.pumilis Lactobacillus spp. B. cepacia C.jeikeium B. megaterium B. pumilis kontrol kovanı-2 adet A. urinae Pr No:3 B. subtilis C. genitalium, Pr No:4 B.subtilis C. jeikum C. renal grup S. cohnii spp. cohnii Pr No:5 kontrol kovanı- 1 adet Ascosphaera apis A. apis Pr No:6 kontrol kovanı-1 adet Pr No: 7 C. renal group Pr No:7 B. subtilisA. apis Bacillus subtilis

23 Normal kovanlarda verilen test mikroorganizmalarından E. coli ve B
Normal kovanlarda verilen test mikroorganizmalarından E.coli ve B.subtulis’in ürediği saptanmıştır. Diğer test mikroorganizmalar tespit edilmemiştir. Ancak tüm kovanlarda çok sayıda çevre kaynaklı çok sayıda başka mikroorganizma ürediği saptandı. Yani normal kovanlarda verilen test mikroorganizmaları ve çevresel etkilerin katkısı ile normal kovanlarda nano gümüşlü kovanların aksine bir SÜPER ENFEKSİYON yaşandığı saptanmıştır. Ayrıca kontrol kovanlarında arıların sayısının azalması, hastalık belirtilerinin oluşması, peteklerde bulmaca manzarası, koku ve adi yavru çürüklüğü belirtileri tespit edilmiştir

24 Çalışmamızda elde edilen sonuçlarla, gelecekte arıcılıkta nano gümüş ile kaplı kovanların kullanılmasıyla bakteri ve mantar hastalıklarına karşı belirli düzeyde bir korunma sağlanabileceği ortaya konmuştur. Çalışma sonunda analiz ettirilen petek ve bal örneklerinde gümüş seviyelerinin düşük olması, bu tip kovanlarla arıcılığın yapılmasının, hem arı sağlığı hem de insan sağlığı bakımından yararlı olacağını göstermektedir.

25 TEŞEKKÜR EDERİM