Acil Serviste Geriatrik Hastaya Yaklaşım

... konulu sunumlar: "Acil Serviste Geriatrik Hastaya Yaklaşım"— Sunum transkripti:

1 Acil Serviste Geriatrik Hastaya Yaklaşım
Dr. Ülkümen RODOPLU ARALIK – 2002 İZMİR

2 Sunum amacı Tanım Fizyolojik değişiklikler Farmakoloji
Psikososyal sorunlar Acil Serviste değerlendirme Özel durumlar – MI, enfeksiyon, karın ağrısı, Multi-travma

3 Yaşlı hasta ? 65 yaş ve üzerindeki hastalar
2000 yılında nüfusun % 13.1’i 2030 yılında nüfusun % 20’si Ortalama 3 hastalık

4 Olgu 92 y. kadın hasta Evde halıya takıldı ve düştü
Sol el bileğinde ağrı “-loş ışıkta halıyı göremedim” “-gözlerim eskisi gibi keskin değil” Öykü: katarakt, hipertansiyon, osteoporoz

5 Bilinç açık Sol bilekte ödem, siyanoz Parmak hareketleri olağan Diğer fizik muayene bulguları olağan

6 sonuç Hastayı dikkatli dinleyin, ipuçlarını kaçırmayın
Görme muayenesi, gözlükle Olgunun hipertansiyonu olduğunu unutmayın

7 Prensipler Hastalık seyri atipiktir Aynı anda birçok hastalık
• AS’e başvuru: Karmaşık yakınmalar Hastalık seyri atipiktir Aynı anda birçok hastalık Çok ve farklı ilaç Kognitif bozukluklar Tanısal yöntemler; normal değerler farklı Anamnez ve psikososyal değerlendirme

8 Fizyolojik değişiklikler
Sinir sistemi Kan - beyin bariyeri zayıflar Isı değişimine yanıt azalır Otonom sistemi bozulur Nörotransmitterler bozulur

9 Fizyolojik değişiklikler
Cilt - mukoza Atrofi Ter bezleri sayısı ve fonksiyonu azalır

10 Fizyolojik değişiklikler
Kas-iskelet sistemi İlerleyen kemik kaybı Fibrokartilaj ve sinovial doku atrofisi

11 Fizyolojik değişiklikler
Kardiyovasküler sistem İnotrop yanıtta azalma Kronotrop yanıtta azalma Periferal vasküler resistansta artma Ventriküler dolum azalır

12 Fizyolojik değişiklikler
Pulmoner sistem Vital kapasitede azalma Hiperkapni ve hipoksiye karşı kemoreseptör yanıt azalır Difüzyon kapasitesi azalır

13 Farmakoloji Reçete ile yazılmış ilaç: 4.5 Farmakokinetik değişiklikler
İlaç etkileşimleri İlaç yan etkileri

14 Psikososyal sorunlar Alkol ve madde bağımlılığı Depresyon
Sosyal izolasyon Ajitasyon Anksiyete

15 AS’te değerlendirme Öykü Ayrıntılı ve doğru anamnez
Sabırlı, yaratıcı, dikkatli Fiziksel ve kognitif bozukluklar Hasta yakınları Ameliyat, hastalık, ilaçlar İşitme güçlüğü

16 AS’te değerlendirme Fizik muayene Ayrıntılı ve dikkatli
İlaçlar tepkileri değiştirebilir

17 AS’te değerlendirme Kognitiv bozukluk ? Orientasyon ?
- yıl, mevsim, gün, ay, ülke, şehir, hastane, acil servis 3-madde ismi anımsama testi Problem yoksa; ileri teste gerek yok

18 AS’te değerlendirme CAM (confusion assesment method)
Mental durumda akut değişim ? Davranışta gün içinde ve muayene boyunca flüktüasyon ? Dikkat- konuşulanları izleyebiliyor mu ? Düşüncede disorganizasyon ? Bilinç – normal, hiperalert, letarjik, stupor, koma

19 AS’te değerlendirme Deliryum, akut medikal problem !!!
Akut veya flüktüasyonla seyreden dikkat kaybı Disorganize düşünce

20 Ayırıcı tanı Mental durumda gerileme Pnömoni Ürosepsis
Elektrolit bozukluk İlaç reaksiyonu Konjestif kalp ytm.

21 AS’te özel durumlar MI Atipik prezentasyon
%2-6 olguda, atipik prezentasyon % olguda, ani başlayan dispne Senkop Grip benzeri tablo, bulantı, kusma

22 AS’te özel durumlar Enfeksiyonlar Sık, mortalite yüksek
Hastane enfeksiyonu Yüksek ateş Lökosit artışı Pnömoni, üriner enfeksiyon, sepsis

23 AS’te özel durumlar Karın ağrısı Ayrıntılı ve doğru anamnez
%75 tanı konuyor %60 cerrahi Defans, rebound Perforasyon riski artar Yakın takip, 12 saat içinde yeniden....

24 AS’te özel durumlar Multi travma %8-15’i geriatrik yaş grubu
Mortalite yüksek Disritmi, senkop, ilaç yan etkisi, iskemi, stroke, MI !!!!... Solunum desteği hızlı, volüm açığı Kafa travması ve subdural hematom Osteoartrit, osteoporoz, artmış ankiloz