SOI 111 İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. Abdullah KARAKAYA

... konulu sunumlar: "SOI 111 İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. Abdullah KARAKAYA"— Sunum transkripti:

1 SOI 111 İLETİŞİM Yrd. Doç. Dr. Abdullah KARAKAYA
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksek Okulu

2 SUNU PLANI (2006-2007 Öğretim Yılı)
1. İLETİŞİM KAVRAMI 1.1. İletişimin Tanımı ve Önemi (Toplum/Birey) İletişim Süreci 1.3. İletişim Türleri 2. SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM 2.1. Sözlü İletişimin Tanımı ve Önemi (Gereği) 2.2. Sözlü İletişim Tekniklerini Uygulama 2.3. Günlük Hayattaki Etkilerini Yorumlama

3 3.1. Resmi Yazışmalar (Kurum içi ve Dışı)
3. YAZILI İLETİŞİM 3.1. Resmi Yazışmalar (Kurum içi ve Dışı) 3.2. Dilekçe 3.3. İş Mektupları 3.4. Öz Geçmiş Bildirimi 3.5. Özel Amaçlı Yazılar (Form ve Anket) 4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM (MESLEK HAYATINDA İLETİŞİM) 4.1. İletişim ve Yönetim 4.2. İletişim ve Çatışma Yönetimi 4.3. İletişim ve Stres Yönetimi

4 6.1. Sözlü ve Yazılı İletişim Yeteneğinin
5. İLETİŞİMDE YARARLI ARAÇLAR 5.1. Grafik İletişim 5.2. BT Destekli İletişim 6. İLETİŞİMDE ÖNEMLİ KONULAR 6.1. Sözlü ve Yazılı İletişim Yeteneğinin Geliştirilmesi 6.2. Mesleki Konularla İlgili Yazışma İlkelerini Uygulatma

5 7. İLETİŞİMLE İLGİLİ DİĞER KONULAR 7.2. İletişim ve Etik
7.1. İletişimde Engeller 7.2. İletişim ve Etik 7.3. Zor İnsanlarla İletişim 7.4. Tarihte Lafı Gediğine Oturtanlar 7.5. Etkin İletişim Önerileri 7.6. Etkin İletişimin Yararları 7.7. İyi İletişimin On Kuralı

6 1. İLETİŞİM KAVRAMI

7 İLETİŞİMİN TANIMI İletişim; bilgi, fikir, duygu ve düşünceleri kapsayan anlamların, çeşitli araçlarla aktarıldığı süreçtir. Kısaca anlaşılabilir mesaj üretme ve aktarma sürecidir. Bu sayede insanlar, gruplar, örgütler ve toplumlar etkileşim ve bilgi akışı sağlarlar. İletişim; bilgi üretme, iletme, algılama ve geri bildirim sürecidir.

8 İletişim, insanları birbirine bağlayan, onların sosyal bir grup halinde ve uyumlu bir şekilde çalışmalarını sağlayan bir bağdır. Bu bağ insanları, Bazen yakınlaştırır, Bazen uzaklaştırır.

9 İLETİŞİMİN ÖNEMİ (GEREĞİ)
İletişim insanlar için zorunlu bir ihtiyaçtır. İnsanların birbirlerini anlamaları için gerekli olan bir köprüdür. Bu köprünün bir ayağında gönderici (kaynak), diğer ayağında alıcı (hedef) bulunur. Mesajın alıcı tarafından gereğinin yapılması iletişim amacına ulaşıldığını gösterir. Beni asın ... İşe alınmakta; sosyal beceriler, bilgisayar, dil ve iletişim becerisi içinde en çok iletişim becerisi aranmakta.

10 ÖNEMİ İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ AÇIKLAMALAR
Hatalı işlemler ve çatışmaları azaltmada yararlı olur İnsan ilişkilerinde iyiye gidişe katkı sağlar Değişime uyum sağlamada kolaylaştırıcı rol oynar Mukavemet gücünde artış sağlar. Keçi Kurt örneği İşbirliğinin gelişmesi sonucu, ekip çalışmasının artmasına ve verimine katkı sağlar. (İş bölümü ve uzmanlaşma A. Smith)

11 Toplum bilinci oluşturma: Bir topluma bağlı olma bilinci besleyecek veya destekleyecek bilgi birikimini, bilgi bağını oluşturmak. Kişilerin toplumsal yaşama (veya olaylara) aktif biçimde katılmalarına yardımcı olma. Eğitim; bilge kişilerin uzun yıllar boyunca elde ettikleri birikimlerini talep eden kitlelere aktarmasına katkı sağlar.

12 Motivasyon; kişi, grup, örgüt veya toplumun; bunlar için gerekli işlere ve hedeflere isteyerek yönlendirilmelerine aracı/yardımcı olma. Uyumlaştırma; insan, grup, örgüt veya toplumun diğer insan, grup, örgüt veya toplumlarla eşgüdümlü hareket edebilmelerine yardımcı. Eğlence; tiyatro, dans, müzik vb. eğlence faaliyetlerine katkı sağlamak.

13 İLETİŞİM SÜRECİ İletişim sürecini oluşturan temel unsurlar: Çevre-Durum (Fiziksel ve Sosyal) Kaynak (Gönderici) Mesaj Alıcı (Hedef) Kanal Geri-bildirim

14 MESAJI; KİM - KAYNAK/GÖNDERİCİ NE İLE - KANAL/ARAÇLAR KİME - ALICI NE DERECE ETKİLİ – GERİ BESLEME OLARAK GÖNDEREBİLMİŞTİR?

15 İLETİŞİM KANALLARI BİÇİMSEL(FORMEL) KANALLAR - Dikey - Yatay - Çapraz - Örgüt Dışı İletişim Örneğin; Genel müdür, üretim müdürü, satış müdürü, şefler vb. arasındaki iletişim ile diğer firmalarla yapılan iletişim.

16 BİÇİMSEL OLMAYAN (İNFORMEL) KANALLAR
- Dedikodu (Daha çok olumsuz söylenti) - Söylenti - Grup Zinciri (telefon zinciri, mesaj zinciri, e-ileti zinciri/ilgili ilgisiz iletiler) - Personelin arasına karışma. BBC Müdürü ? - Yöneticilerle ilişkiler - Yemek, kokteyl vb. yerlerdeki görüşmeler

17 İLETİŞİM ARAÇLARI YAZILI İLETİŞİM ARAÇLARI - Duvar gazetesi, dergi, bülten !!! - Broşür ve el kitapları (Dikkat ! Sizi ilgilendiriyor) - İlan tahtası (Dikkat ! Sizi ilgilendiriyor) - Yazılı talimatlar ve raporlar - Öneri sistemi (Dikkat ! Sizi ilgilendiriyor) - Bilgisayara dayalı sistemler (İnternet, İntranet, Extranet, Tele konferans vb.) - Bilgisayara dayalı programlar

18 SÖZLÜ İLETİŞİM ARAÇLARI
- Konferans ve seminerler - Karşılıklı görüşmeler - Toplantılar GÖRSEL-İŞİTSEL İLETİŞİM ARAÇLARI

19 Daha çok otoriter anlayışın ürünüdür.
İLETİŞİM SÜRECİNİN İŞLEYİŞİ Tek Yönlü İletişim; Bu iletişim, mesajın kaynaktan alıcıya, alıcının aktif geri bildirimi olmaksızın yapılan iletişim şeklidir. Tek yönlü iletişim daha çok, örgütlerde yukarıdan aşağıya doğru mesajların iletildiği bir iletişim biçimidir. Süreç hızlı işler ve Daha çok otoriter anlayışın ürünüdür.

20 Çift Yönlü İletişim; Göndericinin, alıcıdan aktif geri bildirim aldığı iletişim şeklidir. Göndericiler ve alıcılar etkileşimlidir. Süreç yavaş işler yani daha çok (kişi ile) iletişim kurulduğundan zaman kaybı olabilir. Daha çok demokratik ve katılımcı anlayışın bir ürünüdür.

21 Formel (Biçimsel) İletişim; Dikey, Yatay, Çapraz ve Örgüt dışı iletişim
Örnekler, … İnformel İletişim; Dedikodu, Söylenti, Resmi olmayan zincirler, Araya karışma (kaynak yapma), kişisel ilişkiler, yemek, kokteyl vb.

22 İLETİŞİM TÜRLERİ KULLANILAN YÖNTEME/ARACA GÖRE; Sözlü İletişim % 35 Yüz yüze Sözsüz İletişim % 65 Yüz yüze Yazılı İletişim Örgütsel İletişim YÜZYÜZE (SÖZEL VE SÖZSÜZ – Jest, mimik, göz teması, beden dili gibi. ) → Etki düzeyi yüksektir → (Albayın Mesajı) (Herkesin içinde – Tabi karıcığım!) (Bazı beden hareketleri ve yüz ifadeleri) BEDEN DİLİ → Bazı durumlarda çok önemi

23 ÇEŞİTLİ ARAÇLARLA İLETİŞİM → Orta düzeyde etkilidir (Missouri)
YAZIŞMALARLA → Düşük RESMİ YAZIŞMALARLA → Düşük

24 İÇERİĞİNE GÖRE Çatışmalı İletişim Bilgi Aktarımı Yok Yalnızlık Var Çatışmasız İletişim Bilgi Aktarımı Var Empatik İletişim Bilgi Aktarımı Var Yalnızlık Yok

25 MUHATABA GÖRE; Kişinin kendisi ile iletişimi Kişiler arası iletişim Aile içi iletişim Grup iletişimi Örgütsel iletişim Kitle iletişimi

26 ETKİ-TEPKİ KURAMI; Buna göre kitle iletişim araçlarının mesajları, ortak uyarıları oluşturmakta Ortak uyarılarla sağlanan değişiklikler de ortak tepkileri oluşturmaktadır Mesaj ile tepkinin yönü eş değerdir

27 2. SÖZLÜ VE SÖZSÜZ İLETİŞİM

28 Sözlü iletişim günlük hayatta konuşma dili olarak ifade edilebilir.
Gönderici ve alıcı arasındaki konuşmanın her türü sözlü iletişimdir. Sözlü iletişim insanlar arasında çeşitli biçimlerde (yüz yüze, telefonla, vb.) olabilir. Sözlü iletişim dil ve dil ötesi olmak üzere ikiye ayrılabilir. Dil ile iletişimde, kişilerin ne söyledikleri, Dil ötesi iletişimde ise nasıl söyledikleri önemlidir.

29 Sözlü iletişimde Dil oldukça önemlidir
Sözlü iletişimde Dil oldukça önemlidir. Dil ile ilgili bazı unsurlar şunlardır: Ses Hacmi (Tonu): Sesin düzeyi Ses Perdesi: Sesin alçalıp yükseltilmesi Hız: Konuşma hızı, sözcüklerin yutulması Kalite: Sesin niteliği (kişiye özgü olarak) Telaffuz (Şive): Sözcüklerin söyleniş şekli ya da özelliği Bunu Arapça değil, peltek bir Kafkas şivesiyle, Türkçe söyledi."- R. H. Karay.

30 Stil: Konuşma ya da anlatma tarzı.
En çekici stil, sohbet biçiminde olandır. Aktif Dinleme: Geri Bildirim:

31 SÖZSÜZ İLETİŞİM Sözlü iletişimi destekleyen öğeleri anlatır. Bunlardan başlıcaları şunlardır: Zaman Dili: Vakit nakittir. Dakik olmak. İnsanların zamana verdikleri önem başta kültürel değerler olmak üzere çeşitli çevresel değişkenlerce etkilenir. Mekanın Dili: - Sevdiklerimize yakın durmak, sevmediklerimize uzak durmak - Dostlu ya da statü göstergesi olabilir. Önde ve yüksekte olmak gibi

32 Beden Dili: - Bedenin Duruşu - Yüz ifadeleri (mimikler) - El ve Kol Hareketleri (jestler) - Giysiler Renklerin Dili: Renkler, nesneye biçim veren temel unsurlardır. Renklerin evrensel düzeyde anlamları olabilmektedir. Örneğin: Bayrağımızdaki kırmızı kan anlamındadır. Fransız bayrağındaki mavi özgürlük, beyaz eşitlik ve kırmızı kardeşlik anlamındadır. Yeşil; çevrecilik, dolar vb.

33 3. YAZILI İLETİŞİM

34 Her türlü yazılı mesaj kullanılarak yapılan iletişim türüdür.
Örneğin; raporlar, iş mektupları, mektuplar, resmi yazışmalar, telefon ve bilgisayar mesajları vb. Sözlü iletişime göre daha formel bir yapıdadır, üzerinde düzeltme veya değişiklik yapılabilir ve dosyalanarak sürekli korunabilir. Ancak iletişim daha gecikmeli olarak kurulur. Devlet yazı ile konuşur!

35 RESMİ YAZIŞMALAR (Kurum içi ve Kurumlar Arası)
DİLEKÇELER İŞ MEKTUPLARI ÖZGEÇMİŞ BİLDİRİMLERİ ÖZEL AMAÇLI YAZILAR

36 Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ Bağcılar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü SAYI :B.08.4.MEM / KONU :Adaylık Eğitimi. OKUL MÜDÜRLÜĞÜNE İLGİ :İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 08/10/2006 tarih ve /716 sayılı yazısı. Bakanlığımız Personel Genel Müdürlüğünün 26/09/2006 tarih ve 3155/91111 sayılı 2006/80 nolu genelgesi İl Milli Eğitim Müdürlüğünün ilgi sayılı yazısı ekinde alınarak ilişikte gönderilmiştir.

37 Söz konusu genelgenin aday öğretmenlere imza karşılığı duyurularak, genelgenin 1. maddesi ve 2. maddesi gereğince, pedagojik formasyonu olmayan öğretmenlerin isimleri ve görev yerlerinin 23/10/2006 tarihine kadar Müdürlüğümüz Hizmet içi ve Eğitim Bölümüne bildirilmesi hususunda gereğini rica ederim. Raif TAYFUR Şube Müdürü

38 EK-1 : 1 Adet Genelge Örneği. EK-2 : 1 Adet Karar Örneği. DAĞITIM:
EKLER: EK-1 : 1 Adet Genelge Örneği. EK-2 : 1 Adet Karar Örneği. DAĞITIM: Gereği: 1-Tüm Resmi Okul Müdürlüklerine 2-Zübeyde Hanım Anaokulu Müdürlüğüne 3-Halk Eğitim Merkezine 4-Ostim Çıraklık Eğitim Merkezine Bilgi: 1-Şube Müdürlüğüne

39 SAFRANBOLU KAYMAKAMLIĞI Gençlik ve Spor İlçe Müdürlüğü
T.C. SAFRANBOLU KAYMAKAMLIĞI Gençlik ve Spor İlçe Müdürlüğü Sayı :B.02.1.GSM Konu:Cumhuriyet Bayramı Turnuvası. MESLEK YÜKSEKOKULU MÜDÜRLÜĞÜNE SAFRANBOLU 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlama etkinlikleri çerçevesinde Gençlik ve Spor İlçe Müdürlüğümüzce kurumlar arası Masa Tenisi ve Voleybol turnuvası yapılacaktır.

40 Yapılacak olan Cumhuriyet Kupası Masa Tenisi ve Voleybol müsabakaları için her branş için YTL katılım ücreti verilecek olup, turnuvaya katılıp katılmayacağınızı 05 Ekim 2006 tarihine kadar bildirmeniz hususunda gereğini rica ederim. İZZETTİN KÜÇÜK Kaymakam DAĞITIM : Gereği : Tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları

41 DİLEKÇELER

42 İŞ MEKTUPLARI Türkiye’de iş mektuplarıyla ilgili şekil yönünden 2 düzenleme bulunmaktadır. 1. TSE 1390 2. Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığının nolu genelgesi TSE 1390’a Uygun İş Mektubu Örneği

43 GELİŞİM TİCARET A.Ş. Karaelmas Cd. No: 24/3 Tel: SAFRANBOLU GÜNLÜ Sayı:XX-452 Konu: Siparişler Safranbolu, Sayın Ali Ak Deniz Cd. No: 5 Zonguldak

44 Sayın Peker, İlgi: tarih ve XX-123 sayılı yazınız Belirttiğiniz yanlışlığın nedeni saptanmış ve ürününüz kargoya verilmiştir. Gecikmeden dolayı özür dileriz. Ürününüzün en kısa sürede elinize geçmesini diler, yeni siparişlerinizi bekleriz. Saygılarımızla GELİŞİM A.Ş. Satış Müdürü Gonca Gül EK: 1 Adet İrsaliye

45 15.07.2006 Sayın Asım Kuzu İnsan Kaynakları Müdürü
Rüya Oteli Belek/Antalya Otelinizde açık olduğu belirtilen kat hizmetleri sorumlusu işine başvuruda bulunmak istiyorum.

46 Sektörde önemli bir yere sahip olan otelinizde,
Deneyimli ekibinizle birlikte çalışmak ve Yeteneklerimi kullanabilmek beni mutlu edecektir. Özgeçmişim ekte sunulmaktadır. Saygılarımla Adı Soyadı İmza Adres:

47 ÖZGEÇMİŞ BİLDİRİMLERİ
Adı Soyadı: Doğum Yeri: Doğum Tarihi: Medeni Durumu: Milliyeti: Eğitimi: Mesleki Hedefi: İlgi alanları: Etkinlikler-Hobiler: Bilgi alınabilecek kişiler: Katıldığı kurslar: Deneyimi (çalıştığı işler ve Süresi): Adres: E-posta: Telefon:

48 ÖZEL AMAÇLI YAZILAR (FORM VE ANKET)
İşin gerekliliklerine göre değişik türde çeşitli form ve anketlerin; hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi ile ilgili genel bilgiler.

49 (MESLEK HAYATINDA İLETİŞİM)
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM (MESLEK HAYATINDA İLETİŞİM)

50 ÖRGÜTSEL İLETİŞİM İLETİŞİM ÖRGÜTSEL FAALİYETLERİN TEMELİNİ OLUŞTURUR. BİR ÖRGÜTÜN GÜCÜ, ONUN ÖRGÜTLENME BİÇİMİ VE İLETİŞİM BECERİSİ İLE DOĞRU ORANTILIDIR.

51 İLETİŞİMİ GEREĞİ GİBİ YÖNLENDİREMEYEN ÖRGÜTLER VARLIKLARINI İSTENEN ÖZELLİKLERDE (Uygun kaynak kullanımı, tam ve gerçek bağımsız, onurlu vb.) SÜRDÜRMEDE ZORLANIRLAR Muhaberesiz, muharebe olmaz.

52 YATAY İLETİŞİM DİKEY İLETİŞİM ÇAPRAZ İLETİŞİM
ÖRGÜTSEL İLETİŞİM ŞEKİLLERİ YATAY İLETİŞİM DİKEY İLETİŞİM ÇAPRAZ İLETİŞİM

53 İLETİŞİM VE YÖNETİM ETKİN YÖNETİM ANCAK ETKİN İLETİŞİMLE OLABİLİR.
ETKİN İLETİŞİM, YÖNETİCİLER İLE ÇALIŞANLARIN ORTAK AMAÇLARA SAHİP OLMALARINI SAĞLAYARAK, İŞBİRLİĞİ VE UYUM İÇERİSİNDE ÖRGÜTSEL AMAÇLARA YÖNLENMELERİNE YARDIMCI OLUR.

54 İLETİŞİM KISACA BİLGİ ALIŞ VERİŞİDİR.
BU ANLAMDA İLETİŞİM; 1) ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTTE OLUP BİTENLERDEN HABERDAR OLMASINA; 2) ŞİKAYET, İSTEK VE ÖNERİLERİNİ, YÖNETİME BİLDİRMELERİNE HİZMET EDER/EDEBİLİR.

55 BU NEDENLE 1) TÜM ÜYELER ÖRGÜTSEL GELİŞMELERLE İLGİLİ OLARAK; DÜZEY-YETKİ YETENEK VE İLGİ DERECELERİNE GÖRE BİLGİLENDİRİLMELİDİR.

56 ÖRGÜTSEL FAALİYETLER VE GELECEKLE İLGİLİ BEKLENTİLERE AİT BU BİLGİLER
ABARTILI BİÇİMDE AŞIRI İYİMSER VEYA AŞIRI KÖTÜMSER OLMAMALIDIR. MÜMKÜN OLDUĞUNCA GERÇEKÇİ OLMALI. (BALON OLMAMALI)

57 2) YÖNETİM EN UYGUN KARAR VE ÖNLEMLERİ ALABİLMEK İÇİN GEREKLİ BİLGİLERİ ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİM YOLUYLA TOPLAR VE DEĞERLENDİRİR BÖYLECE ŞEFFAFLIK VE KATILIMCILIK GERÇEKLEŞİR, ÇALIŞMA ORTAMININ KALİTESİ ARTAR. KENDİ İSTEKLERİNİ DE YİNE İLETİŞİM İLE BİLDİRİR.

58 İLETİŞİM VE ÇATIŞMA YÖNETİMİ
İLETİŞİM İŞBİRLİĞİ VE UYUMU ARTIRARAK KİŞİLER ARASI ÇATIŞMAYI AZALTIR. İnsanlar konuşa konuşa anlaşır ÖRGÜTLERDE ÇATIŞMA ÇOĞU ZAMAN KAÇINILMAZDIR.

59 ÇÜNKÜ SÜREKLİ VE HIZLI DEĞİŞEN KOŞULLAR KARŞISINDA İNSANLAR UYUM SAĞLAMADA ZORLANIRLAR.
AYRICA HERKESİN AMAÇLARI, HIRSLARI, BEKLENTİLERİ, SABIR GÜCÜ VB. FARKLI OLDUĞUNDAN ÇATIŞMA ÇOĞU KEZ KAÇINILMAZDIR

60 DEĞİŞEN MALZEMELER DEĞİŞEN İŞ YÖNTEMLERİ DEĞİŞEN İNSANLAR ÇALIŞMA YÖNTEMLERİNDE, ALIŞKANLIKLARDA VE İLİŞKİLERDE DEĞİŞİKLİĞİ GEREKTİRİR. İNSANLAR DEĞİŞİKLİĞİ KOLAY KABULLENEMEZLER. Eski köye yeni adet - İcat çıkarma

61 YÖNETİMİN EN ÖNEMLİ GÖREVİ KARAR VERMEKTİR
YÖNETİMİN EN ÖNEMLİ GÖREVİ KARAR VERMEKTİR. KARAR SÜRECİ RİSK VE BELİRSİZLİK İÇERDİĞİNDEN, BİLGİ ÖNEMLİDİR. KARAR SÜRECİNDEKİ RİSK VE BELİRSİZLİĞİ AZALTARAK KARARIN ETKİNLİĞİNİ ARTIRAN BİLGİ KUVVETTİR VE ÖRGÜTÜN OKSİJENİDİR.

62 İLETİŞİM VE STRES YÖNETİMİ

63 5. İLETİŞİMDE YARARLI ARAÇLAR

64 5.1. GRAFİKSEL İLETİŞİM

65 5.2. BT DESTEKLİ İLETİŞİM Eğer BT iyi değerlendirilirse iletişim daha hızlı, kolay ve ekonomik olur. Örneğin, bazı raporlar çok çabuk ve doğru aktarılabilir, başka ülkedeki kişilerle kolay ve ekonomik iletişim kurulabilir. Yerli yersiz bir çok konunun bilgisayar ortamında tutulması ve kolayca aktarılması, bilgi seli ve iletişim engeli olabiliyor. Örneğin, gereksiz iletiler ve mesajlar

66 Sunu programlarından ve sunu araçlarından yararlanma

67 5.3. SUNUDA ÖNEMLİ NOKTALAR
Başarılı Bir Sunuda Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Konular: Konuşmacı kürsüde/sahnede düzgün görünmelidir. Doğal olmalıdır. Okuma değil, yorum yapmalıdır. Konuşmaya başlamadan önce ortamı tanımalıdır. Ne anlatacağını bir plan dahilinde kısaca açıklamalıdır. Tahmini sunu süresini belirtmelidir. Durağan (monoton) olmamalıdır.

68 Antipatik (sevimsiz, itici, soğuk, istenmeyen) olmamalıdır.
Önemli dokümanları yanında bulundurmalıdır. Dinleyicilerle göz teması kurmalıdır. Kelime hazinesi (söz varlığı) fazla olmalıdır. Konuşma içinde espriler yapmalıdır. Konuyu renklendirmelidir. Ne anlattığını kısaca özetledikten sonra konuşmasını bitirmelidir. En önemlisi kürsüden sessizce ayrılmalıdır!

69 İLETİŞİMDE ÖNEMLİ KONULAR
6. İLETİŞİMDE ÖNEMLİ KONULAR

70 6.1. Sözlü ve Yazılı İletişim Yeteneğinin
Geliştirilmesi 6.2. Mesleki Konularla İlgili Yazışma İlkelerini Uygulatma Uygulamalı olarak geçekleştirilecektir.

71 İLETİŞİMLE İLGİLİ DİĞER KONULAR
7. İLETİŞİMLE İLGİLİ DİĞER KONULAR

72 7.1. İLETİŞİMDE ENGELLER Abartı ve kötümserlik; Gelecekle ilgili beklentiler ve örgütsel faaliyetlere ait bilgiler Abartılı, aşırı iyimser ve aşırı kötümser olmamalıdır. Mümkün olduğunca gerçekçi olmalıdır. (Balon olmamalı)

73 Ön yargıdan kaçınmak; Söyledim Duydu anlamına gelmez
Duydu Anladı anlamına gelmez Anladı Hak verdi anlamına gelmez Hak verdi Benimsedi anlamına gelmez Benimsedi Uyguladı anlamına gelmez Uyguladı Sürdürecek anlamına gelmez Kapalı olmamak, Saydam/Şeffaf olmak

74 İnsanların seçici davranışları; Duymak istediklerini duyar, görmek istediklerini görürler
Statü Farklılıkları; Önem verdiği kişilerin (üst, arkadaş, yandaş vs.) mesajına da önem verme Güvensizlik; Karşı tarafa inanmama veya inanamama, iletişimin etkinliğini azaltır Dil ve Anlatım Güçlükleri; Hacet kalmadı!

75 Kişisel Engeller; Dinleme ve algılama yetersizliği Uzun kelime ve cümleler kullanma Bilgi ve görgü eksikliği Statü farklılıkları Cinsiyet farklılığı Yaş farklılıkları Görüş farklılıkları Kültürel Farklılıklar Hatalı tanımlamalar

76 Diğer engeller; Kanal engelleri Psikolojik engeller Teknik engeller Fiziksel Uzaklık Zaman Baskısı Başarı Kaygısı Kesintiler Domates, biber, patlıcan

77 Kaygı; Ekonomik durgunluğun olduğu bir dönemde bir acil iletişim toplantısında, yönetici, kimsenin kendisini dinlemediğini fark edip toplantıyı yarıda kesmiştir. Dinlenmediğinin nedenini sorduğunda, toplantıda bulunanlardan biri Bizi işten kovduğunuzu ne zaman söyleyeceksiniz diye bekliyorduk demiş.

78 Böyle bir durum olmamasına rağmen ekonomik durgunluk sırasında acil durum iletişimi adı altında toplantı yapılmasının iletişimi olumsuz etkilediği anlaşılmıştır. Toplantıların konusu önceden açıklanmalı ve insanların kaygılanmaları önlenmelidir. Görüşmelerin nedenleri de önceden söylenirse kaygılar azaltılır ve iletişim etkinleşir.

79 DİĞER ENGELLER ALGILAMA → Demografik özellikler (eğitim, yaş, deneyim, dünya görüşü, kültür vb.) farklı algılamalara neden olur. (Beni asın…) DİL → Sözcük seçimi (Baban var mı? Artık … var) Muhataba göre farklı konuşma biçimleri (Eczacı kalfası) VARSAYIMLAR → Doğru veya yanlış (Her ihtimale karşı) STATÜ → sevmediği makamların mesajını kasıtlı olarak karıştırma

80 BAZI ÖRNEKLER Albayın Mesajı Yarın saat 9’da her zaman görülmeyen güneş tutulması olacak. Askere duyurun bu nadir olayı izlesinler. Yağmur yağarsa tabi ki izlemek mümkün olmayacaktır. O takdirde askeri spor salonuna götürün.

81 YARBAY’DAN YÜZBAŞI’YA
Albayın emriyle yarın saat 9’da güneş tutulması olacak. Hava yağmurlu olursa sokaktan izleyemezsiniz. Bu yüzden her zaman olmayan güneş tutulması spor salonunda gerçekleşecek.

82 YÜZBAŞI’DAN TEĞMEN’E Albayın emriyle yarın sabah 9’da spor salonunda güneş tutulması töreni yapılacak. Şayet hava yağışlı olursa Albay her zaman yapılan bir şeyle ilgili emir verecek.

83 Eğer hava iyi olursa yarın saat 9’da Albay spor salonunda güneşi tutacak. Yağışlı olursa caddede olacak.

84 ÇAVUŞ’TAN ONBAŞI’YA Yarın saat 9’da güneş yüzünden Albayın tutulması olacak. Şayet spor salonuna yağmur yağarsa her zaman olmayan bir şey olacak. O zaman askeri dışarı çıkartın.

85 İki Er Arasındaki konuşma:
Yarın hava yağışlı olursa spor salonunda güneş Albayı tutacakmış gibi olacakmış. Bu her zaman olmayan yakışıksız bir şey.

86 MISSOURI Amerikan Deniz Kuvvetleri’ne ait ünlü savaş gemisi Missouri’nin görevlileriyle, Newfoundland’de görevli Kanada’lı yetkililer arasında 1995 yılında gerçekten yaşanmış olan ve Aynı yıl Amerikan Deniz Kuvvetleri tarafından açıklanmış olan bir telsiz görüşmesi:

87 Amerikan Gemisi: Çarpışmayı önlemek için lütfen rotanızı 15 derece kuzeye çevirin. Tamam.
Kanada’lı Yetkili: Çarpışmayı önlemek için biz sizin rotanızı 15 derece güneye çevirmenizi öneriyoruz. Tamam. Amerikan Deniz Kuvvetleri gemisinin kaptanı konuşuyor. Tekrar ediyorum, rotanızı değiştirin. Tamam.

88 Kanada’lı Yetkilinin yanıtı:
Hayır, biz rotamızı değiştiremeyiz. Tekrar ediyorum, siz rotanızı değiştirin. Tamam. Amerikan Gemisi: Burası Amerikan uçak gemisi Missouri. Adımızı duymamış olanlara anımsatıyoruz; Amerikan Deniz Kuvvetlerinin en büyük uçak gemisi Missouri’ yiz.

89 Lütfen şakanızdan ya da inadınızdan vazgeçin, derhal rotanızı değiştirin. Hem de hemen şimdi. Tamam
Kanada’lı Yetkili: Peki biz de size kendimizi tanıtalım Missouri… Burası Newfoundland’ deki deniz feneri. Tamam…

90 7.2. İLETİŞİM VE ETİK Etik, insanların bireysel ve toplumsal ilişkilerini düzenleyen kurallar bütünüdür. Etik, iyi ve kötü söz veya davranışı belirleyen ölçütlerdir. Neyin doğru neyin yanlış olduğu, neyin haklı neyin haksız olduğu, konusunda inançlara dayalı ilkeler ve kurallar şeklinde tanımlanabilir.

91 7.3. ZOR İNSANLARLA İLETİŞİM
Zor insanlar, topluma ve kişilere göre farklı olmakla birlikte bazı ortak özelliklere sahiptirler. 1. Saldırgan (agresif) insanlar 2. Her şeyi bilenler 3. Şikayetçiler 4. Mağdurlar 5. Gizlice saldıranlar 6. İnatçı 7. Hırslı 8. Kaprisli

92 Zor insanların davranış özellikleri
Eğitimi, bilgisi ve deneyimi yetersiz olmasına rağmen kendisini çok iyi sananlar Öncelik ve önem sırasını belirleyemeyenler Hatasını olgunlukla kabuk edemeyen, sürekli açıklama yapıp, kendisini temize çıkarmak isteyenler Yavaş düşünen ve hareket edenler İşleri karıştıranlar Çok az konuşanlar (konuşmayanlar)

93 Yanlış anlamakta ısrar edenler
Karşısındakinin söylediklerine önem vermeyen Statü farklılığını sürekli hissettirmek Karşısındakine saygı göstermemek Sadece kendisinin ve kendi yaptıklarının önemli olduğunu düşünenler Sürekli çevresindekiler ve olaylar üzerinde kontrol oluşturmaya çalışanlar Empati yapamazlar Her zaman ben haklıyım diyenler

94 7.4. TARİHTE LAFI GEDİĞİNE OTURTANLAR
1. Churchill, avam kamarasında konuşurken, muhalif partiden bir kadın milletvekili, Churchill’e kızgın, şöyle seslenir: -”Eğer, karınız olsaydım, kahvenizin içine zehir karıştırırdım.”Churchill, oldukça sakin kadına döner ve lafı yapıştırır: -”Hanımefendi, eğer karım siz olsaydınız, o kahveyi seve seve içerdim.”

95 2. Sokrates ve eşi bir türlü iyi geçinemezlermiş
2.Sokrates ve eşi bir türlü iyi geçinemezlermiş.Bir gün eşi Sokrates’e verip veriştirmiş, ağzına geleni söylemiş. Bakmış kocası hiç tepki göstermiyor bir kova suyu alıp başından aşağı boşaltmış.Sokrates, gayet sakin: -”Bu kadar gök gürültüsünden sonra bir sağanak zaten bekliyordum” demiş.

96 3.Bernard Shaw ile Churchill hiç geçinemez ve sık sık birbirlerini iğnelermiş. Bernard Shaw, bir oyununun ilk gecesine,Churchill’i davet etmiş ve davetiyeye de bir pusula iliştirmiş: -”Size iki kişilik davetiye gönderiyorum. Bir dostunuzu alıp gelebilirsiniz.Tabii dostunuz varsa. “Churchill, hemen cevap göndermiş: -”Maalesef o gece başka bir yere söz verdiğim için oyununuzu seyretmeye gelemeyeceğim.İkinci gece gelebilirim, tabii oyununuz ikinci gece de oynarsa.”

97 4.Bir gün Eflatun, talebelerinden birini kumar oynarken yakalamış ve şiddetle azarlamış.Talebesi:
-”İyi ama ben çok az bir paraya oynuyordum” diye itiraz edecek olunca Eflatun cevap vermiş: -”Ben seni kaybettiğin para için değil, kaybettiğin zaman için azarlıyorum.”

98 5.Dünya nimetlerine ehemmiyet vermeyen yaşayış ve felsefesiyle ünlü filozof Diyojen, bir gün dar bir sokakta zenginliğinden başka hiçbir şeyi olmayan kibirli bir adamla karşılaşır. İkisinden biri kenara çekilmedikçe geçmek mümkün değildir.Mağrur zengin, hor gördüğü filozofa: -”Ben bir serserinin önünden kenara çekilmem” der. Diyojen,kenara çekilerek gayet sakin şu karşılığı verir: -”Ben çekilirim.”

99 6.Meşhur bir filozofa: -”Servet ayaklarınızın altında olduğu halde neden bu kadar fakirsiniz?” diye sorulduğunda: -”Ona ulaşmak için eğilmek lazım da ondan” demiş.

100 7.Kulaklarının büyüklüğü ile ünlü Galile’ye hasımlarından biri:
-”Efendim” demiş, “Kulaklarınız, bir insan için biraz büyük değil mi?”Galile: -”Doğru” demiş, “Benim kulaklarım bir insan için biraz büyük ama, seninkiler bir eşek için fazla küçük sayılmaz mı?”

101 8.Bir toplantıda, bir genç Mehmet Akif’i küçük düşürmek ister:
-”Affedersiniz, siz baytar mısınız?”Mehmet Akif hiç istifini bozmadan şöyle yanıtlamış: -”Evet, bir yeriniz mi ağrıyordu?”

102 9.Yavuz Sultan Selim, birçok Osmanlı padişahı gibi sefere çıkacağı yerleri gizli tutarmış. Bir sefer hazırlığında, vezirlerinden biri ısrarla seferin yapılacağı ülkeyi sorunca, Yavuz ona: -”Sen sır saklamayı bilir misin?”diye sormuş.Vezir: -”Evet hünkarım, bilirim” dediğinde, Yavuz cevabı yapıştırmış: -”İyi, ben de bilirim.”

103 X. Namık Kemal (Ayıya dönmüşsün)
X. Yavuz Sultan Selim (İsmail herkes kendi yediğinden ikram eder.)

104 7.5. ETKİN İLETİŞİM ÖNERİLERİ
KONUŞURKEN KELİMELERİ DOĞRU SEÇMEK KADAR, SES TONUMUZU DA AYARLAMALIYIZ. KONUŞTUĞUMUZDAN ÇOK DİNLEMELİYİZ. AKTİF DİNLEME → Can kulağıyla dinleme ve hazmetme. Anlamış gibi yapmama. Anlaşıldı mı? Emredersiniz. Normal anlaşıldı mı?

105 MUHATABA GÖRE DAVRANMAK
Hayvanı çatlatmazdım...

106 “N” İLE BAŞLAYAN SORULAR
Açık olmayan ya da yanlış anlaşılmaya uygun sözler üzerinde tartışmak yerine, olayı çözümleyici açık uçlu sorular sormak yerinde olur. Niçin, Ne şekilde, Ne amaçla, Nasıl vb.

107 ÖNYARGIDAN KAÇINMAK SÖYLEDİM → DUYDU anlamına gelmez.
DUYDU → ANLADI anlamına gelmez. ANLADI → HAK VERDİ anlamına gelmez. HAK VERDİ → BENİMSEDİ “ “ BENİMSEDİ → UYGULADI “ “ UYGULADI → SÜRDÜRECEK “ “

108 UYGULAMALI ÇALIŞMAK İNSANLAR; DUYDUKLARININ → % 20’ sini
GÖRDÜKLERİNİN → % 30’ unu HEM DUYUP HEM GÖRDÜKLERİNİN → % 50’ sini KENDİ SÖYLEDİKLERİNİN → % 70’ ini KENDİ YAPTIKLARININ → % 90’ ını AKILLARINDA TUTABİLMEKTEDİRLER

109 BUNA GÖRE İLETİŞİMDE BAŞARIYI ARTIRMAK İÇİN;
İNSANLARA BİLDİKLERİNİ VEYA ÖĞRENDİKLERİNİ İFADE ETME VE YAPMA (UYGULAMA) FIRSATI VERİLMELİDİR.

110 GERİBİLDİRİM YAPMAK GERİBİLDİRİM → olumlu/olumsuz hareketlerin değerlendirilmesi OLUMLU HAREKETLER → İfade edilmemesi heves kırıcı olabilir. OLUMSUZ HAREKETLER → Kişi kendini yenilemeli, düzeltmeli veya bu doğrultuda yönlendirilmelidir. (Manav çırağı) Bazen dolaylı anlatım iyidir. (Süpürme ….)

111 BU AMAÇLA; - Durum uygun bir şekilde belirtilmeli - Kişiden çok konu üzerinde durulmalı - Gelecekte daha iyi olmanın yolları sürekli araştırılmalıdır. - Kendini yenileme, geliştirme ve iyi insan/ sorunsuz insan olma azminde bulunmalıyız. (Gerçek anne ….)

112 Başkalarından üstün olmamız önemli değildir.
Önemli olan, dünkü halimizden üstün olmamızdır. Fenerle insan arama. En baştaki 1 kişiliktir.

113 KİŞİLİK YOKSA ÖBÜRLERİ HİÇTİR
0 → BAŞARI, Başarılı kişi 1’ i 10 yapar 0 →TECRÜBE, 10 iken 100 olursunuz 0 → YETENEK, 100 iken olursunuz 0 → DİSİPLİN, iken 0 → SEVGİ …. HEPSİ EN BAŞTAKİ “1” E BAĞLI

114 ŞEFFAFLIK İletişim sürecinde oluşacak belirsizliği azaltabilmek için, mümkün olduğunca açık ve şeffaf olmak → Özellikle olağan/rutin işlerde sürekli kimin ne yapacağını tartışmak, aksaklıklara sorumlu aramak gibi gereksiz enerji ve zaman kaybını azaltır.

115 UYGUN USLUP KULLANMAK ŞAİRİN DEDİĞİ GİBİ;
Delikli demirin vurmazı olmaz, Ardına geçip de göz uydurmalı; Şu insanoğlunun kanmazı olmaz, Özünü bilip de söz uydurmalı. KONUŞMA TARZI (USLUP) ÇOK ÖNEMLİ

116 7.6. ETKİN İLETİŞİMİN YARARLARI
HATALI İŞLEMLER VE ÇATIŞMA AZALIR GENEL DURUMDA İYİYE GİDİŞ HIZLANIR DEĞİŞİME UYUM SAĞLAMA KOLAYLAŞIR MUKAVEMET GÜCÜNDE ARTIŞ İŞBİRLİĞİNİN GELİŞMESİ SONUCU EKİP ÇALIŞMASININ ETKİNLEŞMESİ

117 7.7. İYİ İLETİŞİMİN ON KURALI
İletişime başlamadan önce fikirleri netleştirme İletişimin esas amacını belirleyin. Fiziksel ve insani tüm çevreyi dikkate alın İletişimi planlarken başkalarından tavsiye alın (DANIŞIN) Mesajın içeriği kadar tonlanmasına da dikkat edin.

118 Yararlı mesajlar verin
Yararlı mesajlar verin. İnsanların dikkatini çekecek ve onların yararına olacak mesajlar. İletişimi takip edin, geribildirim alın. Geleceği de düşünerek iletişim kurun. Yaptıklarınızla sözlerinize destek verin. İyi bir dinleyici olun.

119 TEŞEKKÜRLER…