İletişim Süreci ve Türleri

... konulu sunumlar: "İletişim Süreci ve Türleri"— Sunum transkripti:

2 İletişim Süreci ve Türleri
ÖĞR. GÖR. MEHMET AKİF BARIŞ

3 İletişim - Gelişimi Simge üretme ve kullanma Konuşma Fonetik alfabe
*Yazı(M.Ö sümerler), kağıt(M.S.105 Ts’ai Lun) *Matbaa(Çin 700, avrupa 1450 Guttenberg) Gazetcilik Avrupa’da ve Türkiye’de gazetecilik *Telgraf (1837 – William Cooke, Charles Wheatstone 1843 Samuel Morse) Telefon(1847-Alexander G. Bell) Radyo(1902, Marconi) Televizyon(1923 Logia Beard) *Bilgisayar & İnternet

4 İletişim Tanımı İnsan ve toplumun varoluşu ve varlığını sürdürmesinin en temel koşulu iletişimdir. 160 farklı tanım var.. “İletişim bilginin, fikirlerin, duyguların, becerilerin vb. Simgeler kullanılarak iletilmesidir.” “İletişim, sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkalarıyla paylaştığımız insani bir süreçtir.” İletişimin özellikleri:ihtiyaç, amaç ve araç İletişimin öğeleri kaynak alıcı, ileti, dil ve kanal

5 İLETİŞİM TÜRLERİ Mesaj 1)Sözlü iletişim 2)sözsüz iletişim 3)yazılı iletişim Hedef 1)Kişinin kendisi 2)kişiler arası iletişim 3)kitle iletişimi Kanal 1)kişisel iletişim 2)örgütsel iletişim 3)Medyatik

6 İLETİŞİM SÜRECİ ***

7 HEDEF (ALICI) KAYNAK (GÖNDERİCİ)
O D L AMA K O D A Ç MA HEDEF (ALICI) KAYNAK (GÖNDERİCİ) KANAL İnsan İktidar Güç Sermaye Sahipliği Devlet Medya Kuruluşu SAHİPLİK ARAŞTIRMASI NİYET ANALİZİ PROPAGANDA VE İKNA KAMUOYU OLUŞTURMA İnsan Vatandaş Kamuoyu İzleyici Kitle İZLEYİCİ ANALİZİ ETKİ ARAŞTIRMALARI PSİKOLOJİK VE SOSYOLOJİK ARAŞTIRMALAR Mesajın Türü,İçeriği İletişim Şekli İletişim Tekniği(Teknoloji) İletişim Aracı(Medya) İletişimin Dili Gürültü ve Engeller İÇERİK ANALİZİ MEDYA ANALİZİ TEKNOLOJİ – AR-GE ÇALIŞMALARI

8 ÖĞR. GÖR. MEHMET AKİF BARIŞ
Etki Anlam ve İdeoloji ÖĞR. GÖR. MEHMET AKİF BARIŞ

9 İletişim Etkinliğine Yönelik Yaklaşımlar
Etki - Süreç odaklı yaklaşımlar Algı Tutum Davranış Anlam – Niyet odaklı yaklaşımlar Bilinç Kültür İdeoloji Propaganda

10 Etki-Süreç Odaklı Yaklaşımlar
Etki üzerine Algı Tutum Davaranış Öykü anlatıcıların Rol modellerin değişmesi

11 Algı ve Tutumlar Algı: 1)çevrede uyaranlar, ayrım, yorumlama süreci
2)malzeme seçimi ve anlamlandırma - Algı eşiği, ilgi, duyumlama enerjisi,bilinç a)Görsel(biyolojik ve psikolojik), b)Duygusal(deneyimsel), c)Seçimleyici(psikolojik,eğitimsel,sosyal durum) Tutum: bir şeye yönelik deneyim, bilgi, duygu ve güdülere dayanarak örgütlediği zihinsel, duyusal, davranışsal bir tepkinin ön eğilimidir.

12 Etki

13 İkna Kişileri veya kitleleri istenilen tutum ve davranış doğrultusunda razı etme İletişim çalışmalarında önemli(savaşa gitme, oy verme, ürün satma, sigarıyı bırakma vb.) Retorik,aristo ikna sanatı İletişim ve İkna üzerine, iknada sunuş sırası, tutum örgütlenmesi ve değişim, sosyal yargı Kaynak Güvenirliliği(uzman ve güvenilen kişilikler) Korku çekiciliği(emniyet kemeri ve sigara) İkna iletişim çalışmalarında hayli ilgi çeken bir konudur. Bir ürünün satılması, siyasi bir lidere oy verilmesi, sigarayı bırakma ya da kan davasını sürdürmenin anlamsızlığına insanları ikna etmek gereklidir. İkna, akılcı ya da sembolik yollarla insanları yeni bir eyleme yöneltme, bir fikri ya da ürünü benimsetmede klavuzluk etmedir. İknada baskı ve zorlayıcı teknikler değil; fikri çekici kılma esastır. Ancak ikna, her zaman akılcı ve insanların yararına olmayabilir. İkna, bir davranış ya da tutum değişikliği gerçekleştirmedir. Siyasal alandan dini söylemelere kadar kamu spotları, büyük afişler, el ilanları ve broşürler, kısa ya da uzun metrajlı filmler gibi pek çok yöntem kitle iletişim araçları aracılığıyla insanları ikna etmede hep kullanılmıştır.

14 İletişim Süreci Teorileri ***
Hipodermik İğne, Sihirli Mermi Eşik Bekçiliği, Kanaat Önderliği Shannon geri beslemeli dairesel Elisabeth Noumann Suskunluk sarmalı

15 Anlam – Niyet odaklı yaklaşımlar
İdeoloji Kamu-oyu Kamuoyu oluşturma Propaganda

16 İdeoloji İdeoloji, siyasal ya da toplumsal bir öğreti oluşturan, bir hükümetin, bir siyasi partinin, bir toplumsal sınıfın davranışlarına yön veren politik, hukuksal, bilimsel, felsefi, dinsel, ahlâki, estetik düşünceler bütünü. İdeoloji, bireylerin bilincindeki gerçekliğe dair yanlış bir bilinç ya da bilgi durumudur. Buna göre yanlış bilinç bireylerin bir yanlış görmesi meselesi değil, genel toplumsal yapının maddi temeli tarafından belirlenmesi meselesidir. Bilincin dış bir güç tarafından Belirlenme, yanlış bilince ve bilgilere sahip olma durumu

17 Kamu ve Kamuoyu *** Kamu: Ortak çıkarlar çerçevesinde topluluk oluşturucu konularda kararbirliğine ulaşmak için etkileşimde bulunan toplumsal kesim. Oy: Bir sorunla veya durumla ilgili bulunan seçeneklerden birinin tercih edilmesi Kamuoyu: Bir toplumsal kesime ait genel karar tercihi, genel düşünce, halkoyu

18 Kamuoyu Kamuoyu oluşturmak: Bir düşünceyi yaygınlaştırmak, halkın dikkatini o düşünce etrafında toplamak, yoğunlaştırmak Kamuoyunu oluşturan araçlar: Aile, eğitim, kültür, toplumsal kontrol mekanizmaları, bireysel ve psikolojik araçlar, siyasal patiler, ve MEDYA Kamuoyuna yönelik yaklaşımlar.. Toplumsal denetim Gündem belirleme kuramı Yetiştirme Kuramı

19 Propaganda *** “bir topluluğun düşüncelerini, duygularını davranışlarını, tavır ve hareketlerini etki altında tutmak ve onları değiştirmek amacıyla yayınlanan bilgi, belge, doktrin ve görüşlerdir.” Propagandanın pek çok tanımı olabilir. Ancak hepsinin birleştiği ortak nokta, propagandanın bir grubun çıkarlarını destekleyen, bilerek çarpıtılmış ya da saptırılmış bilgi anlamına gelmesidir. Beyaz, Gri ve Kara Propaganda Propaganda teknikleri (telkin, beyin yıkama, ideoloji aşılama) Stratejiler: Ad takma, itibarlı kişilerin desteğini, halktan biri, herkes yapıyor

20 (Yeni) Medya, Aile ve Çocuk
Öğr. Gör Mehmet Akif BARIŞ Zirve Üniversitesi İletişim Fakültesi

21 Medya Türleri Görsel Medya İşitsel Medya Basılı Medya
İnternet ve Yeni Medya Taşınabilir bilgi iletişim teknolojileri

22 Medyanın İşlevleri ***
Bilgilendirme İşlevi Farkındalık Yaratma ve Eğitim İşlevi Toplumsallaştıma İşlevi Eğlendirme İşlevi Kamuoyu Oluşturma ve Gündem Kurma İşlevi

23 Medya İşlevlerinin Ürünleri
Bilgilendirici içerikteki haber Kişisel görüş ve düşüncelerin aktarıldığı yorum Ürün ve düşüncelerin ve pazarlandığı reklam ve ilan Kendi başına bir bütünlüğe sahip eğlence, kültür ve muhtelif içeriğe sahip olabilecek programlardan oluşur.

24 Haber *** Pekiştirici ve Birleştirici (Konsolidatif)
Bilgilendirici (Enformatif) Yönlendirici(Manuplatif) veya Kanaat Bozucu, Yıkıcı, Kışkırtıcı (Spekülatif) Sunuş Şekli, Kaynağı Etik kurallara uygunluğu 5N1K

25 Tarafsızlık

26 Medya - Gündem Oluşturmak
Hakiki gündem, olay veya içinde bulunulan durumlar Medyanın kendisi Kurum ve kuruluşlar Siyasiler Kanaat önderleri Çıkar sahipleri

27 Medyada İçerik ve Sunum
İçeriğin biçimselleştirilmesi (medya türü, içerik türü, hedef kitle ve yayın politikası) Farklı bir dil seçilmesi İçeriğin eğlencelileştirilmesi Hergeçen gün gösteri olan ve olmayan şeyleri birbirinden ayırmak zorlaşıyor. Din adamları, doktorlar, avukatlar, eğitimciler ve haberciler kendi alanlarını kuşanmaktan ziyade iyi bir şovmenliğin gerektirdiği davranışlara kafa yoruyorlar. (Neil Postman)

28 Çözüm (Öz)Denetimli Serbestlik
0-2 Yaşındaki çocukları televizyon ve bilgisayar ekranı ile tanıştırmayın. 2-6 yaş 1 saat, ilk ve orta öğretim en fazla 2 saat Sınırları çocuklarla birlikte belirleyin Çocuk odasında olmamalı Özdenetim, birlikte karar verme Alternatifler geliştir

29 Tüketim Motivatörü: Reklam
Reklamın birincil amacı ürün ve hizmetleri tanıtmak? Reklamcı neyi amaçlıyor? İzleyici ne istiyor? İzleyici nasıl etkileniyor? Kadın ve Çocuklar Üzerindeki Etkisi nedir? Etik kurallar nelerdir?

30 Tüketim Toplumu Tüketime bağlı bir yaşam tarzı oluşturmak
Tükeitmin kimlik unsurları arasına girmesi Tüketimin toplumsal statü kazandırması Tüketimin güç ve otorite aracı olarak görülmesi

31 Dikkat! Tüketim Toplumu!
Bütçe yetersizliği Yaşam Tarzının Farklılaşması Gündelik yaşamda çelişki yaratması Aile birliğinde zayıflama Çözüm: Farkındalık ve Tüketime Karşı Direniş

32 Medya: Zihin, Dil ve Kültür Erozyonu
Dil kültürün en önemli öğesi Sözellikten uzaklaştırıyor, Limbik Sistem, Hayal Kurmak, Kitap okumak ‘Down Time’ çok önemli, canı sıkılmayan çocuk, üretkenlik? Baskın olan kültürler Kültürün endüstrileşmesi Dillerin gramerine uygun olmayan kelimelerin dile yerleşmesi Teknolojik Terimler, Futbol terimleri, Magazin terimleri

33 Medya => Yeni Medya Medya İçerik Kitlesel (Massive)
Bilgisayarlaşma, Telekomünikasyon ve Ağ (İnternet) Yeni Medya Sunuş (Etkileşim, Kitlesizleştirme, Eşzamansızlık) Platform (İnternet ve Mobil Cihazlar)

34 Kimlik Deneyleri Bedene ihtiyaç duymayan öznellik
Gerçek / sanal Benlik Cisiyet yaş geçişleri Kaçış mekanı Abartılmış kendilik Yüzsüz iletişim Daha kolay kendini ifade Daha kolay yalan ve agresyon Analog hassaiyeti kaybediyor, dijitalin yüseyselliğini kazanıyoruz

35 İnternet ve İnsani İlişkiler
Biriciklik hissi, narsistlik kültürü Kendi profil ve resimlerimizi parlatmak Narcisurfing (kendini aratma) Yüzyüze iletişimdeki kontrolü kaybediyor Hayal kırıklıklarına yol açabiliyor Yapılan araştırmalar insaları anlama kabiliyeti azalıyor: Duyarsızlaşama ve empati yitimi

36 Sanal ilişki kuran insanların özellikleri
Sosyal kaygı Utangaç olma Sanal dünyayı güvenli görme Yanlızlık Hissi Kaçış imkanı

37 Yeni Medya ve Teknoloji Beyinlerimiz Nasıl Etkiliyor
Dikkat dağınıklığı, kitap sabrı tükeniyor. Karşımızdakiyle anımızı yaşayamıyoruz Yeni medya beynimiz üzerinde güçlü ve hızlı değişimlere yol açmasına neden olan uyarıclara sahip(sürekli, aşırı alışkanlık yapan, etkileşimli bilişsel ve duyusal sinyaller) Çok sayıda uyarıcı bolluğu (enformasyon, yüzesysel bilgi) Bilgiyi elde etme, yorumlama ve saklama biçimlerimiz değişiyor. Entellektüel zayıflama ve zihinsel cansızlık

38 Ekran Bağımlılığı Dopamin salgısı (şekerleme, uyuşturucu etkisi)
Çocuklar, yeni bir kuşak izlenimi veriyor Birlikte ama yanlızlık uyarıları Popüler kültür bayraklaşıyor Siberzorbalık

39 Teknoloji ve Ebeveyn İlişkileri
Ebeveynlerin sınır koymakta zorlanması Narsistlik eğilimin artması Çocukların bağımsızlık mücadelesi Şiddet eğilimin artması Popüler kültüre ilgi artıyor

40 Dil, İmaj & Göstergebilim
PROF. DR. CUMHUR KILINÇ ÖĞR. GÖR. MEHMET AKİF BARIŞ

41 Konu Başlıkları Göstergesel Dil İmaj Gösterge(bilim)

42 Dil Çok geniş anlamıyla dil; düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır. Doğal (Beş duyu)->Sosyal (Dil) Dil işaret, sembol ve seslerden oluşmaktadır. Hayatın her alanındadır. Dil canlı bir müessese. Ortaklığı ifade edebilir. Kültürle doğrudan ilişkisi vardır.

43 Dilbilim Filoloji Sassure Genel dilbilim kavramı Toplumsal uzlaşma
Dil ve söz ayrımı Gösterge=gösteren ve gösterilen Eş-süremli(synchronic) ve art süremli(diachronic) dil analizleri Yapısalcı yaklaşım, yapısalcılık..

44 Levi -Strauss Farklı kültürler arasındaki benzerlikler
“Yapısal Antropoloji” İkili karşıtlıklar Mitler- Efsaneler - Hikayeler Çelişkiler Reklamcılık alanında kullanılması

45 Göstergebilim 1. Gösterge
Göstergebilimin çekirdeğini aşağıda anlatmaya çalışacağım, en küçük anlam birimi sayılan gösterge oluşturur. 2. Kodlar Göstergenin anlam birimi niteliği kazanabilmesi ve iletişimin gerçekleşebilmesi için yorumlayanın başvurduğu, öğrenmiş olduğu geleneklerin, kuralların, daha genel anlamında, göstergeleri düzenleyen sistemlerin olması gerekli. Bunlara göstergebilimde “kod” (code) adı veriliyor. 3. Kültür Gösterge ve kodların uygulandığı, kullanıldığı genel toplumsal yapı ve tüm anlamlandırma etkinlikleri.

46 Gerçek Anlam – Yan anlam
Gerçek anlam bir sözcüğün ortaya çıkış nedeni olan, akılda uyandırdığı ilk anlam. Yan anlam, bir sözcüğün temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlarından her biri. Sözcüğün temel (birincil) anlamının dışında, ancak temel anlamıyla az çok yakınlık taşıyan yeni anlamlar kazanması yan anlamı oluşturur. Bir sözcüğün yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır.

47 GÜL

48 C. Saunders Pierce *** Amerikan göstergebiliminin kurucusu
Gösterge, nesne ve yorumlayıcı Yorumlayıcının deneyimi (kütüphane örneği) 3 çeşit gösterge: Görüntüsel gösterge(ikon) Belirtisel gösterge (indeks) Simge Örnek:

49

50 Roman Jacobson *** Sesbilim ve çocukların dil bozuklukları
Eğreltileme(Metafor) Düzdeğişmece(Metanomi) Gerçeklik etkisi, bir parça sunularak bütünün anlaşılması Imgesel, gerçeküstü kod

51 Eve geç gidince babam kükredi..
Ok gibi yerinden fırladı.. Bu aralar üzerime çok geldiler.. Tanzimat dönemini bir de Tanpınar’dan Okuyun. Haftada iki gün kuru yiyorduk.

52 Baudrilliard Postmodernite, postmodernizm Zıtlıklar bir arada
Göstergelerin çokluğu Hipergerçeklik, simülasyon

53 Gözden Geçirin İletişimin tarihsel gelişimi
İletişim sürecinin unsurları İletişim süreci teorileri Kamuoyu kavramı Propaganda türleri Haber türleri Gösterge çeşitleri Medyanın olumsuz yönlerini tartışın Yeni medya içerik yönüyle değerlendirin