KULLANICI / KÜTÜPHANECİ EĞİTİMİ GRUP ÇALIŞMALARI ANKOS 5. Yıllık Toplantısı 16-18 Haziran 2005 Süleyman Demirel Kütüphanesi, Sakarya.

... konulu sunumlar: "KULLANICI / KÜTÜPHANECİ EĞİTİMİ GRUP ÇALIŞMALARI ANKOS 5. Yıllık Toplantısı 16-18 Haziran 2005 Süleyman Demirel Kütüphanesi, Sakarya."— Sunum transkripti:

1 KULLANICI / KÜTÜPHANECİ EĞİTİMİ GRUP ÇALIŞMALARI ANKOS 5. Yıllık Toplantısı 16-18 Haziran 2005 Süleyman Demirel Kütüphanesi, Sakarya

2 Kullanıcı Eğitimi Nedir? Genel anlamıyla: “ Kütüphane kullanıcılarına bilgi kaynaklarından en verimli şekilde yararlanmalarını sağlayacak bilgi ve beceriyi kazandırmak, başka deyişle bilgi okur yazarı kılmak.” Daha dar anlamıyla: “Kütüphanenin abone olduğu veri tabanlarının etkin kullanılmasına yönelik becerinin kullanıcıya kazandırmak.”

3 Kullanıcı Eğitimi ile: Bilgi kaynaklarının duyurulması ve tanıtılması, Kapsamlarının vurgulanması, Çok sayıdaki kaynak arasından uygun olanın seçiminin desteklenmesi, Tarama yöntemlerinin ve kullanım özelliklerinin öğretilmesi amaçlanmaktadır.

4 Kullanıcı Eğitiminin Önemi Artmaktadır: Çünkü: Kaynaklar hızla artıyor ve çeşitleniyor, Mevcut kaynakların yeni versiyonları ortaya çıkıyor, Kullanıcı düzeyleri ve ihtiyaçları farklılaşıyor, Teknoloji değişiyor, Yaşam boyu eğitim önem kazanıyor.

5 Kullanıcı Eğitiminde Yöntemler Kütüphane eğitimleri Kütüphane turları Sanal Kütüphane turları Temel kütüphane tanıtım rehberleri Konu rehberleri Veri tabanı içerik ve kullanım kılavuzları

6 Kütüphanelerin Kullanıcı Eğitiminde Rolü Üniversite üst yönetimlerini bu konuda bilinçlendirmek Kütüphanecinin kullanıcı eğitimiyle ilgili gelişmeleri takip edebilmesi için olanak yaratmak Kütüphaneler arası görüş alışverişi ve işbirliği yapmak Firmalarla işbirliği yapmak

7 Kullanıcı Eğitiminin Başarısı İçin Kütüphaneciler Kullanıcı eğitimi konusunda deneyim kazanmalı, Koleksiyonu ve bilgi kaynaklarını çok iyi tanımalı, Teknolojiyi yakından takip etmeli, Güncel gelişmelerden haberdar olmalıdır.

8 Kütüphaneci Eğitiminde Kullanılabilecek Yöntemler Seminerlere katılım Yurt içi ve yurt dışı kütüphanelerle personel değişimi İnternet üzerindeki tartışma listelerinin izlenmesi Yerel ve uluslararası toplantılara katılım Elektronik ortamda uzaktan eğitim alınması Firmalardan eğitim talebinde bulunulması Burs olanaklarını araştırılması ve başvuruda bulunulması

9 Kütüphanecilere Kimler Destek Sağlayabilir? Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri Mesleki Dernekler Firmalar ANKOS Kullanıcı/Kütüphaneci Eğitimi Grubu

10 Dar Anlamda Kullanıcı Eğitimi ve Modellemesi Veri Tabanlarını Etkin Kullandırma Yolları: Web üzerinden yapılabilecekler Yüzyüze kullanıcı ile yapılabilecekler

11 Web üzerinden Yapılabilecekler - 1 Kütüphane web sayfalarında “Online- Çevrimiçi Veri Tabanları”nın listesine erişim linki görülebilir bir yerde olmalı, Web sayfalarında veri tabanlarının alfabetik ve/veya konuya göre erişimi sağlanmalı,

12

13 Abone olunan veya deneme erişimine açılan veri tabanlarının kütüphane kullanıcılarına duyurulmalı, Veri tabanlarıyla ilgili her türlü soru/istek için web sayfalarında “Sıkça Sorulan Sorular” linki olmalı, Web üzerinden Yapılabilecekler - 2

14

15 ANKOS web sayfasındaki “ Türkçe Kullanım Kılavuzları ” nı her kütüphane kendi web sayfasına koyarak etkin kullanımını sağlamalı, Kütüphane dışındaki kullanıcıları desteklemek amacıyla, web üzerinden kullanıcı eğitim programları düzenlenmeli. Web üzerinden Yapılabilecekler - 3

16

17 Yıl boyunca akademik personele ve öğrencilere veri tabanlarıyla ilgili genel bilgi (oryantasyon) verilmeli, Danışma masasında kullanıcı veri tabanı kullanımı konusunda da desteklenmeli, Araştırma yöntemleri benzeri bir dersin bir kısmı veya tamamı kütüphaneci tarafından verilmeli, Yayınevi ve aracı firmalardan birebir ücretsiz eğitim seminerleri talep edilmeli. Yüzyüze Kullanıcı ile Yapılabilecekler

18 Biz Kimiz? Kullanıcı/Kütüphaneci Eğitimi Grubu ANKOS çatısı altında oluşturulan dört çalışma grubundan biridir. Grup üyeleri:  Şemsa Olşen Güzeldere, Referans Birim Amiri - ODTÜ (semsa@metu.edu.tr)  Güzide Ülker Özen, Referans Birim Amiri - Bilkent Üniversitesi (reference@bilkent.edu.tr)  Tuba Akbaytürk Çanak, Müdür Yardımcısı - Koç Üniversitesi (takbayturk@ku.edu.tr)

19 Misyon “Kullanıcı eğitimi” konusunda üye kurumların kütüphanecilerine destek vermek, Eğitici materyaller hazırlamak, Materyallerin dağıtımını gerçekleştirmek, Veri tabanlarının etkin kullanımını sağlamak.

20 Amaçlar Kullanıcıların ve kütüphanecilerin eğitimlerini desteklemek için tanıtım materyallerinin Türkçeye çevrilmesini sağlamak, Kütüphaneciler için çeşitli "kullanıcı eğitim materyalleri" geliştirmek ve bu yolla kullanıcıların veri tabanlarını daha etkin kullanmalarını sağlamak.

21 Veri Tabanı Kılavuzları - 1 4 sayfalık olarak tasarlanmaktadırlar. Resimlerle zenginleştirilmektedir. Kılavuzların hazırlanmasında ve basılı formatta dağıtılmasında üye kütüphanelere ek bir maaliyet yüklenmemektedir. Ayrıca ANKOS Web sayfasından da bu kılavuzlara erişilmektedir.

22

23

24 Veri Tabanı Kılavuzları -2 Bu kılavuzları indirebilir ve istediğiniz sayıda çoğaltarak kullanıcılarınıza dağıtabilirsiniz. Kendi web sayfalarınızda kullanabilirsiniz. Tanıtım amaçlı duyuru e-postalarının ekinde kullanıcılarınıza gönderebilirsiniz.

25 Veri Tabanı Kılavuzları - 3 2004 yılında tamamlanmış olanlar: ACS Publications, ISI-Web of Knowledge 7.0, Science Direct, Ebrary 2005 yılında tamamlanan/üzerinde çalışılması planlananlar: AIP, EBSCOhost, Wiley InterScience JSTOR, OUP, OVID, MDConsult

26 Kütüphaneler Olarak Abone olunan veri tabanlarının kullanım istatistiklerini yıl boyunca izlemeliyiz. Düşük istatistiklerin sebeplerini tespit etmeye çalışmalıyız. Tanıtımın ve eğitimin kullanım üzerindeki etkisini unutmamalı ve her zaman kütüphane olarak “yeterli kullanıcı eğitimi verdik mi?” ve “yeterli tanıtım yaptık mı?” diye kendimizi sorgulamalıyız.

27 Anket Çalışmamız 2005-2006 yılı çalışmalarına yön vermek ve üyelerimizin gereksinimlerini tespit etmek üzere bir anket çalışması yapılmaktadır. Sonuçları en kısa zamanda sizlerle de paylaşacağız.

28 TEŞEKKÜRLER...