Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD/LKD akgul.web.tr/yazilar/sunum, blog.akgul.web.tr İnternet Yaşamdır !

... konulu sunumlar: "Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD/LKD akgul.web.tr/yazilar/sunum, blog.akgul.web.tr İnternet Yaşamdır !"— Sunum transkripti:

1 Mustafa Akgül Bilkent Ü./INETD/LKD akgul.web.tr/yazilar/sunum, blog.akgul.web.tr http://akgul.bilkent.edu.tr/ akgul@bilkent.edu.tr İnternet Yaşamdır ! Internet, özgür yazılım ve bilgi toplumu

2 08/01/2010 Marmara Universitesi 2 Özet İnterneti Nasıl Algılamalı ? Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Toplumu Özgür Yazılım ve İnternet Özgür Yazılımın boyutları Yansımalar Katılım, Demokrasi ve İnternet İndeksler ve Türkiye

3 İnternet Nedir ? Bilim adamları için başladı, e-kütüphane Etkileşim, zaman ve mekanın önemi azaldı Bireysel gelişim olanakları artı Matbaa, gazete, radyo, tv Eglence, reklam, ticaret ortamı Web 2.0 ile geniş kitleler öne çıktı Sosyal ağlara her yeri sardı: her şey içice İnternet Yaşamdır !

4 4 İnterneti Nasıl Algılamalı? Ağların Ağı: 1.7+ milyar insan, 730 M makina, 242M/70 web, 196M alan adı, 100+M video, 130+M blog, 127 milyar sayfa Facebook 400, twitter 100, linkedin 60M, wordpres 10M devrimsel bir gelişme, bilim teknoji ile sarmal ilişki örgütsel yapı değişiyor ağ etkisi, ağ ekonomisi, ağ toplumu Birey öne çıkıyor: üretici ve tüketici Rakipler işbirligi yapıyor: rekabirlik

5 5 İnterneti Nasıl Algılamalı-II Sanayi devrimi: kol gücünün çoklanması Bilgi Devrimi: beyin gücünün çoklanması Bilgi/enformasyonun: üretilmesi, saklanması, işlenmesi, yayılması Katılım, saydamlık ortamı Web 2.0, sosyal ağlar, wiki, rss: kullanıcı içeriği Web3.0 : nesnelerin interneti, rfid, duyarga(sensor) Semantic web: mutfakta

6 6 İnternet Neyi Degiştiriyor! Yaşamın tüm boyutları değişmeye başladı Elektrik ve telefon kadar temel, sorgulamayın Sayısal sektörler: çok köklü değişiyor: ses, film. Zaman ve mekan farkı azalıyor; eşitleyici, fırsat Egitim, sağlık, çalışma, edevlet, finans, turizm Insanlıgın kültürel mirası, aklının, acısın ortak.. Demokrasi: katılım, saydamlık, yönetişim KOLAY, UCUZ, HIZLI ! Bireyi Öne Çıkartıyor! Bir tercih meselesi değildir! (muasır medeniyet)

7 7 İnternet Ne Sunar ? Devletleri, kurumları, firmaları ve bireyleri sunar Kütüphane, müze, sergi, musik, spor, Oyun, eğlence, sağlık …Eğitim, iş, iletişim, danışmanlık, yardımlaşma (liste, forum) Edevlet, finans, çalışma sunar Sokaktır: sex, drug, illegalite, saldırı vs sunar Bilgisayaraınıza saldırı, spam mail, olta sunar Yanlış “bilgi”, dezenformayon, propaganda sunar Farkında olmak, bireyi eğitmek, bilinçlendirmek, ve mücadeleyi, değerlendirmeyi ona bırakmak gerek

8 8 Bilgi Ekonomisi ve Toplumu Information soc., knowledge, knowledge based, knowledge driven, knowledge econ Bilgi üretim faktörü, zenginlik kaynağı Bilgi: bilimsel, teknoloji, ar-ge, patent, know how, inovasyon, örtük (tacit), enformasyon Bilgi işcisi: beyin işcileri, araştırmacı, eğitimli insanlar

9 9 Bilgi Ekonomisi/Toplumu-II Bilgiye erişebilen, kullanan, işleyen ve Bilgi Üreten! Emek ve dogal kaynak yogundan: Bilgi yogun ekonomi ve topluma geçiş Kültür : bagımsız, sorgulayan, yaratıcı, girişimci bireyler Kurumlar ve Ortam gerekir Bilgi'nin özel konumu (açlık, DEC!)

10 10 Açıklık ? Açık Teknoloji, açik enformasyon Canada maden şirketi Gen Haritası Sun: open source is business model Hal Varian: information rules sektor * pazar payı Istihdam, rekabet

11 11 Açık Kaynak: Yansımalar Açık Erişim: Bilimsel yayınlar, kurumsal Açık Biyoloji: patentleri paylaşmak Wiki ailesi Creative Commons: fikir, sanat, kültür open data open hardware open government Politika: deanspace, extremedemocracy.com

12 12 Baslangıç noktaları virtual lib: vlib.org dmoz.org – open directory openlibrary.org, archive.org ams.org, informs.org – mesleki birlikler scholar.google, (meta-) search engine

13 Tarama motorları Google, scholar.google, maps.google, print.. Acik-erisim, creative commons Meta search, A9, de.li.cious, Firefox Search tools Wikipedia, free dictionary, webmaster, yahooligans Wikipedia, yahooligans, netscout

14 14 İş birliği ortamları problem ve yazılım arsivleri stablib, netlib, tsplib CTAN – com. TeX Archive Network CPAN - Perl CRAN - R (S'e kinaye) arxiv - matematik-fizik makele

15 15 Linux, Özgür Yazılım Nedir ? İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu temel nokta: paylaşım, birlikte üretme özgürlükler: 1. sınırsız kullanım 2. inceleme, ve değiştirebilme (kendine) 3. eşe dosta dağıtabilme 4. değişiklikleri dağıtabilme

16 16 Linux, Özgür Yazılım: Ne sunar Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü Sunucu, yönlendirici, gömülü sistemlerde Mütevazı donanım, hotorejen sisteme uygun

17 17 Açık Kaynak: Niye ? ortak üretmek, katkı vermek, kendi işini görmek, takdir edilmek, meşhur olmak Farklı paradigma, farklı iş modelleri

18 18 Dünya’da Neler oluyor? Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya, Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Kamu Sourceforge: 230K proje, 2M geliştirici Freshmeat: 42K/380K Unesco/FSF: 5.3K yazılım, GNU da 3K/50K Linux dagıtımı: 350+ aktif,

19 19 Linux ve e-türkiye Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır! Teknoloji üretmek zorundayız! Binlerce bilişimci yetişmeli Bunların yolu Linux’dan geçer Donanım ve yazılım tasarrufu Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme Ulusal işletim sist.,uludag, PARDUS istahdam, rekabet, güvenlik, tasarrufistahdam, rekabet, güvenlik, tasarruf

20 20 Linux ve Eğitim Her okula internet, her okula Linux Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün Pilot projelerle tüm seçenekler denensin Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci,... Her okul, ögretmen ve öğrenciye web Okul labi çevrenin icafe’si olsun Eğitimi zenginleştirici kullanım

21 21 Eğitim ve açık kaynak sf.net: egitim: 13000, CAI: 2500, kütüp: 2700, test:3000, Yönetim: 370 sci/eng: 35000, multimedia: 32K, oyun/eg: 39K, internet: 50K, yazilim geliştirme: 62K, masaustu: 7K Astronomi: 620, kimya: 783, cevre: 316, yer: 743, fizik: 1687, matematik: 3984, medical: 1338, Moleculer: 547, social: 913 feshmeat.net egit: 1000, oyun: 2500,bilim/muh: 2655, math: 600 GNU/Unesco: 5300+, moodle, manhattan virtual classrom, whiteboard

22 22 Eğitim ve açık kaynak-II k12os.org: k12linux.org, k12ltsp.org, k12edcom.org ocw oedb.org: online education database schoolforge.net: koalisyon; curriki, wikiversity SEUL/EDU,, 700+ ocw-con. osef.org, gnacademy.org, schoolforge.net wikipedia, citizendium, stanford felsefe, connextions gutenberg, linux, openoffice, mozilla, google

23 23 Açık Kaynak -freshmeat Freshmeat.net: 44K proje, 390 K users Geography 124/149 Visualization 633/649 image recognation 69 scientific/eng 3700 yazılım geliştirme 14000

24 24 Özgür seçenekler acik-kaynak.org.tr linux.org.tr, lkd.org.tr www.osalt.com linuxquestions.org - equivalent linuxrsp.ru/... liste.linux.org.tr

25 25 Biz Ne Yapmalıyız ? Linux ve open source ile herkes tanışmalı Temel Bilişim egitimi kavram temelli olmalı Open source ve ticari ürünler arasında egitimde denge olmalı ? Bilişim için open source cok önemli ? dot.net le uygulama geliştirsiniz, teknoloji degil! acik-kaynak.org.tr

26 26 Son Bir kaç söz Bilişim ve İnternet tercih meselesi değil Bilgi Toplumu hedefi doğru hedef Sistemik ve uyumlu politikalar gerekli Açık kaynak öncelikli, ama tek değil Katılımcı, saydam, Demokratik yapılar Kendi somut planlarımızı biz geliştirmeliyiz Tek başına bilişim değil, ama bilişim şart

27 Bazı Web adresleri Wikipedia, tr.wikipedia.org linux.org.tr, linux.org, sf.net, freshmeat.net acik-kaynak.org.tr, linux-sevenler.org belgeler.org, enixma E-posta listeleri Wiki, blog, rss! –lkd.org.tr

28 28 Sorular Teşekkür ederim blog.akgul.web.tr akgul.bilkent.edu.tr akgul.web.tr/yazilar/ Akgul-duyuru, edu-net, uzak-egit akgul@bilkent.edu.tr

29

30 Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği LINUX, E-DEVLET VE BİLGİ TOPLUMU

31 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 31 Linux Kullanıcıları Derneği 1994 linux@bilkent.edu.trlinux@bilkent.edu.tr 1995 inet-tr 1996 inet-tr, linux.org.tr İnet-tr, AB, İnternet Haftası 2000 Mayısı LKD Kuruldu Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve

32 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 32 LKD - II Camia ve yurttaş için portal ve platform Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir? Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret Klasik: inet-tr, AB, i-hafta Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K Listeler: ayda 1 milyon ileti ftp (160 giga), web’ler; 450 ü ye

33 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 33 Linux Nedir ? İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü Sunucu, yönlendirici, gömülü Mütevazı donanım, hotorejen sisteme uygun

34 34 Bilgi Toplumuna Doğru İnternet  Bilgi Toplumu Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon Beyinsel emek, entellektüel sermaye Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt Ekosistem, rekabirlik Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK

35 35 E-türkiye, e-devlet Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye Devletin yeniden yapılanması: e-devlet E-devlet, e-türkiye için öncü güç Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir Bu bir süreçtir Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir!

36 36 Linux ve e-devlet Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif En kritik ve yüksek başarım işleri En yaygın uygulamalara talibiz: ofis, internet; barış içinde yaşabiliriz İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek, uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak

37 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 37 Dünya’da Neler oluyor? Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya,. Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet, Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi Yerelnet, yerelbilgi, elia r –Hemen her ülked

38 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 38 Linux ve e-türkiye Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır! Teknoloji üretmek zorundayız! Binlerce bilişimci yetişmeli Bunların yolu Linux’dan geçer Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme Ulusal işletim sistemi, uludağ projesi

39 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 39 Linux ve Eğitim Her okula internet, her okula Linux Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün Pilot projelerle tüm seçenekler denensin Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci,... Her okul, ögretmen ve öğrenciye web Okul labi çevrenin icafe’si olsun Eğitimi zenginleştirici kullanım

40 40 Ne Yapmalı? Linux’u ciddiye alın, tanışın! Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns) Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa... Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi 40

41 41 Biz Ne Yapabiliriz? Linux gelecektir! Bilişim tüm sektörler için önemlidir, Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız Platform ve katalizör olarak varız

42 15 Haziran 2004 LKD Linux, e-devlet ve Bilgi Toplumu 42 Teşekkür ederiz Linux.org.tr Lkd.org.tr Bilgi@lkd.org.tr

43 43 Katılım, Demokrasi ve İnternet Anti-global hareket interneti çok etkin... Dağıtık, küçük gruplar haberleşme... Bilgilenme, alternatif oluşturma, karar... Kitleleri harekete geçirme (ventura, dean) Yolsuzlugu önleme, yönetime katılma... Strateji oluşturma, yayma ve ikna... “Long Tail !” - herkese erişim!!

44 Tarama motorları Google, scholar.google, maps.google, print.. Acik-erisim, creative commons Meta search, A9, de.li.cious, Firefox Search tools Wikipedia, free dictionary, webmaster, yahooligans Wikipedia, yahooligans, netscout

45 45 Baslangıç noktaları virtual lib: vlib.org dmoz.org – open directory openlibrary.org, archive.org ams.org, informs.org – mesleki birlikler scholar.google, (meta-) search engine

46 46 Linux, Özgür Yazılım: Ne sunar Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü Sunucu, yönlendirici, gömülü sistemlerde Mütevazı donanım, hotorejen sisteme uygun

47 47 Özgür Yazılım, Açık kaynak Kaynak kodu: açık - değiştirebilirsin Özgür: kullanma, değiştirme ve dağıtma Farklı lisans: kamu lisansı – kamuda kalır BSD: adımı tut, canın istedigi gibi İkili lisans: ticari ve kendi kullanımı, google Niye: ortak üretmek, katkı vermek, işini görmek, takdir edilmek, meşhur olmak Farklı paradigma, farklı iş modeller i

48 48 Özgür Yazılım, Açık kaynak Kaynak kodu: açık - değiştirebilirsin Özgür: kullanma, değiştirme ve dağıtma Farklı lisans: kamu lisansı – kamuda kalır BSD: adımı tut, canın istedigi gibi İkili lisans: ticari ve kendi kullanımı, google Niye: ortak üretmek, katkı vermek, işini görmek, takdir edilmek, meşhur olmak Farklı paradigma, farklı iş modeller i