PROJE GELİŞTİRME VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR

... konulu sunumlar: "PROJE GELİŞTİRME VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR"— Sunum transkripti:

1 PROJE GELİŞTİRME VE BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR

2 Aradığını bilmeyen bulduğunu anlayamaz.
(Konfiçyus) Araştırma yapıldığı zaman ancak bilgi artırılabilir; bilgi artırıldığında ancak istek samimi olabilir; istek samimi olduğunda ancak akıl ıslah edilebilir; akıl ıslah edildiğinde ancak özel yaşam iyileştirilebilir; özel yaşam iyileştirildiğinde ancak aile yapısı düzeltilebilir. Aile yapısı düzeltildiğinde ancak devlet düzen içinde yönetilebilir.

3 Ana Başlıklar Bilimsel araştırma nedir? Bilimsel araştırma süreci
Bilimsel araştırma Yöntemleri Araştırma Yaklaşımları Nicel araştırma Nitel araştırma

4 Araştırma Araştırma-bilinenlerden bilinmeyenlere doğru keşif yolculuğudur Araştırma- sonuç – sebep-sonuç ilişkilerinin öğrenilmesidir Araştırma yöntemi Bilinenler Bilinmeyenler Sebep Sonuç

5 Bilim Nedir Bilim, açıklanması son derece zor bir kavramdır. Bilim
Matematiksel bir kavram değildir, karmaşık bir yöntemdir. Bu nedenle, bir eşya gibi belirli bir tanımını yapmak zordur   b) Durağan değildir, sürekli gelişmektedir  c) Belirsizlikler vardır. Örneğin, fizik, kimya veya biyoloji herkes tarafından birer bilim olarak görülmektedir. Ancak, matematik bir kısım bilim adamlarınca, matematikte gözlem yapılamaması gerekçe gösterilerek bilim olarak kabul edilmemektedir d) anlamında belirsizlikler vardır. Bazen bilgi olarak ifade edilmekte, bazen de bilgiyi kurma, ortaya çıkarma olarak adlandırılmaktadır

6 Bilim Nedir Bilimin ortak bir tanımı yapılamasa da bir tanım yapmak önemlidir. Bu konuda yapılan bazı çalışmalar: Bilim, “Doğru düşünme ve sistematik bilgi edinme sürecidir.” Bilim, “Doğruyu araştırma veya bilginin sistematik düzenlenmesidir.” Bilim, “Bilgiyi araştırmadır.” Bilim, “Olguların gözlemi, belirlenmesi, tanımlanması, deneysel araştırılması (bilimsel metot) ve teorik olarak açıklanmasıdır.” Bilim,bir konudaki olguların tanımlanarak,olgular arasında nedensellik ilişkisi kurup,bu ilişkileri teori olarak sunarak kanunlara ulaşmaktır

7 Bilim Nedir Bilim, “Evrenin doğasının bir bütün olarak veya parça parça olarak anlama ve tanımlamaya uğraşan bir çalışma alanıdır.” Bilim, “Bir alandaki varlıkları ve olayları inceleme, açıklama,  onlara ilişkin genelleme ve ilkeler bulma, bu ilkeler yardımıyla gelecekteki olayları kestirme gayretleridir.” Bilim, “Olan olayların gözlemlenmesini, gelecekte olabilecek olayların tahmin edilmesini, bu tahminlerin doğruluğunun kontrol edilebilen koşullarda araştırılmasını ve gözlemlerimizi anlamlaştırılma çabalarını” içerir. Bilim, “Genellikle bilim adamları tarafından, çok basit ve güvenilir metotlar, özellikle bilimsel metot kullanılarak çok miktarda bilgi üretmedir.” Bilim, “Bilginin tabiatını düşünme, mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi üretme sürecidir.”

8 Bilimsel Yöntem Bilimsel yöntem, araştırma yapmak için bir yoldur. Birkaç adımdan oluşmaktadır: - sorunun tanımı - açıklamaların veya çözümün aranması - ölçme ve değerlendirme

9 Bilimsel araştırma bilimsel araştırma, insanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için gerekli olan süreç ve teknolojileri geliştire bilmek amacıyla gerçekleştirdiği bilgi üretimi etkinlikleridir. Bilimsel araştırmalarda bilgi üretmek için bilimsel araştırma yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler çeşitli veri toplama, veri çözümleme ve veri değerlendirme sistemlerine dayanmaktadır

10 Bilimsel Araştırma süreci
Bilimsel Araştırma, problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla planlı ve sistemli olarak -sorunun giderilmesi için bilimsel yöntemin uygulanması; –verilerin toplanması, –analizi, –yorumlanması, değerlendirilmesi –ve rapor edilmesi sürecidir.

11 Bilimsel araştırma süreci
Bilimsel araştırma hiç bitmeyen bir süreçtir. Üretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir. Bu süreç yeni bilgi üretim süreci olduğu kadar aynı zamanda yeni bilim adamı yetiştirme sürecinin de bir parçasıdır. Böylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar.

12 Bilimsel araştırma süreci
Araştırma Konusunun Belirlenmesi Araştırmanın Amacı ve Sorunlar hipotezler Literatür Taraması Araştırma kapsamı Araştırma Verilerinin Toplanması Araştırma Verilerinin Analizi Araştırma Raporunun Yazılması

13 ARASTIRMA SORUNUNUN TANIMLANMASI

14 ARASTIRMA PROBLEMININ TANIMLANMASI
Sorun (Problem) cümlesinin yazımında açık sade bir dil kullanılır Araştırma sorunu soru cümleleri seklinde ifade edilmelidir Sorun cümlesi çözülecek problemi kesin bir şekilde ortaya koymalıdır Araştırmanın sınırları, araştırmada ele alınan değişkenler açısından kesinleştirilmelidir Araştırma sonunda elde edilen bulguların genelleneceği evren sınırı kesin ve açık belirtilmelidir

15 ARASTIRMANIN AMACI Araştırmanın amacı, iyi tanımlanmış bir
problem ifadesinde saklı olmakla birlikte her türlü yanlış anlamayı önleyecek açıklıkta ayrı bir alt bölümde ele alınır Okuyucu araştırmanın önemli ve gerekli olduğunu kabul edip ilgi duymalıdır

16 Araştırmanın ayrıntılı amaçları
Araştırma amaçları soru cümleleri veya hipotezlerle ifade edilebilir: Soru cümleleri ile: Bir çok araştırmada amaçlar soru cümleleri ile ifade edilir. İfade ediliş kolaylığı bu yöntemin yaygın kullanımın başlıca nedenlerindendir. Örneğin: Üniversite öğrencilerinin zeka düzeyleri nedir? A yöresindeki demir madeninin toplam rezervi ne kadardır?

17 Araştırmanın ayrıntılı amaçları-hipotez
Araştırma sorunu belirtildikten sonra araştırmacının, sonucun ne olacağı hakkında tahminler yürütmesine hipotez denir Hipotez doğruluğu bir araştırma ya da deney ile test edilmeye çalışılan öngörülere, denencelere denir. Probleme konulan geçici çözüm hipotezdir. Hipotez problemi çözmek için yapılan araştırma ve gözlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur. Hipotez araştırmacının iddiasını oluşturur. Henüz deney yahut gözlem sonuçlarınca doğrulanmamış olsa bile doğrulanacağına inanır.

18 hipotez Araştırmacı, zihnindeki tasarlama ile deneysel bir sonuca varabilmek, incelemek istediği olay hakkında bir sonuca vararak o olayın sebeplerini açıklamak, bir kanuna ulaşabilmek için, zihninde almak istediği sonucu bir varsayım (bir hipotez, bir faraziye) olarak düşünür. Bu düşüncesine göre, deneyler yapılarak ya olumlu ya da olumsuz bir sonuca varılır. İşte bazı olaylarla ilgili sebeplerin açıklanması için geçici olarak kabul edilen bu varsayım, hipotezi meydana getirir.

19 HIPOTEZDE ARANAN ÖZELLIKLER
Bilinen kuramlarla çelişki içinde olmamalıdır. Kuramsal bir temele dayandırılmalıdır. Eldeki bütün verilere uygun olmalı ve onları açıklamalıdır. Yeni gerçeklerin tahminine olanak sağlamalıdır. Probleme çözüm önermelidir Deney ve gözlemlere açık olmalıdır Deney ve gözlemlerle denene bilmelidir Değişkenler arası ilişkiyi iyi tanımlamalıdır. Mevcut zaman ve olanaklarla sınanabilecek biçimde sinirli olmalıdır. Hipotez cümleleri geniş zamanlı cümleler olmalıdır. Çünkü sınanmak istenen yargı geçmişe, şimdiye yada geleceğe ait değildir. Hipotez bir yargı cümlesidir. Bu cümle olumlu yada olumsuz olabilir

20 Hipotez örnekleri Sigara akciğer kanserine neden olur
Zeki öğrenciler daha çabuk öğrenir Uygun ışık okuma hızını arttırır

21 HIPOTEZ TÜRLERI Araştırma hipotezi: Değişkenler arasında
ilişki olduğunu savunan bir ifadedir. Araştırma sonucunun kestirilmesi ve genellikle bir tarafın ötekinden daha etkili, üstün olduğunun savunulması. İstatistiksel hipotez: Karşılaştırmalarda taraf tutmayan, farksızlığı, değişkenler arasında ilişkisizliği savunan bir ifadedir.

22 ARASTIRMANIN SINIRLILIKLARI
Araştırmacının ideal gördüğü, yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle vazgeçtiği şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır Sınırlılıklar araştırmacının kendi bilgi beceri ve olanaklarından gelebileceği gibi, problem alanı, araştırma amaçları, yöntem gibi diğer zorluklardan da kaynaklanabilir

23 Araştırma kapsamı Araştırma kapsamının ve sınırlılıklarının
belirlenmesi araştırmacı için büyük kolaylık sağlıyor. Nelerin kapsanacağını, kapsam dışı bırakılacağını belirlemek planlanmanın önemli bir aşamasıdır Örneğin: İlköğretim okullarında seçmeli dersler ve etkilerini incelemek istiyoruz. Tüm seçmeli dersler yerine birini alıp etki edebileceği dersin üzerindeki etkisini araştırmak daha kolay olur.

24 Araştırma Kavramları Araştırma planlanırken ilk yapılacak islerden biri araştırmada kullanılan kavramların (terimlerin) açıklığa kavuşturulmasıdır. Bilim dalları geliştikçe kendine özgü kelime ve soyut kavramları da birlikte çoğalır. Başlangıçta günlük dilde anlatılmaya çalışılan kavramlar giderek daha özel terimlerle anlatılmaya başlanır. Bu yüzden araştırmacının yanlış anlama ve yorumlara yol açacak terimleri tanımlaması gerekir. Tanımlar belli soyut kavramlara açıklık getirmek amacı ile ikinci bir yorum gerektirmeyecek biçimde açik seçik ve araştırmaya özgü olmalıdır.

25 Araştırma Kavramları (devamı)
1-Kavramsal Tanım: Bir kavramın başka kavramlarla tanımlanmasıdır. Örneğin: Basarili öğrenciler zekidir, cümlesinde basari ve zeka arasında bağ kurulmakta ise de ne basari ne zeka tanımlanmadığından durum açık seçik değildir. 2-İşlevsel Tanım: Kavramların daha somut gözlenebilir,uygulanabilir hala getirilmesidir. Örneğin: Stanfort-Binet testinden 125 ve daha yukarı alan öğrenciler zekidir ifadesi daha somut uygulanmış işlev kazanmıştır.

26 Sorunun Tanımlanması Sorunun bilimsel olarak ele alınabilir bir şekilde tanımlanması belki de en zor adımdır. Bazen insanlar bir şeyin yanlış olduğunu biliyorlar, ama çok kesin bu konuda düşünemiyorlar. Genellikle insanlar bazı şeylere öyle alışmışlar ki, onları değiştirmeyi veya iyileştirmeyi düşünmezler. Değişikliğin ya da iyileştirme olasılığının tanınması bilimsel yöntemde en yaratıcı adımdır. Örneğin, insanların her zaman belirli bir yolla bir dağa kalktıklarını varsayalım. Onlar başka bir yol olabileceğini düşünmek hiç istemezler. «Dağa kalkmak için daha iyi bir yol var mı? « sorusunu sormak bilimsel yöntemin ilk adımıdır.

27 Sorun Türleri Açıklama gerektiren sorunlar: - ne var? - Ne yapılır ya da nasıl yapılır? Bir süreç veya sebep-sonuç ilişkisi ile ilgili sorunlar: - Neden böyle oldu? - Nasıl çalışır? Zaman-mekan bağlantılı sorunlar: - Daha önce nasıldı? - Ne olacak? - Nereden geliyor ? - Orada ve burada aynı mıdır? Kontrol sorunları : - Bunu değiştirmek için neler yapılabilir? - Nasıl oluyor o bunları yapabiliyor? - Ama bunu yapmak için daha iyi bir yolu var mı? - Bunu yaparsanız, ne olacak? - Nasıl daha iyi olabiliriz, ya da daha kolay bunu nasıl yapmak mümkündür? Her bir sorun bir soru şeklinde konabilir. Ama soru (sorun) çok genel ise onu bilimsel yöntemlerle çözmek mümkün olmayabilir. Sorun ne kadar spesifik olursa onun çözüm yolunu bulmak bir o kadar kolaylaşır

28 Örnek «Daha çok balık nasıl avlarım» yerine «elimdeki bu olta ile nasıl daha çok balık avlaya bilirim» sorulması daha doğrudur. Bu zaman oltanın yapısı, kullanılan malzemeler, kullanılan yem, oltanın nereye ve ne zaman atılacağı sorularına dikkat edilecek. Daha spesifik soru-» benim bu oltam için hangi tür yem kullanırsam daha çok balık çeker» sorusu çözüm yolunun bulunmasını daha da kolaylaştırır

29 İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
Problem alanının bütünleştirilmesi, sınırlandırılması ve tanımlanması aşamalarında, ilgili kaynakların (alanyazın) taranması önemli bir yer tutar. İlgili kaynakları taramanın amacı genel bir çerçeve oluşturmaktır.O ana kadar o konu ile ilgili yapılan çalışmaları - kitap,dergi,araştırma raporları,tezleri taramak gerekir.

30 İLGİLİ KAYNAKLARIN TARANMASI
Kaynaklardan alınacak her bilgi belli bir amacı gerçekleştirir nitelikte olmalıdır. İlgili-ilgisiz, okunmuş tüm kaynakların gelişi güzel özetlendiği çok kaynak gösterme amaç olmamalıdır. Kaynak olarak verilen çalışmalardan her biri konuya yakinlik ve önem derecelerine özetlenmelidir

31 Araştırma Sonucu Araştırmadan elde edilecek kuramsal yada pratik yararların ne olacağı açıkça belirtilmeli; araştırmanın önemi vurgulanmalı; araştırma sonucunda üretilen ilke ve teorilerin çözebileceği problemler, toplumda yapacağı değişimler işaret edilerek araştırmanın gereği ortaya konulmalıdır İlginç bilimsel araştırma sonuçları

32 Bilimsel araştırmanın yayınlanması
Bilimsel araştırma ile üretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz. Dolayısıyla bilimsel araştırma bilimsel araştırma yöntemi kavramı ile sıkı sıkıya bağlı olduğu kadar bilimsel yazım, bilimsel topluluk, meslektaş değerlendirmesi ve bilimsel yayın kavramları ile de sıkı sıkıya bağlıdır. Bilimsel olarak nitelenmeyen bir yayındaki bilgi bilimsel bilgi olarak değerlendirilmez. Bilimsel yayınları diğer yayınlardan ayıran ise bu yayınlardaki bilginin "bilimsel yazım kuralları" ile belgelendirilip ilgili "bilimsel topluluk" tarafından "meslektaş değerlendirmesi"ne tabi tutulmuş olmasıdır.

33 Bilimsel yazım, Bilimsel Topluluk
Bilimsel yazım, bilgilerin standart bir dille belgelendirilmesini garanti altına almak için bağımsız kurullarca oluşturulan ayrıntılı yazım kurallarına göre yazma biçimidir. Bir bilim dalındaki uzmanların oluşturduğu topluluğa bilimsel topluluk denir ve bu topluluk yayınları meslektaş değerlendirmesi denen objektif bir değerlendirme sürecinden geçirerek yayındaki bilginin azami surette «gerçek» olmasını sağlamaya çalışır

34 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

35 Araştırma Yöntemleri Sınıflandırmalar ayrı olsa da, bütün araştırmalar hissedilen bir sorunun ortadan kaldırılması isteği ile başlar, aynı temel süreçlerden sonra, araştırma sonuçlarının yazımıyla son bulur. Yöntem konusu, bir araştırmanın en önemli sorunlarından birisidir. O nedenle araştırmaya karar verilirken yöntemin öncelikle belirlenmesi ve proje tasarısında açıklanması gerekir

36 Değişkenler Değişebilen,en az iki değer alabilen her şey değişkendir. Örnek:kız-erkek ; yas:1,2,3 Değişkenler aldıkları değer ve kontrol şekillerine göre ikiye ayrılır. Aldıkları değerlere göre: Süreksiz Değişkenler: bir değişken alt ve üst sınırları içinde belli değer ve seçeneklerden başka başkasını alamıyorsa süreksiz değişkendir Sürekli Değişkenler: Alt ve üst sınırlar içinde herhangi bir değer alabiliyorsa sürekli değişkendir

37 Kontrol şekillerine göre değişkenler
Bağımlı Değişken: Bir tür sonuç olup,araştırmacıyı rahatsız eden ve açıklanması istenen durumdur. Örneğin:Öğrenci basarisini etkileyen faktörler konusunda,öğrenci başarısı bağımlı değişken olarak alınabilir. Bağımsız Değişken: Bağımsız değişkenleri etkilemesi beklenen değişken. Örneğin:öğrenci basarisini etkileyen faktörlerde bağımsız değişken zeka,çalışma alışkanlığı,beslenme

38 Kontrol şekillerine göre değişkenler (devamı)
Kontrol değişkenleri: araştırmaya katılan bireylerin kişisel özelliklerine ilişkin zeka,yas,cinsiyet,çevreye ilişkin gürültü, ışık gibi seçilen bağımsız değişkenlerin dışında,bağımlı değişkenleri etkileme olasılığı kuvvetli olan değişkenler

39 Amacına göre araştırma türleri
• Temel Araştırmalar, • Uygulamalı Araştırmalar, • Laboratuar ve Doğal Çevre araştırmaları, • Deneysel Araştırmalar, • Tarihsel Araştırmalar, • Tanımlayıcı Araştırmalar, • Sonuç Çıkarıcı Araştırmalar

40 Temel Araştırmalar Temel araştırmalar, bilgileri derleyerek, seçilen olguyu açıklama ve yorumlama amacı güden çalışmalardır. Bu uygulamada yazar, daha önce işlenmiş bilgileri değişik bileşenlerle yeniden üreterek yeni teoriler geliştirmeye çalışır. Bu yöntemde araştırmacının amacı, pratik bir uygulama yapmak, incelendiği konuya pratik bir çözüm getirmek değil, tersine konuyu daha iyi bir biçimde anlamak, bilgisini tamamlamaya çalışmak veya yeni bir kuram geliştirmektir. Bu yöntemde başlıca sorun, seçilen yorum ve yönelim tarzının “değerli” ve “ geçerli olduğunu belirlemeye yarayacak bir yöntemin bulunmamasıdır. Bir diğer sakınca getirilen yorumun ne ölçüde “ tutarlı” olduğu konusunda ortaya çıkar. Örnek: Güneşteki patlamaların araştırılması

41 Uygulamalı araştırmalar
Uygulamalı araştırmalar, kuramsal yönelimli araştırmalar gibi yeni bilgilere ulaşmak amacıyla yapılır. Ancak, araştırma, belirli pratik bir amaca veya hedefe yöneliktir. Uygulamalı araştırma, kuramsal araştırma ile saptanmış bazı bulguların, muhtemel kullanım alanlarını belirlemek için veya daha önceden tespit edilen amaçları gerçekleştirmek için yapılır. Bu araştırmalarda mevcut bilgilerden yararlanılarak belli sorunların çözümüne çalışılır. Bu konudaki bilgiler geliştirilerek, sağlanan yararın artırılması hedeflenir. Uygulamalı araştırmanın sonuçları, tek veya belirli sayıda ürün, işlem, yöntem veya sistemi ilgilendirir. Uygulamalı araştırmada, fikirler işlemsel bir değere sahiptir. Bu araştırmalardan elde edilen bilgiler için, çoğunlukla patent hakkı alınır veya bazen bu araştırmaların sonuçları gizli tutulabilir. Örnek: Depremin önceden belirlenmesi

42 Uygulamalı ve kuramsal araştırmalar
Uygulamalı araştırmalar “ nasıl”, temel (kuramsal) araştırmalar “ niçin” sorusundan hareket eder. Kuramsal araştırmalar insan davranışlarının genel ilkelerini bulmaya çalışırken, uygulamalı araştırmalar, bu ilkelerin iş hayatı ve toplum hayatındaki yararıyla ilgilenir.

43 Laboratuvar ve Doğal Çevre araştırmaları
Laboratuvar araştırması yapay olarak oluşturulan bir çevre veya ortamda ve denetimli koşullar altında neden – sonuç ilişkilerinin bulunmasına yönelik bir çalışma türüdür. Koşulları, değişkenler veya ortam, farklı düzeylerde ayarlanıp değiştirilerek sonucu etkileyen dolaysız faktörler ortaya çıkartılmaya çalışılır. Örnek:Radyasyonun canlılarda kanserli hücrelerin oluşumuna etkisinin öğrenilmesi (fareler üzerinde)

44 Laboratuvar ve Doğal Ortam araştırmaları (devamı)
Koşulların ve etkenlerin değiştirilebilmesi laboratuvar araştırmalarının esneklik özelliğini gösterir. Fakat bu tür araştırmalar daha çok doğal bilimler için uygundur. Laboratuvar yöntemini, insan davranışları üzerine uygulama yada insanı laboratuvar ortamında inceleme olanağı sınırlıdır. Doğal ortam araştırmaları, laboratuvar araştırmalarının tersine, olayların gerçek oluşum içerisinde, yada doğal hayatta incelenmesine dayanır. Gözlem, anket ve belgesel kaynaklara dayalı araştırmalar bu türdendir.

45 Tarihsel Araştırma Geçmiş zaman içinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geçmişle olan ilişkisi yönünden incelenmesinde kullanılan yöntemdir. Tarihi araştırma, gerçeği bulmak, başka bir deyişle, bilgi üretmek için geçmişin tenkidi bir gözle incelenmesi, analizi ve sentez edilmesi sürecidir. Örnek: Matematik dersi öğretim programındaki değişikliklerin öğrencilerin matematik başarılarına etkilerinin incelenmesi

46 Betimsel Araştırmalar
Betimsel (tanımlama) araştırmalar, mevcut olayların daha önceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak, durumlar arasındaki etkileşimi açıklamayı hedef alır. Tanımlama, olayları, nesne ve sorunları anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturur. Bilimsel etkinlikler olayların betimlenmesiyle başlar. Bu sayede onları iyi anlayabilme, gruplayabilme olanağı sağlanır ve aralarındaki ilişkiler saptanmış olur.

47 Deneysel Araştırmalar
Deneysel araştırmada, araştırmacı, bir araştırma ortamı oluşturmaktadır. Bu, çoğu kez yapay bir durumdur. Oluşturulan bu ortam içinde araştırmacı, ilgili olduğu olay, değişken ve etkenleri ayarlamak, değiştirmek, ortadan kaldırmak gibi yollarla istediği duruma getirmekte, yani kontrol etmektedir.

48 Deneysel Yöntem-örnek
Öğretmen sınıfta demokratik tutum sergilediğinde öğrencilerinin daha fazla derse katıldıklarını, otoriter tutum sergilediğinde ise öğrencilerinin derse katılımlarının azaldığını farketmiş olsun. Öğretmenin sınıf içindeki tutumunun (bağımsız değişken) öğrencilerini derse katılımları (bağımlı değişken) üzerindeki etkisinin gerçekten öğretmenin gözlemlediği gibi olup olmadığı, bu konuya ilişkin bir deneysel araştırma ile daha kesin bir biçimde belirlenebilir. Bu amaçla, araştırmacı demokratik tutumların sergileneceği bir sınıf ortamı ile otoriter tutumların sergileneceği bir diğer sınıf ortamı oluşturur. Bu iki sınıf ortamı, öğrencilerin derse katılımlarını etkileyebilecek olan diğer olası etmenler açısından eşitlenerek beklenmedik diğer değişkenlerin etkileri kontrol edilir. Yani; öğretmen tutumları açısından farklı, ancak sınıftaki katılım davranışlarını etkileyebilmesi olası olan başarı, yaş, cinsiyet, sosyo- ekonomik düzey ve benzeri gibi, diğer değişkenler açısından aynı durumda olan öğrencilerin bulunduğu, iki grup oluşturulur. Bu gruplardan birincisi deney, diğeri ise kontrol grubu olarak adlandırılır. Bu iki farklı sınıf ortamındaki öğrencilerin derse katılımları gözlenerek ölçüm sonuçları kaydedilir. İki farklı sınıf ortamındaki ölçüm sonuçları karşılaştırılarak, öğrencilerin derse katılım düzeyleri açısından farklı olup olmadıkları belirlenir. Bu araştırmadan elde edilen bulgular istatistiksel yöntemlerle karşılaştırılır. Sonuçlar öğretmenin başlangıçtaki gözlemlerini destekliyor ise hipotez konusunda daha kesin bir yargıya ulaşılmış olur. Kaynak:

49 Araştırma Yaklaşımları
–Niceliksel yaklaşım –Niteliksel yaklaşım

50 Nicel Araştırma Nicel Araştırma, olgu ve olayları nesnelleştirerek gözlemlenebilir, ölçülebilir ve sayısal olarak ifade edilebilir bir şekilde ortaya koyan bir araştırma türüdür Biyoloji, kimya, fizik, mühendislik gibi doğa bilimleri alanlarında araştırmalar gözlem ve ölçmeye dayanır. Gözlem ve ölçmelerin tekrarlanabildiği ve objektif yapıldığı araştırmalara nicel (quantitative) arastırma denir Amaç: bireylerin toplumsal davranışlarını gözlem, deney ve test yoluyla nesnel bir şekilde ölçmek ve sayısal verilerle açıklamaktır

51 Nicel araştırma Gerçeklik nesneldir􀀻
Araştırmacı olay ve olgulara dışarıdan bakar, nesnel bir tavır geliştirir􀀻 Değişkenler kesin sınırlarıyla saptanabilir ve bu değişkenler arasındaki ilişkiler ölçülebilir􀀻 Genelleme

52 Nicel Araştırma Modelleri
•Deneysel model •Betimsel model •Bağıntısal model •Nedensel-Karşılaştırma modeli •Tarihsel Yöntem

53 Nicel Araştırma Modelleri
Deneysel Model. İki ya da daha fazla gruba yapılan uygulamaların, belli değişkenler üzerindeki etkilerinin farklılaşıp farklılaşmadığı incelenir. İstatistiksel tekniklerle gruplar arası karşılaştırmalar yaparak sonuca ulaşılmalıdır. Betimsel Model. Bir konudaki halihazırdaki durum araştırılmaktadır. Örnek: 9 sınıf öğrencilerinin matematiğe karşı tutumlarının belirlenmesi

54 Nicel Araştırma Yöntemleri
Bağıntısal Yöntem.İki ya da daha fazla değişken arasında ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla kullanılmaktadır. Örnek:7. sınıf öğrencilerinin matematik başarılarıyla fen ve teknoloji dersi başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi Nedensel-Karşılaştırma Modeli.Belli bir değişken açısından farklılaşan grupları birbiriyle karşılaştırmak amaçlanır Örnek:8. Sınıf öğrencilerinin SBS puanlarının cinsiyetleri açısından incelenmesi

55 Nitel Araştırma Olayların, insan ve grup davranışlarının “niçin” ini anlamaya yönelik araştırmalara nitel araştırma denir Nitel Araştırma, gözlem, görüşme ve belge analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik bir sürecin izlendiği araştırma türüdür. Amaç insanların kendi toplumsal dünyalarını nasıl kurmakta, oluşturmakta olduğunu anlamak ve içinde yaşadıkları toplumsal dünyayı nasıl algıladıklarını yorumlamaya çalışmaktır

56 Nitel araştırma Araştırmacı olay ve olguları yakından izler, katılımcı bir tavır geliştirir􀀻 Değişkenler karmaşık ve iç-içedir. Aradaki ilişkileri ölçmek zordur.􀀻 Derinlemesine betimleme Verinin, bütün derinlik ve zenginliği içinde betimlemesi

57 Nitel araştırmalar Sosyal yönlü nitel araştırmalara örnekler: dünyanın sosyal yönü ile İnsanlar niçin böyle davranır? Yargılar ve davranışlar nasıl oluşur? İnsanlar çevrelerinde olup bitenden nasıl etkilenirler? Kültür niçin ve nasıl gelişir? Sosyal gruplar arasındaki farklar nelerdir?

58 Nitel araştırma yaklaşımının özellikleri
sonuçlardan ziyade süreç üzerine odaklanma Esnek ve yapılandırılmamış olması Veri analizinin tümevarım şeklinde olması Kuram ve denence ile son bulması Örüntülerin ortaya çıkarılması

59 İki Yaklaşım Arasındaki Temel Farklılık
Nitel araştırma Niçin? Nasıl? Ne şekilde sorularına yanıt arar. Nicel araştırma Ne kadar? Ne miktarda? Ne kadar sık, Ne kadar yaygın? sorularına yanıt arar

60 Karma Yöntemler Nicel sonuçları destekleme, teyit etme, açıklama ve yeniden yorumlama amacıyla nitel verilerin kullanılması􀂃 Nicel araştırma için hipotezler ortaya koyulması (kuram-deney)􀂃 Nicel veri toplamaya temel oluşturmak üzere nitel veri toplama (görüşme-anket)

61 Kaynaklar 1. Arikan,R. “Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama”,Ankara,2004 2-Aslantürk,Z. “ Sosyal Bilimciler için araştırma Metot ve Teknikleri”,Ankara,2001 3-Denker,M.S. “Sosyal Bilimlerde Yöntem ve Bilimsel Rapor Hazirlama Teknikleri”,Kütahya,2002 4-Karasar,N. “Bilimsel araştırma Yöntemleri”,Ankara,2004 5-Kaptan,S. “ Bilimsel araştırma ve Istatistik Teknikleri”,Ankara,1993 6-Türkdogan,O. “ Bilimsel araştırma Metodolojisi”, İstanbul,2000 7-Yazicioglu,Y.- Erdogan.S. “SPSS Uygulamalı Bilimsel araştırma Yöntemleri”,Ankara,2004