ŞİİR BİLGİSİ ZEHRA YOLCU 6-A.

... konulu sunumlar: "ŞİİR BİLGİSİ ZEHRA YOLCU 6-A."— Sunum transkripti:

1 ŞİİR BİLGİSİ ZEHRA YOLCU 6-A

2 MANZUM YAZI Düz yazıdaki “satır”ın yerine “mısra”lardan oluşan yazılara manzum yazı denir.

3 ŞİİR Manzum yazıların, insanlarda derin, hisli duygular uyandıran, seslerin ve sözlerin ritimli, ölçülü ve uyumlu bir şekilde kullanılan türlerine şiir denir. Şimdi de şiirle ilgili bazı önemli terimleri verelim:

4 Şiir yazan kişilere şair (ozan) denir.
2.Mısra Şiirlerin her bir satırına mısra (dize) denir.

5 Bir şiirde İşlenen temel konuya tema denir.
3.Kıta Şiirlerde dörder bölümden oluşan ve anlamı dört mısrada tamamlanan her bir bolüme kıta (dörtlük) denir. 4.Tema Bir şiirde İşlenen temel konuya tema denir.

6 Bir şiirde aynen tekrar edilen mısralara nakarat denir.
6.Vurgu ve Tonlama; Şiir okurken, şiirdeki duyguyu tam olarak yansıtmak, mısralar arası ahengi daha kuvvetli sezdirmek için bazı hecelerin canlı okunmasına tonlama, bu canlı okumanın dik ve baskılı olarak gerçekleşmesine de vurgu denir.

7 1 2 3 4 5 6 7 8 A. ÖLÇÜ (VEZİN) 1. Hece Ölçüsü
Mısralardaki hece sayısının birbirine eşit olmasına dayanır. Türk edebiyatına has bir ölçüdür. Sen den al dım bu fer yâ dı Bu i miş dün ya nın ta dı

8 2.Aruz Arap edebiyatından alınmış olup ve hecede uzunluk ve kısalığına bağlı olan ölçüdür. Edebiyatımızda uzun müddet kullanılmıştır.

9 3.Serbest Ölçü Şiirde mısraların düzeninin herhangi bir kurala bağlanmadan, şiirin serbest bir şekilde yazılmasıdır. Günümüzde daha çok kullanılmaktadır. Uyandım baktım ki bir sabah Güneş vurmuş içime; Kuşlara, yapraklara dönmüşüm. Pır pır eder durur, bahar rüzgârında. Kuşlara, yapraklara dönmüşüm; Cümle âzam isyanda; Kuşlara; Yapraklara. O. Veli Kanık

10 B. KAFİYE (UYAK) Kafiye, mısra sonlarında yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları ve görevleri farklı sözcüklerin veya eklerin kullanılmasıdır. Şiirde kafiyeyi ararken şunlara dikkat etmeliyiz: * Mısra sonlarında kafiyeyi oluşturacak eklerin,sözcüklerin yazılışı aynı olmalıdır. * Aralarında kafiye olan sözcüklerin veya eklerin anlamları ve görevleri farklı olmalıdır. * Kafiye aranırken kafiye önce mısra sözcüklerin kökünde aranır. Köklerde benzer sesler varsa, kafiye de vardır. Yoksa, bu sözcüklerin eklerinde benzer sesler aranır.

11 Mısra sonlarında yazılışları, anlamları ve görevleri aynı
REDİF Mısra sonlarında yazılışları, anlamları ve görevleri aynı olan ek, sözcük ve sözcük gruplarının tekrarıdır. Güzelliğin on para etmez Bu bendeki aşk olmasa Eğlenecek yer bulaman Gönlümdeki köşk olmasa Âşık Veysel olmasa redif Aşk Köşk Kafiye

12 Bir mısra veya dörtlükte Önce kafiye, sonra redif bulunmalıdır.
Engin denizlerin, yüce dağların Yeşil yaylaların, zümrüt bağların Yiğitleri destan yazan çağların Tarihine ışık tutar Türkiye'm, Nedim Uçar ların Dağ Bağ Çağ Kafiye Redif

13 Tek ses benzerliğine dayanan kafiyedir.
KAFİYE TÜRLERİ 1.Yarım Kafiye Tek ses benzerliğine dayanan kafiyedir. Coşkun ırmakların, deli çayların Derin vadilerin, ıssız koyların Nedim Uçar ların redif -y Yarım Kafiye

14 Tam Kafiye iki ses benzerliğine dayanan kafiyedir. Benim de bir zamanlar sevdiğim vardı Beyaz dantel yakalı liseli bir kız. Bağlarda, bahçelerde, yaylalarda yeşeren Al karanfiller gibiydi aşkımız. Y. Bülent Bakiler -ız Tam kafiye - ız

15 Zengin Kafiye İkiden fazla sesin benzerliğine bağlı kafiyedir. En az üç ses benzerliği olmalıdır. En tatlı hatırası en sevimli çağımın Yüzünde gölgesi var gül yüzlü bayrağımın Anavatan diyorlar adına toprağımın Sen vatanlaştırırsın bastığın yeri anne. H.Nusret Zorlutuna bayrağımın Zengin toprağımın kafiye -ımın Redif

16 Cinaslı Kafiye Yazılışları, okunuşları aynı, anlamları farklı sözcüklerin mısra sonlarında kafiyeli olacak şekilde kullanılmasıdır. Aynı zamanda bir edebî sanattır. Niçin kondun a bülbül kapımdâki asmaya Ben yarimden ayrılmam götürseler asmaya * * * Terziye kumaş geldi. Düşündü ki ne kese Ölçtü, biçti. Baktı ki Ne cep olur ne kese

17 Tunç Kafiye Kafiyeli sözcüklerden birinin diğer kafiyeli sözcüğün içinde bulunmasıyla oluşan kafiyedir. En az üç ses diğer kafiyede tekrar edilmelidir. Gözlerinde aksi bir derin hiçin, Kanadın yayılmış çırpınmak için N. Fazıl Kısakürek hiçin Tunç için kafiye

18 1.Bu dizelerde aşağıdakiterden hangisi yoktur?
SORULAR: Tarihin dilinden düşmez bu destan Nehirler gazidir, dağlar kahraman Her taşı bir yakut olan bu vatan Can verme sırrına erenlerindir. 1.Bu dizelerde aşağıdakiterden hangisi yoktur? A)Uyak B) Redif C)Ölçü D) Teşbih

19 Bağrı yanmış çoban, gurbeti anma
Çal, kaval derdini söylesin bize. Bu varlık önünde sakın aldanma Hayat, bil ki benzer çılgın denize. 2.Şiirde altı çizili kısımların kafiyesi hangisidir? A) Tam B) Cinaslı C) Zengin D) Yarım

20 Ağır yaralara derman olanlar
Üç günlük dünyada mihman olanlar Özü sözü doğru insan olanlar Kondurur mu acep, toz aynasına. 3.Dörtlüğünün kafiyelenişi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) a b

21 Ne bağımda gülüm var, Ne dalda bülbülüm var. 4.Bu dizelerdeki redif ve uyaklar İçin aşağıda verilen bilgilerin hangisi doğru değildir? A) "-ülüm" zengin uyak C) "-üm" ek redif B) "var" sözcük redif D) "-ül" tam uyak

22 Yunus'un sözü Doğrudur Özü Kan ağlar gözü Aşkın elinden 5.Yukarıdaki dörtlüğün Ölçüsü nedir? A) Serbest ölçü B) Aruz ölçüsü C) Hece ölçüsü D) Nazım

23 Gözlerim kanlı yaş döker 6.Bu dizelerde ne tür uyak kullanılmıştır?
. Benim çektiğimi kimler çeker Gözlerim kanlı yaş döker 6.Bu dizelerde ne tür uyak kullanılmıştır? Yarım uyak B) Zengin uyak C) Tam uyak D) Tunç uyak

24 Çöllerde kalmış gibi yanıyor, yanıyorum.
……………. Başımdaki gökleri bir deniz sanıyorum. 7.Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki uyak çeşitlerinden hangisi vardır? A) Yarım uyak B) Cinaslı uyak C) Tam uyak D) Zengin uyak

25 Bir gün nehirler gibi çağlayarak derinden,
Elma bahçelerinden, fındık bahçelerinden 8.Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki uyak çeşitlerinden hangisi vardır? A) Yarım uyak B) Tam uyak C) Cinaslı uyak D) Zengin uyak

26 Gamzedeler insanı gam zedeler Sinemi hançer delemez Delerse gamze deler 9.Yukarıdaki dörtlüğün kafiye çeşidi nedir? Yarım B) Tam C)Zengin D) Cinaslı

27 10.“Bilmiş - elmiş" kelimeleri arasındaki kafiye çeşidinin bir
benzeri, aşağıdakilerin hangisinde vardır? Atış – satış B) Toprak - Tarak C) Güleç – süreç D) Çocuk - çilek

28 a c b Uçun kuşlar uçun doğduğum yere,
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır. Ormanlar koynunda bir serin dere. Dikenler içinde sarı gül vardır. 11.Dörtlüğün kafiye dizilişi nasıldır? a b c A) B) C) D)

29 SON