Emzirmenin Yararları Prof. Dr. Mustafa Bakır Marmara Universitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.

... konulu sunumlar: "Emzirmenin Yararları Prof. Dr. Mustafa Bakır Marmara Universitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı."— Sunum transkripti:

1 Emzirmenin Yararları Prof. Dr. Mustafa Bakır Marmara Universitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

2 Global enfeksiyöz mortalite nedenleri* Ölüm (milyon) < 5 ya ş > 5 ya ş 0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 Pnömoni AIDSİshalTBSıtmaKızamık 3.5 2.7 2.2 1.7 1.1 0.9 500,000-600,000 RV’a bağlı *WHO

3 Bebek Ölümlerini Azaltır Yenidoğan sonrası bebek ölüm hızı: –A.B.D.’de anne sütü alan bebeklerde %21 azalmıştır 1 <1y ani bebek ölümlerini azaltır 2 1 Chen A, Pediatrics 2004 2 AAP, Pediatrics 2005

4 Kur’an-ı Kerim’de Emzirme: Emzirmenin tamamlanmasını isteyen kimse için anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler... (Bakara, 2/233) Biz insana ana babasına iyi davranmasını emrettik. Zira annesi onu nice zahmetlerle karnında taşımıştır. Sütten kesilmesi iki yıl kadar sürer (Lokman, 14)

5 Protein SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ? ANNE SÜTÜ İNEK SÜTÜ KEÇİ SÜTÜ Laktoz Yağ 2

6 Sütlerde Protein Değişik memelilerin süt protein içerikleri yavrularının büyüme hızına bağlı olarak değişir ; Keçi sütü : 5,5 mg/dl İnek sütü: 3,3 mg/dl İnsan sütü: 0,9 mg/dl Hayvan sütü insan sütünden daha fazla protein içerir.

7 Hayvanlar insanlardan hızlı büyüdükleri için daha yüksek protein konsantrasyonu içeren sütlere ihtiyaçları vardır. Bir bebeğin tam olgunlaşmamış böbrekleri için ise, hayvan sütlerindeki proteinin fazlasını atmak zordur. Süt Protein İhtiyacı: İnsanda Hayvanlara Göre Farklıdır

8 DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARK İNSAN İNEK SÜTÜ WHEY PROTEİNLER KESİLMİŞ SÜTÜN KATI KISIMLARI HAZMI KOLAY HAZMI GÜÇ % 80 KAZEİN % 35 KAZEİN ANTİ İNFEKTİF PROTEİNLER 3

9 DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ YAĞ FARKLARI Lipaz Temel yağ asidi İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ 4

10 Anne sütünün yağ içeriği değişkendir. Sabahları en düşük öğle vakti en yüksektir. Emzirmenin başlangıcında alınan sütte (ön süt) yağ içeriği düşük su içeriği yüksektir. Bu sayede başlangıçta bebek susuzluğunu giderir. Emzirmenin ilerleyen evrelerinde yağ miktarı 3–5 kat artarak bebeğe doygunluk hissi verir ve bebeğin memeyi bırakmasını sağlar. Anne Sütü İçeriği Bebeğin İhtiyacına Göre Ayarlanır

11 DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ VİTAMİN FARKLARI İNSAN SÜTÜİNEK SÜTÜ B VİT C VİT A VİT 5

12 SÜTTE DEMİR İNSAN SÜTÜ 50-70µG/100ml İNEK SÜTÜ 50-70µG/100ml 50 % Emilen 10 6

13 Kolostrum Özelliği Antikordan zengin Çok sayıda beyaz küre Barsak yumuşatıcı Büyüme faktörleri Vitamin-A’dan zengin Önemi Enfeksiyon ve allerjiden korur Enfeskiyondan korur Mekonyumu temizler, sarılıktan korumaya yardım eder Barsak olgunlaşmasına yardım; allerjiyi ve intoleransı önleme, Kızamık ve ishal gibi hastalıkların şiddeti azalır, göz hastalıklarından bazılarını önler WHO

14 Hayatın 2. Yılında anne sütü 500 ml anne sütünün Sağladığı Günlük Ihtiyaç % From: Breastfeeding counselling: A training course. Geneva, World Health Organization, 1993 (WHO/CDR/93.6).

15 Anne Sütü Enfeksiyondan Korur Menenjit Kan akımı enfeksiyonu İshal Solunum yolu enfeksiyonları Bağırsak gangreni (NEK) Orta kulak iltihabı İdrar yolu enfeksiyonları

16 0-2 ayda beslenme şeklinin ishal riski üzerine etkisi Filipinler Adapted from: Popkin BM, Adair L, Akin JS, Black R, et al. Breastfeeding and diarrheal morbidity. Pediatrics, 1990, 86(6): 874-882.

17 İlk 3 ay anne sütü ve mama ile beslenen bebeklerde ilk 1 yılda ishal sıklığı Adapted from: Howie PW, Forsyth JS, Ogston SA, Clark A, Florey CV. Protective effect of breastfeeding against infection. Br Med J, 1990, 300: 11-15. Transparency 2.17

18 İlk 3 ayda anne sütü ve mama ile beslenen bebeklerde solunum yolu enfeksiyonu sıklığı, İskoçya Adapted from: Howie PW, Forsyth JS, Ogston SA, Clark A, Florey CV. Protective effect of breastfeeding against infection. Br Med J, 1990, 300: 11-15.

19 Orta kulak iltihabı sıklığı, İsveç Adapted from: Aniansson G, Alm B, Andersson B, Hakansson A et al. A prospective coherent study on breast-feeding and otitis media in Swedish infants. Pediat Infect Dis J, 1994, 13: 183-188.

20 Yaşa ve anne sütü kategorisine göre ishal ve solunum yolu enfeksiyonundan göreceli ölüm riski Latin Amerika Adapted from: Betran AP, de Onis M, Lauer JA, Villar J. Ecological study of effect of breast feeding on infant mortality in Latin America. BMJ, 2001, 323: 1-5.

21 Anne Sütünün Riskini Azalttığı Diğer Hastalıklar Astım ve diğer allerjik hastalıklar Obezite Kolesterol yüksekliği Tip1 ve tip 2 diyabet Lösemi, lenfoma AAP, Pediatrics 2005

22 Anne sütü allerjik hastalık riskini azaltır, uzun süreli doğum kohortu Besleme şekliAstımAtopik egzama Allerjik rinit En az 4 ay sadece anne sütü %7.7%24%6.5 Daha kısa süre anne sütü %12%27%9 Adapted from Kull I. et al. Breastfeeding and allergic diseases in infants - a prospective birth cohort study. Archives of Disease in Childhood 2002: 87:478-481.

23 Anne sütü 5-6 yaş çocuklarda gelişen obezite sıklığını azaltır, Almanya Adapted from: von Kries R, Koletzko B, Sauerwald T et al. Breast feeding and obesity: cross sectional study. BMJ, 1999, 319:147-150.

24 Beslenme Türüne Göre IQ AS mamadan 2 puan yüksek 3-7 yaş çocuklar 1982 AS mamadan 12.9 puan yüksek 9,5 y çocuklar 1996 Kaynaklar: Fergusson DM et al. Soc SciMed 1982 Morrow-Tlucak M et al. SocSciMed 1988 Lucas A et al. Lancet 1992 Riva Eet al. Acta Paediatr 1996 AS mamadan 8.3 puan yüksek 7,5-8 y çocuklar 1992 AS mamadan 2.1 puan yüksek 6 ay-2 yaş çocuklar 1988 AS mamadan 7.5 puan yüksek 7.5-8 yaş çocuklar 1992

25 Anne sütü alma süresi ile genç erişkinlikte IQ skoru arasındaki ilişki Danimarka Adapted from: Mortensen EL, Michaelsen KF, Sanders SA, Reinisch JM. The association between duration of breastfeeding and adult intelligence. JAMA, 2002, 287: 2365-2371.

26 Emzirmenin Anneye Yararı Annenin sağlığını korur –Doğum sonrası rahim kanama riskini azaltır –Rahimin doğum öncesi büyüklüğüne dönmesine yardım eder –Meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltır Yeni gebeliği geciktirir Annenin gebelik öncesi kilosuna dönmesine yardım eder

27 0 123456 Adapted from: Beral V et al. (Collaborative group on hormonal factors in breast cancer). Breast cancer and breastfeeding: collaborative reanalysis of individual data from 47 epidemiological studies in 30 countries… Lancet 2002; 360: 187-95. Meme kanseri ve emzirme: 30 ülkede 47 araştırmanın analizi

28 EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI DUYGUSAL BÜTÜNLEŞME ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR. (BONDİNG SÜRECİ ) ANNENİN DUYGUSAL AÇIDAN TATMİNİNİ SAĞLAR. BEBEK DAHA AZ AĞLAR. ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU DAVRANIR. BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA DÜŞÜKTÜR.     

29 Emzirmenin Aile ve Topluma Yararı Daha iyi sağlıklı beslenme, iyilik hali Diğer kardeşlere daha çok zaman Ekonomik yarar –Emzirme yapay beslenmeden daha ucuz –Emzirme tıbbi harcamaları azaltır A.B.D.’de sağlık harcamamarını 3.6 M USD azaltabilir* Çevreyi korur *Ball TM, Pediatrics 1999

30 İlk 6 Ay Sadece Anne Sütü, Mümkünse en az 1 yıl Amerikan –Pediatri akademisi (AAP) –Kadın-doğum koleji (ACOG) –Aile hekimleri akademisi (AAFP) –Emzirme tıbbı akademisi (AABA) Dünya sağlık örgütü (WHO) Birleşmiş milletler çocuk fonu (UNICEF) Başka birçok kuruluş

31 TEŞEKKÜRLER

32 Emzirilmemesi Önerilen Durumlar Galaktozemi Annede HIV infeksiyonu –Afrika’da HIV’den koruduğunu gösteren çalışmalar var Annede radyoaktif madde Annede kemoterapi Annede illegal ilaç alımı Memede herpes infeksiyonu CMV-pozitif annenin <1500g bebeği –Pastörizasyon bulaşolasılığını çok azaltır Alkol aldıktan sonraki 2 saat (hiç alınmamalı)