MEKANİK TESTLER MEKANİK TESTLER.

... konulu sunumlar: "MEKANİK TESTLER MEKANİK TESTLER."— Sunum transkripti:

1 MEKANİK TESTLER MEKANİK TESTLER

2 ÇEKME TESTİ

3 ÇEKME DENEYİ Çekme Deneyinde ilk aşama standartlara uygun deney numunesinin hazırlanmasıdır. Deney sırasında oluşabilecek aksaklıklara karşı her deney numunesinden iki adet hazırlamanız gerekmektedir. İkinci aşamada mevcut cihazınızın elinizde bulunan numunenin çekme testi için yeterli olup olmadığını incelemek zorundasınız.

4 Çekme deneyi standartlara uygun hazırlanmış deney numunesinin tek eksende, belirli bir hızla ve sabit sıcaklıkta koparılıncaya kadar çekilmesidir. Malzemenin statik yük altındaki mukavemet özelliklerini ortaya çıkarmak için uygulanan önemli bir deneydir. Çekme deneyi sonucunda numunenin temsil ettiği malzemeye ait aşağıdaki mekanik özellikler bulunabilir. a.      Çekme dayanımı b.       Akma gerilimi c.       % uzama d.       Kesit daralması e.       Elastisite modülü f.        Elastik sınır g.       Rezilyans h.       Tokluk Hareket Yönü Numune Uzama Ölçer Yük Hücresi

5 ÇEKME TESTİ TANIMLAR Dayanım: Bir malzemeye şekil değiştirmek için uygulanan yüke karşı o malzemenin göstermiş olduğu dirence dayanım denir. Gerilim: Birim alana etkiyen kuvvete karşı birim elamanın göstermiş olduğu dirence denir. Yorulma: Titreşimli yada sürekli gerilim uygulanan malzemelerde meydana gelen yapısal bozulmaya denir. Kamyonların kasalarındaki makas yaylar en uygun örnektir. Tokluk: Bir malzemeyi kırmak için gerekli olan enerji miktarıdır. Yüzey merkezli kübik malzemeler, hacim merkezli kübik malzemelerden daha az kırılgandır. Yüzey merkezli kübik`in sünekliliği fazladır. Bu yüzden daha kolay kırılan hacim merkezli kübik dir. Elastikiyet (yank) modülü: Gerilim uzama eğrisinin (gerilim-gerinim) tanjantı bize elastikiyet modülünü verir. Bir malzemenin elâstikîyet modülü ne kadar fazla ise malzemenin sertliği o nispette yüksektir. Sertlik: Bir malzemenin kendisine bakmak isteyen diğer bir malzemeye karşı göstermiş olduğu dirence denir.

6 2 1 Yük 1. Elastik Bölge 2. Plastik Bölge 3. Akma Kuvveti
Max Kopma Kuvveti Maksimum düzenli uzama 1 Geçiş Noktası Toplam Uzama Uzama

7 Kopma Anındaki Yük / İlk Alan Elastik Limitteki Yük / İlk Alan
Maksimum Yük / İlk Alan Kopma Anındaki Yük / İlk Alan ÇEKME DAYANIMI Rm () Elastik Limitteki Yük / İlk Alan KOPMA DAYANIMI AKMA DAYANIMI ReH () % 0,2 uzamadaki Yük / İlk Alan R0,2 (Son Boy – İlk Boy ) / İlk Boy UZAMA ORANI (Son Alan – İlk Alan ) / İlk Alan KESİT DARALMASI

8 Örnek:100mm boyunda 80 mm²kesitinde bir çelik malzemeye çekme deneyi uygulanmıştır. Veriler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Malzeme koptuktan sonraki boyu 160mm ve kesiti36 mm² ölçülmüştür.Malzemenin elastikiyet modülünü, çekme dayanımını, yüzde kopma uzamasını ve yüzde kopma büzülmesini bulunuz. F(KG) ∆L(mm) , Lo=100mm , Ao=80 mm² , L1=160mm , As=36 mm² Kopma olayı gerçekleşiyor.

9 Çekme deneyine tabi tutulan numunenin yukarıda belirtilen öz­elliklerin sıhhatli bir şekilde ortaya çıkarılabilmesi için, alındığı malzemeyi tam olarak temsil edebilmesi şarttır. Ayrıca şu hususların bilinmesi de, sonuçların irdelenmesi bakımından gereklidir. [2] Numunenin alındığı malzemenin : a) imalat şekli : Döküm Kaynak Sıcak dövme veya haddeleme Soğuk dövme veya haddeleme İmalat şekline göre yönlenme Tatbik edilen ısıl işlemler Deney sonuçlarının irdelenmesinde, numunenin alındığı malzemenin durumu yanısıra, alınan numunede de şu hususları bilinmesi faydalıdır : Numunenin alındığı bölgeler Numunenin alınış şekli Numunenin hazırlanış şekli

10 Çekme deneyine tabi tutulacak numunelerin şekil ve boyutları standartlarda belirtilmektedir. Deney sonuçlarının belirli bir standarda uyma zorunluğu vardır. Sonuçlar, numune boyut ve biçimine göre değişiklik arz edebilir. Numuneler iki kısımdan ibarettir. 1) Numunenin baş kısımları : Yük tatbik edilmek için tutulan kısımlardır ve diğer bölgeye göre daha büyük boyutludur. 2) Numunenin orta kısmı : Yük tatbik edildiğinde deformasyonun yer alması arzu edilen daha küçük boyutlu bölgedir. Deney sonuçları bu kısımda yapılan ölçmelerle tespit edilir. Numunenin bu kısmında, kesit ile uzunluk arasında belli bir ilişki vardır.

11

12