ÇOCUK İHMALİ ve İSTİSMARI

... konulu sunumlar: "ÇOCUK İHMALİ ve İSTİSMARI"— Sunum transkripti:

1 ÇOCUK İHMALİ ve İSTİSMARI

2 Neden “Çocuk İhmali Ve İstismarını Önleme Yöntemleri” Semineri
Çünkü; Türkiye de her gün çocuklar mutlaka ya duygusal istismar ya fiziksel istismar ya da cinsel istismara maruz kalıyor Çünkü ;Türkiye de her 5 kız çocuğundan 2’si,her 10 erkek çocuğundan 3 cinsel istismara maruz kalıyor Çünkü; onlar sizin çocuklarınız,onlar sizden birer parçadırlar Çocuk ile her gün iletişim halindesiniz.Çocuğunuzdaki yaşanacak olan değişikliği en çok fark edecek olan sizlersiniz Çocuk üzerinde oluşabilecek olası riskleri en aza indirgeyebilecek konumda olan anne va babalardır. Toplumsal yaklaşımlar da istismar olarak kabul edilebilir.çocuk hakları sözleşmesine göre 18 yaş çocuk tanımı.zara verici,kaza dışı ve önlenebilir davranışlar

3 SEMİNERİN AMACI İstismara uğrayan çocukta ne gibi davranış değişikliği olur? Çocuklar cinsel istismar olayını niçin anlatmazlar? Cinsel istismarcı kimdir? İstismarda yaş olgusu ve dikkat edilmesi gerekenler? İstismara maruz kalan çocuk istemediği takdirde kimlerle paylaşmalıyız? İstismara maruz kalan çocuk ile görüşürken nasıl davranmalıyız?

4 SEMİNERİN AMACI Kolluk kuvvetlerinden ne zaman ve nasıl faydalanabiliriz? Adli bildirim zorunluluğu var mıdır? İstismara maruz kalan çocuk hangi koşullar altında aileden alınır? Neden istismar vakalarını neden saklıyoruz? İstismar vakalarında bildirimde bulunulmadığı takdirde ailelere yönelik yasal yaptırım var mıdır? İstismarı önlemek için çocukları nasıl eğitebiliriz?

5 ÇOCUKLUK KAVRAMI Çocuk Hakları Sözleşmesi Madde 1: Bu sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her birey çocuk sayılır. T.C.K’ ya göre; 5395 sayılı çocuk koruma kanunun 1.nci maddesi gereğince çocuk, daha erken yaşta ergin olsa bile, yaşını doldurmamış kişidir.

6 Kanunda çocuk hukuku ilkelerine uygun olarak “suçlu çocuk, suç işlemiş çocuk” ifadelerinin kullanılmasından özellikle kaçınılmıştır. Bununla birlikte kanunların suç olarak tanımladığı fiili yapan çocuklar bakımından kullanılacak ifade, terim sorununu da çözmek amacıyla kanunda suça sürüklenen çocuk ifadesi kullanılmıştır.

7 765 Sayılı TCK’da çocuğun cezai sorumluluk açısından üç evre kabul edilmişti.
1.Evre: yaş grubuna dahil olanlar. 2.Evre: yaş grubuna dahil olanlar. 3.Evre: yaş grubuna dahil olanlar. 2253 Sayılı Kanunda ikili bir ayrıma gidilmiş, madde 11-12

8 ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİ
Dünya Sağlık Örgütü: , 0-18 yaş grubundaki Çocuğun Sağlığını, Fiziksel gelişimini, Psiko-sosyal gelişimini olumsuz etkileyen; Bir yetişkin, toplum yada devlet tarafından bilerek veya bilmeyerek çocuğa karşı gerçekleştirilen her türlü harekete maruz kalması çocuk istismarıdır.

9 İstismar tipleri Fiziksel istismar Cinsel istismar Duygusal istismar
Ekonomik istismar İhmal “6 yaşındaki kız çocuğu M. annesi tarafından acil servise götürülerek kanepeden düştüğü söyleniyor.Yapılan muayenesinde kafa darbesi ile beraber vücudunda çok sayıda morluk tespit ediliyor.Ancak annenin de gözünde geçmekte olan bir morluk fark eden doktor tarafından yapılan sorgulamada annenin eşinden sıklıkla dayak yediği ve çocuğu da annenin dövdüğü belirleniyor.” Dayak genellikle aile içi şiddetin bir parçasıdır.Çok zaman eşi tarafından dövülen anne çocuğunu da dövebilir. Yapılan araştırmalar ortaya koymuştur ki, fiziksel istismar (şiddet) kültürü ile yetişen çocuklar ileride bu şiddeti uygulayan kişiler olarak karşımıza çıkarmaktadır. Yine yapılan bazı araştırma sonuçlarına göre; çocuğa karşı fiziksel istismarın yaşandığı ailelerde;Eşler arasında çatışma ve tatminsiz evlilikler,Ebeveynlerden birisinin üvey olması,Ailenin yaşadığı yoğun sıkıntıların olduğu ortaya koyulmuştur. Türkiye’deki çalışmalarda ise; özellikle geleneksel aile yapılarında, konuşarak ikna yerine fiziksel cezalandırma yöntemlerinin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.

10 Türkiye’de görülme sıklığı nedir?
Bilir ‘85, çocuk, 34% fiziksel istismar Zeytinoglu ‘89, 785 aile, 35% fiz. İst. Oral ‘94, 800 çocuk, 36% fiz./duyg. ist Aksel ‘94, 1500 lise öğrencisi, 9% cinsel ist. Aksel ‘94, 500 üniv. öğrencisi 18% cinsel ist. Atamer ’98, 445 üniv. öğrencisi 37% cinsel ist. Alikasifoglu ’04, 1871 kız lise öğrencisi, 4% cinsel ist. “6 yaşındaki kız çocuğu M. annesi tarafından acil servise götürülerek kanepeden düştüğü söyleniyor.Yapılan muayenesinde kafa darbesi ile beraber vücudunda çok sayıda morluk tespit ediliyor.Ancak annenin de gözünde geçmekte olan bir morluk fark eden doktor tarafından yapılan sorgulamada annenin eşinden sıklıkla dayak yediği ve çocuğu da annenin dövdüğü belirleniyor.” Dayak genellikle aile içi şiddetin bir parçasıdır.Çok zaman eşi tarafından dövülen anne çocuğunu da dövebilir. Yapılan araştırmalar ortaya koymuştur ki, fiziksel istismar (şiddet) kültürü ile yetişen çocuklar ileride bu şiddeti uygulayan kişiler olarak karşımıza çıkarmaktadır. Yine yapılan bazı araştırma sonuçlarına göre; çocuğa karşı fiziksel istismarın yaşandığı ailelerde;Eşler arasında çatışma ve tatminsiz evlilikler,Ebeveynlerden birisinin üvey olması,Ailenin yaşadığı yoğun sıkıntıların olduğu ortaya koyulmuştur. Türkiye’deki çalışmalarda ise; özellikle geleneksel aile yapılarında, konuşarak ikna yerine fiziksel cezalandırma yöntemlerinin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir.

11 Fiziksel örselenme Çocuğun; dayak atma, yakma,ısırma,sarsma, haşlanma gibi olaylar sonucunda kaza dışı her türlü yaralanmasıdır. Anne baba, öğretmen, bakıcı gibi çocuğa bakıp yetiştirmekle yükümlü kişiler yada yabancı kişiler tarafından gerçekleştirilebilir Çocuğu terbiye etmek amacıyla ya da öfke ile yetişkinin kontrolünü kaybetmesi sonucunda gelişebilir

12 Fiziksel ceza disiplin yöntemi olarak kullanılmalı mı?
HAYIR Çünkü; Dış güdümlü otoriteye neden oluyor, “iyi” ve “kötü” davranışın içsel olarak öğrenilmesini sağlamıyor Çocukta öfke ve haksızlığa uğramışlık duygusu yaratıyor “Bedelini ödedim”, “Yenisini yapabilirim artık” duygusu yaratıyor Giderek tolerans geliştiriyor

13 Uygulama Şekilleri Aletsiz Saldırılar: Tokat, yumruk, itip-kakma, tekme, sarsma ve çimdikleme gibi olayları kapsamaktadır. Aletli Saldırılar: Kullanan araçlar genellikle kemer, herhangi bir ev eşyası (telefon, davaylan, v.b.), hortum, sigara, ütü, sıcak su ve sıcak yiyeceklerdir.

14 Niçin fiziksel örseleme yapılıyor?
Kişilik bozukluğu ya da ruhsal sorunu olan erişkin için çocuğun kolay bir kurban olması Büyüklerin öfkelerini kontrol edememeleri Çocuğu eğitmek için geçerli bir yol olduğunu düşünmeleri(dayak cennetten çıkmadır)

15 Fiziksel örseleme olasılığını artıran riskler
Çocuğa ilişkin riskler: Hiperaktif çocuk İstenmeyen bir gebelik sonrası dünyaya gelen çocuk Engelli çocuk Özel bir bakım gerektiren (örn: çok küçük prematüre, hastalığı olan) çocuk

16 Fiziksel örseleme olasılığını artıran riskler
Aileye ilişkin riskler: Psikiyatrik sorunlu ebeveyn Üvey ebeveyn Alkol ve/veya uyuşturucu bağımlısı ebeveyn Çocuk sayısının fazla olması Küçük yaşta anne-baba olunması Aile içi geçimsizlik ve şiddet İşsizlik-Ekonomik sıkıntılar Eğitimsizlik

17 Hangi durumlarda fiziksel istismardan kuşkulanılmalıdır?
Çocuğun anlattığı ile yaralanmanın şiddeti ile uyumlu değilse Yaralanma çocuğun gelişimsel düzeyi ile uyumlu değilse 1 yaşın altındaki bir bebekte kırık gibi ciddi bir yaralanma varsa Aynı çocuk sık sık kaza nedeniyle hastaneye götürülüyorsa Çocuğun kardeşlerinde de sık sık yaralanma öyküsü varsa Ailede risk etmenleri varsa

18 Hangi yaralanmalarda kuşkulanılmalıdır?
Farklı zamanlara ait çok sayıda çürük, morluk İki taraflı gözaltı morarması Bir şekile benzeyen yaralar Ağız yaraları Göz içi kanamalar Simetrik yanıklar Kalçalarda simetrik morluklar

19

20

21

22

23

24

25 Fiziksel İstismar sonuçları
Fiziksel istismar ihmal edilip önemsenmediği takdirde tekrar edilme olasılığı %50’dir. Kaygı, içine kapanma, Olumsuz benlik kavramının oluşması Korku, çaresiz- değersizlik hissi İleride yoğun kaygı ve depresyon

26 Fiziksel İstismar sonuçları
Sosyal ilişkilerden olumsuzluk(antisosyal kişilik Evden kaçma Öz saygının azalması ve psikolojik sorunlar Saldırganlık (erkekte) ve şiddet, cinayet Görmüş olduğu şiddeti kendi çocukları ve eşi üzerinde 5 kat daha fazla şiddet uygular

27 Fiziksel istismar olgusu
5 yaş grubu ikizler üzerinde yapılan araştırmada, annesi, babası tarafından dövülen çocukların zeka düzeyinin, huzurlu bir aile ortamı olan yaşıtlarından 8 puan daha düşük olduğu belirlenmiş. Bilim adamları, aile içi şiddetin çocukta stresi artırdığını, bunun da beyin gelişimini olumsuz etkilediğini düşünüyor Toplumsal yaklaşımlar da istismar olarak kabul edilebilir.çocuk hakları sözleşmesine göre 18 yaş çocuk tanımı.zarar verici,kaza dışı ve önlenebilir davranışlar

28 Duygusal İstismar Tanımı
Çocuğun gereksinim duyduğu ilgi, sevgi ve bakımdan yoksun bırakılarak psikolojik hasara uğratılmasıdır Tanımlanması en zor ancak en sık rastlanılan istismar türüdür( Belirtileri hemen görülmeyebilir.,,uzun vadede ortaya çıkar. Çocuğun iç görüsünü yada duygusal bütünlüğünü bozan her türlü eylem ya da eylemsizlik durumu veya çocuğun olumsuz tutum ve davranışlarla ilgi,sevgi ve bakım ihtiyaçlarından yoksun bırakılarak,psikolojik hasara uğratılmasıdır. “T.8 yaşında ablası Y.11 yaşında iki kız kardeş.T.dışa dön,girişken ve isteklerini rahatça ifade edebilen bir yapıya sahip.Y.ise içe kapanık,utangaç ve kendini ifade edemeyen bir yapıda.Anne ve babası Y.’yi bu durumundan dolayı sürekli kardeşi ile kıyaslayarak eleştiriyorlar.” Çocuklar arasındaki mizaç farkı ayrımın sebebi olabilir.Bu durumda bile çocuk ayrımı yapmak duygusal istismardır.

29 Duygusal İstismar Çocuğun;
Tehdit edilmesi (terk etme ile) Sosyal açıdan ağır zararlar verecek tehdit etmeler( çocuğu başkasına veya bir yerde bırakılacağı) Nitelik, kapasite ve arzularının devamlı kötülenmesi, Çocuğun sürekli olarak insanüstü güçlerle korkutulması, Çocuğun yaşı ve gücünün kaldıramayacağı taleplerde bulunulması, Çocuğun topluma aykırı düşen bakım yöntemleri ile yetiştirilmesi, olarak tanımlanmaktadır.

30

31

32 Duygusal İstismar Duygusal bakımdan gereksinimlerin karşılanmaması,
Sık sık eleştirme, Gelişim düzeyinin üstünde sorumluluklar yükleme (annelik görevi gibi) Çocuğun var olan potansiyelinin üzerinde belkenti içerisinde olma (Doktor..avukat) Kardeşler arasında ayrım yapma, değer vermeme,

33 Duygusal İstismar Yalnız bırakma, Ayırma, Korkutma, Yıldırma,
Tehdit etme, Suça yöneltme, Önemsememe Aşağılama,, Küçük düşürme, Alaylı konuşma, Lakap takma, Aşırı baskı ve otorite kurma Küfür etme

34 Duygusal İstismarın Sonuçları
Pasif kişilik,bağımlı kişilik, anti sosyal kişilik Obsesif davranışlar, panik atak davranışlar Kendine güvensizlik Dünyaya karşı belli bir ilgisizlik Depresif ve pasif davranışlar Karşısındakine çok ihtiyatlı yaklaşmak Korku Hayal aleminde yaşaması Çok yalan söylemesi ,hırsızlık yapması Küçük yaşlardaki davranışlara dönüş Duygusal istismar/psikolojik örselenme tek başına var olduğu gibi sıklıkla fiziksel ve cinsel istismarla birlikte de bulunabilir. Fiziksel ve cinsel istismarın somut hasarları ortadan kalktıktan sonra bile duygusal istismar devam edebilir.

35 Ekonomik İstismar Çocuğa bakmakla yükümlü kişinin çocuğu maddi gelir kaynağı olarak görüp çocuktan maddi kazanç elde etme isteğidir (çocuğun çalıştırılması Ebeveynler çok para kazanma dürtülerini tatmin etmek için çocuklarını kullanabilirler “O. 10 yaşına bir erkek çocuğu. Bir dizide kısa bir rol alıyor. Bunun üzerine ailesi tarafından yapılan girişimlerde bunu reklam filmleri ve yine bir başka dizideki rol takip ediyor. Aile bu durumun devamlılığını sağlamak için bazı ajanslarla ve menajerlik hizmeti veren kişilerle temasa geçiyor fakat maddi talepleri daha fazla karşılayamıyor ve bir süre sonra O.’nun kısa süren şöhret hayatı bitiyor.” Çocuğun gelişimini engelleyici, haklarını ihlal edici işlerde ya da düşük ücretli iş gücü olarak çalışması veya çalıştırılmasıdır. Bazen ebeveynler kendi şöhret, popülerlik duygularını ve çok para kazanma dürtülerini tatmin etmek için çocuklarını kullanabilirler. “S.15 yaşında.Yazları kendi isteği ile turistik bir yöredeki otelde çalışıyor.Bu sayede hem yabancı dilini geliştiriyor hem de yıl içinde okul masraflarının büyük bir kısmını karşılayacak kadar para kazanıyor.” Bunun yanında çocuğun kendi isteğiyle,gücünü aşmayacak,onu temel hak ve ihtiyaçlarından alıkoymayacak şekilde çalışması da ekonomik istismar olarak kabul edilebilir.

36

37 Çocuk İhmali Çocuğun beslenme, barınma, giyim, temizlik, oyun, eğitim, güvenlik ve sağlık hizmetini sağlama görevinin reddedilmesi ya da yerine getirilmemesidir. Çocuğa fiziksel ya da duygusal, bilinçli ve isteyerek zarar verildiği taktirde “aktif ihmal” (buluntu bebeklerde olduğu gibi); Bilgisizlik, olanaksızlık, umursamazlık gibi nedenlerle oluşursa “pasif ihmal” çocuk ihmalinden söz edilir.

38 Çocuk İhmali Fiziksel ihmal Cinsel ihmal Duygusal ihmal Ekonomik ihmal

39 Fiziksel ihmal nedir peki?
İhmalin pasif bir olgu olması yapılması gereken şeyler yapılmaması, denetlenmemesi,

40 Fiziksel ihmal Sağlık kontrolünün yapılmaması

41 Fiziksel ihmal Çocuğun terk edilmesi veya kendine zarar verebileceği durumlarda denetimsiz bırakılması

42 Fiziksel ihmal Gereğince bakımın sağlanmaması, beslenmemesi, mevsim şartlarına göre giydirilmemesi.

43 Fiziksel ihmal Okula gönderilmemesi veya okula gönderildiği halde okuldaki durumu ile ilgilenilmemesi,eğitim gereksinimlerinin gözardı edilmesi.

44 Cinsel İhmal Çocuğa verilmesi gereken cinsel eğitimin verilmemesi ise cinsel ihmal olarak nitelendirilmektedir.

45 Duygusal ihmal nedir? Çocuğun ihtiyaç duyduğu sevgi, ilgi ve yakınlığın gösterilmemesi duygusal ihmal olarak tanımlanabilir.

46 Beslenme yetersizliği yaşayan Besin desteği başlandıktan 3 ay
18 aylık çocuk beyni (BT) sonraki hali (BT) Unicef : The State of the World’s Children, New York, Unicef, 2001.

47 İhmal Sonucu Suça Yönelme
Çocuk Suçluluğu üzerine yapılan araştırmalar sonucunda da ailesi tarafından ihmal edilen çocukların suça yönelme olasılıklarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Toplumsal yaklaşımlar da istismar olarak kabul edilebilir.çocuk hakları sözleşmesine göre 18 yaş çocuk tanımı.zara verici,kaza dışı ve önlenebilir davranışlar

48 İhmal Sonucu Suça Yönelme
Çocuklarına karşı ilgisiz, sevgi ve şefkatten yoksun ya da onları açık bir şekilde reddeden 42 annenin %33,3’ü, 68 babanın %30,9’unun çocukları suça itilirken; İlgili, normal bir ailede ise 339 annenin %17,4’ü, 286 babanın %16,1’inin çocuklarının suça itildiği ortaya çıkmıştır. Toplumsal yaklaşımlar da istismar olarak kabul edilebilir.çocuk hakları sözleşmesine göre 18 yaş çocuk tanımı.zara verici,kaza dışı ve önlenebilir davranışlar

49 Cinsel İstismarın Tanımı
Çocuğun kendisinden büyük bir kişi tarafından cinsel haz amacı ile zorla ya da ikna edilerek cinsel etkileşime maruz bırakılması (kullanılması).

50 Cinsel İstismarın Tanımı
NCCAN’nın (Amerikan Ulusal Çocuk İstismarı ve İhmali Merkezi) tanımına göre : Çocuk ve erişkin arasındaki temas ve ilişki, O erişkinin veya başka birinin cinsel stimülasyonu için kullanılmışsa,Davranışın ne anlama geldiğini bilmesi çocuğun cinsel olarak istismarı olarak kabul edilir. Cinsel istismar diğer bir çocuk tarafından eğer bu çocuğun diğeri üzerinde belirgin bir gücü veya kontrolü söz konusuysa veya belirgin bir yaş farkı varsa da istismardır.”

51 Cinsel istismarda önemli noktalar
Dünyada lise yıllarına kadar, her 5 kız adolesanın 1 i, her 10 erkek adolesanın 1 i cinsel istismar ile karşılaşıyor. Türkiye de her 5 kız adolesanın 3 i, her 10 erkek adolesanın 4 i cinsel istismar ile karşılaşıyor

52 Cinsel istismarda önemli noktalar
Cinsel istismara maruz kalan çocukların yaşa göre dağılımları incelendiğinde; %30'unun 2–5, %40'ının 6–10, %30’unun yaş grubunda olduğu görülmektedir. Bir başka deyişle olguların %70'ini küçük yaş grubu oluşturmaktadır. *Bu veriler adli birimlere intikal eden olgulardır

53 Cinsel İstismarın Sınıflandırılması
1. Temas İçermeyen İstismar: İstismarcının çocuğun cinsel özelliklerine yönelik olarak seksi konuşması, Cinsel organları gösterme (teşhircilik), Pornografik resim gösterme, Açıkça veya gizlice çocuğu çıplakken gözlemek gibi röntgencilik eylemleri Karşıt cins davranış modellerini benimsetmeye çalışması,giydirilmesi Cinsel içerikli küfür edilmesi

54 2. Cinsel İlişki İçermeyen Dokunma: İstismarcının ve çocuğun giyinik veya çıplak olması halinde cinsel organlara dokunma, okşama ve/veya mastürbasyonu kapsar. 3. İstismarcının çocuğun vücuduna yönelik eylemleri(cinsel ilişkide ve tatmin edici diğer eylemler)

55 4. Cinsel Sömürü: Çocuğa veya üçüncü kişilere para ve benzeri şeylerin verilmesi karşılığında çocuğun yetişkin tarafından cinsel olarak kullanılmasıdır. (Fuhuş, pornografi, cinsel sömürü amaçlı kullanma, çocuk seksi turizmi, erken evlendirme,….)

56

57 Cinsel Oyun Her iki çocuk da işlem öncesi dönemde ise , İki çocuk arasında yaş farkı 4 yaştan az ise, çocuklar eylemi tam olarak kavrayacak olgunlukta değilse bu durum cinsel oyun olarak değerlendirilir.

58 Cinsel istismarda epidemiyoloji
Yaşanılan vakaların sadece % 10 ile 15 i bildirilmektedir. Cinsel istismara uğrayanların %71 i kız, %29 u erkektir. Yaşamları boyunca en az bir kez cinsel saldırıya maruz kalan adolesanların oranı % 40 tır.

59 Cinsel istismarda önemli noktalar
Sık Görülme ; Yaz Hafta sonu Saat En savunmasız oldukları zamanlar(banyo,oyun,uyku saati…)

60

61 Cinsel İstismarcının Özellikleri
Çocuğu cinsel olarak çekici bulan ve çocukla cinsel ilişkiyi erişkine tercih eden kişiler (pedofil) Aslında erişkinleri tercih eder, ancak onlarla ilişkiye giremediği için çocukları kullananlar Özgüveni düşük, Yetersiz kişilikler Psikiyatrik sorunu olanlar

62 Cinsel istismarcı kimdir?
DEĞİLDİR

63 Cinsel İstismarcının Özellikleri
Sanılanın aksine, serseri görünümlü, pis biri değildir. Çocukların güvenini kazanabilen, onlarla yakın ilişki kurabilen, düzgün görünümlü insanlardır. Olguların %50 sinde aileden birisi , olguların % 70 inde ailenin tanıdığı birisidir,% 90’ı çocuğun tanıdığı biridir. İstismarcının geçmişinde cinsel istismar öyküsü vardır.

64 İstismarcının özellikleri
İstismarcı kişi mağduru elinde tutmak için her yolu dener İstismarcının eylemi devam ettiren şey mağdurun bu durumu kimseyle paylaşmamasıdır. İstismarcı kendisini çevresine iyi kalpli, babacan, yardım sever,düşünceli,kibar, vb. biri olarak gösterir.Bu özelliklerinden dolayı kimse onlardan şüphelenmez. Bir çok vakada istismarcı hiç tahmin bile edilemeyen kişilerdir. İstismarcı genellikle kendine karşı koyamayacak kişileri kurban olarak seçer.(çocuk ve gücünün yettiği kişiler)

65 Cinsel istismarda risk etmenleri;
Çocukla ilgili, Yaşının küçük olması Bazı ruhsal(zihinsel) ve fiziksel gelişimsel bozuklukları, Süreğen tıbbi hastalığının olması, Fiziksel yetersizliğinin bulunması,

66 Cinsel istismarda risk etmenleri;
Ailesel risk etmenleri, Anne babanın daha önce çocukluk döneminde istismara maruz kalması Ailede Alkol ya da madde bağımlısının olması, Annenin olmaması veya pasif olması(!) Babanın olmaması veya pasif olması(!) Ebeveyn olmayışı (ölmesi) Ebeveynlerin üvey olma durumu

67 Cinsel istismarda risk etmenleri;
Ailesel risk etmenleri Ailede ruhsal ve fiziksel hastalık olması, Aynı evde birden fazla ailenin yaşaması! Parçalanmış aile, Anne babanın eğitimi ve yetiştirme davranışları, Evlilik sorunları,

68 Cinsel istismarda risk etmenleri;
Ailesel risk etmenleri , Tek odalı evde kalınması Aile içi çatışma, Ana babalık görevini yerine getirmeme, Ebeveyn çocuk ilişkisinde bozukluk Ailenin gelen gideninin çok olması Maddi sıkıntı

69 Cinsel istismar sonrası davranış değişiklikleri
Uyku bozuklukları oluşur İştah değişiklikleri olur Olayı anımsatan kişilerden ve görüntülerden panikleyip kaçar, Evden kaçar,aileden uzaklaşır İntihar girişiminde bulunur Self Mutilasyon(kişinin vücuduna zarar vermesi..jilet ile kesme,sigara söndürür

70 Cinsel istismar sonrası davranış değişiklikleri
Histerik veya konversiyonel davranışlar Nedensiz bayılır Tiklerin oluşur Tırnaklarını yer Agresif davranışlar gösterir Okuldan kaçar ve disiplin problemleri yaşar Ders başarısında düşme olur Madde kullanmaya başlar

71 Cinsel istismar sonrası davranış değişiklikleri
Konuşma bozuklukları oluşur Ağlama nöbetleri başlar Çok terlemeye başlar Derin ve hızlı nefes alıp verir Göz temasından kaçınır Donuk bakışları olur Ölüm üzerine şiir yazma,resim ve karalamalarda bulunur

72 Cinsel İstismar Sonunda Çocuklarda Yaşanan Ruhsal Sorunlar;
Tekrarlayıcı, rahatsız edici düşünceleri olur Olayla ilgili kabuslar görür Saldırganlık ve öfke patlamaları olur Konsantrasyon güçlüğü yaşar Suçluluk ve utanç duyma hisseder İçe kapanır İnsanlara karşı güven kaybı yaşar Kendini kirletilmiş hisseder Cinsel istismara uğrayan çocukların %50’inde travma sonrası stres bozukluğu görülmekte, depresyon, düşük benlik saygısı, intihar davranışları, damgalanmışlık hissi, alkol ve madde kullanımı da görülmektedir. Yine çok önemli bir saptamadan bahsetmek istiyorum, borderline kişilik bozukluğu saptanan kişilerin %70-80’inde, çoğul kişilik bozukluğu saptanan kişilerin ise %85-95’inde, çocukluk çağı cinsel istismar öyküsü kişilerin de %60-95’inde öykü pozitiftir. Çok küçük çocuklar bile yaşadıkları önemli olayları,aradan uzun süre geçmesine karşı doğru hatırlayabilirler.

73 Cinsel İstismar Sonunda Çocuklarda Yaşanan Ruhsal Sorunlar;
Ölüme dair düşünce ve söylemi çok olur, Cinsel kimliğine ilişkin korku ve endişeleri oluşur Hiçbir şeyden zevk almaz Travma sonrası stres bozukluğu (Depresyon,borderline, çoğul kişilik bozukluğu)oluşur “N.13 yaşında iken ailesi tarafından getirildiği hastanede doğum yapıyor. Ailenin ve N.’nin sorgulanması sonucunda N.’nin 7 yaşından beri babası tarafından cinsel tacize uğradığını,annesinin de durumdan haberdar olduğu ancak babanın babanın tehditlerinden korktukları için kimseye söyleyemedikleri ortaya çıkıyor.Doğan bebek ve N.koruma altına alınıyor,baba hakkında adli işlem başlatılıyor.” İstismara maruz kalan çocuklarda kız erkek oranı da 3’tür yani erkek ve kız madurların arasında büyük fark bulunmamaktadır. İstismarcıların %96’sı erkek, %80’i de çocuğun tanıdığı birisidir.

74 Uygun olmayan cinsel gelişimin ortaya çıkması
Aşırı masturbasyon düşüncesi oluşur Cinsel konuşma ile karşısındakini mahcup etmeye çalışır, Cinsel içerikli oyun oynamak ister Karşısındakinin cinsel organını görmeye çalışır Cinsel agresif pornografi ile ilgilenir İzinsiz cinsel alana dokunur Cinsel istismarda bulunmaya çalışır Para karşılığı bedenini satmaya başlar

75 Kendilerine inanılmayacağını düşünürler
Çocuklar yaşadığı istismar olayını niye anlatmaz? Kendilerine inanılmayacağını düşünürler Başlarının belaya girebileceğini düşünürler İstismarcının tehdidinden korkarlar Kendilerini suçlu,sorumlu hisseder İstismarcıyı korumak isterler

76 Çocuklar yaşanan istismar olayını niye anlatmazlar?
Yaşanılan olayı anlattığında daha kötü olaylara sebep olacağını düşünür Kendisine inanılmayacağını düşünür Utanır söyleyemez Ailenin parçalanmasından korkar Başkalarını korumak için kendini kurban eder

77 Çocuklar yaşanan istismar olayını niye anlatmazlar?
Nasıl ifade edeceğini bilmeyebilir Maruz kalınan eylemin ne anlama geldiğini bilmeyebilir yılları arasında cinsel istismar iddiası ile gelen çocuğun %79 ı istismarı yalanlamış, açıklama yapanların da ¾ kazara açıklama yapmış, açıklama yapanların da %22 si de ifadesini geri almıştır.

78 Cinsel istismar “Cinsel istismarın mutlaka şiddet içermesi gerekmez”
“Cinsel istismarda çocuğun rızasının olup olmadığına bakılmaz” Cinsel istismara uğrayan çocukların %50’inde travma sonrası stres bozukluğu görülmekte, depresyon, düşük benlik saygısı, intihar davranışları, damgalanmışlık hissi, alkol ve madde kullanımı da görülmektedir. Yine çok önemli bir saptamadan bahsetmek istiyorum, borderline kişilik bozukluğu saptanan kişilerin %70-80’inde, çoğul kişilik bozukluğu saptanan kişilerin ise %85-95’inde, çocukluk çağı cinsel istismar öyküsü kişilerin de %60-95’inde öykü pozitiftir. Çok küçük çocuklar bile yaşadıkları önemli olayları,aradan uzun süre geçmesine karşı doğru hatırlayabilirler.

79 Ensest Çocuğa karşı birinci derece akrabaları tarafından cinsel tacizde bulunulması (Baba,anne kardeşler,dayı,amca) “N.13 yaşında iken ailesi tarafından getirildiği hastanede doğum yapıyor. Ailenin ve N.’nin sorgulanması sonucunda N.’nin 7 yaşından beri babası tarafından cinsel tacize uğradığını,annesinin de durumdan haberdar olduğu ancak babanın babanın tehditlerinden korktukları için kimseye söyleyemedikleri ortaya çıkıyor.Doğan bebek ve N.koruma altına alınıyor,baba hakkında adli işlem başlatılıyor.” İstismara maruz kalan çocuklarda kız erkek oranı da 3’tür yani erkek ve kız madurların arasında büyük fark bulunmamaktadır. İstismarcıların %96’sı erkek, %80’i de çocuğun tanıdığı birisidir.

80 Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar
Yanlışlar Doğrular Cinsel istismar yalnızca çocuğun hayal gücünün uydurmasıdır. Çocuklar hikayeler uydururlar Sadece çekici,tatlı,güzel, açık giyinen çocuklar;onay bekleyen kendine güveni olamayan pasif;yaramaz çocuklar İstismara maruz kalır Çocuklara uslu,akıllı,açıkgöz olmalarını söyleyerek onları korumuş oluruz. Çocuklar istismar hakkında yalan söylemezler.Bu konuda hikaye uyduranlara çok az rastlanır. Çocukların görünüşü yada davranışı istismara sebep olmaz. Anlamını dahi bilmedikleri olayları provoke etmekten dolayı çocuklar asla suçlanamazlar Çocukları bu konuda eğitmeliyiz. İstismarla karşılaştığında çocuk bağırarak yardım istemeli, koşarak kaçmalıdır.

81 Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar
Yanlışlar Doğrular Genellikle tehlikeli yerler, özellikle karanlık bastıktan sonra,parklar, umumi tuvaletler ve boş sokaklardır İstismarcının tercih ettiği yerler genellikle çocuğun tanıdığı, bildiği yerledir:Okul ve çevresi, evle okul arasındaki yol,bir arkadaş yada akrabanın evi, çocuğun kendi evidir. Çocuğun rahat ve gevşek olduğu zamanlarda,oyun zamanları , banyo zamanı yada yatma zamanı istismarcının tercih ettiği zamanlardır

82 Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar
Yanlışlar Doğrular Çocuklar kötü görünümlü, yabancı kişilerden uzak durmalı çünkü onlar istismarcı kişilerdir. Cinsel istismar vakaları her yerde yaşanmaz, bazı kültürlerde, ülkelerde yaşanır. Olguların %80-95’inde istismarcı çocuğun tanıdığı,normal görünüşlü biridir.Genellikle yaş arası evli sosyal hayatı olan şüphe çekmeyen bir aile babasıdır. Cinsel istismara her kültürde,her ülkede ve her sosyo-ekonomik grupta rastlanmaktadır.Kız çocuklarda ensest, erkek çocuklarda ise pedofil diğer istismar türlerinden daha sık rastlanmaktadır.

83 Cinsel istismar ile ilgili kullanılan yargılar
Yanlışlar Doğrular Çocuk;yaşadıklarını,cinsel istismarı bile, yakın zamanda ya da büyüyünce unutur.Fazla kurcalanmamalı. Çocuklar cinsel İstismarı asla unutmazlar… “Hayattaki en kötü şey hafızayı dağiştirememenizdir.” sözleri,çocukluğunda cinsel istismara uğramış bir yetişkine aittir.

84 Çocuklarla iletişime geçerken nelere dikkat etmeli nasıl bir iletişim kurmalı
İstismara maruz kalan çocuklarda gözlemlenecek davranış ve belirtilerden istismar vakasının farkına varılabilir. Bazen çocuklar size kendileri gelip istismar ile ilgili bilgi verebilirler.Bir anne baba olarak, çocuk böyle bir bilgiyle size geldiği zaman ne yapılması gerektiğini bilmelisiniz.Bu durumda;

85 I. Bir Çocuk İstismar Edildiğini Açıklarsa Ne Yapılmalıdır!
Çocuğun yanında rahat olmaya çalışın.Abartılı tepkiler vermeyin.Paniklemeyin Çocukla özel olarak konuşmak için bir mekan bulun:Çocuğa daha sakin bir ortamda görüşmeyi teklif edin.Konuşmanızın kesilmeyeceğinden emin olacağınız bir yer bulun. Çocuğun yanında onu sakinleştirmek için oturun. İzin veriyorsa elinden tutun Çocuk anlatmaya başladığında duygularınızı ve sözel olmayan ifadelerinizi kontrol edin. Ses tonunuzun ve yüz ifadenizde ayıplayıcı,şaşırıcı, üzüntülü, hayret verici,yargılayıcı..gibi aşırıya kaçan durumlardan kaçınınız.

86 I. Bir Çocuk İstismar Edildiğini Açıklarsa Ne Yapılmalıdır!
Çocuktan izin almadan ona dokunmayın. Dokunmanız belki ona istismar olayını hatırlatabilir. Çocuk anlatımda bulunurken susabilir.Bu durumda tepki vermeyin sadece bekleyin.Çocuğun tekrar anlatma devam etme ihtimali çok yüksektir. Çocuğunuzun size anlatacağı şeyler ya da muayene sonucu göreceğiniz şeyler sizi şok edebilir.Sakin karşılamak çocuğu desteklemek için önemlidir. Çocuğu sadece dinleyin yönlendirici yada merak edici sorular sormayın. Çocuklar genellikle önce önemsiz şeyler anlatır.esas konuya sizin ilginizi ve anlayışınızı gördükçe açılırlar.En önemli şeyi en son anlatır.

87 I. Bir Çocuk İstismar Edildiğini Açıklarsa Ne Yapılmalıdır!
Tüm ilginizi çocuğa verin. Kulaklarınızla, gözlerinizle ve kalbinizle çocuğu dinleyin . Çocuğun söyledikleri bitince başka bir şey söylemek isteyip istemediğini sorun. Çocuklar istismar konusunda yalan söylemezler. Bugüne kadar istismar konusunda yalan söyleyen çocukla karşılaşılmadı Çocuğunuzun size anlattığı bilgiyi diğer kişilerle paylaşmayacağınız ve onu koruyacağınız konusunda çocuğa güven verin. Fakat destek almak için yetkili kişilerle iletişime geçeceğinizi söyleyin.

88 Çocuğu yaşadığı olayları anlatmaya cesaretlendirin
Yaşadığı olayları anlatması için ona destek olun fakat vermek istemediği ayrıntılar için asla baskı yapmayın. Çocuğun anlatacakları bittiğinde çocuğu ruhsal ve fiziksel muayene için doktora götürün. Çocuğun anlattıklarını kaldıramayacak durumdaysanız,size destek olacak birinden yardım alınız.

89 Aşağıdakilere benzer sorulardan ve ifadelerden kesinlikle kaçının.
“Söylediğin çok kötü bir şey bunun olduğundan emin misin?” “Sen yanlış anlamışsın o böyle bir şey yapmaz” “Doğru mu söylüyorsun?” “Şimdiye kadar neden anlatmadın?” “Neden karşı koymadın?” “Bu bir daha olursa bana haber ver”. Çünkü bu tip sorular çocuğun kendini suçlamasına ve anlatacağı şeyleri anlatmamasına sebep olur.

90 İstismara dair ipuçları olabilecek söylemler
“Erkek kardeşim dün gece uyumama izin vermedi” “Komşumuz “X “abi çok komik iç çamaşırlar giyiniyor” “Anne ben “X” kişin evine gelmek istemiyorum” “Anne “X” kişinin bize gelmesini istemiyorum” “Beni amcamla yalnız bırakmandan hiç hoşlanmıyorum” “Komşumuzun oğlu beni çok sıkıştırıyor” “Çok kötü biçimde ellenilen bir kız tanıyorum” “Tanıdığım bir kız var, annesine rahatsız edildiğini söyledi fakat annesi ona inanmadı”….. Bunun gibi dolaylı ifadeler kullanıyorsa çocuğu uzman birine götürün.

91 İstismar bildiriminde bulunan çocuğu destekleyin
Eğer çocuk dolaylı bir şekilde bir istismardan söz ediyorsa (örneğin; birinin başına geldi gibi), çocuğu durumu anlatması yönünde teşvik edin. Yada onu “diğer çocuk” hakkında bildiklerini anlatmaya teşvik edin. “ Sana inanıyorum”, “Bana anlatman iyi oldu” gibi..

92 Çünkü onlar çocukturlar.
Çocuğunuzu asla suçlamayınız; Çünkü onlar hem kanun önünde hem toplum nezdinde hem anne babanın gözünde ÇOCUKTURLAR. Yaşanan olayların sonuçlarını tam olarak kavrayacak kapasitede değillerdir. Çünkü onlar çocukturlar.

93 İstismar Sayılabilecek Davranışlar
Öğretmenin ders anlatırken aynı öğrenciye bakıp anlatması Karşıt cinsten öğrencilerle fazla zaman ayırması Öğretmenin öğrencisine hediye alması Öğretmenin kendisine hediye almasını istemesi,almayanlarla ilgilenmemesi Ergenlik dönemine giren ergenlerle karşı cinsten öğretmenlerin fiziksel temasta bulunması, Kıyafetini düzeltmesi Saçıyla oynaması Eline,Sırtına,Yüzüne dokunması ,

94 İstismar Sayılabilecek Davranışlar
Siyasal düşünce benimsetilmesi Dini inanç benimsetilmesi Öğrencinin kendisine dokunulmasına izin vermesi Öğrenciye masaj yaptırma Öğrenciye eşyasını taşıtması Öğrenciyle sık sık tlf. veya netten mesajlaşması Öğrenciyi kendi şahsi işleri için kullanması (Markete göndermesi,çay aldırması,fatura yatırılması

95 Çocuğunuza söyleyecekleriniz
Benden habersiz başkalarından hiçbir şey alma Sana birileri bir şey vermek istediğinde alma ve mutlaka bana söyle Biri sana dokunduğunda izin verme ve bana söyle Birileri sana ayıp şeyler söylediğinde bana söyle Biri sana ayıp şeyler gösterdiğinde bana söyle Biri seni bir yere götürmek istediğinde, “karşı koy”,“çığlık at” oradan uzaklaş ve bana söyle Biri sana bir sırrını söylemek istediğinde “bu sır aramızda kalsın kimseye söyleme” dediğinde bana söyle

96 Çocuğunuza söyleyecekleriniz
Senden yaşça büyüklerle arkadaşlık kurma Oyun oynarken kalabalık yerlerde oyna,tenha yerde oyun oynamaya gitme Evde giyinip soyunurken kapını kilitle dikkatli ol Banyo yaparken kapının kilitli olduğundan emin ol Büyüdüğün için artık hiç kimsenin kucağına oturma Tanıdıklarımız bizi sevmek istese bile özel yerlerimize dokunmasın izin verme Seni tehdit eden korkutan kim olursa olsun ve ne söylerse söylesin gel bana söyle

97 HER VATANDAŞ ÇOCUĞA KARŞI İŞLENMEKTE OLAN İSTİSMAR SUÇUNU BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.
T.C.K. MADDE 278

98 T.C.K. MADDE 278 Suçu bildirmeme
Madde (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

99 T.C.K. MADDE 278-279 Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi
Madde (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

100 Çocuklarımızı istismardan nasıl koruyabiliriz?

101 Vücudumuzu nasıl korumalıyız?
Çocuklar vücutlarını nasıl korumaları gerektiği konusunda ailelerin verdiği eğitim ile donanım kazanırlar. Bu eğitim verilirken kullanılacak dil çocukların gelişim dönemine uygun olmalı. Öncelikle kendilerini olağan risklerden nasıl korumaları gerektiği anlatılmalı. Bu olağan durumlar ise :

102 Olağan risklerden nasıl korunuruz?
Dişlerini fırçalamak Mevsim şartlarına uygun elbiseler giymek Besleyici gıdalar yemek Aşılanmak Azarlamaya itilmeye karşı kendimizi korumak Gerektiğinde ilaç almak

103 Dokunma Dokunmak birbirimizle iletişim kurmanın önemli bir yoludur.Çocuklara olağan risklerden nasıl korunması gerektiği anlatıldıktan sonra “ iyi dokunma” ve “kötü dokunma ”nın ne olduğu öğretilmeli. Dokunmanın “ iyi dokunma” ve “kötü dokunma ” olmak üzere iki şekli vardır. İyi dokunmayı öğretmek için : Sevdiğin kişilerin sarılması ve öpmesi güzel bir şeydir , anneanne ve büyükbabanın ziyarete geldiklerinde herkesin birbirini kucaklaması ve öpmesi gibi örnekler verilebilir.

104 Kötü dokunma Dokunulmasını istemediğin halde sana dokunulmasıdır.
Kendimizi öfkeli kirli hissetmemize neden olur Canını acıtan dokunma kötü dokunmadır. Dokunma senin korkutuyor ve sinirlendiriyorsa, bu kötü bir dokunmadır Birisi seni kendisine dokunmaya zorluyorsa bu kötü bir dokunmadır. Dokunan kişi bunu hiç kimseye söylememeni istiyorsa, bu kötü bir dokunmadır. Dokunan kişi bunu başkasına söylersen sana bir zarar vereceği tehdidinde bulunuyorsa bu kötü bir dokunmadır. Dokunan kişi kendini rahatsız hissetmene neden oluyorsa, bu kötü bir dokunmadır.

105

106

107

108

109

110 Kötü dokunma gerçekleşince çocuk kendini nasıl hisseder?

111 Vücudunu korumasını nasıl öğretebilirsiniz.

112

113

114

115

116

117 Eğer; - Çocuk istismarı belirtileri varsa
- Adli bildirim bulunacaksanız - Çocuğun korunması gerekiyorsa, - Ailenin desteğe ihtiyacı varsa, - Çocuk istismarı veya ihmali ile ilgili diğer sorularınız veya bildirimde bulunacaksanız, lütfen aşağıda belirtilen kurumlarla iletişime geçiniz.!

118 Okulun Rehberlik Servisine
Rehberlik ve Araştırma Merkezine Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İl Müdürlükleri Baroların Çocuk Hakları Merkezleri Emniyet Müdürlüğü Çocuk Polisi Şubeleri Hastaneler bünyesindeki Çocuk Koruma Merkezi/Birimleri

119

120

121