Hematüri Prof.Dr.Barış ALTAY.

... konulu sunumlar: "Hematüri Prof.Dr.Barış ALTAY."— Sunum transkripti:

1 Hematüri Prof.Dr.Barış ALTAY

2 Normal İdrar Renk– Açık sarı-sarı, berrak Protein- Genellikle negatif
Hemoglobin – Negatif Bilirubin-- Negatif Nitrit– Negatif pH: Asit Sediment– Eritrosit-lökosit ortalama <3-4/her alan Nadir kristaller, epitel hücreler,

3 Tanım Kabaca idrarda eritrositlerin bulunması durumunu ifade eder
İdrar rengindeki değişikliğe bağlı olarak tanımlanan;makroskopik hematüri İdrar renginin normal olduğu ancak idrar analizinde saptanan;mikroskopik hematüri

4 ÇEVRİLMİŞ ÇEVRİLMEMİŞ

5 Bir litre suya veya 1 litre idrara bir damla kan damlatılması ile bile idrar kırmızı renk alır.

6 İdrar analizi Normal idrarda her bir büyük büyütme sahasında 3’ten daha az eritrosit Dipstick incelemede idrarda kan pozitifhematüri, hemoglobinüri ve myoglobinüri Bu üç tanının biribirinden ayrılması için idrar sedimentinin mikroskopik incelenmesi yapılmalıdır

7 Bazı durumlarda ise hematüri olmamasına rağmen idrar renginde değişiklik olabilir; bunlara örnek olarak -Pancar -Böğürtlen -Gıdalardaki boyalar -Fenazopiridin -Fenindion -Fenotiazinler -Fenoftalein -Rifampisin

8 Tanım Glomerüler kaynaklı gros hematüri genellikle kahverengi, çay rengi ya da kola rengi Alt üriner sistem kaynaklı hematüri ise pembe ya da kırmızı renkli idrar

9 TANIMLAR Makroskopik hematüri: Açık kırmızıdan koyu çay rengine dek idrar. Mikroskopik hematüri: İdrar renk değişikliği olmaksızın idrarda anlamlı sayıda eritrodir bulunması. Asemptomatik hematüri: Yakınma ve FB bulguları olmaksızın hematüri saptanması. İzole hematüri: Diğer üriner anormallikler, idrar bulguları olmaksızın hematüri görülmesidir. Rekürrent hematüri: Yineleyen hematüri atakları Persistan hematüri: Sürekli, çok uzun süreli.

10 Hematürinin ayırıcı tanısı ve değerlendirilmesi
Nefrolojik orjinli hematüri idrarda silendirler ve genellikle proteinüri Ürolojik orijinli hematüriidrardaki protein konsantrasyonu 100 ile 300 mg/dl ya da dipstickle +2 ve +3 Glomerüler hastalıklara bağlı hematüride eritrositler dismorfiktir Bunun aksine tubulointersityel böbrek hastalıklarında ve ürolojik orijinli hastalıklarda eritrositler küre şeklinde

11 Öykü HEMATÜRİ İdrar analizi Sikling testi Fizik Bakı
İdrar Ca/kreatinin İYE Sediment: Faz-kontrast mik. * Orak Hüc.Anemi * Hiperkalsiüri HEMATÜRİ TİP TAYİNİ Non glomerüler hematüri Glomerüler hematüri

12 Glomerüler hematüri Renal biyopsi ile glomerülonefrit tanılı hastaların %20’sinde kırmızı kan hücreleri silendirleri ya da proteinüri Glomerüler hematüri İncelemeler; serum kreatinin kreatinin kleransi 24 saatlik idrarda protein miktarı ölçülmesidir Kesin tanı için renal biyopsi genellikle yapılır

13 Berger hastalığı(IgA nefropatisi)
Glomerüler hematürinin en sık nedeni ve olguların %30’u Çocuklarda ve genç erişkinlerde Düşük düzeyde ateş ve eritomatöz cilt lezyonları Tipik olarak egzersizi takiben veya üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası Normal serum ASO titresi ve C3 düzeyi

14 Alport sendromu Ailesinde hematüri veya nefrit öyküsü bulunan hasta
Sağırlık Hematüri

15 Good-pasture sendromu
Glomerüler hematüri Hemoptizi Mikrositik anemi Anormal kanama paterni izlenebilir

16 SLE Glomerüler hematüri Artrit Ciltte rash
Serum ANA, C3 ve C4 değerlerinin yüksek

17 Post-streptokokal glomerülonefrit
Tipik olarak daha önce üst solunum yol enfeksiyonu geçiren hasta Cilt enfeksiyonu sonrası da görülebilir Artmış serum ASO ve C3 değerleri tanı için önemli

18 Glomerüler hematüri Böb.Fonk.Testleri Rutin kan-yayma Mikroskopik
Glomerülonefrit Hemolitik Üremik send. C3, ANA, ASO, odiometri Sistem Hast. Nonspesifik GN Streptokoksik GN Tipik gidiş Normal Atipik gidiş 6 ay izlem Nefroloji Konsültasyonu İyileşme Biyopsi

19 Non glomerüler hematüri
Kanama diatezi Taş/ travma USG Kanama z. Tromb. Pz APTZ IVP Biyopsi Anormal Normal Taş/ travma Nefroloji Konsültasyonu Polikistik böb. 6 ay izlem Hidronefr. Nöroblast. İyileşme Hematüri atak Wilm’s tm.

20 GLOMERÜLER Non-GLOMER. Dismorfik erit. + - Silendir + -
Çay rengi idr Parlak kırmızı Pıhtılı Kristal Protein Öykü Ailede KBY öyküsü + - Sistemik hastalık Taş Travma/ İşeme sem Sistemik bulgu Hipertansiyon Ödem Karında kitle Genital bulgu

21 Non-glomerüler hematüri-medikal
Tubulointertsiyel, renovasküler, ya da sistemik hastalıklara sekonder Glomerüler hematüri gibi nonglomerüler hematüride de belirgin proteinüri Ürolojik hastalık ile nefrolojik hastalık ayırıcı tanısında bu önemli

22 Kanama bozukluğuna sebep olan durumlar
Ailesel ve sporadik kanama diatezleri Vücudun başka yerlerinde de kanama ile ilgili bozukluk Tetkikler ; trombosit değerleri periferik yayma Pz ,aPtz, INR kanama zamanı

23 Bu tip hastalıklara örnek olarak;
a)Hemofili b)Trombositopeni c)Trombotik trombositopenik purpura d)Dissemine intravaskuler koagulasyon

24 Renal kistik hastalıklar
Genetik kistik hastalıklar otozomal resesif(infantil) polikistik böbrek hastalığı otozomal dominant (erişkin) polikistik böbrek hastalığı OR polikistik böbrek hastalığı 5-40 binde birhepatik fibroz ve bilier agenezi OD polikistik böbrek hastalığı ise ’de bir divertikülit, karaciğer ve dalak kistler, mitral regürjitasyon ve intrakraniyel anevrizmalar

25 Renovasküler hastalıklar
Önce geçirilmiş kalp cerrahisi olan, MI öyküsü , AF öyküsürenal arter trombozu veya embolisi görülebilir A-V fistül travma veya renal cerrahi sonrası dirençli hematüride akla gelmeli Altın standart olarak arteriyogram önerilir

26 İlaçlar En çok bilineni kemoteropatik ilaç olarak kullanılan siklofosfamid Penisilin, klorpromazin ve torazin örnek olarak verilebilir Antikoagülan ilaç kullanımı terapötik dozlarda hematüriye neden olmaz Yine yoğun analjezik kullanımı olan hastalarda papiller nekroza bağlı

27 Nonglomerüler hematüri- Cerrahi
Ürolojik tümörler ,taşlar, ve İYE esansiyel hematürinin en sık nedenleri Nonglomerüler medikal ve cerrahi nedenlerindeki idrar analizi sirküler eritrosit ve eristrosit silendirlerinin yok Esansiyel hematüri proteinüri Ø!!!

28 Yaklaşım Detaylı bir hikaye ve fizik muayene İlk basamakta;
Tam idrar tahlili USG veya IVP istenmeli

29 Yaklaşım İdrar tahlilinde enfeksiyon bulgusu, proteinüri ve sedimente bakılmalı İVP’de dolum defektleri ve taş bulgusu önemli USG mesane ve böbrekte taş ve kitlesel oluşumların tanısı için önemli

30 Yaklaşım TİT,USG ve İVP normalsistoskopi !!!
Mesane tümörleri için sistoskopi altın standarttır Sistoskopi ile birlikte idrar sitolojisi Sistoskopisi de normal olan hasta için üst üriner sistem görüntülemesi için BT veya MR ürografi kullanılabilir

31 Benign nedenler Üriner enfeksiyonlar Üriner sistem taşları BPH Travma

32 Üriner enfeksiyonlar Sistit başta olmak üzere bütün idrar yolu enfeksiyonları ile birlikte Üretrit veya prostatite bağlı enfeksiyonda idrarın başlangıcında Mesane veya renal enfeksiyonlarda total hematüri TİT hematürinin yanı sıra pyüri İdrar kültürü yapılması ve uygun tedavinin başlanması

33 Üriner sistem taşları Aralıklı gross hematüri veya çay rengi
Çoğunda mikroskopik hematüri Kolikler sırasında veya daha sonra hematüri Olguların %10-15’inde taş tam obstrükte hematüri Ø Tanıda USG,İVP ve Non konrast BT

34 BPH Nadiren makroskopik hematüri
Bir araştırmada 750 hastanın 250’sinde mikroskopik hematüri İleri tetkiklerde sadece 3 hastada mesanede tümör Hematüri genellikle inisyal Dirençli hematüri cerrahi endikasyonu

35 Travma Üriner sistemin keskin ve künt travmaları için hematüri sıkça rastlanan bir bulgu Acil USG veya BT çekilmesi önemli Gerekli durumda acil operasyon

36 Malign nedenler Böbrek tümörleri Üreter tümörleri Mesane tümörleri
Prostat kanseri

37 Böbrek tümörleri Klasik triad hematüri, palpabl kitle ve yan ağrısı
Bu triad hastaların sadece %6-10u Olguların %50’sinden fazlası tetkiklerde raslantısal olarak saptanır Total hematüri olarak izlenir

38 Üreter tümörleri Olguların %75’inde mikroskopik veya gross hematüri
Hematürinin oluşturduğu pıhtılar üreterin şeklini alacağı için genellikle ince uzun iplik şeklinde Tanı için BT,MRG ürografi Üreterorenoskopi altın standart

39 Mesane tümörleri En sık görülen semptom ağrısız hematüri
Hastaların %85’inde Hematüri total veya özellikle trigondan kaynaklanan tümörlerde terminal hematüri izlenebilir USG veya İVP istenebilir Tanıda altın standart sistoskopi

40 Prostat kanseri Hematüri genellikle inisyaldir
Hastaların %15’ inden az oranda görülür Prostat kanseri için non-spesifik bulgu Uygun yaş grubunda dikkatli olunması gerekir.

41 Risk faktörleri Sigara
Kimyasal ajanlar ve boyalar (benzen, aromatik amin) >40 yaş Ürolojik hastalık öyküsü İrritatif işeme semptomları İYE öyküsü Analjezik kullanımı Pelvik radyasyon öyküsü