Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu

... konulu sunumlar: "Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu"— Sunum transkripti:

1 Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu
Bağ Doku Hücreleri Prof. Dr. Şenol Ertürkoğlu

2 Bağ Doku Hücreleri Fibroblast, Fibrosit, miyofibroblast Makrofaj
Mast hücreleri Plasma hücreleri Yağ hücreleri Farklılaşmamış mezenkimal hücreler Pigment hücreleri

3 Fibrosit (Desmosit) Desmosit Dokunun en yaygın hücresi
Mezenkimden kökenlenir

4 Desmosit Özellikleri Oval, kromatinden fakir, büyük, bir ya da birkaç nukleolusa sahip tek bir nüve Lizozomlar çok az, pinozistoz vesikülleri çok

5 Desmosit Görevleri Kollagen (sitoplazmalarında tropokollagen
oluştururlar) Elastin Sentezler Glikozaminoglikanlarını Glikoproteinlerini

6

7 Desmosit Görevleri Büyüme faktörlerinin üretimi
hücre büyümesi ve farklılaşması

8 Desmosit Görevleri Bazal laminanın yenilenmesini sağlayan bazı enzimlerin sentezi İLTİHAP VE YARA İYİLEŞMESİ !!!

9 Desmosit Foksiyonel şekillerine göre; Aktif desmosit İnaktif desmosit

10 Desmosit Aktif Desmosit Daha büyük Bol düzensiz dallanmış sitoplazma
Ovoid, büyük ve mat boyanan ince kromatinli , nüve GER çok iyi gelişmiş Golgi iyi gelişmiş

11 Desmosit İnaktif Desmosit Daha küçük İğ şeklinde
Sitoplazmik uzantılarının sayısı daha az Nüve daha küçük, daha koyu ve uzunca GER çok az gelişmiş Golgi küçük

12 Hücre organelleri hücre ortasına yerleşir Nüve düzensiz hale gelir
Yara İyileşmesi FİBROBLAST MİYOBLAST Periferik kısımda mikrofilament paketleri Hücre organelleri hücre ortasına yerleşir Nüve düzensiz hale gelir

13

14 Histiosit (Makrofaj) Fagositoz En sık görülen yeteneği 2.Tip hücre
Tek nüve Monositlerden kökenlenir

15 Makrofaj TEM; Yuvarlak görülürler
Mikrovilluslar, pinositoz vesikülleri Nüveleri girintili çıkıntılı Tek nukleolus Sitoplazma hücre organellerince zengin Büyük vakuoller hücre yüzeyi yakınında, küçük vesiküller her yerde

16 Makrofaj

17 Makrofaj Lizozomlar !!! primer, sekonder lizozom
Periferde mikrofilament, mikrotübüller Mitokondrileri uzamış Az miktarda yağ damlaları, serbest ribozomlar, poliribozomlar

18 Makrofaj UYARI Makrofaj Hücre çapı  Hücre organelleri 
Yüzeyi düzensiz hale gelir Yalancı ayaklar  Hücre organelleri 

19 Makrofaj Görevleri Hareket ve fagositoz yetenekleri nedeniyle organizmayı korurlar Lizozim, elastaz, kollagenaz enzimlerini sentezlerle Vücuda giren antijenleri içlerine alıp komşu oldukları lenfosit ve plazma hücrelerine bilgi aktarırlar

20 Labrosit (Mast Hücresi)
Sitoplazmada bazofil büyük granül Yuvarlağımsı, poligonal hücreler Koyu, küçük ,eksentrik yerleşimli nüve Peritonel sıvıdaki Mast h. Toluidin mavisi İskelet kas fibrilleri arasındaki bağ dokusundaki mast h. AZUR

21 Mast Hücresi TEM; Santral nüveli, büyük hücreler
Sitoplazma eldiven parmaklı çıkıntılar içerir Golgi iyi gelişmiş Küçük çaplı E.R Mikrotübüller az, mikrofilamentler çok

22 Mast Hücresi Bazofil granüller METAKROMAZİ ! suda erir !!!

23 Mast hücresi Granüller bir zarla çevrili; 3 çeşit
Silindirik lamelli granülalar (insanda) 2 bölümden oluşur.1. bölüm şekilsiz, 2.bölüm konsantrik lamellerden meydana gelir Matriksi silindirik yapılar içermeyen granülalar yoğunlukları değişken İnce çizgili para kristalin yapılı granülalar

24 Mast Hücresi Görevleri Granüller heparin içerir
kan pıhtılaşmasını önler HEPARİNOSİT !!!

25 Mast hücresi Mast hücresi Kan damarı Kan damarı Bağ dokusu heparin
Görevleri Mast hücresi Kan damarı heparin Mast hücresi Kan damarı Bağ dokusu

26 Mast hücresi Görevleri HİSTİDİN HİSTAMİN damar geçirgenliği 
damar genişler

27 Mast Hücresi ALKALİN FOSFATAZ Hidrolitik PROTEAZ enzimler
SPESİFİK OLMAYAN ESTRAZ Bünyelerinde Bulundururlar !

28 Pigment Hücreleri (Kramatosit)
Sitoplazma uzantılı Sitoplazmada siyah ve yuvarlak melanin pigmenti ile dolu melanozom denilen granüller bulunur Ektodermal kökenli Nöral kristadan meydana gelirler

29

30 Pigment Hücresi İNSANDA; Deride; Dermada Gözde; Koroidea, İris

31 Pigment Hücresi Melanini kendileri yaparlar
Melanin, lipofuksin, hemosiderin dış ortamdan alırlar pigmentleşmiş hücre pigment bazen bulunur

32 Pigmentleşmiş Hücre İNSANDA; seröz zarlar, gudde bağ dokularında, barsak lamina propreası limforetiküler dokusund bulunur

33 Plazmositler B Lenfositlerinin farklılaşması sonucu oluşurlar
Gevşek bağ dokusunda Seröz zarlarda, guddelerin bağ dokularında, limforetiküler dokularda bulunurlar Yeni doğmuşta , doğumdan sonra ortaya çıkar

34

35 Plazmosit Sitoplazma çok bazofil Eksentrik, yuvarlak nüve
Kromatin ,araba tekerleği dingilleri gibi dizilmiş Nüve kenarında juksta-nuklear vakuol Mitokondri noktacık şeklinde,periferde

36 Plasmosit GER boldur Heterokromatin nüve zarına yakın
Nukleolus santral Golgi incedir, yassı kesecikleri içerir

37 Plasmosit Russel cisimcikleri (yuvarlak)
GER cisimcikleri içinde yoğunlaşan materyalden meydana gelirler Russel cisimcikleri çok miktarda nüve ve Golgi cihazını köşeye iterse ve sitoplazmayı kaparsa ‘’NOTT’’ hücresi adını alır Ergositoplazmik kesecikler çok yoğun madde içerirler

38 Plasmosit Görevleri Plasmosit antikor
Genetik hastalık olan ‘Agammaglobulinli’ hastalarda plasmosit  ve antijen uyarısına cevap vermezler

39 Adiposit (Yağ hücresi)
Yarı sıvı yağ damlacıkları ile bütünüyle dolu, oldukça büyük, kese biçimli Hücrelerin büyüklüğü, şahsın; yaşa cinsiyete yapısına organizma içinde bulunduğu yere göre Farklar gösterir

40 Yağ Hücresi Unilokular yağ h. AZUR Unilokular yağ h. SUDAN
Osmium tetroksit

41 Yağ Hücresi 2 ÇEŞİT; Univakuoler yağ hücresi: Sitoplazmada bir tek yağ damlacığı,nüve yassı, periferik olarak yer alır.Birbirlerine karşılıklı basınç uygularlar.bu nedenle çok köşelidirler. Plurivakuoler yağ hücresi: Yuvarlak+kese Şeklinde, nüve ortada, sitoplazmada birçok yağ damlacığı

42 Yağ Hücresi YAĞIN İÇERİĞİ; Gliserin Kolesterin Lesitin
Serbest yağ asitleri Olein,margarin,palmitin ve stearin Yağ asitlerinin kalsiyum tuzları ile beraberce meydana getirdikleri sabunlar Yağda eriyen lipokrom maddesi

43 Yağ Hücresi Hücre içi yağa; sulu asitler ve alkalin etki etmez !!!
Alkol Eter Kloroform Etki Eder Benzol Ksilol toluol

44 Yağ Hücresi Boyanabilmesi için; sudan III sudan siyahı
scharlach kırmızısı osmium tetroksit hem tesbit eder hem boyar

45 Farklılaşmamış Mezenşimal Hücreler
Şekilce fibroblastlara benzerler Boyca fibroblastlardan küçüktürler Fibroblastlar dokuda fibrillerin yakınında olduğu halde bu hücreler özellikle kan kapillerlerinin çevresinde bulunurlar Embriyonik özellik taşırlar.Ergin bireylerin vücutlarında da bulunurlar

46 TEŞEKKÜRLER