ÖĞRENME Prof Dr Süheyla Ünal.

... konulu sunumlar: "ÖĞRENME Prof Dr Süheyla Ünal."— Sunum transkripti:

1 ÖĞRENME Prof Dr Süheyla Ünal

2 Öğrenme Bir yaşantı sonunda davranış ve tepkilerin gereksinimleri daha iyi karşılayacak biçimde değiştirilmesi süreci…

3 Öğrenme aşamaları Bilinçsiz yetersizlik------
Bilinçli yetersizlik- Çırak Bilinçli yeterlilik- Kalfa Bilinçsiz yeterlilik- Usta

4 Kazanmanız gereken beceriler
Öğrenmeyi öğrenme Liderlik Etik değerler Girişimcilik Takım çalışması İyi iletişim yeteneği Disiplinler arası çalışma Kendini yenileme yeteneği Yabancı dil Toplumsal sorunlara ilgi

5 “Geleceğin cahili okuyamayan kişi olmayacaktır
“Geleceğin cahili okuyamayan kişi olmayacaktır. Nasıl öğreneceğini bilemeyen kişi olacaktır.” Alvin Toffler Bir insanın zekası bilgisine göre değil bilgi edinme yeteneğine göre ölçülür...

6 Öğrenmeyi öğrenme Bilgi çağında yaşayanların bilgiye erişme yollarını bilmeleri ve bu bilgileri kullanabilmeleri gereklidir Bunu gerçekleştirebilmek için öğrenmenin nasıl oluştuğunu bilmek gerekir

7 Kendini düzenleyerek öğrenme
Amaç oluşturma Planlama Güdülenme Dikkat kontrolü Öğrenme stratejilerini uygulama Kendini- düzenleme Kendini değerlendirme Self-Evaluation and Monitoring Putting a Plan into Action and Monitoring It Goal Setting and Strategic Planning Monitoring Outcomes and Refining Strategies

8 Öğrenme stratejileri Bilişsel stratejiler Biliş ötesi stratejiler
amaç oluşturma planlama denetleme… beceriyle kullanma işlemleme bilgiyi uygulama

9 Öğrenmenin temel bileşenleri
İstek, merak ve güdülenme Hazırlık Dikkat Çok sayıda duyu organını kullanma Kavrama Organize etme Tekrarlama Uygulama

10 İstek Bilgi edinmeye kararlı olma
Kendini yenileyecek bir mekanizmaya sahip olma Kendi dışındaki dünyaya açık olma, olanları algılama ve karşılık verebilme No engagement, no attention, no learning

11 Merak Merak olmaksızın yönelme gerçekleşmez Dikkat o alana odaklanamaz
Dikkat o alanda tutulamaz Öğrenme için gerekli çaba gösterilemez

12 Öğrenme döngüsü Sor Yanıtla Bil Yap

13 Öğrenme stratejileri bireyin duyularına gelen uyaranları kısa
ve uzun süreli belleğine transfer etmesini ve uzun süreli belleğine işlemesini sağlayan teknikler

14

15 Duyuşsal stratejiler Öğrenmek için uygun fiziksel konumda olma
Dışarıdan gelen ve öğrenmeyi engelleme olasılığı bulunan uyarıcılara karşı uyanık ve rahat olma Dikkati odaklama, yoğunlaşmayı sürdürme Kendini güdüleme Çalışmanın gereksiz yere uzamaması için öncelikli konuları belirleme

16 Duyuşsal stratejiler Çalışma ortamının sesli/sessiz olması
Ortamdaki ışığın parlak/loş olması Serin/sıcak bir çevre Düzenli/düzensiz çalışma ortamı Kendi kendine öğrenmeyi tercih etme/bir akranla öğrenmeyi tercih etme Yiyecek ve içecek eşliğinde çalışma/ bunlara gereksinim duymama Hareket gereksinimi/sürekli oturma Sabahın erken saatleri/öğleye doğru/ öğleden sonra/akşam saatlerinde çalışma

17 D u y g u s a l A l g ı s a l K a v r a m s a l Uygulama
İşittiğimi unuturum Gördüğümü hatırlarım Yaptığımı anlarım Çin atasözü A l g ı s a l D u y g u s a l Uygulama Özetleyin Şematize edin K a v r a m s a l Birçok duyu organınızı kullanın %6 dokunma-tat %11 işitme %83 görme Bu konuyu öğrenmenin yararlarını düşünün Sıkıcı bir konuysa nasıl ilginç hale getirebileceğinizi düşünün Sandığınız kadar zor bir konu olmadığını düşünün

18 Hazırlık Öğrenmek istediğiniz konu ile ilgili bildiklerinizi gözden geçirmek Başka hangi konularla ilişkili olduğunu araştırmak Konuyla ilgili ön düşünceler geliştirmek Bu konuyu öğrenmenin yararlarını düşünün Sıkıcı bir konuysa nasıl ilginç hale getirebileceğinizi düşünün Sandığınız kadar zor bir konu olmadığını düşünün

19 Dikkati odaklamak Dikkati konu üzerine yönlendirmek Hızlı okumak
Öğrenme materyalini dinlemek, izlemek Anlamadığınız yeri belirleyip, ek kaynaklardan yararlanmak (sözlük, kişiler, diğer kaynaklar vs) Anlamadığınız cümlenin öncesini ve sonrasını tekrar okuyup, aradaki ilişkiyi kavramaya çalışmak

20 Konsantrasyonu Arttırmak
Kesin amaç belirleme Kararlı olma Çalışmayı çeşitlendirme Planlı çalışma Dikkat toplama etkinlikleri Kendine randevu verme Yeteri kadar dinlenme Bitkinliği önleme Duygusal sorunları çözme Kendine güven Yeteri kadar çalışma malzemesi kullanma

21 Bellek Kodlama Depolama Geri çağırma Saptama Saklama Anımsama
Yerine yerleştirme Aralıklı-toplu öğrenme Geri bildirim Okuma-anlatma Bütünsel-bölerek öğrenme Programlanmış öğrenme Kümeleme Hayal etme Ayrıntılandırma Bağlama yerleştirme Organize etme Ara-bul-getir alıştırmaları

22 Kayıt Duyusal kayıtta, öğrenen birey bilgiye dikkat etmezse bilgi hemen unutulur Öğrenilen bilgilerin ; *%50’si ilk 80 dakika içerisinde *%80’i ilk 24 saatte unutulur

23 Yeni bir bilginin hatırlanması
(yüz kişide) 1 gün sonra 75 kişi 2 gün sonra 50 kişi 4 gün sonra 25 kişi 16 gün sonra 2 kişi

24 Anlamlandırma stratejileri
Zihinsel imge oluşturma Okunan metni kendi sözcükleriyle anlatma Özetleme Benzetim yaratma Not alma Soru yanıtlama

25 Organize etmek Temel kavramları, temel mekanizmayı kavramaya çalışmak
Konuyu bölümlere ayırmak Konuyla ilgili sorular sormak

26 Zihinde şekillendirmek
Yeni gelen bilgileri bir araya getirerek, kendi önbilgilerine göre yeniden düzenleyip yapılandırma Gruplama, bilgi birimleri arasında ilişki kurma, bir metnin ana ve yan fikirlerini çıkartma, bilgileri sınıflandırma, grafikle gösterme, şematize etme, tablolaştırma “Hayal gücü en az bilgi kadar önemlidir. Bilgi sınırlıdır. Hayal gücü dünyayı dolaşır..” Albert Einstein

27 Özetlemek Konu hakkında ne öğrendiğinizi gözden geçirme
Önemli noktaları özetleyerek, birleştirerek bir biçim oluşturma Kendi anlatımınızla özetleme, şematize etme

28 Benzetme, soru sorma Öğrenilecek bilginin, önceden kazanılan bilgilerle benzerliklerini kurma (örn. insan zihninin işleyişi- bilgisayarın işleyişi) Kendine ya da başkalarına soru sorarak düşünme stratejisini kullanma, etkili bir kodlama tekniğidir

29 Gruplama Çok sayıda yeni bilgi öğrenilirken, bilgilerin gruplanması öğrenmeyi kolaylaştırır. Gruplama ile kısa süreli bellekte tutulması gereken bilgi biriminin sayısı azalır (telefon numaralarını ezberleme) Grup oluşturulurken, bilgi birimleri arasında mantıksal bir bağ kurulursa akılda kalma kolaylaşır Bilgilerin ortak özelliklerine göre sınıflanması, bilgi birimlerinden hikaye ya da cümle oluşturma, ilk harflerle anlamlı sözcük üretme (rap) ve şarkılar gibi

30 Tekrarlama Koruyucu tekrarda Düzenleyici tekrarda
bilgiler hiçbir değişikliğe uğratılmadan, aynı biçimde tekrar edilerek hem kısa süreli bellekte korunabilir, hem de uzun süreli belleğe işlenebilir Düzenleyici tekrarda yeni bilgi eski bilgilerle ilişkilendirilerek tekrarlanırsa yeni bilgiler birey için anlamlı hale gelir

31 Tekrar zamanı Genel tekrar süresi Bilginin saklanma süresi 45 dk.Sonunda 5 Dakika 1 Gün 1 gün Sonunda 10 Dakika 1 Hafta 1 Hafta Sonunda 20 Dakika 1 ay 1 ay sonunda 30 dakika Uzun Süreli Hafıza

32 Bir kişide yüz bilginin hatırlanması
Tekrar Sayısı gün sonra

33 Uzun süreli bellek Öğrenmenin kalıcı olabilmesi için bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılması gerekir Uzun süreli belleğe bilgi kodlama ile yerleştirilir İyi örgütlenmiş bilgiler çabuk hatırlanırken, diğerleri daha uzun zamanda hatırlanır

34 Okuduktan sonra Okuduğunuz konu üzerinde düşünün
Bu konuda başka hangi bilgilere ihtiyaç duyduğunuzu düşünün Benzeri başka konularla karşılaştırın, bağlantı kurun, bir bağlama yerleştirin, anlamlı kılın Tersinden düşünün Öğrendiklerinizi uygulayın

35 Bilinenlerle bağdaştırmak Zihinsel resimler oluşturmak Soru sormak
Bazen Çoğu zaman Her zaman Öngörüde bulunmak Bilinenlerle bağdaştırmak Zihinsel resimler oluşturmak Soru sormak Özetlemek Sabitleyici mekanizmalar kullanmak

36 Öğrenme stratejileri Ön hazırlık, gözden geçirme
Etkin dinleme, not tutma Soru Sorma, ilişki kurma Tekrar Etme BÜTÜN---PARÇA---BÜTÜN

37 ZAMANI YÖNETMEK Mümkün olduğunca dağıtım yapın
1... Sorumlulukları, öncelikleri ve amaçları belirleyin ZAMANI YÖNETMEK Mümkün olduğunca dağıtım yapın 2...Gereksiz ve uygun olmayan faaliyetleri eleyin Zirve enerji zamanınızı optimum kullanın 3...Haftalık ve günlük zamanı kullanmanızı planlayın ve programlayın Engellerin çoğunu mümkün olduğunca eleyin veya azaltın Beklenmedik olaylar için boşluk bırakın

38 Sağlık Günde en az 7 saat uyku
Düzenli, karbonhidrattan zengin beslenme Fiziksel aktivite Zararlı madde ve alışkanlıklardan kaçınma Stresle başa çıkma Olumsuz düşünceleri azaltma

39 Öğrenmenin destekleyicileri
Merak duygusu ve öğrenme yeteneği Öğrenme sırasında uyarılmış olma Tekrar Öğrenme sırasında karbonhidrat tüketme Öğrendikten sonra uyuma

40 Kolay öğrenilenler Kişiye anlamlı gelen konular
Üzerinden iki hafta geçmeden yinelenenler Her zaman yüksek sesle düşünülen ve konuşulanlar Fiziksel becerilere sıkı sıkıya bağlı olanlar Bireyi doğrudan ilgilendiren konular ve olaylar

41 Kalıcı öğrenme Her gün düzenli olarak o gün öğrenilen derslerin tekrarı için zaman ayrılmalıdır Günlük tekrarların uykudan bir önceki zaman dilimine yerleştirilmesi gerekir

42 Çabuk unutulanlar Öğrenmeye çalışmadan rast gele edindiğimiz bilgiler
Öğrendikten sonra üzerinde yeterince düşünmediğimiz konular Kısa sürede ve zorla öğrenmek zorunda kaldıklarımız Zor öğrenilmiş, tam olarak kavranmamış konular

43 Çabuk unutulanlar Yorgun, hasta, isteksiz ve sıkıntılı anlarımızda öğrenmeye çalıştığımız bilgiler Uzunca bir süre çalışarak, ara vermeden öğrendiklerimiz Anlayamadığımız ve bize anlamsız gelen konular

44 Öğrenmenin engelleyicileri
İsteksizlik Yorgunluk Dikkat azlığı Aşırı kaygı, stres ve korku Düzensiz yaşam stili Madde kullanımı

45 Öğrenmenin engelleyicileri
Zorlanılan dersleri dışlamak Yatarak ya da uzanarak çalışmak Çalışma anında hayallere dalmak Motivasyon eksikliği Ayrıntılarda boğulmak Çalışmayı tamamlamadan bırakmak Amaç ve öncelikleri belirlememek Arkadaşlara “Hayır” diyememek

46 Öğrenmenin engelleyicileri
Konular hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak Düzenli tekrar yapmamak Programsız plansız çalışmak Zamanı denetleyememek Çalışırken uygun dinlenme aralıkları vermemek Yanlışlardan ders almamak, eksiklikleri gidermemek